Tíminn - 08.08.1975, Blaðsíða 6

6
TÍMINN
Föstudagur 8. ágúst 1975
Dr. Erlendur Haraldsson.
Tlmamynd Gunnar.
Áframhaldandi rannsóknir
ó dulrænni reynslu
EINS og lesendur Timans sjálf-
sagt muna, þá birtist hér i blað-
inu nýlega frétt, þar sem frá þvi
var sagt, að stofnaður hefði ver-
iö sjóöur til þess að styrkja
rannsóknir i dulsálarfræöi við
Háskóla Islands. Rétt þótti að
afla nánari fregna af þvi, hvern-
ig fénu skyldi varið, og þvl sneri
blaðið sér til dr. Erlends Har-
aldssonar lektors, sem er
stjórnarformaður hins nýja
sjóðs, en aðrir i stjórn eru sr.
Jón Auöuns og dr. Slmon Jóh.
Ágústsson.
—■ Erlendur, hver eru, nánar
tiltekið, þau verk, sem þið hygg-
ist vinna fyrir þessa peninga?
— Það, sem byrjað verður á,
eru tvö verkefni, sem I rauninni
eru framhald þeirrar könnunar,
sem gerð var siðast liðinn vetur
á meintri reynslu manna af dul-
rænum fyrirbærum. Nú langar
okkur að eiga ýtarleg viötöl við
sumt af þvi fólki, sem taldi sig
hafa orðið fyrir ákveðinni
reynslu.
I upphafi gerðum við litið
annað en að spyrja hvort fólkiö
hefði reynt ákveðin fyrirbæri
eöa ekki. Nú eru það aðallega
tveir hópar manna, sem við vilj-
um tala við. I fyrsta lagi hluti
þeirra, sem töldu sig einhvern
tima hafa orðið vara við látinn
mann, en sá hópur var allstór,
eða um 31% þeirra, sem spurðir
voru I vetur er leið. í annan stað
viljum við tala við þá, sem telja
sig hafa reynslu af huglækning-
um, og sá hópur er lika allstór,
um 40%.
— Þetta er þá heilmikil vinna,
sem þið eruð að leggja út i?
— Já, hún er mikil, þvi aö nú
þarf að fara til þessa fólks og
tala rækilega við það, hvern ein-
stakan. Það tekur að sjálfsögðu
mikinn tlma, en auk þess fylgir
þvi bæði undirbúningur áður og
úrvinnsla á eftir. Okkur langar
þvi að fá fyrrverandi eða núver-
andi nemendur i sálarfræði til
þess að vinna að þessu með okk-
ur, vegna þess hve verkefnið er
umfangsmikiö, en þessa vinnu
þarf að sjálfsögðu að greiða.
— Hvað gætir þú Imyndað þér
að könnunin næði til margra
einstaklinga?
— Það er ekki fullvlst, en mér
þykir liklegt að þeir verði á milli
fimmtiu og hundrað i hvorum
hópi.
Fyrst þarf að kanna efnið,
sem við höfum fyrir, þar næst
að útbúa spurningalista og
koma sér niður á hvaö það er,
sem leitað er eftir, hvað við
viljum vita, — svo að við fáum
sambærilegar upplýsingar hjá
þeim, sem leitað er til.
— Fýsir ykkur ekki að afla
nánari upplýsinga af ýmsum
öðrum sviðum dulrænnar
reynslu, eins og til dæmis um
berdreymi?
— Jú, sannarlega langar okk-
ur til þess að afla vitneskju um
sem allra flest svið dulrænnar
reynslu, en þvi eru takmörk
sett, hversu mikið er hægt að
gera I einu. Verkefnin eru
ótæmandi, en hitt er annað mál,
að timinn og auraráðin setja
okkur skorður.
— Þaö er kannski of snemmt
að spyrja, hvenær búast megi
við niðurstöðum þessarar rann-
sóknar?
— Ef við getum hafiö rann-
sóknina núna I haust eða I byrj-
un vetrar, ætti ekki að vera
óraunhæft að gera sér vonir um
niðurstöður með vorinu. Og þá
munum við að sjálfsögðu birta
þær niðurstöður.
