Tíminn - 13.08.1977, Side 17

Laugardagur 13. ágúst 1977
90 ára
17
Ingvar Árnason
Ingvar Arnason bóndi á Bjalla i
Landsveit andaðist að heimili
sinu miðvikudaginn 3. ágúst
siöastliðinn. Hann var orðinn.87
ára að aldri, fæddur að Látalæti i
Landsveit, þar sem nú heitir
Múli, 7 marz 1890. Foreldrar hans
voru hjónin Þórunn Guölaugs-
dóttir og Árni Kollin Jónsson sem
þar bjuggu. bau eignuðust fimm
börn og komust af þeim fjórir
synir til fullorðinsára auk
Ingvars þeir Jón, lengi bóndi á
Lækjarbotnum i Landsveit, Guð-
mundur hreppstjóri i Múla og
Guðni, sem lengi var verzlunar-
stjóri hjá Sláturfélagi Suður-
lands, en þeir Ingvar og Guðni
voru tviburar.
Móðir Ingvars dó 1894, faöir
hans tveim árum siðar og fór
Ingvar þá i fóstur til föðurbróður
sins, Guðna Jónssonar bónda i
Skarði og Guðnýjar Vigfúsdóttur
konu hans. Þar dvaldist Ingvar
óslitiö til vorsins 1914 að hann
fluttist að Bjalla i Landsveit,
reisti þar bú og kvæntist Málfriði
Amadóttur Arnasonar i Látalæti
og Þórunnar Magnúsdóttur konu
hans. Heimili þeirra Ingvars hef-
ur siöan verið á Bjallanum.
Frumbýlingum var óhægt um
vik á þeim árum eins og oftar, og
hafði bærinn á Bjallanum verið
fluttur undan sandfoki 1908, hag-
ar litlir og heyskapur rýr heima
fyrir. Harðindaárin komu með
stuttu millibili, skepnuhöld með
lakasta móti vorið 1914 og vetur-
inn 1917-1918 mesti frostavetur
sem komið hafði siðan 1882.
Sumarið 1918 var mikiö grasleysi
um uppsveitir Suðurlands, enda
heyjuðust ekki nema fjórir hest-
burðir af túninu á Bjalla. Einu
kýrfóðri náði Ingvar suður i Safa-
mýri um sumarið og einhverjum
reytingi á engjum undir haust.
Þeir vita sem til þekkja hvernig
er að berjast við heyskap á illa
sprottnu og óvörðu engi með
handverkfærum og eiga auk þess
sifelldan ’sandágang yfir höfði
sér.
Þau Bjallahjón voru að kunn-
ugra sögn samhent i þvi að efla og
bæta jörðina, búa þannig að bú-
stofninum að skepnunum liði vel
og þærgæfu góðan arð enda tókst
þaö. Eftir tæplega tveggja ára-
tuga búskap var Ingvar búinn að
rækta og girða tún fyrir meðalbú
endurbyggja og stækka nær öll
hús á jörðinni, hlaða öll gripahús
og hlööur úr hraungrjóti, einnig
hluta af túngarði og matjurta-
garða. Ekki var Ingvar þó einnað
verki. Hann hafði stundum vinnu-
á Bjalla
mann hluta úr ári og i þessari
sveit hefur tiökazt að nágrannar
hjálpuðu hveröðrum eftir þörfum
þegar endurnýja þurfti húsakost
eða standa i öðrum mannfrekum
framkvæmdum, þar sem hver gat
endurgoldið öðrum i vinnu. Og
ekki mun hafa staðið á Bjalla-
heimilinu að taka sinnþátti þessu
fremur en öðru samstarfi, enda
nágrennið gott. Til að hlaða úr
hraungrjóti svo vel fari, þarf
lagni og útsjónarsemi, enda vek-
ur vel hlaðinn hraungrýtisveggur
aðdáun. bekkt dæmi um það er
kirkjugarðsveggurinn i Skarði á
Landi, en Ingvar á Bjalla var einn
af aðalhleðslumönnum hans
ásamt fleiri Landmönnum sem
löngum hafa kunnað til slikra
verka.
Þau Bjallahjón eignuðust fimm
börn, og eru fjögur á lifi. Arnþór
ókvæntur, hefur alla tið veriö á
Bjallanum og unnið foreldra-
heimilisinu. bórunn er látin fyrir
um þremur áratugum, fyrri kona
Magnúsar Magnússonar frá
Galtalæk, barnlaus. Ragnheiður,
ógift, forstöðukona i Reykjavik.
Guðriður, siðari kona Magnúsar
Magnússonar frá Galtalæk búsett
i Reykjavik og eiga einn son.
Svanfriður, gift Sæmundi Jóns-
syni bankamanni, búsett i
Reykjavik og eiga fjórar dætur.
