Tíminn - 17.02.1978, Blaðsíða 6

6
Föstudagur 17. febrúar 1978
FRUMVARP UM KVIKMYNDASAFN
ÍSLANDS OG KVIKMYNDASJÓÐ
A alþingi i gær mælti Vilhjálm-
ur Hjálmarsson menntamálaráö-
herra fyrir frumvarpi til laga um
Kvikmyndasafn islands og Kvik-
myndasjóð, á þessa leið:
,,Það er alllangt siðan áhuga-
menn um kvikmyndagerö tóku að
hugleiða sérstakar aðgerðir til að
greiða fyrir islenzkri kvikmynda-
gerð sérstaklega og jafnframt til
þess að stuðla að söfnun og varð-
veizlu islenzkra kvikmynda.
Fyrir nokkru var flutt á alþingi
frumvarp um þetta efni. Þvi var
visað til rikisstjórnarinnar með
tilmælum um, aö hún léti kanna
málið nánar og semja frumvarp
um þetta efni.
30. april 1976 skipaði mennta-
málaráðherra nefnd til að semja
frumvarp um Kvikmyndasjóð og
fleira, eins og nánar er sagt frá i
athugasemdum við lagafrum-
varp þetta.
Þessi nefnd skilaði frumvapi i
april 1977. Frumvarpið er lagt
fram óbreytteins og nefndin skil-
aði þvi nema ákvæðin um fjár-
framlög. I tillögum nefndarinnar
er gert ráð fyrir föstu árlegu
framlagi, sem framreiknast eftir
verðlagsbreytingum. Er hér
kveðið á um fjárhæð fyrstu fram-
laga 1979, en siðan skulu árleg
framlög fara eftir því sem alþingi
ákveður i fjárlögum.”
Lagasetning leysir ekki
allan vanda
„Það hefur vonandi engum
dottið í hug, að fyrsta lagasetning
um islenzka kvikmyndagerö
leysti allan fjárhagsvanda á því
sviði. Það má öllum vera ljóst, að
hér er annars vegar um að ræða
fjárfrekt og fyrirferðarmikið
verkefni og hins vegar litið sam-
félag með takmörkuð fjárráð.
Allt um það vona ég að þetta
frumvarp^ef að lögum verður,
geti komið að nokkru gagni og
tryggt islenzkri kvikmyndagerð
stuðning, sem um munar, auk
þess sem það gerir mögulega eða
a.m.k. auðveldar söfnun og varð-
veizlu islenzkra kvikynda.”
Siðan vék menntamálaráð-
herra að einstökum atriðum
frumvarpsins og sagði:
„Fyrsti kafli frumvarpsins
fjallar um „KVIKMYNDASAFN
ISLANDS”. Stofna skal Kvik-
myndasafn Islands og það skal
hafa aðsetur i Fræðslumynda-
safni rikisins og starfa i tengslum
við það, a.m.k. fyrst um sinn.
Rétt þótti að hafa þennan hátt
á. Fræðslumyndasafn rikisins
hefur starfað i allmörgár. Þvi er
nú mjög þröngur stakkur skorinn
hvað snertir húsnæði og alla að-
stöðu. En liklegt er að úr þvi verði
bætt innan tiðar, enda er það nán-
ast óhjákvæmilegt. Hugsanlegt
var, að tengja starfsemi Kvik-
myndasafns íslands við Rikisút-
varpið, sjónvarp þvi að sjónvarp-
iðhlýturalltaf aöeiga verulegtog
vaxandi safn kvikmynda, sem
varðveita þarf til framtiðarinnar.
Af ýmsum ástæðum þótti þó eöli-
legra að tengja Kvikmyndasafn
Islands fræðslumyndasafninu
eins og hér er lagt til.
Höfuðviðfangsefni Kvikmynda-*
safnsins er að safna islenzkum
kvikmyndum og varðveita þær,
en einnig kemur til greina aö
safna eftirgerðum af vönduðum,
erlendum kvikmyndum, sem
hafa listrænt og kvikmyndasögu-
legt gildi, eins og segir i frum-
varpinu.
