Tíminn - 13.05.1977, Blaðsíða 11

Tíminn - 13.05.1977, Blaðsíða 11
Föstudagur 13. mal 1977 11 Wmwm Útgefandi Framsóknarflokkurinn. Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Auglýs- ingastjóri: Steingrfmur Glslason. Ritstjórnarskrifstofur f Edduhúsinu viö Lindargötu, simar 18300 — 18306. Skrif- stofur í Aðalstræti 7, sfmi 26500 — afgreiöslusfmi 12323 — auglýsingasimi 19523. Verð i lausasölu kr. 70.00. Askriftar- gjald kr. 1.300.00 á mánuöi. Blaðaprenth.f. Sérkröfurnar valda mestum töfum Mörgum finnst að vonum að hægt gangi i viðræðunum um kjaramálin, og að ekki þoki nóg áleiðis i málum láglaunafólksins. Þeir aðilar, sem taka þátt i viðræðunum, eiga hins vegar ýmsar gildar afsakanir, en þær mestar, að miklar og margvislegar sérkröfur standa i vegiþess, að hægt sé að snúa sér að málum láglaunastéttanna. Vegna fyrri reynslu, hlýtur það að vera sameigin- legt hagsmunamál jafnt atvinnurekenda og lág- launafólks, að sérkröfurnar séu ræddar fyrst og afgreiddar áður en farið er að einbeita sér að hin- um almennu launakröfum. Reynslan hefur nefni- lega orðið sú, að séu mál láglaunastéttanna af- greidd fyrst, nota sérkröfuhóparnir sér það til að knýja sinar kröfur fram á eftir og það hefur svo sett allt úr böndunum. Þetta varð t.d. reynslan við gerð kjarasamninganna 1974 og verður eftir megni að sporna gegn þvi að sú saga endurtaki sig. Við gerð kjarasamninganna i fyrra náðist sam- komulag um það milli aðila vinnumarkaðarins, að upphæð, sem svaraði til 1% almennrar kauphækkunar hjá viðkomandi starfsgrein, yrði ráðstafað til að mæta sérkröfunum og yrði það á valdi viðkomandi félags eða sambands, hvernig þvi fé yrði skipt. Þetta gaf þá góðu raun, að sér- kröfurnar töfðu ekki viðræðurnar i fyrra. Nú hafa atvinnurekendur boðið, að áfram verði fylgt þessari svokölluðu sameiginlegu aðferð og myndi þá ekki þurfa að ræða um annað i sambandi við sérkröfumar en það, hvort til ráðstöfunar i þessu skyni væri 1 % kauphækkun eða eitthvað meira. Mörg sambönd eða félög láglaunámanna hafa fyrir sitt leyti fallizt á, að þessari starfsaðferð verði fylgt áfram, en önnur hafnað þvi og mun þar einkum vera að ræða um félög iðnaðarmanna. Af þessum sökum bendir allt til þess, að sérkröfumar standi i vegi þess, að nægilegur hraði komist á samningagerðina. Forustumenn sambanda eða félaga þeirra stétta, sem eru betur settar, verða að gera sér ljóst, að nú er það höfuðatriðið að bæta hlut þeirra, sem mest hafa orðið útundan. Þetta verður þvi að- eins gert, ef ekki á að stofna til nýrrar stórfelldrar verðbólguskriðu, að þeir, sem betur mega, dragi úr kröfum sinum. Almennt stórfelld kauphækkun, sem bætti hlutfallslega mest aðstöðu þeirra, sem betur mega sin, yrði ekki neinum til góðs og þó sizt láglaunastéttunum. Þess vegna er það réttlætis- mál, að sérkröfunum verði vikið að mestu til hlið- ar að þessu sinni, en öll áherzla lögð á að bæta hlut láglaunafólksins. Undarleg afstaða Undarleg er sú afstaða atvinnurekenda að vilja ekki láta verðlagsbætur vera hinar sömu á öll laun, heldur láta þær fylgja grunnkaupinu með þeim afleiðingum, að hálaunamaðurinn fær þre- falt til fjórfalt meiri bætur en láglaunamaðurinn. Hér eru þeir bersýnilega ekki að hugsa um hag at- vinnuveganna eða launajöfnuð. Breyti þeir ekki þessari afstöðu sinni, verður ekki hægt að rétta hlut láglaunafólksins jafnmikið og ella. Minna má á, að viðreisnarstjórnin felldi alveg niður um skeið verðlagsbætur á hærri laun. Þar reyndist að visu of langt gengið. Hér á vissulega að vera hægt að finna milliveg. þ.