Þá ólu þau Bjallahjón upp dóttur
nágranna sins, þar sem heimilis-
ástæður voru mjög erfiðar, Þuriði
Jónsdóttur frá Lunansholti. Hún
er gift Björgvini Kjartanssyni
viðskiptafræðingi og eiga þau
fjögur börn.
Fram yfir hálfáttrætt gekk
Ingvarhiklaust að allri vinnu eins
og hann hafðialltaf gert, en raun-
ar má segja að siðustu áratugina
hafi búskapurinn hvflt á herðum
Arnþórs sonar þeirra. Hafa þá
dæturnar og fósturdóttirin og
þeirra fjölskyldur löngum lagt
heimilinu liö, hver eftir sinum
ástæöum þegar tóm hefur gefizt
frá öðrum störfum til að skreppa
austur í Landsveit, stundum i
þurrhey stundum til annarra bú-
starfa.
Ingvar á Bjalla var öðrum
mönnum fróöari um sveit sina og
sögu hennar, og á Landmannaaf-
réttiogi Fiskivötnum (Veiðivötn-
um) innan Tungnaár var hann
hverjum manni kunnugri. Þetta
ásamt traustleika og öryggi i
ferðum varð til þess að hann var,
eins og Jón og Guðmundur bræð-
urhans, eftirsóttur fylgdarmaður
ferðamanna, innlendra og er-
lendra, um þær slóöir, allt austur
i Skaftafellssýslu meðan einkum
var ferðazt á hestum.
I einni ferðinni inn á afrétt, inn i
Snjóöldufjallgarð haustið 1936,
fundu þeir Ingvar og félagi hans i
smalamennsku minjar um bústað
manns sem auðsjáanlega hafði
flúið mannabyggð og leitað sér
skjóls og lifsviðurværis i faðmi
öræfanna þar sem sizt var manna
von. Frá þeirri ferð segir i bók-
inni Útilegumenn og auðar tóttir
eftir Ólaf Briem.
Ingvar hafði mikla ánægju af
að rifja upp og segja frá ferðum
af þessu tagi, en ekki hefur mikið
verið skrásett af þeim fróðleik
sem hann bjó yfir. Mér er þvi
fagnaðarefni að hafa nú i vor
komið þvi i verk að hitta hann að
máli og fengið hann til að segja
svolitiðfrá afréttinum. Þótthann
væri þá orðinn farinn að heilsu,
varð þess ekki vart i frásögnum
hans af afréttum og smala-
mennsku. Þeirri andlegri heilsu
hélt hann þrátt fyrir likamlegan
hrörleika að hann vissi nákvæm-
lega hvað hann var áður búinn að
segja mér og hvaö ekki. ,,Ég er
ekkert að endurtaka þetta, ég
sagði þér þetta um daginn.”
Þessar frásagnir hafa ekki verið
hreinritaðar og biða þvi birtingar
enn um sinn.
Hér hefur verið stiklaö á stóru,
en þessi kveöjuorð skulu ekki höfö
fleiri og er þó margt ósagt enn
sem hæfði að telja meðal annars
um störf Ingvarsaðfélagsmálum.
En að leiðarlokum skal aðeins
þakkað með orðum fyrir hlýju
sem alltaf hefur mættokkur hjón-
um á Bjallanum, ekki sízt þegar
þess hefur helzt þurft, og munu
fleiri hafa slika sögu að segja.
Það er gott að eiga minningar um
gott fólk.
Ami Böövarsson
Hvergi
tilvísun
um
tjald-
svæðin
JH-Reykjavik — ókunnugur
maður, sem kemur til Reykjavik-
ur og ætlar að reisa tjald á tjald-
búðasvæði borgarinnar, sér
hvergi nokkurs staðar, hvar
þessa svæðis er aö leita. Hann
finnur það ekki heldur á kortum.
Sömu sögu er að segja um tjald-
búðasvæðið á Akureyri.
Ef til vill er Seyðisfjörður eini
kaupstaður landsins, þar sem
greinileg merki visa á tjaldstæði
viö þjóðveginn til bæjarins.
Merkingum af þessu tagi er
áfátt og finna eðlilega útlending-
ar einkum til þess.
90 ára
Guðrún K.
Halldórsdóttir
Miðvikudaginn 11. mai siðast-
liðinn varð merkiskonan Guðrún
Kristbjörg Halldórsdóttir frá
Víðivöllum i Staðardal við Stein-
grimsfjörð niutiu ára. Hún mun
vera fædd i Vatnshorni i Þiðriks-
valladal, þar sem foreldrar henn-
ar bjuggu þá en þeir voru Halldór
Einarsson og kona hans Þórdis
Snæbjarnardóttir, bónda i Vatns-
horni, Isaks-
sonar. Fáum árum siðar fluttu
foreldrar Guðrúnar búferlum inn
að Gilsstöðum i Selárdal. Á þriðja
búskaparári þeirra þar, þegar
Guörún var tæpra sjöára gömul,
drukknaði Halldór faðir hennar i
hákarlaróðri frá Gjögri i Arnes-
hreppi, er svonefnt Helluskip
fórstmeð allri áhöfn, hinn 5. april
árið 1894.
