Fréttablaðið - 14.08.2006, Síða 14

Fréttablaðið - 14.08.2006, Síða 14
 14. ágúst 2006 MÁNUDAGUR16 fréttir og fróðleikur Svona erum við Verða vopnaðir verðir helstu ferðafélagar okk- ar í framtíðinni? Nýjar ógnir í loftferðum gera það að verkum að óþægindi ferðalanga hafa aukist til muna, sérstaklega í ferðum sem tengjast Bretlandi og Bandaríkjunum. Erfitt er að segja til um hversu lengi svo verði í pottinn búið, en nú þegar heyrast óánægju- raddir. Eftir hrun Tvíburaturnanna hinn 11. september 2001 var allt eftirlit með farþegum og föggum þeirra aukið til muna. Íslenskir farþegar sem átt hafa leið um Bandaríkin eftir að „stríðið gegn hryðjuverk- um“ hófst hafa margir hverjir kvartað undan bandarískum landamæra- og öryggisvörðum og jafnvel sakað þá um vænisýki og valdníðslu. En enginn veit hvað átt hefur fyrr en misst hefur. Eftir atburði síðustu viku hefur öryggisgæsla á alþjóðaflugvöllum orðið svo ströng að allur handfar- angur er forboðinn í flugi, utan lífsnauðsynleg lyf og barnamjólk. Farþegum er gert að geyma það litla sem leyft er um borð í glær- um plastpoka. Allir skulu fara úr skónum og horfa á eftir þeim í gegnum röntgenvél. Líkamsleit á farþegum er orðin mun algengari en hún hefur verið hingað til. Og þessar varúðarráðstafanir eru ekki bundnar við Bandaríkin ein. Þær snerta alla farþega sem milli- lenda í Bretlandi og víðar í heim- inum. Held ég gangi heim Meirihluti farþega tekur öryggis- ráðstöfunum með ró og langlund- argeði, því þær eru þeim jú í hag. En óánægjuraddirnar heyrast einnig og gerast æ háværari. Fæstum þykir lengur sérstaklega gaman að ferðast með flugi þegar ferðalagið hefur í för með sér yfir- heyrslu um persónulega hagi, lík- amsleit og langa bið á mannmörg- um flugvöllum. Á sumum leiðum má ekki einu sinni lesa í bók, hvað þá meira. Einn farþegi á Englandi sagði í síðustu viku að erfiðasti þáttur flugsins hefði verið sá að þurfa að sitja kyrr í átta tíma án þess að nota iPod-tæki. Annar for- mælti ástandinu hreint út og sagð- ist ætla að ganga meira í framtíð- inni. Einnig má spyrja um fríhafn- irnar, sem stundum þykja hápunkt- ur stuttra vinnuferða. Miðað við núverandi fyrirkomulag er fram- tíðin ekki sérlega björt hjá frí- verslunarmönnum, því á mörgum flugleiðum má ekki lengur taka með sér sælgæti eða áfengi eða nokkuð annað um borð. Framtíðar- sýn flugvallarmenningar er kannski sú að vellirnir verði múr- aðir inni af digrum varnarveggj- um og á þeim verði einungis lang- ar raðir manna í öryggisskoðun, gætt af vörðum gráum fyrir járn- um; öryggismyndvél í hverju horni. Von um betri tíð Öryggissérfræðingar eru sam- mála um að við óbreytt ástand verði ekki lengi unað. Flestir vilja hafa það á tilfinningunni að þeir séu frjálsir þegnar á meðan þeir ferðast, en ekki „hugsanlegir hryðjuverkamenn“ í stöðugri rannsókn hjá fluglögreglunni. Christopher Langton, sérfræð- ingur í hryðjuverkastarfsemi, telur að brátt krefjist farþegar „leyfis til að ferðast sem frjálsar manneskjur á ný“. Gæslumenn taka í sama streng og vonast til að geta beint eftirlitsaugum sínum sérstaklega að þeim flugleiðum sem hættulegar þykja og reyna að gera aðrar hættuminni flugferðir þeim mun þolanlegri á ný. Vand- inn er þó sá að umferð um alþjóða- flugvelli er gífurleg á degi hverj- um. Margar milljónir manna fara í hverjum mánuði um stærri velli og öryggi farþega verður, eftir sem áður, sett ofar þægindum. Því eru vonir bundnar