Tíminn - 04.06.1976, Qupperneq 21

Föstudagur 4. júní 1976.
TÍMINN
21
„Eigum við að glata sjálf-
stæðinu fyrir eigið volæði?"
Aldrei hafa lifnaðarhættir
þjóBarinnar breytzt eins mikið
og á siðasta mannsaldri. Um
aldamótin vann fólkið með
höndum sinum, greiddi sin gjöld
og bað ekki um styrki. Það lifði
af búunum til fæðis og klæðis og
var ánægt. „Hvert land hjálpast
við sin gæði, ef rétt er haldið á”,
sagði Skúli forðum og mun það
mála sannast.
Þegar ég var barn fluttist i
mina sveit ungur búfræðingur
með konu sinni og hóf þar bú-
skap. Keypti hann jörð og ól upp
niu börn þeirra hjóna á henni.
Þessi búfræðingur hét Kristinn
Guðlaugsson og þessi erindi,
sem hér fara á eftir, eru eftir
hann.
Látum gróa, grund og móa,
granda, brekku, hól
eflum þrek til þarfa — það er
nóg að starfa
út um byggð og ból.
Efni bundin, eru fundin, I svo
mörgum reit
á þeim staö er auður — oft
er þótti snauður
hefjum huiins leit.
Hefjum sterka, hönd tii verka,
hér sé piægt og sáð
auðn i akra breytum — auðs
og frama leitum
æ með dug og dáð.
Þá mun foldin, fósturmoldin,
farsæld veita lýð
þá mun afl og auður — eiga
bú um hauöur
þá mun þverra strið.
Frjáis sé andi, I frjálsu landi,
frjáls og sjálfstæð bönd
búa að sinu brauði — betra
er leigðum auði
skaða skuldabönd.
Allt hið góða, er oss vill
bjóða, ættland notum það
alt er það vort eigið — ekki
að láni þegið
„Hollt cr heima hvað”.
Hann lifði sjálfur samkvæmt
þessu — girti og sléttaði tún sitt,
verkfærin þá skóflan og ristu-
spaðinn. Garðrækt stundaði
hann einnig með ágætum, en
þar mun hans ágæta eiginkona
hafa átt sinn hlut að, eins og að
allri afkomu þeirra. Börnin
einnig, strax og kraftar leyfðu.
Séra Sigtryggur, bróðir Krist-
ins, gerði mjög gott lag við
ljóðið og var það oft sungið til
gamans og hvatningar við
störfin.
Nú spyr ég hver er meiri þjóð-
félagsþegn, sá sem vinnur „með
höndum sinum” og á fyrir sið-
ustu ferðinni, þegar þar að
kemur. Sá sem greiðir og gjöld
sin umyrðalaust á réttum tima,
eða sá, sem sifellt möglar um
gjöldin, greiðir þau seint og illa
heimtar styrki og aftur styrki af
sinu stórskulduga landi? Nú
borgum við fimmtu hverja
krónu i skuldaskatta til útlanda.
Væri ekki nær að greiða þær til
framkvæmda heima fyrir?
Eigum við að glata þvi sjálf-
stæði sem forfeðurnir unnu?
Er það vélamenningunni að
kenna?
með þökk fyrir birtinguna.
Singdi „Rekiðfjárhópana út úr
þjóðgarðinum á Þingvöllum"
Lesandi hringdi:
Ég fór, ásamt fjölskyldu
minni, akandi til Þingvalla um
siðastliðna helgi, svo sem svo
margir aðrir Reykvikingar. Þaö
er alltaf gaman að koma þang-
að, þar sem friöur og ró á að
rikja, hvort sem ferðin er farin
fyrir einn dag, eða til þess að
tjalda og dveljast þar nokkra
sólarhringa.
En I þetta sinn sá ég nokkuð
sem ég ekki get orða bundizt
um. í sjálfu sér truflaði það ferð
okkar ekki, en var engu að siður
þannig vaxið, að mér finnst
skylda min að koma þvl á fram-
færi við þá aðila sem sjá eiga
um þjóðgarðinn á Þingvöllum.
Þannig var, aö þegar við ók-
um eftir nýja Gjábakkavegin-
um, innan marka þjóðgarðsins,
tók ég eftir þvl, að meðfram
veginum voru kindur. Ekki bara
ein og ein á stangli, heldur hóp-
ar — heilt fjársafn á beit með-
fram veginum. Ég hélt þó að al-
gerlega væri bannað að hafa
sauðfé innan girðingar i þjóð-
garðinum.
Bændur á Islandi hafa marg-
oft sent frá sér kvartanir um að
ágangur mannfólks skemmi
þetta eða hitt fyrir þeim, AB þvi
leyti eru að vísu ekki allir bænd-
ur undir sama hætti, og ef til vill
er það aöeins hávær minnihluti
sem kvartar, en engu að siður
þá hygg ég aö bændur ættu
manna bezt að skilja það, að
landvernd er nauðsyn. Land-
vernd er nauðsyn innan þjóð-
garðs, sem einvörðungu er ætl-
aður fólki, ekki slður en á þeim
svæðum sem ætluð eru til nýt-
ingar fyrir bændur og búrekstur
þeirra.
Samt sem áður er einhver
bóndi — eða einhverjir bændur
— nógu hugsunarlaus og
skeytingarlaus til að reka fé sitt
inn i þjóðgarðinn á Þingvöllum.
Hverju getur slikt sætt?
Vil ég nú beina þvi til viðkom-
andi bónda — eða bænda — að
féð verði hiö snarasta rekið út
úr þjóðgarðinum, áður en óbæt-
anlegt tjón hlýzt af veru þess
þar á trjám eða öðrum gróðri.
Jafnframt vil ég beina þvi til
réttra yfirvalda — hver sem þau
eru — að fylgzt verði meö því,
aö féð fari og að framvegis verði
þjóðgarðurinn betur varinn en
hingað til.
Svo væri ef til vill ekki úr vegi
að spyrja sem svo hvort eigend-
ur þess fjárhóps, svo og annarra
fjárhópa, sem beitt er innan
þjóðgarðsins, eru ekki skaða-
bótaskyldir fyrir spjöll þau sem
féð vinnur á gróðri þar. EBa, eru
bændur I sérstöðu að þvl leyti,
llkt eins og I svo mörgu öðru, og
óábyrgir með öllu? S.L.
Frá Þingvöllum.

\
HRINGIÐ I SIMA 18300
MILLI KLUKKAN 11—12
V
Hver stjórnar landinu?
GuOni Oddsson, sfmamaður:
— Ja, ég er sammála þvl sem Sigurður Líndal sagði I sjónvarps-
þættinum á þriðjudagskvöldið að enginn stjórni landinu.
Ásgeröur Þórisdóttir, hjúkrunarkona:
— Ihaldið.
Snorri Styrkársson, atvinnulaus:
— Ætli það sé ekki sambland af rikisstjórn, alþingismönnum og
embættismannakerfi. Þrýstihóparnir stjórna engu.
Hafdls Sveinsdóttir, gjaldkeri:
Allavega ekki fólkið sjálft.
Jón Þóröarson, prentari:
— Þaö er rlkisstjórnin, sem stjórnar landinu.