Tíminn - 27.01.1978, Side 12

Tíminn - 27.01.1978, Side 12
Leiðbeiningar um útreil útsvars og fleiri opinbei Leifibeiningar þessar um út- reikning þeirra opinberu gjalda sem birtast i skatt- og útsvars- skrá, svo og um ákvörðun ónýtts persónuafsláttar og barnabóta, eru fyrst og fremst mifiafiar viö launþega, þó svo afi framteljend- ur mefi sjálfstæfian atvinnu- rekstur geti haft þar nokkur not af. Þvf aöeins koma þessar leifi- beiningar afi notum aö framtelj- andi hafi fyllt út framtal sitt fyrir árifi 1978 og lagt saman alla lifii þess. Meö leifibeiningunum er eyfiu- blafi sem framteljandi getur skrifafi þær upphæfiir á sem um er aö ræöa viö útreikning hvers gjalds. Til hagræöis fyrir fram- teljendur fylgir texti leiöbeining- anna stafliöum eyöublaösins. Jafnframt fylgja tvö dæmi um útreikning á opinberum gjöldum á eyöublaöinu og eru tekin sem dæmi barniaus hjón i Reykjavik sem búa I eigin ibúfi og einstætt foreidri meö þrjú börn, yngri en 16 ára, 31. des. 1977. Einstæöa foreldriö á ekki ibúfi. Meö dæmunum fylgja nokkrar tölulegar skýringar: A. Tekju- skattur eða ónýttur per- sónuaf sláttur 1. Hreinar tekjur til skatts eru mismunur tekjukafla framtals- ins, III, á bls. 2 og beggja frá- dráttarkaflanna, IV, og V, á 2. bls. framtalsins. 2. Ef framteljandi telur sig eiga rétt til ivilnunar skv. 52. gr. skattalaganna (sjá nánar i Leiöbeiningum um útfyllingu skattframtals 1978) skal hann draga þá upphæö frá hreinum tekjum. (Skattstjóri úrskuröar fjárhæö ivilnunar.) 3. Skattgjaldstekjur eru annaö- hvort sama upphæö og hreinar tekjur til skatts (þ.e. i heilum hundruöum) eöa hreinar tekjur til skatts aö frádreginni ivilnun skv. 52. gr. Skattgjaldstekjur eru þvi þær tekjur sem skattur er reiknatur af. 4. Þegar skattgjaldstekjur hafa veriö reiknaöar út skal reikna skatt af þeim á eftirfarandi hátt: a) Hjá einstaklingum og hjón- um telji þau fram hvort i sinu lagi: Af fyrstu 1.310.700 kr. skatt- gjaldstekjum reiknast 20% skattur. Af næstu 524.300 kr. reiknast 30% skattur. Af þvi sem umfram er reikn- ast 40% skattur. b) Hjá hjónum sem samsköttuö eru og hjá sambýlisfólki sem átt hefur barn saman og ósk- aö hefur eftir aö sameina skattgjaldstekjur sinar og skattgjaldseign: cAf fyrstu 1.835.000 kr. skatt- gjaldstekjum reiknast 20% skattur. Af næstu 786.500 kr. reiknast 30% skattur. Af þvi sem umfram er reikn- ast 40% skattur. Færiö siöan reiknaöan skatt i samtalsreit. Færiö inn viöeigandi persónu- afslátt en persónuafsláttur er: a) 206.610 kr. fyrir einstakl- ing og hjón sem telja fram hvort I sinu lagi. b) 308.850 kr. fyrir hjón sem samsköttuö eru, einstætt foreldri meö barn, yngra en 16 ára á heimili og á framfæri 31. des. 1977, og sambýlisfólk sem átt hefur barn saman og óskar eftir aö sameina skattgjalds- tekjur sinar og skatt- gjaldseign. Reikniö út mismun reiknaös skatts og persónuafsláttar. Ef persónuafsláttur er hærri en reiknaöur skattur myndast ónýtt- ur persónuafsláttur (sjá siöar hvernig má nota ónýttan per- sónuafslátt til greiöslu útsvars). Ef reiknaður skattur er hærri en persónuafsláttur kemur fram sá tekjuskattursem framteljanda ber að greiða. Þó þarf aö bæta þar viö 1% álagi til Byggingarsjóös rikisins er greiöist meö tekju- skatti. B. Eignar- skattur Eignir alls il. kafla framtalsins á bls. 1, eins og framteljandi á aö ganga frá þvi, fela i sér gildandi fasteignamat húss og lóöar sem tók gildi El. des. 1977, sbr. Leið- beiningar um