1 frumvarpinu eru ákvæði um,
að rikissjóður kosti húsnæði, þ.e.
geymslurými fyrir kvikmyndirn-
ar og skal veita til þess sérstakt
fjárframlag á fjárlögum.
Þá er svo fyrirmælt að fræðslu-
alþingi
myndasafn anmst rekstur Kvik-
myndasafns gegn hæfilegri borg-
un a.m.k. fýrst um sinn, og að
ráðinn veröi sérhæfður starfs-
maður vegna Kvikmyndasafnsins
i a.m.k. hálfa stöðu og greiðist þá
laun hans beint úr rikissjóði.
Loks er kveðið svo á, aö greiða
skuli til Kvikmyndasafnsins árið
1979 5 milljónir króna og svo ár-
legt framlag eftir þvi sem ákveð-
ið verður í fjárlögum.”
Kvikmyndasjóður
„I öðrum kafla frumvarpsins er
fjallað um Kvikmyndasjóð. Hann
skal stofna með 30 millj. kr.
framlagi úr rikissjóði árið 1979,
en siðan skal greiða árlegt fram-
lag til sjóðsins eftir þvi sem á-
kveðið verður i fjárlögum.
Kvikmyndasjóðnum er ætlað að
styrkja islenzka kvikmyndagerð
jöfnum höndum með beinum f jár-
framlögum og svo með lánum til
kvikmyndagerðar. Hér er einnig
að finna ákvæði um stjórn fyrir
Kvikmyndasjóðinn.
Þetta frumvarp er fáort. Þetta
yrðu rammalög og ráð fyrir þvi
gert, að menntamálaráöuneytið
setji reglugerð um framkvæmd
laganna. Þar yrði m.a. kveðið á
um samstarf Kvikmyndasafs og
Fræðslumyndasafns, um úhlutun
úr Kvikmyndasjóði og hversu
háttað skuli reikningshaldi hans
og ávöxtun.
Töluverð umræða hefir orðið
innan nefndarinnar og svo hjá
ráðuneytum menntamála og fjár-
mála um öflun tekna til Kvik-
myndasjóðs. Um þaðsegir nefnd-
in i sinum athugasemdum:
„Nefndin velti mjög fyrir sér,
hvaöan tekjur til Kvikmynda-
sjóðsins skyldu fengnar. Til
greina hefur komið hluti af
skemmtanaskatti, sætagjaldi af
kvikmyndahúsum o. fl. Eftir tals-
verða könnun, upplýsingaleit og
umræöur komst nefndin að þeirri
niðurstöðu að beint framlag á
fjárlögum væri hreinlegast og ár-
vissast. Telur nefndin margs kon-
ar erfiðleika á framkvæmd ann-
ars konar fjáröflunar, beint i
sjóðinn, þótt henni sé að sjálf-
sögðu ljóst, að rikissjóður þurfi að
afla þess fjár og leggi ekki dóm á
innheimtuleiðir.”
Þótt ég geti að vissu leyti tekið
undir það álit nefndarinnar, og á-
kvæði frumvarpsins eru á þvi
byggð, þá vil ég ekki með öllu slá
striki yíir þann möguleika að afla
Kvikmyndasjóði tekna á annan
hátt en hér er gert ráð fyrir. Ég
skipaði á sinum tima nefnd til að
endurskoða lögin um
skemmtanaskatt. Ég hefþóenn
ekki treyst mér til að flytja frum-
varp um það efni og mun láta
kanna það mál nánar. Tel ég
hugsanlegt, ég segihugsanlegt4að
út úr þeirri könnun kæmi, að
skynsamlegt teldist að verja
hluta af skemmtanaskatti til
Kvikmyndasjóðs. En raunar tel
ég það ekki sérstaklega sennilegt
m.a. vegna þeirra mörgu verk-
efna og stóru sem skemmtana-
skatti er ætlað að standa undir nú
þegar.
