Tíminn - 31.08.1976, Blaðsíða 19

Þri&judagur 31. ágúst 1976.
TÍMINN
19
flokksstavfið
Austurríki — Vínarborg
Nú er hver aö ver&a slöastur aö tryggja sér miöa I eina af okkar
stórkostlegu feröum til Vinarborgar 5.-12. sept. n.k. Beint flug.
örfá sæti laus. Þeim, sem eiga ósóttar pantanir, er bent á aö
hafa samband viö skrifstofuna strax. Skrifstofan á Rauöárstlg 18
er opin frá kl. 9-6, simi 24480.
Orðsending til framsóknarmanna
í Kjósarsýslu
Framsóknarfélag Kjósarsýslu hefur nú náð hagstæðum samn-
ingum við Samvinnuferðir, sem gefa félagsmönnum kost á
ódýrum ferðum til Kanarieyja í vetur, en feröirnar hefjast I
október. Upplýsingar gefur Kristján B. Þórarinsson Arnartanga
42 Mosfelissveit slmi 66406 á kvöldin.
ísafjörður
Framsóknarfélag ísfirðinga boðar til fundar á skrifstofu félags-
ins Hafnarstræti 7, sunnudaginn 29. ágústkl. 17.
Fundarefni: Kosnir verða fulltrúar á Kjördæmisþing. Stjórnin.
Vestfjarðakjördæmi
Kjördæmisþing Framsóknarmanna I Vestfjaröakjördæmi verð-
ur haldið I örlygshöfn, Rauðasandshreppi dagana 4. og 5.
september n.k. — Stjórn kjördæmissambandsins.
Vegna forfalla
eru til sölu tvö leyfi i Þverá i Borgarfirði.
Upplýsingar i sima 37443.
ELDURI PRENTSAL
BLAÐAPRENTS
O Aðalfundur Stéttarsambands bænda
Gsal-Reykjavlk. — 1 gærdag kom
upp eldur I prentsal Bla&aprents
o Nordli
aö haf og fiskirannsóknum, og á
öðrum rannsóknum I þágu fisk-
veiða.
Þeim Nordli og Bolle bar
saman um að athyglisvert hefði
verið aö kynnast framkvæmdun-
um við jarðgufuvirkjunina við
Kröflu, sem væri sú fyrsta sinnar
tegundar á svo norðlægum slóö-
um og gæti átt sér mikla fram-
tlðarmöguleika. Hér byggi
kjarnafólk, sem hefði mikinn
vilja til aö beizla náttúruöflin,
sagði Eivind Bolle fiskveiðiráð-
herra.
© UEFA
Þórhallsson af, hinir spiluöu
flestir undir getu.
Dómari var Bjarni Pálmason,
og sem fyrr var yfirferð hans ekki
mikil. Hann hélt sig mest við
miöju vallarins, og dæmdi aöal-
lega eftir köllum leikmanna og
áhorfenda.
Maður leiksins: Agúst Guö-
mundsson. Ó.O.
viö Slöumúla og var slökkviiiöiö
kalla&á vettvang. Þegar þaö kom
á staöinn höf&u starfsmenn
Biaöaprents ráöiö niöuriögum
eidsins meö handsiökkvitækjum.
Aö sögn verkstjóra i Blaöaprenti
uröu skemmdir litlar.
Edlurinn blossaði upp er tveir
starfsmanna Blaðaprents voru að
hreinsa prentvélarnar með
hreinsuðu benzini. Þeir brugðu
skjótt við og náðu I slökkvitæki,
en þegar þeir höfðu ráðiö niður-
lögum eldsins og voru komnir út
blossaði eldurinn upp að nýju. Þá
voru fleiri handslökkvitæki sótt
og tók skamma stund aö slökkva
eldinn.
Fullyrða má, að vaskleg fram-
ganga starfsmanna Blaðaprents
hafi komið I veg fyrir mikiö tjón.
Leiðrétting
1 leiðarlýsingu um Dalasýslu,
sem endurprentúö var I bla&inu
fyrir skömmu, var rangt fariö
meö nafn húsfreyjunnar I ólafs-
dal á skólaárunum þar, konu
Torfa ólafssonar. Hún hét Guö-
laug Sakariasdóttir eins og al-
kunna er, ekki Ólöf.
Afkoma bænda
Afkoma bænda var lakari á ár-
inu 1975 en 1974. Skilaverö afuröa
varð lægra en vera átti sam-
kvæmt verðlagningu, verðþensl-
an var ör og verðlagningin fylgdi
henni ekki eftir.