útfyllingu skatt- framtals 1978. Skv. gildandi lagaákvæðum, þ.e. 26. gr. laga nr. 68/1971, sbr. 2. gr. laga nr. 63/1977, greiöist eng- inn eignarskattur af 8.000.000 kr. skattgjaldseign hjá einstaklingi og 12.000.000 kr. hjá hjónum. Af þeirri skattgjaldseign sem þar er umfram greiðist 0,8%. Viö útreiknaðan eignarskatt skv. framansögöu bætist 1% álag til Byggingarsjóðs rikisins. C. Útreikn- ingur útsvars Útsvarsskyldar tekjur eru reiknaðar út á eftirfarandi hátt: Dragið samtöíu IV. kafla fram- talsins á bls. 2, „Breytingar til lækkunar á framtöldum tekjum skv. III.”, frá samtölu III. kafla framtalsins á bls. 2, „Tekjur áriö 1977”. Mismunur sá sem fram kemur er nefndur „Vergar tekjur til skatts”.Útsvarsskyldar tekjur og vergar tekjur til skatts eru sama upphæðin hjá þeim sem eru eingöngu launþegar og eiga ekki eigin ibúðm Frá „vergum tekjum til skatts” skal draga reiknaöa leigu af ibúö- arhúsnæöi sem framteljandi not- ar sjálfur og fram kemur i a-liö 3. töluliöar III. kafla framtalsins á bls. 2. Framteljandi, sem er ein- göngu launþegi og býr I eigin ibúð, hefur nú reiknaö út útsvars- skyidar tekjur S$INAR(J Þeir framteljendur sem hafa tekjur af eignaleigu eöa útleigu Ibúöarhúsnæöis, eiga aö skila rekstraryfirliti þar sem fram koma leigutekjur og gjöld. Viö framtalsgerö á framteljandi aö færa hreinar tekjur skv. sliku rekstraryfirliti i tekjulið 2 I III. kafla framtalsins eöa, ef tap hef- ur orðið, aö færa tap i frádráttar- liö 12 i V. kafla framtalsins. Vaxtagjöld og fyrningar á gjaldahliö áður getins rekstraryf- irlits má ekki draga frá leigútekj- um þegar útsvarsskyldar tekjur eru ákvarðaðar þó aö leyfilegt sé að draga hessa gjaldaliði frá viö ákvörðun hreinna tekna til tekju- skattsálagningar. Þessa tvo gjaldaliði þarf þvi aö draga út úr rekstraryfirlitinu viö ákvöröun útsvarsskyldra tekna. Samsvar- andi leiðréttingu þurfa þeir aöilar að gera sem láta öðrum i té ibúö- arhúsnæöi án eölilegs endur- gjalds, sbr. b-liö 3. töluliðar III. kafla framtalsins, og hafa fært þessa gjaldaliði i 1. töluliö V. kafla framtalsins. Ekki þykir ástæða til þess að lýsa hér heimildum sveitarfélaga til hækkunar tekna til útsvars enda gilda þær heimildir ein- göngu gagnvart framteljendum með sjálfstæðan atvinnurekstur og auk þess notfæra mörg sveit- arfélög sér alls ekki þessa heim- ild. Verður þvi sérhver, sem þessi heimildarákvæði gætu tekiö til, að áætla sjálfur um þetta atriöi en getur viö þá áætlun haft útsvars- álagningu sina frá fyrri árum til hliðsjónar. Hegar framteljandi hefur reiknaö út útsvarsskyldar tekjur skv. framansögöu færir hann þá upphæö i 1. töluliö C á eyöublaö- inu og reiknar út útsvariö meö þeirri prósenttölu sem hann telur aö veröi notuð viö álagningu áriö 1978. (Liklegt má telja aö flest sveitarfélög noti sgmu prósent- tölu og á árinu 1977 þó aö ekki sé óhætt aö fullyrða þaö. Ef útsvör voru reiknuð i skýrsluvélum 1977 má finna prrosenttöluna á álagn- ingarseðli 1977.) Þeir framteljendur sem telja sig eiga möguleika á Ivilnun skv. 27. gr. útsvarslaganna, veröa aö ákvaröa sjálfir þá upphæö sem til greina gæti komiö þvi aö vonlaust er aö gefa nokkrar leiöbeiningar um þetta atriöi, aörar en þær aö reikna skal 10% af þeirri upphæö sem framteljandi ákvaröar og færa þannig fengna upphæö I 2. töluliö C á eyöublaöinu. (Ein- hverja hliösjón gæti fólk haft af Ivilnun fyrri ára þó að um þaö gildi engin föst regla.) Aö lokum skal lækka útsvariö