1 athugasemdum nefndarinnar
segirenn fremur um þetta atriði:
,,En nefndin leggur áherzlu á,
að þessi stuðningur viö Islenzka
kvikmyndalist verði fastframlag
á fjárlögum, endurskoðað árlega
vegna verðbreytinga...”
Ekki þótti fært aö leggja til, að
sá háttur yrði á hafður nema
kveðið væri svo á að sjóðurinn fái
árlegar greiðslur.
Ég vænti þess háttvirtir alþing-
ismenn taki þessu frumvarpi með
skilningi og séu á eitt sáttir um,
að ekki megi draga öllu lengur að
veita islenzkri kvikmyndagerð
skipulegan stuðning. Og ég vænti
þess að takast megi að afgreiða
þetta frumvarp á þessu þingi.
Mér er ljóst að um einstök atr-
iði þessa frumvarps hljóta að
verða skiptar skoðanir. Hef ég
siður en s vo nokkuö viö þa ð a ð at -
huga aðalþingismennskoði mál-
ið frá frá öllum hliðum og breyti
ef þurfa þykir. Ég vona aðeins að
við getum orðið ásátt um kjarna
málsins, það að móta ákveðinn
stuðning við unga starfsgrein.”
Ólafur Jóhannesson:
Svör
við fyrirspurnum Ágústs
Sigurðssonar í Tímanum
31. janúar 1978
1. Hvaða innfluttar land-
búnaðarvörur eru undanþegnar
söluskatti?
Svar: Kartöflur, nýtt græn-
meti, nýir ávextir, kaffi, in-
stantkaffi, te og kakaó.
2. Hvert er áætlað útsöluverð
þessa innflutnings á árinu 1977?
Svar: Innflutningur og áætlaö
útsöluverð þeirra vara, sem
framleiddar eru hér á landi i
einhverjum mæli, er sem hér
segir:
Tonn
Kartöflur 3.426
Tómatar 39
Annað nýttgrænm. 904
Grænmetisverzlun land-
búnaðarins hefur einkasölu á
þessum vörum undir yfirstjórn
Framleiösluráðs landbúnaöar-
ins en hún og Sölufélag garö-
yrkjumanna annast sölu og inn-
flutning.
3. Hvaða innlendar land-
búnaðarafurðir eru undanþegn-
ar söluskatti?
Svar: Mjólk, rjómi, skyr o.fl.
mjólkurvörur, smjör, ostur,
kartöflur og nýtt grænmeti.
4. Hefur blessuð rikisstjórnin
hugsað sér aö afnema söluskatt
á öllum landbúnaöarafuröum i
allra næstu framtið?
Svar: Þetta hefur borið á
góma I „blessaðri rikisstjórn-
inni” að þvi er kjöt varðar en
Áætlað
Cif-verð útsöluverö
millj. kr. millj.kr.
235.4 342.6
13.1 19.5
70.8 105.1
ekki er liklegt að slikt komist i
framkvæmd I náinni framtiö.
Hins vegar er gert ráð fyrir að
auka niðurgreiðslur um 1300
millj. kr. og nær það svipuðu
marki og niðurfelling söluskatts
af kjöti.
5. Finnst yður sem viðskipta-
málaráöherra það við hæfi, að
islenzkir bændur verði aö keppa
um markaðinn á þeim grund-
velli að stjórnvöld beinllnis
hygli erlendu samkeppnis-
aðilunum á sama tima og steinn
er lagður i götu islenzkra fram-
leiöenda?
Svar: Mér er ekki ljóst við
hvaö er átt i spurningunni.
6. Hefur sú hugmynd komið til
tals innan rikisstjórnarinnar, að
veitt yrði fé úr rikissjóði til þess
að reyna að afla markaða fyrir
Islenzkar landbúnaðarafurðir á
erlendri grund?
Svar: Þetta hefur þegar verið
gert I fjárlögum fyrir 1978 með 5
millj. króna fjárveitingu I þessu
skyni.
