Fréttablaðið - 27.05.2006, Blaðsíða 71

Á Suðurlandi eru bæir eins og
Þorlákshöfn, Hveragerði og
Árborgarsvæðið innan áhrifa-
svæðisins. Auk þess má fullyrða
að uppsveitir Árnessýslu njóti
áhrifanna að meira eða minna
leyti, og jafnvel má teygja svæðið
langleiðina austur á Hvolsvöll sem
raunar tilheyrir sveitarfélaginu
Rangárþingi ytra.
Annars staðar utan áhrifasvæð-
is höfuðborgarinnar er aldurs-
þróun íbúa neikvæð og er eigin-
lega sama hvar borið er niður.
Áhrif höfuðborgarsvæðisins dvína
eftir því sem lengra dregur og
aldursþróunin verður neikvæð.
Eyjafjarðarsveit virðist þó standa
heldur skár og má vera að það sé
vegna nálægðar við Akureyri, en
Ólafsfjörður er fjær og virðist
njóta lítils af þessum sterkasta bæ
landsbyggðarinnar.
Önnur undantekningin er
Austurbyggð, sem er nýtt sveitar-
félag sjávarbyggða á Austurlandi
og Fljótsdalshérað sem áður hefur
verið nefnt. Þar hefur íbúum fjölg-
að og vinnumarkaðurinn styrkst
líklega vegna álvers og virkjunar-
framkvæmda. En eins og er bent á
í rammanum um Egilsstaði hér til
hliðar er fjölgunin fyrst og fremst
vegna erlendra farandstarfs-
manna en vonir standa þó til að
þegar framkvæmdum lýkur fjölgi
þar fólki með íslenskt ríkisfang.
Ljósu punktarnir
Af þessari samantekt má vissu-
lega ráða að miklir erfiðleikar
steðji að sveitarfélögum á lands-
byggðinni og það er í stórum drátt-
um rétt. Hins vegar eiga mörg
sveitarfélög borð fyrir báru, sem
þýðir að innviðir þeirra eru enn
svo sterkir að áföll undanfarins
áratugar hafa enn ekki náð að
draga aldursþróunina að öllu leyti
niður fyrir landshlutfall. Á með-
fylgjandi töflu eru talin upp þau
sveitarfélög sem standa vel að vígi
miðað við landshlutfall. Blátt letur
og jákvæðar tölur þýðir að þau eru
yfir landshlutfalli með þeirri und-
antekningu að neikvæðar tölur í
þriðja dálki eldri borgara, eru í
eðli sínu jákvæðar, sem merkir að
sé hlutfall þeirra undir landshlut-
falli eru yngri aldursflokkar fjöl-
mennari og það er af hinu góða.
Nágrannasveitarfélögin Grund-
arfjarðarbær og Snæfellsbær
standa mjög vel að vígi með fólk
sem er yngra en 45 ára, aldurshóp-
urinn er hátt í tíu prósent yfir
landshlutfalli. Þar á eftir koma
sunnlensku sveitarfélögin í Ölfusi
og Hrunamannahreppur. Í fimmta
sæti er Höfðahreppur sem betur
er þekktur sem Skagaströnd og
ætti það að vekja mikla athygli.
Staðreyndin er hins vegar sú að
þar hefur verið rekin öflug
atvinnustefna með aðaláherslu á
útgerð. Sveitarfélagið hefur verið
leiðandi í mótun hennar auk þess
sem öflugir einstaklingar hafa lagt
sitt lóð á vogarskálarnar. Þetta
hefur skilað sér í unglegu sam-
félagi. Hins vegar er fólk á vinnu-
markaðsaldri um 1,7 prósent undir
landshlutfalli.
Séu sveitarfélögin á Austur-
landi undanskilin vegna álsins og
virkjunarframkvæmda, þá stend-
ur Sveitarfélagið Ölfus vel að vígi
með fólk á vinnumarkaðsaldri með
tæplega eitt prósent umfram
landshlutfall. Þar á eftir koma Bol-
ungarvík og Seyðisfjörður, sem
vekur nokkra undrun. Að vísu er
Bolungarvík aðeins undir land-
hlutfalli með fólk undir 45 ára, en
fólk á vinnumarkaðsaldri er aðeins
yfir landshlutfalli. Á Seyðisfirði er
greinilega sterkur markaður fólks
á vinnumarkaðsaldri sem er að
sjálfsögðu jákvætt.