meö hliösjón af fjölskyldustærö á eftirfarandi hátt og færa þá lækk- un I 3. tölulið C á eyöublaðinu: a) Um 22.365 kr: Hjá hjónum sem útsvarslögö eru sameiginlega. Hjá einstæöu foreldri sem heldur heimili meö barni sinu, yngra en 16 ára 31. des. 1977. Hjá karli og konu i óvigðri sam- búð sem átt hafa barn saman og óskaö hafa sameiningar á skattgjaldstekjum. c) Um 15.975 kr. hjá einstaklingi og hjónum sem telja fram hvort I sinu lagi. c) Um 3.195 kr. fyrir hvert barn, yngra en 16 ára 31. des. 1977. d) Um 6.390 kr. fyrir hvert barn, yngra en 16 ára 31. des. 1977, umfram 3 börn I fjölskyldu. Þessar 6.390 kr. bætast viö 3.195 kr. fyrir 4., 5., o.s.frv., barn. ónýttur persónuafsláttur mynd- ist, skuli rikissjóður leggja fram fé er nemi allt að þessum mun og skuli þvi ráöstafaö fyrir hvern mann til greiðslu útsvars gjald- ársins. Sé upphæö útsvars lægri en ónýttur persónuafsláttur fellur það sem umfram er af ónýttum persónuafslætti niður. A þessu eru þó tvenns konar frekari tak- markanir svo sem hér segir: I fyrsta lagi má aldrei koma til hærri greiðsla úr rikissjóði til greiðslu útsvars framteljanda en sem nemur þeim mismun sem fram kemur annars vegar á full- um persónuafslætti (upphæöin i 5. tölulið A-liðar á eyöublööum) og hins vegar á þeirri upphæö sem út kemur þegar 20% eru reiknuö af vergum tekjum til skatts eftir aö frá þeim hafa veriö dregnar: a) 532.500 kr. hjá einstaklingi og hvoru hjóna sem telja fram sitt I hvoru lagi, b) 798.700 kr. hjá samskattlögð- um hjónum og karli og konu sem búa saman I óvigöri sam- búö og átt hafa barn saman og óskaö hafa eftir sameiningu á skattgjaldstekjum. Launþegi færir þvi vergar tekj- ur til skatts (sjá skilgreiningu á vergum tekjum til skatts I skýr- ingum um útreikning á útsvari) I 1. tölulið D og dregur frá þeim i tölulið 3 D þá upphæö sem viö á skv. áöursögöu, þ.e. 532.500 kr. hjá einstaklingi og 798.700 kr. hjá samskattlögöum hjónum. Niðurstööu færir framteljandi sem er eingöngu launþegi I 4 tölu liö D og reiknar 20% af þeirri niöurstööu, færir þá upphæö sem þá kemur út i sömu linu yst til hægri, en yfir þessari tölu eru á eyöublaðið prentaöar upphæðir persónuafsláttar og þarf þvi ekki annað en aö strika út þá upphæö persónuafsláttar sem ekki á viö. Niöurstaðan sem út kemur i 5. liö D-liðar eyöublaðsins er þaö hámark ónýtts persónuafsláttar, sem gæti komið til greiðslu út- svars sem þó takmarkast I fyrsta lagi af upphæö ónýtts persónu- afsláttar i 5. liö A-liöar eyöu- blaðsins, i ööru lagi af upphæð útsvars og I þriöja lagi af upphæö takmörkunarútsvars, sbr. næsta lið leiðbeininganna um takmörk- unarútsvar, þ.e. sú talan af þess- um fjórum upphæðum sem lægst er, er sú upphæö sem rikissjóöur leggur fram til greiöslu útsvars framteljanda. 2. töluliöur D-liöar eyöublaösins er eingöngu vegna þeirra sem hafa meö höndum sjálfstæðan atvinnurekstur. Skv. tilvitnaöri lagagrein á eyöublöö- um skal hækka vergar tekur til skatts hjá þeim sem hafa lægri tekjur af atvinnurekstri sinum en ætla má aö oröiö heföi ef framteljandi hefði unnið starfiö hjá öörum. Ástæöa þykir til aö taka skýrt fram aö þessi hækkun er eingöngu gerö til aö takmarka notkun ónýtts persónuafsláttar hjá þessum aðilum og hefur engin áhrif á tekjuskattsálagninguna. Nánari leiöbeiningar um þetta atriði veröa vart gefnar á þessum vettvangi enda er nefnd hækkun á vergum tekjum til skatts háö upphæö hreinna tekna og eöli at- vinnurekstrar viökomandi