Tíminn - 17.03.1977, Blaðsíða 10

10
Fimmtudagur 17. marz 1977
Tvær myndir úr Grjótaþorpi
Rúnar Gunnarsson
efnir þessa dagana til
ljósmyndasýningar i
Galleri Sólon Islandus
i Reykjavik, en hann
hefur fengizt við opin-
bera ljósmyndun i 15
ár, tók fyrst myndir
handa Alþýðublaðinu,
hóf siðan nám i ljós-
myndun, fyrst hér
heima, en siðan við
Dramatiska institutet
i Stokkhólmi, en þá
hafði hann starfað sem
kvikmyndatökumaður
við islenzka sjónvarpið
og stjórnað þar útsend-
ingum frétta i nokkur
ár. Hann starfar nú
sem dagskrárgerðar-
maður fyrir sjónvarp-
ið.
Ljósmyndun sem list-
grein
Þaö er orðiB mjög langt siðan
byrjað var að lita á ljósmyndun
öðrum þræði sem listgrein. Þó
veröur það aðsegjast eins og er,
að það er tiltölulega örðugra aö
fólk í listum
uðum saman, þar til sólin loks
lætur sjá sig. Eða með öðrum
orðum, við getum ekkiséðhæfnii
ljósmyndun nema unniö sé að
ákveðnum hlutum, en þetta ger-
ir Rúnar Gunnarsson einmitt aö
nokkru leyti, þvi 12 af 22 mynd-
um hans eru úr Grjótaþorpinu,
sex vestan frá New York.
Sýning er heild.
. Hér hefur verið látið aö þvi
liggja að ljósmyndasýning sé
ans. Það er auðvelt aö sjá, að
Rúnar Gunnarsson vill vera á
nýjum stað með myndavélina,
hann tekur ekki myndimar frá
þeim stööum sem við göngum
um daglega, heldur leitar að
efni með þvi að fara yfir girð-
ingar, og sér hann þá Grjóta-
þorpið frá nýrri hlið.
Fyrir minn smekk leggur
RúnarGunnarsson dálitið óljóst
mat á Grjótaþorpið, niöurniösl-
an er of mikil, og það mannlega
og viöfelldna verður dálitið und-
ir. Mynd númer fjögur er þann-
ig séð miklu betri heimild um
aldur húsanna 1 Grjótaþorpinu
en til að mynda hús, sem er aö
grotna niður og er komið i
endanlegtsambandiö við regnið
og vindinn. Það sama má segja
um þvottá snúru, þarermaður-
inn enn til og hverfið er á lifi.
Við lestur á stefnuyfirlýsingu
i sýningarskrá stendur þetta:
„Siðan fer ljósmyndarinn að
gera heimildarmyndir, meta
gildi myndanna eftir hugblæ
þeirra. Hann framleiðir mynda-
seriur og markmiðiö verður nú
að skrá i myndum Snorra-Eddu
framtiöarinar. Og til þess að
það gangi, þarf maður aö kunna
á augnabVikin, tæknina, formið
og allt það.
Svo rennur það upp fyrir ljós-
myndaranum, að heimildar-
gildið og formið er ekki allt.
Myndin fer að lifa eigin lifi. Hún
virkará mann beint.án tillits til
innihaldsins Hún er mynd, og
hún virkar.
Þegar hingað er komið, opn-
ast manni svið, sem er miklu
æöra en sjálf ljósmyndatæknin
segir til um. Eins og krystallinn
er vegur ljóssins til feguröar,
verður myndavélin vegur ljós-
myndarans til listsköpunar. Og
hvaö ljósmyndarann sjálfan
snertir...”
Þessi yfirlýsing, sem er að
visu ekki undirrituð af neinum,
segir okkur aö beöiö sé um sér-
stakt lif fyrir hverja mynd fyrir
sig, en þaö verður aö segjast
eins og er, að myndir Rúnars
Gunnarssonar eru ekki það
sterkar að maður taki þær
ósjálfrátt með sér heim, eina
eða fleiri, en sem heild er sýn-
ingin dálitiö i minni.
Jónas Guðmundsson
Að varðveita
himin á mynd
meta slika vinnu en aðra mynd-
list og kemur þar margt tii.
Fyrst og fremst þó það, að allir
geta tekið myndir, þvi það er
ljósmyndavélin sem tekur
myndina. Stillingar, formskyn,
gæði glerja og framköllun er svo
sér á parti,en þrátt fyrir allt, þá
er ljósmynd sjaldan mjög
perSónuleg fyrir ákveðinn
mann.Einstök verk geta þó orð-
ið eftirminnileg, eins og sum
portret Jóns Kaldals — en samt,
sérkenni i ljósmyndun eða stlll
er vandséðari en til að mynda
málverk eftir listmálara, sem
oftast bera sérstök, persónuleg
einkenni. Við þekkjum á auga-
bragði myndir eftir Gunnlaug
Scheving, Kjarval og Jón
Stefánsson, en hvort ljósmynd
ereftir ákveöinn frægan mann,
það er öröugra að sjá.
Þetta segir okkur að það sé
erfitt að sýna ljósmyndir opin-
berlega á sjálfstæöum einka-
sýningum, nema hartsé gengið
eftir ákveðnum hlutum. Helzt
þurfa allar myndirnar að vera
tengdar ákveðnu myndefni.
Ljósmyndarinn getur veriö
Höfundur með vinnuna sina
heppinn með veður, átt leið um
og smellt af, og frábær mynd
verður til. Aðrir þurfa að hafast
viö á staðnum, vikum, eða mán-
miklu fremur heild en einstak-
ar myndir, að þær séu eins kon-
arskýrsla um ákveöiöefniog þá
um leiö um getu ljósmyndar-
MÓ-Reykjavik — Þessa dag-
ana er verið að prófa ogstilla
fyrstu vélina af þrem I Sig-
ölduvirkjun, og búizt er við að
þvi verki verði lokið upp úr
næstu heigi. Jafnframt er unn-
ið að uppsetningu á vél tvö, en
ekkert er enn ákveðið um
hvenær sú vél veröur tekin I
notkun.
Timinn náöi i gær tali af
Halldóri Eyjólfssyni starfs-
manni við Sigöldu, og Bolla
Þóroddssyni, sem hefur yfir-
umsjón með niöursetningu
vélanna. Sögðu þeir að allri
útivinnu væri lokið að undan
skildum ýmsum frágangi,
sem biöi vors. Alls vinna nú
um eitt hundrað manns þar
efra. Einmuna veðurbliða er
þar, og hefur svo veriö 1 allan
vetur.
Halldór sagöi að Júgóslav-
arnir væru alfarnir meö vélar
slnar og tæki og heföi mest af
þessu verið flutt af landi brott
nýlega. Tekið hefði veriö skip
á leigu og heföu vélarnar veriö
heill skipsfarmur.

Orkuverið-við Sigöldu — lan
vetrarhjúpi.
H !:í