Sigurður Sigurðurðarson er
rekstrarráðgjafi og hefur meðal
annars unnið að rannsóknum á
byggðaþróun fyrir Byggðastofnun.
ÍSAFJÖRÐUR:
Bærinn sterkur á mjög veiku svæði
Aldursþróunin á Vestfjörðum hefur verið mjög neikvæð á undanförnum tíu
árum. Ungu fólki hefur fækkað um fjórðung og sömuleiðis hefur fólki á aldrin-
um 20 til 64 ára fækkað mikið á vinnumarkaðnum. Það merkilega er hins vegar
sú staðreynd að samanburðurinn við landshlutfall er ekki svo ýkja óhagstæður
fyrir og munar yfirleitt aðeins tæpum tveimur prósentum.
Ísafjörður hefur mikla sérstöðu og hefur þar náðst að draga meira úr fólks-
fækkun en annars staðar í landshlutanum. Þótt fólki yngra en 45 ára hafi fækk-
að þar um rúm 16 prósent á síðustu tíu árum er hlutfall aldurshópsins enn
hærra en landshlutfallið.
Við nánari athugun sést að fólki á vinnumarkaðsaldri hefur fækkað um 6
prósent. Samt hefur þeim sem eru í eldri hlutanum á vinnumarkaðsaldri, 45 til
64 ára, fjölgað um tæp 3 prósent, en það er þó engin nýlunda á landsbyggðinni.
Hins vegar er hlutfall fólks á vinnumarkaðsaldri aðeins 1,9 prósent lægra en
landshlutfallið.
Merkilegri er þó sú staðreynd að þó að eldri borgurum hafi fjölgað um tæp
17 prósent á tíu árum er hlutfall þeirra svo til hið sama og landshlutfallið og það
er hins vegar mjög sjaldgæft.
Hugsanlega eru þetta merki um að neikvæð aldursþróun á Ísafirði eigi
skammt í það að stöðvast, jafnvel að þar fari að fjölga. Ýmislegt á Ísafirði bendir
til að svo sé, t.d. uppgangur í byggingariðnaði, vöxtur í ferðaþjónustu og fleira.
FYRSTA PLATA
JET BLACK JOE
SÍÐAN 1994
WWW.COD.IS
„ÞVÍLÍK ENDURKOM
A!“
„PÁLL HEFUR ALDRE
I SUNGIÐ BETUR“
„LÍKLEGA BESTA PLA
TA ÁRSINS HINGAÐ
TIL“
 ÍVAR PÁLL JÓNSSON
, VIÐSKIPTABLAÐIÐ
„MELÓDÍSK LÖG, ÞR
UNGIN KUNNUGLE
GUM STÍL
 ORGELIÐ ALDREI L
ANGT UNDAN“
„GUNNAR BJARNI E
R STÓRKOSTLEGUR
HLJÓÐFÆRALEIKAR
I
OG LAGASMIÐUR“
 HELGA ÞÓREY JÓNS
DÓTTIR, MORGUNBL
AÐIÐ
„NOKKUR LÖG Á PL
ÖTUNNI GÆTU KOM
IST Í HÓP MEÐ
ÞEIM BESTU Í SÖGU
SVEITARINNAR“
 FREYR BJARNASON,
FRÉTTABLAÐIÐ
„FULL CIRCLE STEN
DUR VEL UNDIR ÞEI
M VÆNTINGUM
SEM GERÐAR ERU T
IL SVO FORNFRÆGR
AR HLJÓMSVEITAR“
 ANDREA JÓNSDÓTT
IR, RÁS 2
„FULL CIRCLE HEFU
R AÐ GEYMA NOKK
UR FRÁBÆR LÖG;
7, FAR AWAY, FULL C
IRCLE...“
 TRAUSTI JÚLÍUSSON
, DV
„...A PARTICULARLY
SATISFYING RETUR
N TO FORM FOR
JET BLACK JOE, AS S
URE TO GLADDEN O
LD FANS AS IT IS TO

SURPRISE SKEPTICS
.“
 THE REYKJAVÍK GRA
PEVINE
27. maí 2006 LAUGARDAGUR 51
FRÁ ÍSAFIRÐI Bærinn hefur mikla
sérstöðu og hefur þar náðst að draga
meira úr fólksfækkun en annars staðar
á Vestfjörðum. Þó hefur fólki yngra en
45 ára fækkað.