við nýja tækni sem geti flýtt fyrir innritun og komið að einhverju leyti í stað líkamsleitar. Til er nýr tæknibún- aður sem nemur helstu gerðir sprengjuvökva, líkt og málmleitar- tæki nema málm. Þau eru hins vegar enn á tilraunastigi á flug- völlum og verða um einhverja tíð. Því er bara að bíða og vona að vökvabannið verði ekki jafn lang- líft og reykingabannið. Öryggið orðið óþægilega mikið George W. Bush Bandaríkjaforseti sagði nýlega í ávarpi að íslamskir fasistar létu ekkert stöðva sig í að hindra framgang frelsisins. Fasismi er sagnfræðilegt hugtak sem margir misskilja, enda er það mikið notað í áróðri. Við eftirlát- um ykkur um að dæma hvort hugtakið á við um íslamska hryðjuverkamenn. Hvað er fasismi? Fasismi er róttæk, stjórnlynd stjórnmálastefna sem sameinar stefnur ógnar- stjórnar, öfgaþjóðerniskenndar, hermennsku og korporatisma. Korporatismi er stefna þar sem starfstéttir og hagsmunafélög, sem ekki eru kosin í kosningum, eiga beina aðild að löggjöf. Fasisminn byggir einnig á hatri á anarkisma, kommúnisma og frjálshyggju. Hver var uppruni fasismans? Fasistahreyf- ingin undir stjórn Benito Mussolini réð ríkjum á Ítalíu frá 1922 til 1943. Annað frægt sögulegt dæmi um fasisma var Þýskaland á tímum nasismans og Adolf Hitler. Ungverski Örvakross- flokkurinn, Járnvarðahreyfingin í Rúmeníu og Falangistarnir á Spáni hafa einnig verið settir undir hatt fasismans. Hugtakið hefur verið notað ranglega yfir einræðisstjórn Francos á Spáni og margar aðrar, því einræði er ekki það sama og fasismi. Nú á dögum veigra stjórnmálaöfl sér við því að nota hugtakið, þar sem það hefur fengið mjög neikvæða merkingu. Hvað gerir þá fasismann öðruvísi? Fasisminn byggir ekki á neinni kennisetningu eða bók, eins og margar stjórnmálastefnur. Fasisminn varð til sem svar við kommún- ismanum og trúði ekki á stétta- átök, heldur átök kynþátta og kynslóða. Stríð og sigur voru sannar dyggðir og tilfinningar réðu för, ekki rökfræði. Ríkið átti að ráða yfir öllu, menningu, stjórnmálum og efnahagsstjórn, en ekki endilega halda verndar- hendi yfir sameiginlega eða sérhæfða hagsmuni fólks. Fas- istar trúðu á mátt mikilmenna og hvöttu til tryggðar við einn leiðtoga, fjöldahreyfingar til að endurreisa fyrri dýrð ríkisins og dýrkunar á þjóðhöfðingjanum. Mikill stuðningur við fasismann úr öllum stétt- um, frá ríkum og fátækum, gerir hann ólíkan öðrum stjórnlyndum stefnum, sem sjaldnast njóta stuðnings almennings. FBL GREINING: FASISMI Merking orðsins glötuð í áróðrinum Sigurður Ernir Guðleifsson er lögfræð- ingur hjá Umhverfisstofnun. Hvaða reglur gilda um veiði lunda og annarra fugla? Í svokölluðum villidýralögum nr. 64 frá 1994 kemur fram að allir sem stunda veiðar á villtum dýrum öðrum en rott- um og músum þurfa að fá veiðikort. Það gildir um alla, líka landeigendur sem veiða á eigin landi. Hins vegar fá ábúendur eða rétthafar hlunninda- jarða sérstök hlunnindakort sem veitir þeim rétt til að nýta hlunnindi. Það er algengt, ég vona að allir sem eru með hlunnindi séu með hlunninda- kort. Brot á reglunum getur þýtt sektir eða fangelsi allt að tvö ár og svipting skotvopna. Hvernig fær maður veiðikort? Fólk þarf að fara á námskeið hjá Umhverfisstofnun og þar er fjallað um náttúruvernd, stofnlíffræði, greiningu fugla og spendýra, veiðisiðferði og meðferð veiðitækja. Síðan taka menn hæfnispróf og fá veiðikort sem gildir í ár gegn 2.200 króna gjaldi, sem þarf að