Tíminn - 17.10.1978, Qupperneq 2

2
Þriðjudagur 17. október 1978
Nýr páfi — Jóhannes Páll II.:
FYRSTI PÚLSKI PÁFINN í
SÖGD KIRKJUNNAR
og sá fyrsti síðan 1522 sem ekki er ítalskur
Vatikanið/Varsjá/Reuter — Kardinálinn Karol
Wojtyla, erkibiskupinn af Krakow i Póllandi var i
gærdag kjörinn páfi og þykir heimssögulegur at-
burður ifleiraen einu tilliti. í fyrsta sinn frá þvi 1522
Hinn nýkjörni páfi er 58 ára
gamall og hefur tekiö sér nafnið
Jóhannes Páll 2 f höfuöiö á fyrir-
rennara sinum sem aöeins rikti I
33 daga. Hann er taiinn vera
miðjumabur innan kaþólsku
kirkjunnar en er á siöustu árum
einkum kunnur fyrir kröftuga
gagnrýni á kommúnisk stjórn-
völd Póllands. Þó er taliö aö kjöri
hans veröi fagnaö af stjórnvöld-
um bæöi I Póllandi og Ungverja-
landi, hinum kaþólskustu rikjum
af kommúniskum toga, og jafnvel
vonast eftir meiri meövindi fyrir
kirkjuna i kommúniskum rikjum.
Mikill mannfjöldi safnaöist
saman á Péturstorginu i Róm
eftir aö hviti reykurinn sem gaf til
kynna aö páfi væri kjörinn liðaö-
ist upp úr strompi sixtinsku kap-
ellunnar. Þegar tilkynnt var hver
hinn nýji páfi væri vakti þaö i
fyrstu engan fögnuö meö mann-
er nú kjörinn páfi sem ekki er italskur. Þá er þetta i
fyrsta skipti i sögunni sem páfi kemur frá Póllandi
og ennfremur i fyrsta skipti i sögunni sem páfi kem-
ur frá kommúnisku riki.
og áhyggjum þar sem einhver
óþægasti ljár i þúfu þeirra I
kirkjumálum innanlands er nú
allt i einu orðinn höfuö kirkjunnar
og valdamikill maður.
fjöldanum sem fastlega haföi átt
von á itölskum páfa.
Kjör þessa páfa vakti viöar
undrun og ekki slst í Póllandi þar
sem menn i fyrstu trúöu ekki sin-
um eigin eyrum én fylltust siöan
ákafri gleöi. Þaö fór ekki á milli
mála aö þjóöin fagnaði en leiötog-
ar hennar voru ekki alveg strax
reiðubúnir til aö tjá sig og talið
liklegt að tilfinningar þeirra séu
nokkuð blandaöar af þjóöarstolti
Þögull mannfjöldinn á Péturs-
torginu i gær bæröi varla á sér
þegar hinn nýkjörni páfi kom út á
svalir páfagarös til aö ávarpa
mannf jöldann. Stuttu siöar
hljómuöu fagnaöaróp er hinn
pólski páfi mælti á óbjagaða
italska tungu en hóf þó mál sitt af
litillæti með þvi aö biöja fólkiö aö
leiðrétta sig ef þess þyrfti meö.
Páfi er tiltölulega ungur miöaö
viö það sem yfirleitt hefur tiðkast
og var kjörinn á öörum degi
kardlnálasamkundunnar. Þaö aö
hann hefur kjörið sér nafniö Jó-
hannes Páll 2 þykir benda til að
hann ætli aö halda áfram á sömu
umbótabraut og þrir siöustu
fyrirrennarar hans. Þá mun kjör
hans væntanlega hafa einhver
áhrif fyrir kirkjuna i kommúnisk-
um löndum hver svo sem þau
kunna aö veröa.
Páfi er sagöur koma vel fyrir
og auk þess sem hann er tiltölu-
lega mjög ungur af páfa aö vera,
er hann timamótamaður i páfa-
stól aö þvi leyti hversu mjög hann
hefur dvalist I hópi frjálslyndra
menntamanna, ort ljóö hvaö þá
meira og stundaöi skiöi og fleiri
íþróttir á sinum tima. Hann er
.•sagöur opinn fyrir nýjungum en
þó ekki frumlegur sjálfur. Hann
er fastur fyrir i ýmsum kirkju-
málefnum og hafa pólsk stjórn-
völd reynt það.