7. Hversu mikið myndi það
kosta i erlendum gjaldeyri aö
flytja inn allar landbúnaðarvör-
ur sem þjóðin neytir árlega
miðaö við að neyzlan sé óbreytt
og miðað viö verð þessara vara
eins og það er á heimsmarkaöi i
dag?
8. Hvað myndi fyrrnefndur
innflutningur verða mörg % af
heildarinnflutningi landsmanna
á ársgrundvelli og hve mörg %
af heildargjaldeyristekjum
þjóðarinnar?
Svar: Ég hef aldrei hugleitt
þennan möguleika i alvöru, þar
sem ég tel hann alls ekki koma
til greina. Má nefna, aö vart
virðist koma til álita að flytja
inn nýmjólk. Mér er ekki kunn
sérstök athugun á þessu á veg-
um ábyrgra aðila hér.
9. Hvað finnst yður um þá hug-
mynd að bændur semji beint viö
rikisstjórnina um kjör sin i staö
þess fyrirkomulags sem gilt
hefur undanfarin ár?
Svar: Ég er persónulega mjög
I vafa um að slik leiö yrði til
bóta, en vil hlusta á öll rök i þvi
sambandi.
10. Ef bændur gripu til þess
ráðs að stööva ullar- og gæru-
sölu, a.m.k. um tima hvaða
áhrif myndi það hafa á atvinnu-
líf þjóðarinnar og hver yrðu
ölafur Jóhannesson
áhrifin á útflutningsviðskiptin
ef sölustöövunin tæki t.d. til 4
mánaða?
Svar: Að sjálfsögöu mundi slik
aðgerð valda iönaðinum mikl-
um erfiðleikum og valda at-
vinnuleysi I þessum greinum, ef
ekkert yröi, að gert. Innflutn-
ingur á ull er frjáls og mætti
e.t.v. flytja ull inn I auknum
mæli til að vega á móti slikri að-
gerð, þótt okkar ull sé talin betri
en önnur. En út i bollaleggingar
um slikt vil ég ekki fara. Vona
að til sliks komi ekki.
Sumar spurningarnar eru
þess eölis, að erfitt er aö svara
þeim og vil ég gjarnan ræða þær
við þig i góðu tómi, þegar við
hittumst.
Finnlandi
Góðir gestir frá
í Dómkirkj unni
FI — Hátfðarkirkjutónleikar
verða i Dómkirkjunni sunnu-
daginn 19. febrúar kl. 17,00 og
verða flutningsmenn finnskir.
Þeir eru prófcssor Tauni Aikaa
organisti og Matti Tuloisela
óperusöngvari. Tónlistarmenn-
irnir eru meöal styrkþega úr
sjóöi, sem finnska rikiö stofnaöi I
tilefni af 1100 ára afmæli tslands-
byggöar, en bæöi Finnar og
islendingar geta fengiö styrk úr
þeim sjóöi.
Prófessor Tauni Aikaa er fædd-
ur 1917 og hóf nám viö Tónlistar-
skóla kirkiunnar i Viborg, kom
fyrst fram sem organisti 1939 og
sem pianóleikari 1947 og útskrif-
aðist I þessum tveimur greinum
frá Sibeliusarakademiunni 1950
og 1951. Hann stundaöi siðan
framhaldsnám i organleik I Stut-
gart hjá frægum kennurum og
hélt sér jafnframt við i pianóleik.
Hann hefur leikið inn á margar
hljómplötur og er einn þekktasti
finnski organleikarinn utan Finn-
lands.
Matti Tuloisela er fæddur 1931.
Hann er lögfræðingur að mennt,
en lagði jafnframt stund á söng-
nám, og kom i fyrsta sinn fram
1953, þá i óperunni i Helsingfors,
en hann hélt fyrstu sjálfstæðu
hljómleika sina I Helsingfors
1955. Hefur hann einnig sungið
einsöngshlutverk i óratórium og
viðar og margoft sungið gesta-
hlutverk við finnsku óperuna.