óhagstætttlöarfar hafði áhrif á
afurðir, þannig að þær minnkuðu
frá fyrra ári. Ekki eru nákvæmar
samanburðartölur til að sanna,
hver munurinn er á tekjum
bænda, en niðurstöður búreikn-
inga og úrtak Stéttarsambands-
ins úr skattaskýrslum sýna, að
tekjur bænda urðu mjög lágar
1975. Sama þróun gæti orðið á
þessu ári. Samdráttur er I mjólk-
urframleiðslunni og óþurrkar á
stórum svæðum spá ekki góöu,
„Ég óttast, að afleiðingar þessa
árferðis verði þær, að mjólkur-
skortur verði á aðalneyzlumjólk-
urmarkaðnum og ekki verði unnt
að bæta úr þvi nema að flytja af
Norðurlandi svo til alla þá mjólk,
sem þar verður framleidd, en þá
koma upp rekstrarvandamál hjá
mjólkurbúunum þar, svo að
vandamálið getur oröið marg-
slungið.”
Auk þess má búast við, að Is-
land tapi ostamörkuöum þeim,
sem unnizt hafa erlendis aö
undanförnu. Gunnar taldi ó-
heppilegt, hvernig stefndi að
mildum samdrætti I mjólkur-
framleiðslunni en aukningu á
kjötframleiöslunni.
Á kjötmörkuðum erlendis er
bæði við að striða niðurgreiðslur
á kjöti, svo og margbrotið
styrkjakerfi, svo sem I Noregi.
Búast má við, að kjötiö, sem
flytjaþarfút, verðimeira en þeir
kvótar, sem við höfum haft.
Skýrsla Gunnars var m jög itar-
leg og henni fylgdu margháttaðar
tölulegar upplýsingar um
landbúnað og stööu hans.
Skýrslur framkvæmda-
stjóra og erindreka
Sæmundur Friðriksson, fram-
kvæmdastjóri Stéttarsambands-
ins, las og skýrði reikninga Stétt-
arsambandsins og Bændahallar-
innar, sem er að einum þriðja i
eigu Stéttarsambandsins og að
tveimur þriðju I eigu Búnaöarfé-
lags Islands. Afkoma Stéttarsam-
bandsins var góö og hafði þaö
rúmar 12 milljónir kr. I tekjuaf-
gang. Reksturshagnaður Bænda-
hallarinnar var 5,8 milljónir
króna Ihúsaleigu og 30,2milljónir
frá Hótel Sögu.
Arni Jónasson erindreki gerði I
skýrslu sinni einkum grein fyrir
þremur málefnum: Þátttöku
Stéttarsambandsins I bréfaskóla
SÍS og fleira, athugun á tekjum
bænda eftir úrtaki skattaskýrsl-
unnar, en að þvi hafði formaður
einungis vikið, og skýrslu, sem
hann hafði unnið um bústærð,
flokkun búa, tölu bænda og aldur
eftir sýslum eins og þetta var i
árslok 1973.
Skýrsla þessi, sem var hin for-
vitnilegasta, er unnin upp úr
spjaldskrá Stéttarsambandsins
yfir jaröir og bændur og fleiri
heimildum. Samkvæmt þessari
talningu voru bændur I sveitum,
sem stunda almennan búskap og
hafa aðalframfæri sitt af land-
búnaöi, 4219. 39 voru með al-
mennan búskap I kaupstöðum,
251 bóndi var með hænsna-,
svlna-, hrossa-, garðyrkjubúskap
eða annað. 482 voru bændur, sem
höfðu annað að aöalatvinnu, og
216 elli- eða örorkullfeyrisþegar,
sem höfðu jafnframt búskap.
Samtals voru 5207, sem gátu talizt
bændur.
Ávörp gesta
Asgeir Bjarnason, formaður
Búnaðarfélags 1 Islands, ávarp-
aði fundinn og flutti kveðju Bún-
aöarfélagsins. Hann geröi að um-
ræðuefni skipulagsmál landbún-
aöarins, m.a. að gefnu tilefni I
greinum I slðustu Árbók landbún-
aöarins. Hann taldi rétt, að bænd-
ur gerðu sér ljósastöðuslnaog á-
hrifamátt I þjóðfélaginu, sem
væri annar en meðan þeir voru
nær eina stéttin. — Þó aö þetta
væri nú breytt, væru áhrif bænda
ekki lítil og þeir hefðu styrk full-
komlega I hlutfalli við fjöldann.
Hann taldi þó rétt að fara meö gát
við hugsanlegar breytingar á fé-
lagskerfi landbúnaðarins. Asgeir
benti á, að margt væri sem vekti
bjartsýni um framtlð landbúnað-
arins, —margt ungt fólk vill fara
i sveitir og i landbúnað. Sem
dæmi má nefna, að bændaskól-
arnir fá nú umsóknir langt um-
fram það, sem þeir geta annað.