— Var eitthvað I sambandi við
rannsóknina I fyrravetur, sem
kom ykkur sérstaklega á óvart?
— Já, til dæmis tvennt. 1
fyrsta lagi hve margir töldu sig
hafa orðið vara við látna menn,
og I öðru lagi hversu margir
virtust hafa reynslu af einhvers
konar hug- eða bænalækning-
um, og hve jákvæð sú reynsla
þeirra var. Það er einmitt þetta
tvennt, sem við hyggjumst
kanna betur núna og fá nánari
og áreiðanlegri vitneskju um.
— Voru svörin I vetur aðallega
já og/eða nei?
— 1 spurningalistunum, sem
við sendum út I vetur er leið, var
til dæmis spurt, hvort menn
hefðu orðið fyrir einhverri
ákveðinni reynslu, meöal ann-
ars hvort þeir hefðu oröið varir
við látinn mann. Þessu átti að
svara með jái eða neii, og ef
svarið var játandi, spurðum við
nokkurra spurninga til viðbót-
ar: Hvort menn teldu sig hafa
séð hinn látna, heyrt til hans,
fundið lykt, sem hefði verið ein-
kennandi fyrir hann, eða hvort
um snertingu hefði verið að
ræða. Enn fremur var spurt,
hversu oft þetta hefði gerzt. Þá
var og spurt, hvort hinn látni
hefði verið ættingi eöa vinur
þess, sem varð hans var, eða
hvort sá sem fyrir hinni dulrænu
reynslu varð, hafi yfirleitt getað
gert sér grein fyrir þvi, hver sá
látni væri. — Það er sem sagt
um þetta, sem við nú viljum fá
allmiklu ýtarlegri upplýsingar
en þær, sem fengust I fyrstu
könnuninni.
— Heldur þú að þið munið
halda áfram á þeirri braut
rannsókna, sem þið hafið lagt út
á með þessu?
— A þvi er enginn vafi. Verk-
efnin á þessum vettvangi eru
óþrjótandi og málefnið merki-
legt. En það er með þetta eins
og alla aðra rannsóknarstarf-
semi, að þvl meira fé sem menn
hafa handa á milli, þeim mun
meira er hægt að gera. Þess
vegna lögðum við út I aö stofna
þennan sjóð.
Ég vil svo bæta þvl við, sagði
Erlendur að lokum, að gjafir til
sjóðsins eru undanþegnar
skatti, það er að segja, að heim-
ilt er að draga þær frá skatt-
skyldum tekjum. Þá má einnig
geta þess, að glróreikningur
sjóðsins er 60600, en ekki 60500,
eins og misritaðist I Tlmanum
um daginn. — VS.
Hússtjórnarskólinn
og Gagnfræðaskólinn
d Blönduósi auglýsa:
Fleiri nemendur geta komist að i 3. og 4.
bekk Gagnfræðaskólans.
Valgreinar: Hússtjórnarfög.
Heimavist fyrir stúlkur og mötuneyti fyrir
þær og nemendur, er þess óska.
Umsóknir sendist sem fyrst.
Upplýsingar gefur Aðalbjörg Ingvars-
dóttir i sima 95-4239.
Skólanefndir.
Akranes — Atvinna
Hér með er starf forstöðukonu leikskóla
Akraness auglýst laust til umsóknar.
Umsóknir, er greini frá menntun, aldri og
fyrri störfum, berist undirrituðum fyrir
20. ágúst n.k.
Bæjarritarinn á Akranesi.
Loftpressur og sprengingar
Tökum að okkur borun, fleygun og
sprengingar, múrbrot, rörlagnir, i tima-
og ákvæðisvinnu. Margra ára reynsla.
Simi 5-32-09.
Þórður Sigurðsson.
RÁÐSTEFNA UM KVENNA-
SÖGU HALDIN í HOLLANDI
— hugmyndin fæddist í Reykjavík
Hugmyndin um að halda ráð-
stefnu um ,,þvervísindalegar”
rannsóknir I sögu kvenna
(feminologi), varð til I Reykjavlk
I fyrrasumar meðan stóð á fundi
Alþjóðasamtaka um norræn fræði
(IASS), þar sem Sveinn Skorri
Höskuldsson prófessor varlifor-
sæti. Kvennasöguráðstefnan var
haldin I Kaþólska háskólanum I
Nijmegen I Hollandi dagana 8.-11.
júnl s.l.