Tvitug giftist Guðrún föður-
bróður minum, Jóni Jóhannssyni
frá Viðivöllum.sem þá varekkju-
maöur og hafði misst konu sina
fyrir um það bil sex árum, frá
barnungum syni þeirra.
Næstu þrjú árin eftir giftingu
sina bjuggu þau Guðrún og Jón i
Kálfanesi.i tvibýliá móti foreldr-
um minum.en siðan lengst af á
Viðivöllum eða i nærfellt þrjátiu
ár, unz Jón andaðist haustið 1940
á sextugasta og sjöunda aldurs-
ári. Þau eignuðust fimm börn,
þrjár dætur og tvo syni, sem öll
eru á lifi og búsett hér i borginni.
Karli.syni Jóns af fyrra hjóna-
bandi veitti Guðrún umhyggju
sina og móðurhlýju allt til hans
fullorðinsára eigi siður en si'num
eigin börnum.
Einnig ólu þau hjón upp frá
bernsku frænda Guðrúnar, eftir
að faðir hans hafði látizt á bezta
aldri, frá mörgum og ungum
börnum. Þótt Guðrún hafi nú náð
hærri aldri en almennt gerist
þrátt fyrir verulega hækkun
meðalaldursins hina siðustu ára-
tugi og sé ennþá tiltölulega ern og
hafioftast ferlivist, þá hefur hún
aldrei verið heilsuhraust og þvi
stundum þurft að liggja langar
sjúkralegur er eðlilega verða æ
þungbærari eftir þvi sem þrek og
likamskraftar minnka með aukn-
um árafjölda.
Guðrún er ágætlega greind
kona, margspök og óljúgfróð eins
og Ari sagði forðum um Þuriði
Snorradóttur goða. Ef verið hefðu
nútimaskilyrði til skólanáms á
uppvaxtarárum Guðrúnar mundu
þau hafa komið i góðan stað niður
þar sem hún er. Að svo mæltu er
það ósk minog von, að allir henn-
ar óförnu ævidagar megi verða
henni bjartir og hlýir.
26.5.1977
J.Hj.
Bílasýning
verður haldin á Blla- og búvelasöluuni Arnbergi við Sel-
foss.
Sérstök kynning á Skoda og Alfa Romeo laugardaginn 13.
ágúst.
Bíla og búvélasalan
Arnbergi V Selfoss simi 99-1888. Opið alla
daga.
Sýnishorn úr söluskrá:
Dráttarvélar.
Massey Ferguson 135 árg 1968
Massey Ferguson árg 1959
Massey Ferguson árg 1959
DjonDirland árgl960 45hö
Douds árgl976 35hö
Douds árg 1960
Ursus árg 1960 minni gerð
Ursus Zetor 4718 árg 1973
Ursus Zetor 5611- 1974
Farmall 354 árg 1973
Ford 3000 árg 1970 með ámoksturstækjum
Tæki:
Baggafæriband (Hart) 12 metra 220.000,- Heyvagn 2
hásinga, tekur 300 bagga. (beygjuhásing að framan)
200.000.- Heyblásari — 7 rör, beygja, stél og klemmur
90.000.- Hliðartengd sláttuvél á gamalan Ferguson
50.000,-Aburðardr. tekur 12 poka 50.000.-J.F.; Sláttuþyrla
1974 120.000,- Jarðtætari fyrir Ferguson 5.000,- Súgþurrk-
unarblásari nýupptekinn, 300.000,- Stór sturtuvagn, lyftir
6.t. v. 350.000.- 2 stjörnu Heyþyrla (Fella) 80.000.-
Amoksturstæki á Farmall 120.000. Mykjusnigill 7m langur
m. girkassa Tilboð. (Fella) Heyhleðsluvagn nýr. 28 rúm.
hefur verið fermdur 10 sinnum. v. ein milljón.
Margt fleira. Höfum kaupendur að þessum tækjum:
Heybidnivél. Heyhleðsluvagn. Kartöfluupptökuvél.
Aburðardreifari. Skitadreifari. Múgavel 6 stjörnu, Hey-
þyrlu. Heyvagn. Allavega greiðsluskilmálar. Staðgr.,
lánskjör, skifti. Komið, látið tækin standa hjá okkur. Fljót
og góð afgr. Gjörið svo vel og reynið viðskiftin.
Bila og búvélasalan Arnbergi v/ Selfoss simi 99188.
650.000,-
350.000,-
250.000,-
300.000,-
1.100.000,-
250.000.-
600.000.-
750.000,-
750.000,-
800.000,-
950.000,-