Tíminn - 09.12.1978, Síða 6

6
Laugardagur 9. desember 1978
Otgefandi Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson og Jón Sigurðsson. Auglýsinga-
stjóri: Steingrimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur,
framkvæmdastjórn og auglýsingar Siðumúla 15. Sfmi
86300. — Kvöldsimar blaðamanna: 86562, 86495. Eftir kl.
20.00: 86387. Verö I lausasölu kr. 125.00. Askriftargjald kr.
2.500.00 á mánuöi.
Blaðaprent
Draugagangur
hjá Mbl
Morgunblaðið hefur vakið upp draug, sem það
getur ekki með nokkru móti kveðið niður, þótt það
gripi til kunnáttu sinnar i þeim efnum. Þessi
draugur er afstaða Sjálfstæðisflokksins til efna-
hagsmála á Alþingi vorið 1974. Sjálfstæðisflokkur-
inn átti þá tækifærí til að styðja ráðstafanir, sem
hefðu komið i veg fyrir, að oliuverðhækkunin
haustið 1973 og febrúarsamningarnir 1974, hefðu
leitt til eins stórfelldrar verðbólgu og raun varð á.
Hér er átt við frumvarp til efnahagsráðstafana,
sem vinstri stjórn lagði fyrir Alþingi að frumkvæði
ólafs Jóhannessonar. í stað þess að veita þessu
máli stuðning, beitti Sjálfstæðisflokkurinn áhrif-
um sinum til að stöðva það og naut til þess stuðn-
ings Alþýðuflokksins og klofningsmanna úr Sam-
tökunum. Verðbólgan æddi þvi áfram.
Það er tvimælalaust að þessi verknaður Sjálf-
stæðisflokksins, sem var þá kominn undir stjórn
Geirs Hallgrimssonar, er sá ábyrgðarminnsti og
óheppilegasti, sem um getur i sögu Islands frá
endurreisn lýðveldisins. Það er þvi von að Mbl.
verði undir i glirnunni við þennan draug, sem það
hefur hér vakið upp.
Mbl. vekur einnig upp draug, sem þvi er ofvaxið
að ráða við, þegar það fer að rifja upp aðdraganda
febrúarsamninganna 1974. Það voru nefnilega
flokksbræður þess, sem hvöttu þá til óeðlilega
mikillar kauphækkunar, eins og bezt þeir gátu.
Vinstri stjórnin reyndi hins vegar að spyrna gegn
þvi, og mun auðvelt að finna sannanir fyrir þvi i
Mbl. frá þeim tima, en það deildi þá hart á stjórn-
ina fyrir andstöðu við launastéttirnar. Illu heilli
fengu Sjálfstæðismenn alltof mikið að ráða ferð-
inni.
Svo seinheppið er Mbl. i viðureigninni við þessa
drauga, að það vekur upp enn fleiri, t.d. með þvi að
rifja upp feril viðreisnarstjórnarinnar i dýrtiðar-
málum. Verðbólgan var að visu minni þá en nú, en
hún var þó þrisvar sinnum meiri hér en i ná-
grannalöndunum á þessum tima. Sé sá saman-
burður hafður i huga, er ástandið ekki lakara nú en
þá.
Það er ekki heldur heppilegur draugur til að fást
við fyrir Morgunblaðið að rifja það upp, að Sjálf-
stæðisflokkurinn hafi verið þvi mótfallinn vorið
1977, að lágmarkslaun yrðu hækkuð upp i 100 þús-
undkrónur. Það deilir á Ólaf Jóhannesson fyrir að
hafa mælt með þeirri hækkun lágmarkslauna.
Sanngjarnir menn munu áreiðanlega telja, að þar
hafi ekki verið of langt gengið. Það var hins vegar
ekki sök ólafs Jóhannessonar, að launahærri stétt-
irnar fengu tilsvarandi hækkanir. Þvert á móti
mæltihannámóti þvi. Júni-samningarnir juku ekki
verðbólguna vegna kauphækkunar hjá þeim
launalægstu, heldur hinum, sem betur voru settir.
Þannig mætti nefna fleiri drauga, sem Mbl.
hefur vakið upp og eru orðnir ritstjórum þess óvið-
ráðanlegir og magnast þvi meira, sem þeir skrifa
meira um þá. Allur stafar þessi draugagangur hjá
Mbl. af þvi, að það réðist i það vonlausa verk að
reyna að upphefja Geir Hallgrimsson með þvi að
ráðast á Ólaf Jóhannesson og telja hann bera
manna mesta ábyrgð á verðbólgunni. Það leiddi
náttúrulega til þess, að dregin voru i dagsljósið
verk Sjálfstæðisflokksins eftir að Geir Hallgrims-
son tók við forustu hans. Þar er um sifellda röð
ábyrgðarlausra verknaða að ræða, þótt verst sé
framkoman á vorþinginu 1974.
Þ.Þ.
ERL.ENT YFIRLIT
Taiwan getur orðið
Kúba Austur-Asíu
Pekingstjórninni mun vart þykja þaö fýsilegt
FORMLEGT stjtírnmálalegt
samband hefur enn ekki komizt
á milli Bandarlkjanna og Klna,
þ.e. þessi rlki hafa enn ekki
skipzt á sendiherrum. Þetta
stendur auknum viðskiptum
landanna fyrir þrifum og munu
rikisstjórnir þeirra beggja hafa
vaxandi áhuga á að úr þessu
veröi bætt. Hingaö til hefur
þetta strandað á þvi skilyrði
klnversku stjórnarinnar, aö
áður en rlkin skiptust á sendi-
herrum veröi Bandarlkin aö
rjúfa öll stjórnmálatengsl viö
Taiwan (áöur Formósu) kalla
alla hernaöarlega sérfræöinga
og hermenn þaöan og hætta aö
styrkja varnir Taiwans með
fjárframlögum. Bandarikin
hafa neitaö aö fullnægja þessum
skilyröum. I seinni tiö hafa
stjórnendur Kina látiö orö falla
á þá leiöaö þeir kynnu eitthvaö
aö vilja slaka á þessum skil-
yrðum og látiö bandariska þing-
menn sem hafa heimsótt Klna,
flytja óljós skilaboö um þetta
atriði. Nákvæmlega hafa Kín-
verjar ekki oröað hvaöa tilslak-
anir þeir kunna aö hafa I huga.
