Fréttablaðið - 23.01.2006, Blaðsíða 34
23. janúar 2006 MÁNUDAGUR18
var Hraunbærinn fjölmennasta
gata Reykjavíkur.
Elliðaárdalurinn gefur þeim
byggðum sem að honum liggja
stóraukið gildi og er vinsælt úti-
vistarsvæði með göngustígum og
fjölbreyttu gróðurfari. Byggðin
í Selási reis á níunda áratugnum,
glæsivillur, raðhús og fjölbýli og
sumir íbúarnir með óviðjafnanlegt
útsýni úr gluggum. Á sama tíma
þaut upp íbúðabyggð á Ártúnsholt-
inu þar sem göturnar kvíslast um.
Mörg stór framleiðslu-, heildsölu-
og iðnaðarfyrirtæki komu sér fyrir
á Hálsum og Höfðum á áttunda og
níunda áratugnum og þar sem smá-
hýsahverfið Smálönd myndaðist
fljótlega eftir hernámið 1940 reis
meðal annars voldug verksmiðja
Ölgerðarinnar Egils Skallagríms-
sonar sem sér landsmönnum fyrir
ómissandi malti og appelsíni.
Fyrstu lóðum í svokölluðu
þúsaldarhverfi í Grafarholti var
úthlutað í lok ársins 1999. Þar er
kristnitöku Íslendinga minnst í
götuheitum svo sem Maríubaug
og Kristnibraut. Í Grafarholti búa
nálægt 4.500 manns í um 1.500
íbúðum í stórum og smáum húsum.
Þeir njóta nálægðar við ósnortna
náttúru og hafa einn vinsælasta
golfvöll landsins við bæjardyrnar.
Nýjasta hverfið í þessum heims-
hluta er Norðlingaholt. Þar er nú
byggt af kappi.
gunn@frettabladid.is
Þótt Árbærinn hafi verið
örreytiskot í búskaparlegu
tilliti þá hefur risið í landi hans
blómleg byggð!
Árbæjarhverfið þaut upp á árunum
1965 til 1970. Það var fyrsta skipu-
lagða íbúðasvæði austan Elliðaáa
og þar með fyrsta raunverulega
úthverfi borgarinnar til frambúðar
því vestan Elliðaáa var byggðin þá
þegar að verða ein samfelld heild.
Reyndar var dreifð byggð áður aust-
an Elliðaáa, á svokölluðum Árbæjar-
og Selásblettum og í Smálöndum.
Um 75% íbúðanna í Árbæjarhverfi
eru í fjölbýlishúsum. Hugmyndin
sem þar lá að baki var meðal ann-
ars sú að nauðsynlegt væri að hafa
hverfið þéttbýlt og mannmargt til
að hægt væri að bjóða íbúunum
sem fjölbreyttasta þjónustu innan
svæðisins. Þannig var hægt að vega
upp fjarlægðina frá meginbyggð-
inni í borginni. Árbæjarhverfið
þótti strax barnvænt enda gert ráð
fyrir góðum leiksvæðum við hvert
fjölbýlishús og umferðaræðar voru
skipulagðar þannig að börnin hefðu
olnbogarými á öruggum svæðum
umhverfis heimili sín. Um árabil
Fyrsta alvöruúthverfið
H
ve
rf
ið
m
it
t
������
������
����
�������
���
�������
��������
�����
�����
�������
����
�����
������
������
������
��������������
�������
�������
�������
��������
���������
�������
������������
��� ������
�������
�������
�����
��������
����������
�������
������
��������
�������������
������ ������
�� ��
������
�����
����
������
������
������
������
����
������
�����
���
���
����������
����
��� ��
���������
������
�����
���������
���
�������
����
����
������
�������
��������� ������������
�������
�����
�����
�������������
���������
�������
���������
���������
��������
������
�����
���
����
���
������
����
����������
����������
�����
������
��������
����������
��������
�������
���������
������
�������������
�����������
����
������
���������
����
���
�����
������
�������
��������
����������
����������
��������
������
�����
�����
�����
�����
�����
������
����
����
������������
��������
����������
�����������
���������
����������
������
������������
�������������
��������
�������������
���������
�����������
�������������
���������
��������
�
�
���
�
��
��
��������
���������
����������
��� �
�
������
������
��� ��
�
�������������
�����
�
��
��
���������
������
�
��
�
�
�����������
������ ���������
��������
������
���������������
�������������
���������
�������������
����������
���
�������
�����������
����
������������ ��� ������������
���
���������������
������������
�
�����
�
���
�
�
�
�
��
�
�
�
���
�����������
�������
��
��
��
��
��
��
��
�
�
��
�
���
�
��
��
�
�
������
�������
���������
�
�����
�
�
��������
�������
���
���
���
���
��������� ���
���������
�
������������
�������
���
���������
�����������
�������������
�������
���������
������
�����
��������
�
�
���
�
��
�
�������
�
�
�
�
�
��
��
���
��
��
����
�
�
�
��
�
������������
�����
�������
�������
�������������
�������������
����������
��������� ��
�����
���������
���������
���
�����������
�����
Þjónusta
LEIKSKÓLAR, SKÓLAR, HEILSU-
GÆSLA, MATVÖRUMARKAÐIR
Leikskólar
ÁRBORG Hlaðbæ 17
BLÁSALIR Brekknaás 4
GEISLABAUGUR Kristnibraut 26,
Grafarholti
HEIÐARBORG Selásbraut 56
KVARNABORG Árkvörn 4
MARÍUBORG Maríubaugi 3
RAUÐABORG Viðarási 9
REYNISHOLT Gvendargeisla 13
ROFABORG Skólabæ 6
Grunnskólar
ÁRBÆJARSKÓLI Rofabæ 34
ÁRTÚNSSKÓLI Árkvörn 6
INGUNNARSKÓLI Maríubaugi 1-3
NORÐLINGASKÓLI v/Árvað 3
SELÁSSKÓLI v/Selásbraut
Heilsugæsla
HEILSUGÆSLAN Hraunbæ 102
Matvörumarkaðir
BÓNUS Hraunbæ 121
11-11 Hraunbæ 102
NÓATÚN Grafarholti, Þjóðhildarstíg 2,
Rofabæ 39
Heimildir:
Saga Reykjavíkur II,
höfundur Eggert Þór Bernharðsson.