framteljanda. I ööru lagi, sbr. D-liö leiöbein- inganna, er svonefnt takmörk- unarútsvar sem felst i þvi aö rikissjóöur greiöir ekki hærri upphæð af útsvari gjaldanda en sem nemur þeirri fjárhæð sem út- svariö hefði numiö ef útsvar heföi verið lækkað um hundraðshluta útsvars i viðkomandi sveitar- félagi af: a) bótum skv. II. og IV. kafla laga um almannatryggingar, b) námsfrádrætti er skattstjóri ákvarðar vegna þeirra sem stunda nám i a.m.k. sex mánuöi á árinu, c) lækkun skattgjaldstekna er skattstjóri ákvarðar sem iviln- un I tekjuskatti skv. 52. gr. skattalaganna. (Jtreikningur útsvarstakmörk- unar fer þannig fram aö I 1. tölu- lið i E-liö eyöublaösins eru færöar tekjur til útsvars (sama tala og I 1. tölulið C-liðar eyöublaösins) og útsvar reiknaö út á sama hátt og I 1. töluliö C-liöar eyöublaösins. Siöan skal útfylla a, b og c-liði 2. töluliöar E-liöar eyðublaösins eins og tilefni gefst til. I a-liö skal færa bætur skv. II. kafla almannatryggingalaga en þær eru: Ellilifeyrir, örorku- lifeyrir, örorkustyrkur, maka- bætur, barnalifeyrir, mæðralaun (og sambærilegar bætur til ein- stæöra feöra meö börn) og ekkju- eöa ekklabætur og lifeyrir. Þá skal einnig færa I a-lið bætur IV. kafla almannatryggingalaga en þær eru dagpeningar og ýmsar dánarbætur. I b-lið skal færa þann námsfrá- drátt er gjaldandi telur sig eiga aö fá vegna náms sem hann hefur stundað a.m.k. I sex mánuöi á sl. ári. Vakin er athygli á þvi, að aðeins má færa þann námsfrá- drátt sem nemandi fær sjálfur eöa námsfrádrátt aö frágenginni skeröingu hans vegna hugsan- legrar ivilnunar I tekjuskatti til foreldra vegna stuðnings þeirra viö barn þeirra sem oröiö er 16 ára, ef um hana er aö ræða. Framteljendur veröa sjálfir aö geta sér til um upphæö ivilnunar á skattgjaldstekjum hjá skatt- stjóra, ef um hana er sótt, og færa hana i e-lið enda er ómögulegt aö setja fram reglu um þetta atriði þar eö umsókn hvers framtelj- anda er metin sérstaklega. Þegar niöurstaöa a, b og c-liöa skv. framangreindum reglum er fengin skal finna prósentuhlutfall niðurstöðutölunnar meö útsvars- prósentu ársins 1977, þó aldrei hærri en 10%. Otkomu skal færa út á eyðublaöi lengst til hægri neðan viö reiknaöa útsvarsupp- hæö i 1. tölulið. 13. töluliö.E-liðar skal reikna út lækkun útsvars vegna fjölskyldu á sama hátt og gert er i C-lið eyðublaösins. Dragið nú útkomu- tölu 2. og 3. töluliðar E-liöar eyöu- blaðsins frá útsvarsupphæö I 1. töluliö E-liöar. Niöurstaöa þessa útreiknings er svonefnt takmörk- unarútsvar. Hafi framteljanda, sem engan tekjuskatt á aö bera, tekist að reikna út A, C, D og E-liöi eyðu- blaðsins, þ.e. ónýttan persónuaf- slátt i A-lið, útsvar i C-liö, hámark ónýtts persónuafsláttar til greiðslu útsvars i D-liö og tak- mörkunarútsvar i E-liö þá getur hann séð hve háa upphæð ætla má að rikissjóöur greiöi af útsvari hansen þaðer lægstaupphæöin af hinum fjórum upptöldu niöur- stöðum i A, C, D eða E-liöum eyöublaösins. D. Aðeins fyrir þá f ramtelj endur sem engan tekjuskatt bera en hafa i útreikningi i A-lið fengið ónýttan per- sónuafslátt I 2. mgr. B-liðar 25. gr. laga um tekjuskatt og eignarskatt, sbr. 9. gr. laga nr. 20/1976, segir aö nemi persónuafsláttur framteljanda hærri upphæö en reiknaður skatt- ur af skattgjaldstekjum, þ.e. E. Útreikn- ingur tak- mörkunar - útsvars F. 2% álag á gjaldstofna útsvara skv. lögum nr. 70/1977

x

Tíminn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.