Atuagagdliutit - 09.03.1999, Qupperneq 13

GRØNLANDSPOSTEN
MARLUNNGORNEQ 9. MARTS 1999 • 13
Atuakkat nutaat pingasut
All. Otto Sandgreen,
Qeqertarsuaq
Henrik Høyer
ARKTISKE HORISONTER
ISSITTUP SILARSUAA
DIGTE • 1997 • TAALLAT
Karl Elias Olsenimit kalaallisuunngorHnneqartoq
FORLAGET
ATUAGKAT
1. L. Mulius-Erichsen: Is-
blink - digte i udvalg. Ka-
laallisuunngortitsisoq: Kris-
tian Olsen - aaju: Sermimi
akisunnerit - taallat toqqak-
kat.
2. Henrik Høyer: Ark-
tiske Horisonter - Digte.
Kalaallisuunngortitsisoq:
Karl Elias Olsen: Issittup
silarsuaa - taallat.
Taakku marluk naqitertin-
neqarput »Forlaget Atuag-
kat«mit.
3. Eyvind Skeje: Som-
merengen. Kalaallisuun-
ngortitsisoq: Jørgen Berg-
lund. Taassuminnga naqite-
risitsisuuvoq: Underkoppen.
Atuakkanik kalaallisut al-
lagaasunik tunisaqamiarneq
ilaatigut ajomartorsiornanga-
jattumik oqaatigineqartartoq
- ilumoorlunilumi - kalaalli-
suunik atuakkiorfiit amerli-
artuleratarput. Qujanassusia,
tamannalu sapiitsuliorneru-
sumik oqaatigineqartariaqa-
runarpoq. Atuakkanik kalaal-
lisuunik ullumikkut pisiuma-
soqarluannginneq uniffigine-
qanngilaq. Neriunneq: »Una
iluatinnartuutippara, naqiter-
tikkukku immaqa pisiariu-
massavaat« ajugaavoq. Paka-
tsinartoqartarpoq, tamannali
anusinnguutigineqanngilaq.
Nunatta atuagaateqarfia pi-
sisartillugu pisiarinngisanik
atuamissamut periarfissaqar-
tuarpoq. Kuultit mikisualuit
nunamiittut allanngorneq a-
jorput, nassaarineqaraanga-
mik nuannaarutigineqartar-
lutik pisuunnguallaatigine-
qartarlutillu. Atuakkat taa-
maapput - kuultiupput allan-
ngomeq ajortut, naleqartuar-
tut, ilami naleqariartuinnar-
tartut allaat. Atuakkat erlin-
nartuutaapput.
»Forlaget Atuakkat« nalu-
nanngitsumik pisisussaqar-
nerussaaq, qallunaat kalaal-
lillu tamarmik pissarsipput.
Qallunaatuumit kalaallisuun-
ngortitsilluni naqiterisitsisup
nuannarisimanngilaa qallu-
naat kisimik »pisuussum-
mik« taassuminnga pissarsi-
nissaat, aamma kalaallit pis-
sarsinissamut periarfissippai.
Iluatsilluarilik!
Naqiterititsisup aappaata
taaguutaa Underkoppen (tii-
torfiup allia) nuannaraara.
Nalunngilarput qangaaneru-
soq tiitorfiit atorlugit kaffi-
sortitsigaangamik tiitorfik
utsersortillugu, tassalu allia
ilanngullugu, kuisisartut.
Taamaattarnerooq akimarpa-
laameruvoq perorsarsimapa-
lunnerullunilu. Taamatunga-
jak eqqarsaateqarfigaara atu-
akkiorfimmik taassuminnga
ingerlatsinialersimaneq: A-
tuakkiorfiit allat minitaqar-
put. Tiitorfik immeramikku
aamma allia ilanngukkaluar-
lugu naqiterisitsigamik tiitor-
fimmiittuinnaat pivaat, aller-
miittut pinngilaat. Underkop-
penili taakku ilaannik naqite-
risitsivoq. Torrak! Iluatsitsil-
luarili!
Atuakkat siulliit marluk -
kalaallisut taallugit: Sermi-
mi akisunnerit aamma Issit-
tup silarsuaa amigaatigisat-
sinnik peqalersitsipput, tas-
salu taallianik. Saqqummer-
soqartaraluarpormi, amerla-
gisassaanngitsunilli. Tamak-
kuninnga atuagaateqarpal-
laanngilagut. Ukiuni kingul-
lemi taalliortorpassuaqalera-
luarpoq - radiukkut tusartak-
kavut naapertorlugit. Taalliat
oqinnerusut?
