Tíminn - 14.10.1978, Blaðsíða 10

10
Laugardagur 14. október 1978
Laugardagur 14. október 1978
11
IMiim

fr *
Skjaldarmerki Kaup
mannahafnar-hafnar.

ö
xlSý
Kaupmannaliafna
V/
r

Milliónir tonna af varnmgi
Svo lengi sem sögur herma og heimildir verða rakt-
ar, hafa sjófarendur leitað vars i sundinu milli
Sjálands og Amager, þar sem Kaupmannahöfn er
núna. Þetta er lifhöfn frá náttúrunnar hendi og
mjög snemma byrjaði þessi staður að hafa þýðingu
fyrir sildveiðarnar, og litlir bæir risu upp.
Það var þó ekki fyrr en á 12. öld, eða 1167, að
þarna var stofnuð borg, en þá setti Absalon biskup i
Hróarskeldu sig þar niður, þar sem nú heitir
Kaupmannahöfn.
Kaupmannahöfn höfnin
Eftir aö Absalon haföi komiö
þar upp virki, sem var nauösyn-
legt til þess aö tryggja hag síld-
veiöimanna og almennings, fór
Kaupmannahöfn aö vaxa fiskur
um hrygg, og þar byrjaöi verslun
aö blómgast. Mikiö var um skipa-
komur, en þaö varö þó ekki fyrr
en meö Kristjáni konungi fjóröa
aö Kaupmannahöfn fékk alþjóö-
legt gildi, þvi hann reisti þar höf-
uöborg, virki og byggingar, sem
gáfu staönum alþjóölega reisn.
Annaö blómaskeiö hafnarinnar er
siöan i lok 17. aldar, þegar hlut-
leysi Danmerkur á róstusömum
timum i Evrópu, gaf höfninni nýtt
alþjóðlegt gildi.
Siöasta veruiega eöa umtals-
veröa aukning hafnarinnar er siö-
an þegar frihöfnin var gerö á
fióröa áratug þessarar aldar, og
gjörö var sérstök iönaöarhöfn i
suðurhluta hafnarsvæöisins.
begar rætt er um Kaupmanna-
höfn, eiga menn þó yfirleitt ekki
viö sjálfa höfnina, miklu frekar
viö Strikiö, torgin og strætin iö-
andi af lifi. Samt er þaö höfnin
sem skiptir mestu máli, ef flug-
höfnin er undanskilin, þvi viö-
skiptin eru undirstaöan, viöskipt-
in viö útlönd og erlenda feröa-
menn, en um þaö bil ein milljón
lesta af vörum fer um höfnina i
mánuöi hverjum, eða viöllka
mikiö og heildarafli tslendinga
upp úr sjó, aö þyngdinni til.
Gámaflutningar aukast
Miklar framkvæmdir standa nú
fyrir dyrum I þvi efni aö auka af-
köst hafnarinnar.
t Kaupmannahafnar-höfn hef-
ur á siöustu árum veriö variö
miklu fé til þess aö auövelda upp-
og útskipun, þvi hraöi er nauö-
synlegur til þess aö skipafélögin
séu fús til þess aö senda skip sin á
hafnirnar
Sérstakur lift-on/lift/off farm-
völlur hefur verið geröur á
Levankajanum i Frihöfninni, og
þar er unnt aö geyma vörugáma á
um þaö bil 50.000 fermetra svæöi,
og stækkunarmöguleikar eru
fyrir hendi. Þetta hefur veriö gert
til þess aö taka viö aukningu á
notkun vörugáma.
fara
um
höfn-
ina á
hveriu
„Hafnarhúsið" I Kaupmannahöfn.
Til losunar og lestunar á gám-
um eru tveir sérbyggöir gáma-
kranar, sem hvor um sig getur
lyft 32tonna þunga. Gámunum er
svo ekiö um svæöiö á sérbyggöum
flutningavögnum, sem taka gám-
ana upp undir sig. 4500 fermetra
vöruhús er einnig viö farmvöll-
inn.
Dýpi viö bryggjuna er 10 metr-
ar (8 metrar verða I Sundahöfn i
Reykjavik),enmöguleikareru aö
auka dýpiö.
Gáma-farmvöllurinn er I eigu
Köbenhavns Frihavns-Aktiesel-