Skæruliðasveitir Mugabe:
Gerðu árás á þriðju
stærstu borg Ródesiu
Salisbury/Reuter— Mugabeog svartar skæruliöasveitir hans þökk-
uöu pent fyrir sig f gær og geröu eidflaugaárás á þriöju stærstu borg
RódesiU|Umtali, nálægt iandamærunum viö Mósambik. Enginn lét
þó lífiö I árásinni en fimm særöust. Þetta er I annaö skipti á fimm
vikum sem skæruiiöarnir gera árás á Umtali.
Arásin er gerö á sama tima og
Ian Smith ásamt þremur öörum
úr bráöabirgöastjórninni i
Ródesiu eru á feröalagi um
Bandarikin og hafa þar nýlega
ræðunum
Pretoria/Reuter — Kominn er
Camp David svipur á viöræöur
utanrikisráöherra nokkurra
helstu vestrænna rikja og
s-afriskra stjórnvalda um
framtiö Namibiu og fást engar
Baguio/Reuter— Karpov, heims-
meistarinn I skák, sakaöi i gær
andstæöing sinn i einviginu um
heimsmeistaratitilinn, Viktor
Kortsnoj, um aö beita sig
sálfræöilegum þrýstingi og trutl-
unum meö aöstoö tveggja
bandariskra jóga. Hefur formleg
kæra þessa efnis veriö send um-
sjónaraöilum skákeinvigisins á
Filippseyjum.
Þessi kæra Karpovs og aö-
stoðarmanna hans minnir á
samskonar kæru Kortsnojs fyrr i
Hussein
fær svör
Amman/Reuter — Aöstoöar-
utanrikisráöherra Bandarikj-
anna, Harold Saunders, kom i
gær til Amman meö svör til
llusseins konungs viö spurn-
ingum hans um ýmis atriöi
Camp David sáttmálans.
Ilaföi Hussein lagt þessar
spurningar fyrir Cyrus Vance
utanrikisráöherra Bandarikj-
anna. Spurningarnar snerust
um Palestinuaraba, vestur-
bakka Jórdanár, Gaza og
Jerúsalemborg. Talið er að
Saunders muni i þessari ferö
heimsækja Sýrland og Saudi-
Arabiu.
lýst yfir vilja sinum til aö mæta
til ráöstefnu meö skæruliöunum
sem herja á landiö frá
nágrannarikjunum, einkum
Mósambik. —'
upplýsingar um gang mála.
Sögöu vestrænir fulltrúar I gær aö
samkomulag væri um aö gefa
ekkert upp á meöan viöræöunum
miöaöi eitthvaö áfram.
Umræöuefnið i Pretóriu er sú
ákvöröun S-Afrikustjórnar aö
standa sjálf aö kosningum i
emviginu þegarhann hafði aöeins
tvo vinninga gegn fimm. Hann
kæröi þá sovéskan dulsálfræöing
úr sovésku skáksveitinni um að
beita sig andlegum þrýstingi af
áhor fen da bekkj unum.
Ráðherrann sagði að sannleik-
ur málsins væri sá að kristnir i
Beirut hefðu af ráönum hug og af
fyrirhyggju komið bardögunum
af staö og potturinn og pannan i
öllu saman væri fyrrverandi for-
seti Libanon, Camille Chamoun,
leiötogi þjóðernisflokks kristinna
i Libanon. Guiringaud bætti við
Mugabe
Namibiu um framtið landsins,
sjálfstæöi eöa s-afriska stjórn.
Sameinuðu þjóöirnar höföu ráö-
gert að standa fyrir kosningunum
en stjórnvöld i S-Afriku hafa ekki
samþykkt þaö.Er af þessum sök-
um mikill þrýstingur frá mörgum
þjóðum aö beita S-Afrikustjórn
þvin gunaraðgerðum.
Utanrikisráðherra Frakklands
hætti viö þátttöku i viöræöunum i
Pretóriu þar sem hann sagöi þær
dæmdar til að mistakast.
að hann og frönsk stjórnvöld
hefðu vitað strax i byrjun sept-
ember að árás á sýrlensku friöar-
gæslusveitirnar væri i undirbún-
ingi.
Utanrikisráðherrann sagði
ennfremur að israelsmenn ættu
hlut að máli og hefðu aðstoðað
kristna i ráðagerðum sinum.
Viðhorfið
að breyt-
ast gegn
Ian Smith
W a s h in g t o n / R e u t e r —
Bandarikjastjórn bauö i gær Ian
Smith og fylgdarmönnum hans i
Bandarikjunum til viöræöna viö
háttsetta bandariska embættis-
menn, ekki tilgreint hverja, I
kjölfar yfirlýsinga Ian Smith um
að hann sé fús til aö mæta á ráö-
stefnu meö skæruliðaleiötogum
og breskum og bandariskuum
stjórnmálamönnum um ástand
mála I Ródesiu.