Taallanik atuarneq atua-
gaannarnik atuarnermit al-
laavoq. Taallat ilaat akunne-
quteqartarput »takussaanngi-
tsunik«, taamaannerminnilu
ilaanni paasiuminaassinnaa-
sarlutik. Tamannali takussaa-
sumik pissarsinerup saniati-
gut aamma suli pissarsiaqaq-
qissinnaanermik pissangaler-
sitsisarpoq. Taamaattumik
eqqarsartarpunga taallanik
atuarneq atuarnerinnarmit
»oqimaannerusartoq« - kisi-
annili taamaannermini »pisu-
unngortitsinerusarluni«, tas-
sa eqqarsarsinnaanermik
uummaarissisitsinerusarami.
Taalliani qulaani pineqartuni
arlaqarpoq taamaattunik.
Malunnarpoq Mylius-E-
richsen-ip nunatsinniilerluni
takusaqarlunilu tusagaqar-
nermigut ajoqersorneqarsi-
manermut tunngasunik taal-
liarinninnermigut »assuarin-
nissimanera«. Ilaanneeriartu-
mik taamaaliortoqartarpoq.
Taalliai arlaqartut tamatu-
minnga imaqarput, marlussu-
innaat taallugit tulleriissut:
Eskimuut - eskimoer, Inuia-
qatit - landsmænd, Pinngorti-
taq atugartuussuserlu - natur
og civilisation.
Tusagassiortunut nalunaa-
rutigineqarnerani ima allassi-
mavoq: »...taalliai »Isblink«
1904-mi saqqummeqqaar-
nermittut isumaqataaffigine-
qarlutillu isumaqataaffigine-
qarsimanngillaat... aliasuuti-
gerujussuarsimallugulu »a-
ngutip qaqortup« eskimuu-
nik qanoq isiginnillunilu qa-
noriliorfiginninnera...«.
Taamaattunik atuaraanga-
ma eqqarsaatigilersarpara
»kalaallit kulturiannik« oqar-
tarneq sumut tunngatinne-
qartarnersoq - ajoqersuiartor-
titsinerup siornanut imaluun-
niit kingornanut. Eqqarsar-
tamera malillugu taakkunani
marlunni angisuumik assi-
giinnginneqarunarpoq. Ajo-
qersuiartortitsinerup siorna-
gut »kalaallit kulturiat« (»a-
nersaakkut«) sukumiisumik
atuakkiarineqarsimava? Nu-
natsinni højskolit sulissutigi-
sinnaannginnerlugu taakku
marluk erseqqissumik »qa-
norissusilerneqarnissaat«?
Taallat saqqummersut allat
Issittup Silarsuaa aamma
»itsarnitsanut« qiviarnernik
laqarput: qilaat, inngerneq,
pisit allallu. Taakkuninnga
taalliortoq tusagassiortunut
nalunaarutiginninnermi o-
qaatigineqarpoq »ukiut i-
ngerlanerini nuna taanna
(nunarput) nuannarisorsuan-
ngorsimagaa, taallianilu pik-
kunartuni qalipaasersuisuni-
lu taakkunani asanninnera ta-
kutinneqarpoq, ullumi Ka-
laallit Nunaata inuinik pin-
ngortitaassusianillu oqaluttu-
arinnittuni«. Oqareernittut
taallat taakku ersitsumik atu-
gassaanermik pissarsisitsi-
sinnaanermillu saniatigut
»ersinngitsunik« pissarsiffis-
saalluarput. Ataaseq asser-
suutigerusuppara:
Oqaatsit
Oqaatsit pisuussutaat
oqaatsinik,
oqaluttuartut
sakkut atomerannik ilusaan-
nillu,
naalakkamut toqqorsimapput
inuuneq naallugu sukanga-
sartumut
qulamaarumallugu
imminut paasinerup
pingaassusianik.
Atuakkat pingajuat Aasap
narsaa naggorissoq taallia-
nik imaqarani takorluuiner-
mik imaqarpoq, »neriunner-
mik oqaluttuaq«, kristumiu-
tut upperisaqarnermut tun-
ngasumik .oqaatigineqarsin-
naasoq. Atuagannguaq taan-
na nuannerluinnarpoq. Aam-
ma uanga nutserlugu naqite-
rumasimagaluarpara, atuak-
kiortuanulli saaffiginnissuti-
ga akineqarsimanngimmat
tunuaannarrallarsimallunga.
Naqiterititsisoq »tiitorfiup
allia« ajunngilluinnartumik
aallarniivoq, atuagassaasin-
naasut kristumiussusermik i-
maqartut, nuannersut paasiu-
minartut, tuppallersaasut eq-
qarsaateqalersitsisut, pisuun-
nguallatsitsisut nakussatsit-
sissutaasullu, aallarniutigalu-
git. Naqiterisitsisut allat »tii-
torfik« kisiat sammineruaat,
lagiinnut tunngasunik oqaati-
gineqarsinnaasut »aller«mut
ilineqarsimasut pinnagit.