Ávarp landbúnaðar-
ráðherra.
Landbúnaðarráðherra, Halldór
E. Sigurösson, flutti yfirgrips-
mikla ræðu um landbúnaðar-
mái. I upphafi rakti hann þau
lög, sem sett voru á slöasta þingi
og varða landbúnaðinn og gat
helztu efnisatriða þeirra. Frá
þeim hefur aðeins veriö skýrt, en
þau eru: Lög um gærumat, lög
um ullarmat, lög um afréttar-
málefni og fjallskil, áburðarlög,
jarðalög, breyting á lögum um
Búnaðarbankann og á lögum
framleiðsluráðs landbúnaðarins
og fleira. Siðan vék hann að mál-
um, sem væru undirbúin eða i
undirbúningi, Þar nefndi hann
m.a. frumvarp til laga um búnað-
arfræðslu, sem samið hefur verið
og ætlað er að flytja. Þar er m .a.
kveðið á um stofnun búnaðarhá-
skóla á Hvanneyri. Hann taldi
upp fjórar nefndir, sem skipaðar
hafa verið til að vinna að tillögu-
gerö um mikilvæg málefni land-
búnaðarins: Nefnd til að endur-
skoða lög um framleiðsluráð
landbúnaðarins, verðskráningu,
verðmiðlun o.fl. Nefrid til aö at-
huga stækkun áburðarverksmiðj-
unnar og möguleika á nýrri, og á
útflutningi áburðar. Sú nefnd
hefur, þegar komizt að þeirri
niðurstöðu. að núverandi áburð-
arverksmiðju þurfi að stækka og
endurskoða. Nefndin hefur svo
hafið endurskoðun á lögum um
stofnlánadeild landbúnaðarins. I
þvi sambandi vék ráðherra að
fjárskorti Stofnlánadeildarinnar
og erfiðri stöðu vegna þess, að
hún hefur lánað fé með kjörum,
sem voru hagstæðari lántakend-
um en þau, sem deildin varð að
sæta hjá þeim, sem hún fékk pen-
ingana frá. „
Ráðherra benti á, að fjarskort-
ur deildarinnar væri ekki vegna
þess,aðhennihefði ekki verið út-
vegað jafnmikið fé og fyrr, þvl
væri víös fjarri.
„Verðgildi lánanna miðað viö
vlsitölu byggingakostnaðarins
hefur vaxið verulega. Væri það
sett 100 1970, svaraði það til 278
árið 1975oghefur þvl meira en 2,5
faldaztá fimm árum. Astæðurnar
fyrir þessari útlánaaukningu
taldi ráðherrann, að verömæti og
mat bygginga hefði hækkað
meira en sem svaraði bygginga-
visitölu og ýmsir nýir lánaflokkar
hafa verið teknir upp. Þá nefiidi
ráðherra að endurskoðun stæði
yfir á þvi, hvernig standa ætti að
byggingu heykögglaverksmiöja
og hver yrði eignaraðild að þeim.
Stjórnvöld hefðu mikinn áhuga á,
að þvi yrði hraöaö og að þessi mál
yrðiunnt að taka til endurskoðun-
ar á næsta þingi. Landbúnaðar-
ráðherra vék einnig að tolla- og
skattamálum bændastéttarinnar
og kvað þau I endurskoðun hjá
stjórnvöldum og myndu koma til
afgreiðslu á næsta vetri. Undir
lok ræðu sinnar sagði ráðherra:
„Mér er ljóst, að ræða min hefur
ekki verið neinn gleðiboðskapur,
enda hefði ég ekki verið heiðar-
legur I málflutningi, ef ég hefði
eingöngu rætt um þá þætti
landbúnaöarmála, sem valda
gleðL Éghef kosiðaðfylgja þeirri
reglu, að ræða þaö vandasama og
erfiða, þvi að hið góöa skaðar
ekki. Enda þótt ýmis verkefni séu
óleyst I islenzkum landbúnaði,
trúi ég svo á manndóm bænda-
stéttarinnar, félagslega forystu
hennar og þrek til átaka, þegar á
reynir, aö ég er viss um farsælar
lausnir.
Fundarstörfin
Aö loknum skýrslum og ávörp-
um um klukkan 3 hófust almenn-
ar umræður, sem stóöu fram til
átta um kvöldið. Margir fulltrúar
tóku til máls. Einkum var rætt
um lánamál landbúnaöarins,
bæði skort á fé til stofnlána og litil
rekstrarlán. Mjólkurframleiöslan
var til umræðu, og menn lýstu
áhyggjum slnum yfir þvl, hve
mjólkurframleiðendum fækkaði
og þeim afleiöingum, sem það
kynni að hafa fyrir markað og |
búsetuþróun. Mikiö var rætt um
þá óhæfu, að bændur skyldu
neyddir til að hella niöur mjólk I
verkföllum og hvaða leiðir mætti
finna til áð ná samkomulagi við
Alþýöusambandiö um, að sllkt
þyrfti ekki að koma fyrir.