ÞAÐ VÆRI mikill siöferöi-
legur hnekkir fyrir Bandarikin
ef þeir féllust á skilyröi kln-
versku stjórnarinnar eins og
þau hafa verið sett fram til
þessa. Bandarlkin væru þá aö
bregöast einum tryggasta
bandamanni sinum I Asiu og
jafnframt þeim, sem náö hefur
einna mestum efnahagslegum
árangri. Siöan Taiwan fékk
sjálfstæöa rikisstjórn fyrir rúm-
um aldarfjóröungi hafa oröið
meiri framfarir og hraöari iön-
væðing þar en I nokkru ööru
landi Asiu aö Japan undan-
skildu. Þar eru nú 17 milljónir
Ibúa sem lifa viö betri kjör en
annars staöar I Asiu. Framfarir
hafa oröiö miklu meiri þar en á
meginlandi Klna á sama tíma
og llfskjör almennt stórum betri
þar en á meginlandinu. Þaö
væri enn meira siöferöilegt áfall
fyrir Bandarlkin að bregöast
þessum bandamanni sinum en
Chiang Ching-kuo
ósigur þeirra I Vietnamstyrjöld-
inni var. Þá voru Bandarlkin
neydd til uppgjafar af
hernaöarlegum ástæöum. Hér
væri ekki um slikt aö ræða.
Tilkall Klna til yfirráöa á Tai-
wan byggist hvorki á siöferöis-
legum rétti né nútimalegum
lagalegum rökum. Hinn nýi
þjóöarréttur sem hefur rutt sér
til rúms eftir slðari heimsstyrj-
öldina leggur megináherzlu á
sjálfsákvöröunarrétt þjóöa.
Taiwan á þvi aöeins aö samein-
ast Kina að landsmenn þar vilji
þaö ótvírætt. Ekkert bendir til
þess aö svo sé. Þótt Taiwanar
sem eru I miklum meirihluta á
Taiwan kunni illa yfirráöum
hinna aöfluttu Klnverja þar
munu þeir enn slöur vilja fá
Pekingstjórnina yfir sig. Þeir
eru lika alltaf meira og meira
aö fá þátttöku i stjórn landsins.
Þótt þeir kæmu upphaflega frá
Kina er álika rangt aö telja þá
Kinverja og aö kalla Islendinga
Norömenn.
ÞAÐ ER af þessum ástæöum
sem Bandarikin veröa aö hafna
skilyröum klnversku stjórnar-
innar varöandi Taiwan enda
bendir sitthvað til þess I seinni
tiö aö hún muni ekki halda þeim
til streitu ef Bandarikjamenn
veröa nógu ákveðnir. Til þess
benda m.a. þau skilaboö sem
bandariskir þingmenn hafa
veriö aö flytja á milli og áöur er
sagt frá. Enn annaö hefur lika
bætzt viö, sem vafalaust veldur
þvi aö stjórnendur Kina eru að
endurskoöa þessa afstööu slna.
Hér er um þann möguleika aö
ræöa aöráðamenn Taiwans snúi
sértil Sovétrikjanna og taki.upp
bandalag viö þau ef Bandaríkin
bregöast þeim. I þessu sam-
bandi er bent á aö forseti Tai-
wan Chiang Ching- kuo hafi
lengi dvaliö I Sovétrlkjunum og
sé giftur rússneskri konu. Af
hálfu hans og annarra forustu-
manna á Taiwan er aö vfeu
boriöá mótiþviaöþeirhafi sllkt
I huga enda munu þeir ekki
æskja þess meöan þeir hafa
tengsli viö 'Bandarikin. Annaö
gæti oröiö upp á teningnum ef
Bandarlkjamenn slitu þau.
Þaö myndi veröa bæöi stjórn-
málalegur og hernaðarlegur
ávinningur fyrir Sovétrlkin ef
Taiwanskipaöi sérviö hliö Víet-
nam sem bandalagsriki þeirra.
Fyrir Klna væri þaö állka mikiö
áfall. Þeir myndu þá hugsa sig
um oftar en tvisvar áöur en þeir
reyndu aö taka Taiwan meö
vopnavaldi. RUssar gætu þá
skorizt I leikinn á noröurlanda-
mærunum. Taiwanheföiþá ekki
ólika aðstööu og Kúba. Banda-
rikin hafa ekki reynt að hertaka
hana oghafa þó miklu betur aö-
stööu til þess en Klna til þess aö
hernema Taiwan eftir aö hún
hefði fengiö loforö um vernd
Rússa.
Þaö er ekki óllklegt aö þetta
viöhorf geti átt nokkurn þátt eöa
meginþátt I þeim skilaboöum
sem áöur er minnzt á. Þótt Kfn-
verjum liki ekki tengslin milli
Taiwan og Bandarikjanna eru
þau vafalaust mun skárri I aug-
um þeirra en tengsli milli Tai-
wan og Sovétrikjanna.
Þ.Þ.
ipPÍli

Stjórnarbyggingar I Taipei liöfuöborg Taiwans