Maannali tassa allermiut i-
lanngunneqartarnialerunar-
put. Tikilluarit! Qujanaqaaq!
Atuagannguup taassuma
oqariartuutaa pingaartorujus-
suuvoq - atuakkiortup pala-
sip norgemiup Eyvind Skeje-
p toqumik qanoq isiginnis-
sinnaanera torrallassimagaa-
nik oqaatigineqartariaqarlu-
ni. Atuarlugu »meeraq toqu-
soq« ingerlaqatigiuminan-
ngitsuunngilaq, atuagaatit er-
linnartut ilagisussaavaat. Qu-
janaq underkoppen, soqutigi-
sara eqqorpat.
Atuakkat pingasut taakku
imminerminni naliitsuupput.
Atuagaq taallaannavinnik
imalik qanorissusilerumi-
naatsittarpara. Pissutaavoq
taallat assigiinngitsorpassu-
arnik imaqartarmata, ilami i-
laanni taallaq ataaseq atua-
gaaraasarluni. Taamaattumik
ataasiakkaarlugit nalilissa-
gaanni qanorissusiliineq ta-
kisoorujussuanngortussaa-
voq. Taallallu imminerminni
Kredsretten i Qasigiannguit
Postboks 101
3951 Qasigiannguit
PROKLAMA
Alle og enhver der har noget af for-
dre i boet efter Niels Kaspersen,
cpr.nr. 110744-2177, boende GI.
Kirkevej 28, 3951 Qasigiannguit,
der afgik ved døden den 6. februar
1996 indkaldes herved til med 6
måneders varsel at anmelde og be-
visliggøre sit krav overfor Qasi-
giannguit kredsret, postboks 101,
3951 Qasigiannguit.
Med samme varsel indkaldes afdø-
des arvinger.
Porklamet er præklusivt for kredi-
torer.
Boet er af kredsretten i Qasigian-
nguit taget under offentlig skiftebe-
handling.
Qasigiannguit Kredsret
den 4. marts 1999
assigiinngittaqaat - ilaat naa-
tsunnguit, ilaat takisoorujus-
suit. Aamma taalliat atuagan-
ngortitat ilaat taalliortumit
inummut aalajangersimasu-
mut pigititanngortinneqartar-
put. Taalliat Sermimi aki-
sunnerit taalliortup »nulia-
minut« tunngatissimavai - o-
qaatigineqarsimananili suna
pillugu. Ilaanni naammattuu-
gaqartarpunga pigititsinerit
nassuiaatitaannik.
Ataguli: Taalliat taakku
katillutik 40-uupput, qallu-
naatut 20-t taamatullu kalaal-
lisut 20-t. Siulliit ilaat inun-
nut aalajangersimasunut tun-
ngapput, soorlu Harald Molt-
kemut, Knud Rasmussen-
imut, Jørgen Brønlundimul-
lu, 1902-04 Avanersuarmu-
kamermini ilagisai. Qulequ-
tarineqartut ilaat makkuup-
put: Qalasersuaq, umiarsuaq,
Eskimuut, Unnuap nipaa, U-
kioq allallu. Taamaattumik
pitsaanerpaassaaq atuagaq
taanna pisiaralugu atuarukku
- takussavat, uanga qanoris-
susiliininnit allaalluinnartu-
nik pissarsiffigisinnaavat.
Atuagaq 153-inik qupper-
neqarpoq.
Atuakkap taallanik ima-
qartup aappaa inummut aala-
jangersimasumut atuakkior-
tuata tunngatissimanngilaa,
tassa tamanut »pigitinneqa-
tunngorlugu«. Tassani taalli-
at siuliini oqaatigineqartunit
allaalluinnartunik oqaatigiu-
mavakka, tassa qanoq iluse-
qarnermikkut. Taalliat naat-
sunnguakkuutaarput - qanor-
li imartutiginerat oqaaseqar-
figissallugu piginnaassuse-
qarfiginngilara, pissutigalu
paasisorigakku oqaatigiuma-
sarpassuarnik eqikkaaneru-
sut. Soorlu assersuutigeriiga-
ra: »Oqaatsit«.
Atuagaq taallianik 50-inik
imaqarpoq, qallutaatut 25-t,
taakkulu kalaallisuunngor-
tinneri aamma 25-t. Ilaatigul-
lu makkuupput: Sassuma
naa, Elevatori, Uanga,
ngakkoq, Puisi allallu.
Atuagaq 62-inik quppeme-
qarpoq.
POSTBOX 1009 ■ 3900 NUUK • GRØNLAND • TLF. 32 13 37 • FAX 32 33 78
> %