Óþurrkarnir sunnanlands og
vestan voru mikið til umræðu og
hvaða úrræöum mætti beita til að
tryggja fóðuröflun. Margir lýstu
áhyggjum slnum yfir versnandi
afkomu bænda og þvl, að stöðugt
gengur erfiðlegar að ná grund-
vallarverði fyrir afurðirnar,
einkum vegna þess hvað vinnsla
og dreifingarkostnaður fer fram
úr áætlun, svo og vegna óhóflegs
fjármagnskostnaðar sölusam-
taka landbúnaðarins.
Að lokum var skipað i
nefndir og mál lögð
fram
Fimm nefndir störfuöu á
fundinum og fengu þar um 48
tillögur frá félögum og sambönd-
um til umfjöllunar. Störfuðu þær
siöan á sunnudagskvöld og fyrir
hádegi I gær.
Varbúiztviöaö fundinum lyki um
nóttina.
® Loks bjart
skapinn þar. Þeir, sem byrjuðu
slátt nógu snemma, hefðu fengið
iðilgóð hey framan af sumri, en á
hinn bóginn vissi hann lika um
menn, sem allt aðra sögu hefðu að
segja.
® Tóbak
og þétt frá árinu 1969 úr 1100
vindlingum á mann að meðal-
tali I tæpa 1600 vindlinga.
Sala vindla hefur einnig auk-
izt frá 1969 úr tæpum fimmtiu á
mann I tæpa niutlu árið 1975.
Sala piputóbaks var hvað mest
árin 1968 og 1969, þegar þrengzt
var um hjá almenningi, en
minnkaðisfðan ár frá ári þar til
1975, aö hún jókst nokkuð á ný.
Neftóbakssala, sem var 187
grömm á Ibúa árið 1960, hefur
fariö slminnkandi og var ekki
nema 79 grömm á Ibúa síðast
liðið ár.
Talsvert samband hefur kom-
ið I ljós á milli kaupmáttar og
tóbakssölu. Með vaxandi kaup-
mætti eykst sala vindlinga og
vindla, en sala piputóbaks
dregst saman. Þó er þetta ekki
alveg einhlítt. Arið 1964 dró úr
sölu vindlinga, en sala á vindl-
um og piputóbaki jókst, en
skýrslur bandarisku heilbrigð-
isstjórnarinnar og brezka
læknafélagsins um skaðsemi
tóbaksreykinga birtust einmitt
um þær mundir og virðast hafa
skotið fólki skelk i bringu I bili
og breytt venjum þess.
I skýrslulok segir, að viðleitni
sú, sem uppi hefur verið höfð til
þess að sporna gegn tóbaks-
reykingum, hafi ekki borið sýni-
legan árangur, og eru niöur-
lagsorðin þessi:
„Ljóst er, að þróunin hefúr
gengið I þveröfuga átt við það,
sem vænzt var og aö var
stefnt”.
O íþróttir
BæöiBristol City og Newcastle
höfðu mestan áhuga á að tapa
ekki, og því varð óhjákvæmilega
jafntefli I leik þeirra á St.
James’Park I Newcastle. Ritchie
fór illa með þrjú upplögð tækifæri
fyrir Bristol og Connell og Natt-
rass komust nálægt þvi að skora
fyrir Newcastle. En úrslitin urðu
0-0 jafntefli.
Tottenham og Middlesbrough
spiluðu leiðinlegan leik á White
Hart Lane i London, varnarleikur
Middlesbrough er ekki beint til að
gleðja augað, en hann gefur þeim
stig, og það er mest um vert að
þeirra áliti. Úrslitin urðu 0-0 i leik
sem var eitt stórt núll.
Þaö var furðulegt I fyrri hálf-
leik I leik West Ham og Leicester,
að West Ham skyldi ekki takast
að skora. Þeir áttu skot I báðar
stengur og slá, fyrir utan aragrúa
af dauðafærum, sem þeir misnot-
uðu. I seinni hálfleik hélt West
Ham áfram sömu pressunni, en
Wallington I marki Leicester átti
stórleik. Á siðustu minútu leiks-
ins var það síðan mjög góð mark-
varzla Day, sem kom i veg fyrir
það að Worthington stæli báöum
stigunum til Leicester. ó.O