Fréttablaðið - 22.07.2006, Síða 17

Fréttablaðið - 22.07.2006, Síða 17
LAUGARDAGUR 22. júlí 2006 17 Íslenskir neytendur hafa um langt skeið búið við að matvara hefur verið ofurskattlögð og stjórnvöld fylgt einhverri mestu haftastefnu á Vesturlöndum á innflutning á búvöru. Það væri því fagnaðarefni ef stjórnvöld nýttu nýjar tillögur matvörunefndar til að lækka tolla og gjöld svo innkaupakarfa heimil- anna mætti lækka. Það væru ein- hver stærstu skref sem stigin hafa verið til að bæta hag heimilanna allt frá því að Bónus var stofnað árið 1989. Í grein sem ég skrifaði í Fréttablaðið fyrr á árinu taldi ég að skipun nefndarinnar yrði gæfuspor í þá átt að lækka matvöruverð meira en nokkru sinni fyrr. Svo virðist vera að koma á daginn. Tillögur nefndarinnar gera í fyrsta lagi ráð fyrir einföldun í skattlagningu, í öðru lagi minni skattlagningu og þriðja lagi auknu frelsi í innflutningi á matvöru. Með því að framkvæma tillögur nefnd- arinnar geta stjórnvöld slegið tvær flugur í einu höggi; dregið úr undir- liggjandi verðbólgu og bætt hag heimilanna verulega. Niðurstaða nefndarinnar er í samræmi við niðurstöðu sem kom fram í lok síðasta árs í skýrslu sam- keppniseftirlits á Norðurlöndunum um verð á matvöru. Ein helsta nið- urstaða þeirrar skýrslu var sú að tollar og gjöld væru meginástæðan fyrir háu matvöruverði hér á landi. Á það hafa reyndar fleiri bent hin síðustu ár, enda hér á landi einhver mestu og hæstu opinberu gjöld á matvöru og aðra nauðsynjavöru í Evrópu. Auk þess hamla innflutn- ingshöft eðlilegu vörustreymi til landsins. Stjórnvöld hafa haft öll spilin á hendi en hafa valið að við- halda ofurskattlagningu og hafta- stefnu. Fyrir boðbera viðskipta- frelsis og hóflegrar skattlagningar kann því að vera sárt að horfast í augu við þessa staðreynd. Þáttur stjórnvalda Matvöruverslun á Íslandi hefur náð stórkostlegum árangri á undan- förnum árum. Frá upphafi ársins 2000 til júníbyrjunar í ár hefur vísi- tala neysluverðs, sem Hagstofan mælir í hverjum mánuði, hækkað um 34%. Á sama tíma hefur vísitala matar- og drykkjarvöru aðeins hækkað um 16%, innan við helming af því sem vísitala neysluverðs hefur hækkað. Á þessu tímabili hefur áfengi og tóbak hækkað um 35%. Því er ljóst að smásöluverslun ríkisins hefur heldur aukið verð- bólgu á þessu tímabili á meðan mat- varan hefur dregið verulega úr verðbólgu á Íslandi. Það er forvitni- legt að bera þessar tölur saman, ekki síst þegar gagnrýni á smásölu- verslun með matvöru hefur að mestu leyti komið frá stjórnvöld- um, sem einnig stunda umfangs- mikinn smásölurekstur. Auk þess er rétt að benda á að hlutur matvöru í ráðstöfunartekjum fer stöðugt lækkandi og er nú um 14% af ráð- stöfunartekjum, en var yfir 24% við stofnun Bónuss. Það er ekki úr vegi að rifja upp aðkomu Davíðs Oddssonar, fyrrver- andi forsætisráðherra, að umræð- unni um matvöruverð á árunum 2001-2002. Hann réðst af miklu off- orsi og heift að fyrirtækinu Baugi, nú Högum og gekk m.a. svo langt að hann taldi rétt að brjóta upp fyrir- tækið. Í ljósi þess sem að framan greinir er ljóst að það varð að kenna einhverjum um. Ekki gat hann kennt sjálfum sér um sem æðsta manni ríkisstjórnarinnar í tolla- og skattamálum. Enda augljóslega þungbært að hafa ekkert fram- kvæmt af stefnumálum