Tíminn - 28.10.1977, Blaðsíða 11

Tíminn - 28.10.1977, Blaðsíða 11
Föstudagur 28. október 1977 11 Otgefandi Framsóknarflokkurinn. Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson (óbm.), og Jón Helgason. Rit- stjórnarfulltrúi: Jón Sigurðsson. Auglýsingastjóri: Stein- grimur Gfslason. Ritstjórnarskrifstofur, framkvæmda- stjórn og auglýsingar Siðumúla 15. Simi 86300. Kvöldsimar blaðamanna: 86562, 86495. Eftir kl. 20.00: 86387. Verö I lausasölu kr. 80.00. Askriftargjald kr. 1.500 á mánuði. Blaðaprent h.f. Gegn þenslunni Núverandi rikisstjórn hefur náð talsverðum árangri i þeirri viðleitni sinni að rétta efnahags- lifið á íslandi við. Batinn var stöðugur og jafn fram á þetta ár, en nú virðist sem umskipti séu i vændum til hins verra. Það er alveg ljóst, að þungi einkaneyzlunnar mun mjög vaxa i kjölfar þeirra kjarasamninga sem gerðir hafa verið. Eins og mál standa verður þessi þungi til þess, ásamt öðrum ástæðum, að kynda undir verðbólgunni. Á hitt ber enn að leggja áherzlu að sjálfir kaup- taxtar láglaunafólks eru ekki verðbólguvaldur á Islandi. óðaverðbólgan leggst með fullum þunga á at- vinnustarfsemina i landinu, og er greinilegt að á næstunni reynir á þol fyrirtækjanna. Langvar- andi óðaverðbólga veldur þvi m.a. að öll ráð verða mjög dýr, bókstaflega talað, og þvi leitar það á menn, hvort tiltækt muni vera að brjótast af alefli gegn sjálfum grundvallarvandanum, höggva á hnútinn i stað lagfæringaraðgerða. Sú þróun, sem verið hefur nú á siðustu mán- uðum, krefst þess að ýmsar erfiðar ákvarðanir verði teknar. Og fyrirboðar þessa eru þegar farnir að koma fram. Þannig er t.d. lióst. að áreynslan vex i Sjálfstæðisflokknum um þessar mundir, eins og glögglega hefur komið fram i blaðaskrifum og athöfnum hörðustu ihaldsafl- anna i flokknum. Þáttur i upphlaupum hægrimanna er aðför þeirra að islenzkum bændum. Að undan- förnu hafa þessi öfl fleygt fram hverri tillögunni af annarri um landbúnaðarmál, og hafa þær verið hver annarri hvatvislegari og ábyrgðar- lausari. Hitt vita bændur bezt, hvern vanda þeir eiga við að striða við núverandi efnahagsástand, sem valdið hefur m.a. aukinni birgðasöfnun bús- afurða og mjög óhagstæðu verðhlutfalli á er- lendum markaði. Og bændur standa, eins og aðrir framleiðendur, frammi fyrir vaxandi fjármagns- og vaxtakostnaði vegna verðbólgunnar. Þessa erfiðleika hafa skillitlir menn reynt að nota til árása á landbúnaðarstefnuna. Á næstunni verður að beita hömlum i verðlags- málum yfirleitt til þess að slá á þensluna. útlán bankakerfisins geta ekki aukizt, en áherzlu verður að leggja á þarfir atvinnuveganna fyrir rekstrarlán. í f járlagafrumvarpinu er og gert ráð fyrir samdrætti almennra framkvæmda og ströngu aðhaldi i fjármálum. Enn sem fyrr verður það meginverkefni að standa vörð um atvinnuöryggið um allt landið. Hins vegar verður óhjákvæmilegt að draga úr þeirri þenslu sem verið hefur á vinnumarkaðin- um. Augljóslega leiðir það t.d. af kjarasamning- um BSRB, að rikið verður að taka upp strangara aðhald i sinum eigin vinnumálum. Þess gætir enn að þvi miður tókst ekki sam- staða 1974 um þær tillögur, sem Framsóknar- menn lögðu fram um aðgerðir gegn óðaverðbólg- unni. Núverandi rikisstjórn er mynduð af and- stæðum stjórnmálafylkingum, og samstarfið hef- ur enzt vegna þess, að samkomulag hefur þrátt fyrir allt náðst um viðbrögð við þeim vanda sem við hefur verið að kljást. Þetta samstarf and- stæðra fylkinga byggist á sliku timabundnu sam- komulagi, stendur og fellur með þvi. Aðalatriðið nú á næstunni eru samræmdar aðgerðir til hömlunar með áherzlu á að atvinnu- lifið standist og atvinnuöryggi verði ekki raskað. JS ERLENT YFIRLIT Kynþáttakúgnn eykst enn í Suður-Afríku Vestræn ríki ósammála í Öryggisráðinu markiö hafi veriö aö veita blökkumönnum vissa sér- stjórn á tilteknum landsvæö- um. Aö visu hefur veriö litiö á þessar fyrirætlanir, sem óraunsæjar og ranglátar, en stjórnin hefur eigi aö siöur bundiö nokkrar vonir viö þær, og þvi veitt blökkumönnum réttindi tilaöstofna samtökog gefa út blöö innan vissra marka. Þaö hafi óneitanlega veriö spor i rétta átt. Meö framangreindum aögeröum stjórnarvaldanna hafi þessi réttur blökkumanna raun- verulega veriö felldur niöur. Hér eftir sé blökkumönnum raunverulega meinaö aö bind- ast samtökum, sem vinni aö réttindamálum þeirra á friö- samlegan hátt. Afleiöingin hljóti aö veröa sú, aö hafinn veröi skæruhernaöur gegn stjórnarvöldunum, þar sem blökkumenn eigi ekki annars úrkosta. Þetta geti á nokkrum tima gert S-Afrlku aö eins konar vigvelli. Jafnframt þessu muni Afrikurikin heröa baráttuna gegn Suöur-Afrlku bæöi d alþjóölegum vettvangi og meö aöstoö viö skæruliöa- samtökin, sem nú hljóta aö koma til sögu I Suöur-Afriku. 