Aðalhvatamenn aö ráðstefn-
unni voru þau dr. Ragnhild ten
Cate-Silfwerbrand við Kaþólska
háskólann I Nijmegen, Mogens
Bröndsted prófessor við háskól-
ann I Öðinsvéum og fil. dr. Karin
Westman Berg við háskólann i
Uppsölum. Þau voru einnig i
undirbúningsnefnd.
Markmið ráðstefnunnar var að
gera fræðimönnum kleift að
skiptast á skoðunum, ræða um
grundvallarsjónarmiö og aðferðir
við rannsóknir á sögu kvenna á
ýmsum sviöum, svo sem bók-
mennta og lista, heimspeki og
guöfræði auk þjóðfélagsfræði. A
ráöstefnunni var einnig fjallað
um möguleika á alþjóölegri sam-
vinnu fræðimanna og stofnana,
þeirra á meðal kvennasögusafna.
Fyrirlesarar voru fræðimenn
frá Norðurlöndum og frá Hol-
landi. Fyrirlestrarnir voru fluttir
á ensku og allar umræður fóru
fram á þvl máli. Vinnuhópar skil-
uöu áliti I lok ráðstefnunnar.
Vinnuhópar voru fjórir og fjölluðu
um þessi atriöi: Rannsóknir I
sögu kvenna, einkum með tilliti
til bókmennta, skjala- og bóka-
söfn, listasögu og menntun
kvenna. Gerð var grein fyrir
drögum að norrænu orðasafni á
vegum norrænu kvennasögusafn-
anna, og erþað hugsaö sem vlsir
að samnorrænni bókaskrá um
sögu kvenna. Veröur safnið slðan
gefið út á öllum norðurlanda-
málunum og á ensku. Trúlega
getur orðasafnið einnig komið að
gagni hvarvetna I heiminum, þar
sem kvennasögusöfn eru.
Kvennasögusafn tslands er þegar
byrjað á Islenska orðasafninu I
náinni samvinnu viö Noröur-
landasöfnin.
A ráðstefnunni I Nijmegen voru
tveir fulltrúar frá íslandi: Helga
Kress sendikennari við háskólann
I Bergen, og Else Mia Einarsdótt-
ir bókasafnsfræðingur við
Kvennasögusafn íslands. Meðal
annars veittu norræni menn-
ingarsjóðurinn og hollenzka
menntamálaráðuneytið ráðstefn-
unni styrk. Nokkrar ályktanir
voru samþykktar á ráðstefnunni.
Ráðstefnan lýsti yfir stuðningi
slnum við alla þá aðila, sem vinna
að þvl, að rannsóknir á sögu
kvenna verði teknar upp I háskól-
um, og beinir hún þeim tilmælum
til háskólanna, að hlutur kvenna
verði ekki sniðgenginn innan
hinna ýmsu fræöigreina, heldur
dreginn fram i dagsljósiö. Enn
fremur hvatti ráðstefnan rikis-
valdið hvert I slnu landi til að
styðja starfsemi kvennasögu-
safna, þar sem tilvist þeirra er
forsenda fyrir þvl að hægt sé að
rannsaka sögu kvenna, og skoraði
ráðstefnan á rlkisvaldið að veita
fjárstyrk til þeirra stofnana, hópa
og einstaklinga, sem vinna aö
þessum rannsóknum.
BÍLALEIGAN
EKILL
BRAUTARHOLTI 4, SlMAR: 28340-37199
Ford Bronco VW-sendibiIar
Land/Rover VW-fólksbllar
Range/Rover Datsun-fólks-
Blazer bílar
Eldsvoði
á Flateyri
í GÆRKVÖLDI kom upp eldur I
Ibúðarhúsinu Grundarstlgur 5 á
Flateyri, sem er múrhúöað timb-
urhús á tveimur hæðum með
steingafli. Slökkvilið kom fljót-
lega á vettvang og tókst von bráð-
ar að ráða niðurlögum eldsins, en
skemmdir urðu talsverðar á inn-
búi, auk þess sem húsið skemmd-
ist verulega af vatni og reyk.