Sjálfstæð- isflokksins í þessum málaflokki í sinni löngu valdatíð. Ekkert. Árangur verslunarinnar Höfundar forystugreina Blaðsins og Fréttablaðsins hafa nú bent á hversu illa forsætisráðherra komst að orði þegar hann sagði að verslun- in gæti ekki staðið undir tillögum matvörunefndarninar og myndi væntanlega taka alla lækkunina í eigin vasa. Ráðherrann treystir versluninni til að innheimta skatta og gjöld en ekki til að lækka mat- vöruverð. Hvernig getur það stað- ist? Munu tillögur matvörunefndar stöðvast vegna þeirrar hugmynda- fræði? Ekki verður lengur hægt að skella skuldinni á verslun og þjón- ustu í landinu. Hún stendur fylli- lega undir þeim kröfum sem til hennar eru gerðar. Í næstu viku koma fulltrúar Ice- land-verslunarkeðjunnar til Íslands til að kynna sér þann ótrúlega árangur sem náðst hefur við að lækka rekstrarkostnað í matvöru- verslun á Íslandi. Það sannar að íslensk verslun er rekin á mjög hag- stæðan hátt og samkeppni er mikil. Menn reka upp stór augu þegar þeim er sagt að Bónus kanni verð á 3.000 vörutegundum hjá samkeppnis- aðilum daglega til að vera viss um að bjóða betra verð. Það þekkist ekki í Evrópu en er gott dæmi um samkeppnina sem ríkir hér á landi. Ljóst er að matvöruverð mun lækka umtalsvert ef tillögur nefnd- arinnar ná fram að ganga. Það er eitthvert stærsta skref sem stigið hefur verið til að bæta lífskjör almennings hér á landi hin síðustu ár. Stofnun Hagkaups og Bónuss voru mestu kjarabætur Íslendinga fram að þessu og nú er komið að stjórnvöldum að létta undir rekstri heimilanna í landinu. Lægra matvöruverð UMRÆÐAN MATVÖRUVERÐ JÓN ÁSGEIR JÓHANNESSON FORSTJÓRI BAUGS GROUP HF. Hér á landi eru einhver mestu og hæstu opinberu gjöld á matvöru og aðra nauðsynja- vöru í Evrópu. �������������������� ������� ����������������������� �������� � ���������������� ��� ����� ��������������������������� ���������������� �������������� ��������������� ��� ��� ���������� � �������������������������� ���� ���� ��������� �������������������� ���� ��������������� ���������������� ������������������������������ ���� �������������������������� ��� ��� ����� ����� �������������� ���������� �� ������� ������������������� ����������������������������������������� ������ � � ��������������� ���������������� ������������������������������ ���� �������������������������� ��� ��� ����� ����������������� �� ���� ���� ���������� ���� ��������� ������� � ������������������ ����� ���� ������� ��� ���� ��� ������������ ��� � ��� ��������������� ����������� ������������������������ ���� ��� ������ ����������������� �� ������������� �������� � � ���������� � ��� ����� � ����� ������������������ ����������������� ����� ������������ �������������� ��������� ������� � ������������������ ����� ���� ������� ��� ���� ��� ������������ ��� � ��� ��������������� ����������� ������������������������ ���� ��� ������ ����������������� �� ������������� �������� � � ���������� � ��� ����� � ����� ������������������ ����������������� ����� ������������ �������������� ����� �������� � � ���� ���������������� ���� �� ���� ��� �������������� ������� ���������� ���� ����� ���� ����������� ������������ ������ ���������� �������������� ��������������

x

Fréttablaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.