1 ORYGGISRAÐI Samein- uöu þjóöanna er risin upp deila milli Bandarikjanna annars vegar og Bretlands og Frakklands hins vegar um af- stööuna til Suöur-Afriku. Afrikurlkin i Oryggisráöinu beita sér fyrir því, aö ráöiö leggi algert bann á vopnasölu til Suöur-Afrlku. Bandarikin hallast aö tillögunni, en Bret- land og Frakkland eru andvig henni. Þvi er veitt mikil athygli hvernig þessari inn- byröisdeilu hjá vestrænu rikj- unum lyktar, en úrslit hennar geta haft mikil áhrif á viöhorf Afrlkuþjóöanna til Vestur- Evrópu og Noröur-Amerfku i framtiöinni. Tilefni þessarar tillögu Afrlkuþjóöanna f öryggisráö- inu er þaö, aö 19. október siöastliöinn greip stjórn Suöur-Afrlku til öllu róttækari aögeröa gegn samtakarétti og málfrelsi blökkumanna I land- inu en áöur eru dæmi um. Stjómin bannaöi þá 19 félags- samtök blökkumanna, sem hafa haft þaö markmiö aö vinna gegn kynþáttastefnunni meö friösamlegum hætti. Meöal þeirra voru þau sam- tök, sem hinn ungi blökku- mannaleiötogi Steve Biko haföi stofnaö og hlotiö höföu mikiö fylgi meöal blökku- man na, en B iko lézt I fangelsi I septembermánuöi siöastl. og þykir fullvist, aö þaö hafi veriö af völdum líkamsmeiö- inga. Þá bannaöi stjórnin helzta blaö blökkumanna, The World, sem var annaö út- breiddasta blaö Suöur-Afriku, og hneppti aöalritstjóra þess I fangelsi. Asamt honum voru sjö þekktir leiötogar blökku- manna hnepptir I fangelsi, en alls er taliö aö um 200 manns hafi veriö fangelsaö um þetta leyti. Stjórnin heldur þvi fram, aö hún hafi gripiö til þessara aögeröa af öryggis- ástæöum en moröiö á Biko hefur valdiö mikilli ólgu I landinu. ÞAÐ ER nokkurn veginn sameiginlegt álit blaöa I Bandarlkjunum og Vestur- Evrópu, sem hafa fjallaö um þessa atburöi, aö meö þeim hafi veriö brotiö blaö I sögu kynþáttamálanna I Suöur- Afriku. Hingaö til hafi rfkis- stjórnin þar stefnt aö þvi aö leysa þessi mál meö friösam- legum hætti, en á þeim grund- velli þó, aö yfirráö hvltra manna væru tryggö. Tak- Obasanjo forsætisráöherra Nigeriu og Andrew Young, en Obasanjo var nýlega i Bandarikjunum. Kruger dómsmálaráðherra Suöur-Afriku. Þessir slöustu atburöir I Suöur-Afrlku þykja hiklaust benda tilþess.aöþau öflinnan stjórnarflokksins, sem hafa viljaö gripa til róttækra aö- geröa gegn blökkumönnum, hafi boriö sigur úr býtum, en taliö er aö talsverö átök hafi veriö um þaö innan flokksins, hvort gripa ætti til meiri vald- beitingaren áöur eöa aö reyna aö fara eins konar sáttaleiö. Krúger dómsmálaráöherra er talinn hafa veriö talsmaöur þess fyrrnefnda og þykir ljóst að hann hafi boriö sigur úr býtum í þessum átökum I flokknum. FRAM til þessa hefur veriö nokkurn veginn samstaöa um þaö milli vestrænu rlkjanna I öryggisráöinu, þ.e. Banda- rikjanna, Bretlands og Frakk- lands, aö grlpa ekki til mjög róttækra aögeröa gegn stjóm Suöur-Afrlku, heldur treysta I lengstu lög á friösamlega lausn. Afstaöa stjórnar Carters viröist hins vegar vera nokkuö önnur I þessum efnum en fyrri stjórna Banda- rlkjanna, og þykir vlst, aö hinn nyi sendiherra Banda- rikjanna hjá Sameinuöu þjóö- unum, Andrew Young, eigi sinn þátt i því, en hann er blökkumaður. Bandarikja- stjóm brást allhart viö slöustu atburöum I Suöur-Afriku. M.a. kallaöi hún sendiherra sinn heim til aö gefa skýrslu um framvindu mála I Suöur- Afríku, en sllkt þykir fela i sér ákveöin mótmæli. Bretar og Frakkar láta hér meira stjórnast af viöskiptasjónar- miöum en hugsjónaástæöum, og fylgi þeir slikri stefnu áfram, getur þaö oröiö til aö heröa og lengja kynþáttastriö- iö I Suöur-Afrlku. Rétta svariö viö vaxandi kynþáttakúgun I Suöur-Afrlku er aö einangra sem mest ofbeldisstjórnina, sem nú fer þar meö völd. Meö þvi er veriö aö styrkja þau öfl hvltra manna þar, bæöi innan ogutan stjórnarflokksins, sem gera sér ljóst, aö 4.3 milljónir hvltra manna geta ekki enda- laust svipt 22 milljónir blakkra manna og litaðra rétti slnum til sama frelsis og lifs- kjara og hinir hvltu þegnar rikisins njóta. Þ.Þ.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.