Tíminn - 30.10.1976, Síða 9

Laugardagur 30. október 1976
TÍMINN
9
Þar ganga gamalmennin
kaupum
og sölum
Nefnd, sem starfandi er i
Bandarikjunum til a6 rannsaka
ástand hjiikrunarheimila fyrir
aldraö fólk, hefur dregið fram i
dagsljósið nokkuð, sem vakiö
hefur óhug og hneykslun
manna. En athuganir nefnd-
arinnar hafa sýnt, að aldraöir
Amerikanar ganga kaupum og
sölum og fara að jafnaði á eitt til
tvö hundruð og fimmtlu dali
hver. Þeir aðilar, sem braska
þannig með gamalmennin, eru
elli- og hjúkrunarheimili, sem
greiða þessa upphæð fyrir þau
til að geta hirt lifeyri þeirra og
sjúkratryggingar. Þegar svo
þietta vesalings fólk einu sinni er
komið inn á heimilin, er þvi oft
haldið þar föngnu með aðstoð
deyfilyfja.
Val Halamandaris, meölimur
i nefnd Bandarikjaþings, sem
fjallar um málefni aldraðra,
segir að rannsóknir á þessu
vandamáli séu enn á byrjunar-
stigi, en vitað sé, að mörg þUs-
und gamalmenni eru seld á um-
rædd heimili árlega.
Vandamálið er að mestu leyti
bundiðvið 1 élegu heimilin, sem
ekki geta fengið sjúklinga á
annan hátt. Þar er aðbUnaður
þeirra slæmur, illa hirt um þá
og þeir sveltir. Til þess að
spara, er þeim gefið fæði fyrir
minna en einndalá dag. (184 Isl.
kr.) Þáhafa borizt upplýsingar
um likamsmeiðingar, þar sem
gamla fólkið er hreinlega bariö.
Forstöðumenn heimilanna,
sem uppfylla á engan hátt lág-
markskröfur, geta grætt allt að
einu þúsundi dala á mánuði á
sumum sjúklingunum. 1 þeirra
augum er það aðalatriðið að
hafa einhvern mannsbúk i
hverju rúmi, en siðan er alveg
sama hvernig honum liður. Ef
hann deyr, þá er bara aö finna
annan til að fylla I skarðið.
Þetta minnir einna helzt á kjöt-
markað, þar sem gamalmennin
ganga kaupum og sölum eins og
kindaskrokkar.
Þetta á sér ekki stað á ein-
hver jum afmörkuðum stööum i
Bandarikjunum, heldur tíðkast
um gjörvöll rikin. í ljós hefur
komið, að árið 1974 var haldið
uppboð á mönnum i New York.
Þá var ákveðið, að Towers
Nursing Home, stórt hjúkrunar-
heimili á Manhattan með um
eitt hundrað og tuttugu sjúkl-
inga, skyldi hætta starfsemi.
Bæði sjúklingum og hjúkrunar-
fólki, sem þarna voru á þessum
tima, ber saman um, að þarna
hafi farið fram uppboð. For-
stöðumenn annarra hjúkrunar-
heimila komu, lásu sjúkra-
skýrslur sjúklinganna og buðu
svo i þá. Sjúklingarnir voru
siðan slegnir hæstbjóðendum.
Þeir voru ýmist seldir einir sér
eða þá i tiu manna hópum, og
voru flokkaðir eftir þvi, hve
mikla umönnun og eftirlit þeir
töldust þurfa. Þeir, sem
minnsta umsjón þurftu, fóru á
hæstu verði. Þetta var uppboð á
mönnum, — ekkiósvipað þræla-
uppboðunum fyrr á timum. Eig-
andi þessa hjUkrunarheimilis
hefur siðan viðurkennt að hafa
svikið fé, sem nemur 1,3
milljónum dala, út úr sjúkra-
tryggingunum.
Paul Moranzt lögfræðingur i
Kaliforniu hefur tekið að sér
mál nokkurra aðila, sem seldir
voru og krefjast skaðabóta.
Hann upplýsir, að megnið af
tekjum hjúkrunarheimilanna
komi frá sjúkratryggingum,
sem greiða ákveðna upphæð
fyrir hvern sjúkling á dag. Þar
af er greittfyrir húsnæði og fæði
og auk þess læknisvitjanir,
röntgenmyndatökur og lyf. Og
þarna sjá heimilin sér leik á
borði til að græða: Lyfsalar eru
fúsirtil að greiða heimilinu álit-
lega upphæð gegn þvi að fá
samning um, að þeir útvegi þvi
öll þau lyf, sem það þarfnast.
Læknar og röntgentæknar leika
alveg sama leikinn.
Venjulega fara þessi viðskipti
SjUklingar á hjúkrunarheimili. Myndin er ekki „I fókus” tii þess að fólkið þekkist ekki. Á sumum
hcimilum fær fóik fæði fyrir innan við dal á dag, og er stundum barið.
T.B. Renfroe var sprautaður
með deyfilyfjum og haldið
nauðugum i sex vikur.
fram, þegar verið er að flytja
sjUklinginn frá sjúkrahUsi eða
öðru hjúkrunarheimili, segir
Halamandaris, og bætir þvi við,
að þaö sé á ábyrgð sambands-
stjórnarinnar og stjórnar ein-
stakra rikja að stemma stigu
■við þessu vegna þess, að þarna
er almannafé misnotað.