endurnýja árlega. svo þurfa veiði- kortshafar að skila veiðiskýrslu um það sem veitt var á árinu. Það eru margir að falla á prófinu oftar en einu sinni. SPURT OG SVARAÐ VEIÐIKORT Veiðikort nauðsynleg NÝJAR ÖRYGGISRÁÐSTAFANIR Á ALÞJÓÐAFLUGVÖLLUM ■ Nokkur atriði fyrir farþega sem um stóra alþjóðaflugvelli fara: Reiknið með að handfarangur sé bannaður og pakkið niður í samræmi við það. Gefið ykkur mun lengri tíma í innritun en hingað til. Biðraðir verða lengri. Búið ykkur undir að lenda í líkamsleit, þær verða algengari en áður. Sprengjuleit verður regla, fremur en undantekning. Tryggið að ferðatöskur séu vel innsiglaðar, því verðmæti eins og fartölvur og myndavél- ar verða í þeim. RAUÐVÍNIÐ Í RUSLIÐ Öryggisvörður á alþjóðavellinum í San Francisco framfylgir nýjum reglum. Talið er að fríhafnarverslun verði ekki í sömu mynd og hingað til. FRÉTTABLAÐIÐ/AP 1999 13 .9 00 16 .6 26 10 .0 64 2002 2005 �������������� ������������������������� �������������������� ������� ���������������������������� �������������������������������� ��������������������������� ��������������� ��������� �������������������������� ��������������������������� ��������������������������� ������������������������� ���� ������������������� ��������������������������� ������������������������������ ������������� ������� ������������������������������ ����������������������������� �������������������������������� ������������������ ����� ������������ �������������������� ���������������������� ������������������ ����������������� � �������������������� ���������������� �������������������� ��������������������� ������ �������������������� �������������� ���������������� ���� ������������������ ������������������������������� ����������������������������� �������������������������� ������������������������� ������������������������� �������� ������������������ �������������������������� ������������������������������� �������������������� ����������������������������������������� ��������������������������������������������� ���������������������������������������� �������������������������������������������� ������������������������������������������ ���������������������������������������������� �������������� ��������������������������� ���������������������� �������������������� ������������������������� �������������� ��� ���������������� ���������������������� ������ ����������� ���������������� ������������������������ ���������������������� ��������� �������� ��������������������� ���� �������������������� ��� ��������������������� ��������������������������� ������������������������ ������������������������������� �������������������������� ������������������������������ ����������������������� ��� ������������������������������� ������������������������� ������ ����� �������������� ����������� ������������� ��������������� ����������� ������������������� ��������������������� ��������������� ������������ ����������������������������������� ���������������������������� ����������������������������� ��������������������������� ���������������������������� �������������������������������� ����������������������� ������������������������ > Fjöldi nemenda á háskólastigi að hausti Heimild: Hagstofa Íslands FRÉTTASKÝRING KLEMENS ÓLAFUR ÞRASTARS. klemens@frettabladid.is550 5000 AUGLÝSINGASÍMI

x

Fréttablaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.