þ. ERLENT YFIRLIT Assad tryggir sér lykilstöðu Hefur bæði samband við Carter og Brésnjef Carter og Assad f Genf ÞÓTT Jimmy Carter ætti annrikt í fyrstu Evrópuferö sinni sem forseti Bandarikj- anna, þar sem hann þurfti bæöi að sitja fund æöstu manna helztu vestrænu iönaöarríkjanna og fund æöstu manna Atlantshafsbandalags- ríkjanna, gaf hann sér samt tima til þess aö fara frá Lon- don, þar sem þessir fundir voru haldnir, til Genfar til fundar viö forseta Sýrlands, Hafez al-Assad, og ræöa viö hann um lausn deilumála Araba og Israelsmanna. Af ýmsu viröist mega marka, aö þetta hafi sennilega oröiö árangursrikasti þátturinn I Evrópuför Carters, m.a. vegna þess, aö það haföi veriö undirbúiö og aö mestu ráöiö fyrirfram, hvaö myndi gerast á áöurnefndum fundum æöstu manna, en hitt var óvissara hvernig viöræöum þeirra Carters og Assad kynni aö lykta. ÞAÐ ER allgott dæmi um þá lykilstööu, sem Assad hefur skapað sér meöal leiötoga þeirra Arabarlkja, sem eiga I aöaldeilunni viö Israel, aö Sadat forseti Egyptalands og Hussein Jórdanlukonungur hafa báöir sótt Carter heim og rætt viö hann I Washington, en Assad lætur.Carter mæta sér á miöri leiö. Hann lætur ekki kveöja sig til Washington, eins og þá Sadat og Hussein, heldur verður Carter að koma til fundar viö hann I hlutlausu landi. Skömmu áöur var Ass- 'ad búinn aö beygja valdamenn Sovétrikjanna á ekki ósvipaö- an hátt. Þeir höföu fordæmt innrás Sýrlendinga i Libanon og dregið úr aöstoð sinni viö Sýrland vegna þess, en áöur haföi hún verið veruleg. Assad brástekki við þessari fordæm- ingu Rússa á sama Tiátt og Sadat, þ.e. aö rjúfa nær öll tengsl viö þá og ákæra þá fyrir Ihlutun um málefni Sýr- lendinga. Hann geröi sér ljóst, aö Rússar töldu sér nauðsyn- legt af pólitiskum ástæöum aö taka afstööu meö Pales- tinu-Aröbum f Lfbanon. Hann lét Rússa aðeins vita, aö hon- um misllkaöi þessi afstaöa þeirra og hún gæti neytt hann til Sö afla sér vopna frá Bandarikjunum eöa öörum vestrænum löndum. Þessi möguleiki haföi opnazt vegna þess, aö Bandarikin létu sér vel llka, aö Sýrlendingar héldu ,Palestinu-Aröbum I skefjum I Libanon. Rússar töldu þvi hyggilegast aö taka Assad I sátt aftur og buöu honum til Moskvu I siöasta mánuöi, þar sem honum var tekiö meö kostum og kynjum. Eftir viö- ræöur Assads og rússneskra ráöamanna var svo ákveöiö, aö þeir Assad og Carter hittust I Genf i sambandi viö fyrir- hugaöa Evrópuför Carters. Viöræöur þeirra fóru fram slöastl. mánudag, og tókust vel aö þvl fréttamenn telja. Assad hefur þannig skapaö sér þá aöstööu, aö hann er eini leiötogi Arabarlkjanna, sem hefur náin tengsl bæöi viö Sovétrikin og Bandarikin og viröist njóta tiltrúar beggja. Stefna hans hefur llka veriö sú, aö Palestlnudeilan veröi ekki leyst, nema bæöi risa- veldin eigi aöild aö lausninni og hjálpist að viö aö tryggja hana. Þess vegna veröi Arabarikin aö hafa góö tengsl viö þau bæöi, eöa tefla þeim hvoru gegn ööru, ef illa fer. ÞEIR Carter og Assad skiptust á mjög vinsamlegum oröum eftir fund þeirra. Cart- er endurtók þá fyrri yfirlýs- ingu slna, aö lausn Palestlnu- málsins yröi aö byggjast á þvl m.a., aö Palestlnu-Arabar fengju eigiö land til aö búa I (homeland). Hann lofsamaöi Assad fyrir velvilja, reynslu og þekkingu og kvaöst treysta á leiösögn hans og holl ráö viö lausn þessarar erfiöu deilu. Assad þakkaöi hins vegar Carter fyrir þrotlausa viö- leitni hans til aö finna lausn á deilunni og kvaö hann hafa skapað nýtt og betra and- rúmsloft, sem yki bjartsýni varðandi lausn deilunnar. Assad kvaöst vera bjartsýnni eftir en áður, en varaöi jafn- framt viö þvl aö hægt væri aö finna einhverja töfralausn. Báöir létu þá von I ljós, aö viö- ræöur þeirra heföu aukiö möguleika á þvl, aö Genfar- ráðstefnan um Palestlnudeil- una yröi kölluö saman aö nýju, án þess aö tímasetja þaö nán- ara. Brzezinski, ráögjafi Cart- ers, lét hafa eftir sér, aö viö- ræöurnar heföu veriö sérstak- lega gagnlegar. Um einstök efnisatriöi hefur Carter sagt það eitt, að báðir heföu þeir Assad veriö sammála um, aö nauösynlegt væri aö hafa hlut- laust belti viö landamærin, en Assad lét það fylgja, aö þaö yröi aö vera beggja megin þeirra, en hingað til hafa tsraelsmenn hafnaö, aö þaö væri sin megin landamær- anna. Orörómur hefur komizt á kreik um þaö, aö Assad hafi flutt Carter sérstök skilaboö frá Arafat, leiötoga frelsis- hreyfingar Palestinu-Araba, þess efnis, aö hreyfingin væri tilbúin aö viöurkenna sjálf- stæöi Israels, ef Israel viöur- kenndi sjáifstætt rfki Pales- tlnu-Araba. Þetta hefur þó ekki fengizt staöfest, enda myndi allt umtal um þaö geta haft óheppileg áhrif á þing- kosningarnar I Israel, sem fara fram I næstu viku. Þ.Þ. Frá komu Assads til Moskvu I sföasta mánuöi

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.