Útsendari hjúkrunarheimilis
nokkurs bauð dr. Jack Winberg
forstjóra geðsjúkrahúss I Illi-
nois eitt hundrað dali á mann,
þegar hann hafði það hlutverk
með höndum að flytja meira en
sjö þUsund gamalmenni frá
rikisspitölum á önnur heimili.
Winberg segist þarna hefði
getað selt hundruð manna ef
hann hefði kært sig um, og grætt
stórfé á þvi. En hann þakkaði
gott boð.
Allmargar góðgerðarstofnan-
ir viðs vegar um rikin reyna að
hjálpa fólki, sem á einhvern
hátt hefur farið halloka I lifs-
baráttunni. Maður, sem kallaði
sig Charles Weldon, kynnti sig
fyrir dómstólum i Los Angeles
og sagðist vera fulltrúi félags,
sem hjálpar drykkjusjúkling-
um. Rónar, sem dregnir voru
fyrir rétt fyrir einhverra hluta
sakir, fengu venjulega tveggja
til þriggja daga fengelsi, en
þegar þeir höfðu afplánað það,
voru þeir fengnir Weldon i
hendur. Ekki höföu hinir háu
herrarréttvisinnargrun um, að
Weldon þessi seldi mennina á
hjUkrunarheimili. Skýrslur
sýna, að hann fékk þarna meira
en áttatiu menn og rúmlega
tuttugu þeirra seldi hann. Ef
hann hafði auka sjúklinga, sem
hann gat ekki fundið heimili
fyrir, skildihann þá bara eftir á
götunni. Weldon hefur verið
dreginn fyrir rétt i Kaliforniu
samkvæmt lögum þar, sem
kveða á um að refsivert sé að
Utvega læknastofnunum fólk
gegn gjaldi.
Morantz segir, að þessi
heimili, sem Weldon hafi átt
viðskipti við hafi tilheyrt stórri
keðju hjúkrunarheimila I Kali-
forniu. Ef fólk, sem orðið var
eign einhvers þessara hjúkr-
unarheimila, bað um að fá að
fara, var það dópað upp og flutt
á heimili, sem kallað var — lok-
aöa deildin — en tilheyrði einnig
sömu keðju. Eitt þessara fórn-
arlamba var Robert Reynolds,
nú sjötiu og tveggja ára að
aldri, en honum var haldið
nauðugum i eina niu mánuði.
Annarvar T.B. Renfroe. Þegar
hann vildi fara, var hann
sprautaður með Thorazens,
mjög sterku lyfi, og siðan fluttur
á lokuðu deildina, þar sem hann
var i einn og hálfan mánuð.
Aðrir sjúklingar voru barðir, og
ein konan sat eftir með brotinn
fót eftir tilraun til að flýja.
Háttvirtur rabbii i New York,
varö uppvis að þvi, að hafa selt
tugi manns á þessi hjúkrunar-
heimili. Fé það, sem hann fékk
fyrir mennina, gaf hann upp að
væri styrktarfé til kirkjunnar.
Vegna stöðu sinnar voru
margar stofnanir, s.s. velferð-
arstofnanir og sjúkrahús, sem
visuöu f ólki til hans, og átti hann
að hjálpa þeim aö komast á
réttan kjöl. Margir aðrir kirkj-
unnar þjónar munu einnig hafa
stundað þessa iðju.
(Þýtt og endursagt JB)
Árið 1975
í máli og
myndum
BOKAÚTGAFAN Þjóðsaga hefur Sérstakur kafli er um Iþróttir, þar
sent á markaöinn bókina „Árið á meðal eru nokkrar islenzkar I-
1975 — stórviðburöir líðandi þróttamyndir. í islenzka sérkafl-
stundar i myndum og máli meö anum berað þessu sinni langmest
islenzkum sérkafla.” Útgáfa ár- á myndum úr landhelgisdeilunni
bókarinnar hófst áriö 1965 og hef- vegna Utfærslunnar i 200 milur og
ur hún þvi komið út i 11 ár, en I 10 þorskastriðinu við Breta, svo og
ár með sérstökum kafla um is- frá kvennafrideginum. Arbókinni
lenzka viðburði. fylgir að venju nafnaskrá staða-
Þjóðsaga gefur árbókina út i og atburðaskrá og skrá yfir ljós-
samvinnu viö Weltrund- myndara islenzka sérkaflans.
schau-Verlag A.G. I Sviss, og er ForstjóriÞjóðsöguer Hafsteinn
hún prentuð þar i landi hjá fyrir- Guðmundsson og annaðist hann
tækinu Offset — Buchdruck AB, umbrot islenzka kaflans. Gisli
en setning og filmuvinna islenzku ólafsson, ritstjóri, annaðist rit-
Utgáfunnar hjá Prentstofu G. stjórn erlendra kafla islenzku út-
Benediktssonar, Reykjavik. gáfunnar, en islenzka sérkaflan-
Arbókin 1975 er 320 blaösiður aö um hefur Björn Jóhannsson,
stærð I stóru broti. Myndirnar fréttastjóri, tekið saman. Þessir
skipta hundruðum, og að venju þrlr menn hafa annazt útgáfu ár-
eru fjölmargar þeirra I litum. bókarinnar frá upphafi.
Björn Jóhannsson virðir fyrir sér myndaopnu af kvennafrfdeginum og
þeir Hafsteinn Guömundsson (t.v.) og Gisli Ólafsson fylgjast meö. —
Timamynd: G.E.
Hringið
og við
sendum
blaðið
um leið
12323