I utanrikisráöuneytinu var i
gær búist viö aö þessi fundur sem
Smith hefur verið boöinn á veröi
haldinn siðar i þessari viku. Auk
Smith verða á fundinum fylgdar-
menn úr stjórn hans, Abel
Muzorewa, Jeremiah Chirau og
Ndabaningi Sithole. Þá verður
breskur fulltrúi á fundinum, en
einsog áðursegir hefur ekki verið
upplýst hverjir munu mæta af
hálfu Bandarikjastjórnar.
Hann bætti við aö franska stjórn-
in og hin bandariska hefðu i siö-
ustu viku beðið ísraelsmenn að
hætta stórfelldum vopnasending-
um til kristinna i Beirut sem
standa enn yfir en svar hefði ekki
borist ennþá.
Chamoun, sagði Guiringaud,
hefði aðeins stuðning 5 þúsunda af
kristnum ibúum i Libanon sem
alls væru 700 þús. og markmið
hans mað árásunum á Sýrlend-
inga væri að reyna að afla alþjóð-
legs stuðnings á fölskum forsend-
um fyrir eigin aðskilnaðarstefnu i
Libanon.
Engar fréttir af
Arababanda*
lagsfundinum
í Beirut
Beiteddin/Libanon — Utan-
rikisráðherrar sex Arabarikja
funduöu i gær um leiðir til að
koma i veg fyrir frekari
bardaga I Beirutborg. Fund-
arstaöurinn er rétt fyrir utan
borgina en þar logaði i gær
glatt i oliubirgöastöð i hverfi
kristinna og lagði reykinn yfir
mikinn hluta borgarinnar.
Ekkert hefur verið gefið upp
um niðurstööur fundarhald-
anna til þessa, þau hófust á
sunnudag, en sem áöur er talið
að Sarkis Libanonforseti eigi i
erfiðleikum með að fá Sýr-
lendinga til að fækka i liöi sinu
i borginni og láta hermenn frá
Saudi-Arabiu eða Araba-
bandalagsrikjunum koma i
þeirra stað.
Verkfallið I íran
fór yfirleitt frið*
samlega fram
Teheran/Reuter — Sjö manns
voru drepnir i óeiröum vegna
allsherjarverkfallsins I tveim-
ur borgum trans í gær en ann-
arsstaöar I landinu fór verk-
falliö friösamlega fram og án
dauðsfalla. Verkföllin I tran
eru til aö mótmæla herlögum
stjórnarinnar og dauösföllum
er leitt hafa af þeim á einn og
annan hátt. Taliö er aö þar
sem verkfallið fór víöast hvar
friðsamlega fram veröi þau
aöeins til aö styrkja stjórn
Jaafar Sharif-Emami sem
veriö hefur við lýði I rúmlega
hálft ár.
Dollar-
inn féll
áfram
London/Reuter — Bandariski
dollarinn féll i gær gagnvart
vestrænum gjaldmiölum þrátt
fyrir gengishækkun þýska
marksins, sem ætlaö var aö
stuðla að stöðugleika á gjald-
eyrismörkuðum. Þá haföi ver-
ið taliö liklegt aö samþykkt
orkumálafrumvarps Carters á
Bandarikjaþingi mundi stuöla
aö stööugleika dollarans, en
allt kom fyrir ekki og féll
dollarinn gagnvart „snákn-
um” svokallaöa, þ.e. sam-
eiginlegri gengisbindingu
evrópskra gjaldmiöla.
Gamp David svipur á Pretóríuvið-
Nú kærir Karpov
— teiur sig beittan sálrænum þrýstingi
>- ERLENDAR FRÉTTIR
r - umsjón:
Kjartan Jónasson
Utanríkisráðherra Frakka:
Kennir kristnum
um Beirutstríðiö
— segir bardagana vel undirbúna af þeirra hálfu
Paris/Reuter — Louis de Guiringaud, utanrikisráð-
herra Frakklands, sakaði i gær vopnaðar hersveitir
kristinna i Beirut um að eiga sök og upptök að blóð-
ugum bardögum i borginni á undanförnum vikum.
Hefur ráðherrann ekki áður tekið svo djúpt i árinni
eða vestrænir stjórnmálamenn yfirleitt.