skap (Tollvörugeymsla Dana),
sem einnig sér um daglegan
rekstur.
Þaö er mál manna aö þetta hafi
veriö stórhuga framkvæmd, en
aukning á flutningum hefur ekki
oröiö jafn mikil og spáö haföi ver-
iö. Sérfróöir menn telja aö einn
gámakrani heföi dugaö fyrstu ár-
in og flutningavagnar fyrir gáma
hafa reynst flóknir og dýrir I viö-
haldi. Er þegar verið aö skipta yf-
ir i stóra gaffallyftara, sem not-
aðir veröa til þess aö raöa gám-
unum i landi. Raforka er fyrir
frystigáma.
i Kaupmanna-
RO RO
höfn.
Roll-on/Roll-off er framtiöin I
stykkjavöru flutningum, telja
margir. Vörugámum á hjólum,
eöa ööruvisi, er þá ekiö um borö i
skipin eftir landbrú (svipaö og á
Akraborginni).
Ro/Ro kerfið er nú mjög aö
ryöja sér til rúms á höfunum, og
innan þessa flutningakerfis er nú
meiri aukning en á nokkru ööru
sviöi. Útgeröarfélög á Noröur-
löndum og á meginlandi Evrópu
hafa forystu i slikum flutningum,
og þvi hefur aö sjálfsögöu veriö
gert ráö fyrir slikum flutninga-
skipum i Kaupmannahöfn. Kaup-
mannahöfn er einnig notuö af
stórum erlendum bifreiöafram-
leiðendum, i Bandarikjunum,
Bretlandi, meginlandinu og
Japan, sem dreifimiöstöö fyrir
bifreiöar um Skandinaviu, og
jafnvel til fleiri landa Evrópu.
Til þess aö leggja öllum þessum
bflaflota, veröur aö hafa nægjan-
leg biiastæöi viö höfnina, og er
þar nú rými fyrir þúsundir bif-
reiöa.
Olian I Kaupmannahöfn.
Oliuflutningar til milljónaborg-
arinnar, Kaupmannahafnar, eru
að sjálfsögöu miklir. Þess vegna
var þar snemma gerö sérstök
oliuhöfn, en hún er á Amager, þar
sem áður hét „Prövestenen”.
Oliuhöfnin hefur nú fengiö þaö
nafn, en hún ber heitið Pröve-
stenshavnen.
Þaö mun hafa verið áriö 1933
sem hafnarstjórn Kaupmanna-
hafnar tók viö þessum staö og hóf
þar framkvæmdir.
Höfnin sjálf liggur 250 metra
frá fastalandinu á Amager og er
tengd þvi meö tveim brúm.
Hafnarsvæðiö er 810.000
fermetrar aö stærö og dýpi I
sjálfri höfninni er 10,5 metrar, en
14,0 metrar viö sérstaka oliu-
bryggju, en grunnsævi i námunda
viö höfnina gerir þaö aö verkum
aö skip meö meiri djúpristu en
11,5 metra komast ekki þarna inn.
1 upphafi var þetta talinn galli,
þvi stærstu oliuskipin rista meira
en þetta, en ný biöhorf segja
mönnum, aö risaoliuskipin séu
ekki heppilegir gestir inn i Katte-
gat og Eyrarsund
Hafnarstjórn Kaupmannahafn-
ar skipa 17 manns, og er
formaöurinn forseti borgar-
stjórnar, en aðrir sem kjósa i
Mikið er að gera alia daga í
Kaupmannahafnarhöfn, enda
fara milljónir lesta um
höfnina á hverju ári.
nefndina, eru borgarstjórn og
borgarráö, samtök skipaeigenda,
innflytjenda og útflytjenda og
samtök iönaöarins. Þá skipar
rikisstjórnin tvo fulltrúa.
Kjörtimi er 6 ár. Hafnarstjórn
kemur saman tvisvar á ári og oft-
ar ef þurfa þykir.
JG
Allskonar skip koma til Kaupmannahafnarog fleststóru skemmtiferðaskipin hafa
þar fasta viðkomu. Mikið er um ferjur, sem sigla til nálægra landa.
Gamakraninn, annar af tveim.
RO RO skip við bryggju í Kaupmannahöfn