LEYNISTAÐUR
Elliðaárdalurinn hefur upp á
margt að bjóða.
Eygló Stefánsdóttir, mynda-
safnvörður Fréttablaðsins,
lítur á Árbæinn sem sína
landareign.
Ég flutti í Árbæinn þegar ég var
hálfs árs í hús sem stendur nú
við Vorsabæinn en tilheyrði þá
Árbæjarblettum og sumir íbú-
arnir í kring voru með smábú-
skap. Þarna var hópur af börn-
um og við hófum skólagönguna
í litlu samkomuhúsi. Á veturna
lékum við okkur á skautum á
Elliðaánum og á sumrin vorum
við þar að vaða og sigla á heima-
smíðuðum flekum. Svo fjölgaði
jafnt og þétt á 7. áratugnum.
Okkur krökkunum fannst fúlt að
fá blokkirnar á melana þar sem
við vorum með hjólreiðabrautir
og móana þar sem við fórum í
berjamó. En það var mjög gaman
að eiga heima þarna og þegar ég
flutti úr foreldrahúsum fór ég
ekki lengra en í Hraunbæinn.
Nokkur ár bjó ég samt í Breið-
holtinu og þegar ég stóð á hæð-
inni þar sem Hólarnir eru í dag
þá horfði ég yfir Árbæjarhverf-
ið eins og það væri landareignin
mín. Ég bý í Selásnum núna og
nýt þess að hafa yndislegt úti-
vistarsvæði allt í kring.
Svæðið yndislegt
til útivistar
Eygló við Elliðaárnar þar sem hún á
margt sporið. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Horft af Selásnum yfir Árbæjarhverfið. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Settleg raðhús í Selásnum. FRÉTTABLAÐIÐ/HEIÐA
Vinsæll áningarstaður ferða-
manna að fornu og nýju.
Árbæjar er fyrst getið í heimild-
um á 15. öld og er þá talin lakleg
meðaljörð. Margrét Pétursdótt-
ir og Eilífur Einarsson byggðu
bæinn sem nú stendur sem er
bárujárnsklætt timburhús, hæð
og ris. Fyrri hlutinn er byggður
árið 1891 en sá seinni árið 1911.
Húsin eru bárujárnsklædd timb-
urhús en snúa stöfnum fram á
hlað og líkjast að því leyti torf-
bæ. Kristjana Eilífsdóttir bjó í
Árbæ eftir foreldra sína til 1948
en þá lagðist hann í eyði. Í tíð
Margrétar var Árbær fjölsóttur
gisti- og veitingastaður, fyrsti
áningarstaður þegar lagt var upp
frá Reykjavík og sá síðasti áður
en þangað var komið. Einnig var
vinsælt að skreppa úr borginni
upp í Árbæ og kaupa sér hress-
ingu í stofunni hjá Margréti.
Árbæjarsafn var stofnað 1957,
bæjarhúsin endurreist og síðan
voru flutt á staðinn allmörg hús
með menningarsögulegt gildi.
Árbær
Árbær, gamli bærinn. FRÉTTABLAÐIÐ/
Gamla rafstöðin í Elliðaárdalnum var tekin í notkun í júní 1921 og húsið er glæsilegur
minnisvarði um þá tímamótaframkvæmd. FRÉTTABLAÐIÐ/HEIÐA
Árbæjarlaug er ein vinsælasta sundlaug
borgarinnar. FRÉTTABLAÐIÐ/TEITUR
Þúsaldarhverfið í Grafarholti. FRÉTTABLAÐIÐ/TEITUR