Tíminn - 14.12.1978, Blaðsíða 3

Jólablað 1978

mmmB
ÞaB er einkennandi fyrir
lútherska kirkju,,ekki sist hér á
landi aB menn gera heldur lltiB úr
þvi aB viBurkenna trú sina og
byggja hana upp meB þvi aB
sækja kirkju. Þessi afstaBa gerir
þaB aB verkum aB kirkjan verBur
aldrei starfræn heild.
— HeldurBu aB þetta gildi jafnt I
þéttbýli sem i sveitum hér á
landi?
— Ég held aB þaB sé svipuB af-
staBa,en þó er ég ekki frá þvi aB
menn sýni kirkjunni heldur meira
kæruleysi I þéttbýlinu. Þar sitja
Biblian og Hallgrimur áreiBan-
lega ekki jafnoft i heiBurssæti I
bókahillum sem I sveitum. t
sveitinni er einnig viss metnaBur
fyrir hönd kirkjunnar, enda er
kirkjustaBurinn oftast samofinn
sögu byggöarinnar langt fram I
aldir. Kirkjum er þvi viBa vel viB
haldiB og sama er aö segja um
kirkjugaröa hérna úti á landi. En
hin kirkjulega ræktarsemi kemur
einnig fram I þvi aö hinir full-
orönu vilja aö börn og unglingar
fái kristilega uppfræöslu og
kristilegt uppeldi. Veikasti
hlekkurinn i okkar kirkjulifi —
þaö gildir jafnt i sveitum sem
bæjum — er þaö tómlæti sem
hinni almennu guBsþjónustu er
sýnt. Þaö er bagalegt vegna þess
aö þá nær boöskapurinn ekki aö
veröa þaö virka og skapandi afl i
„Engili,
heliég
ekki,J
samfélaginu/ sem hann ætti aö
vera.
Hin persónulega trúarafstaöa,
einstaklingsins er nauösynleg og
góB svo langt sem hún nær,sama
er aB segja um umhyggju fyrir
trúarlegu uppeldi barna. En
kirkjan er i eöli sinu samfélag
þeirra sem játa trú á Jesúm Krist
og I guösþjónustunni er sú trú
byggö upp m.a. Þar meö er hún
ekki lengur eingöngu persónuleg
trúarafstaöa heldur félagslegt
afl, sem hlýtur aB móta samskipti
fólks hvers viö annaö. Ekki aö-
eins hvaB persónulegt siBferBi
snertir, þannig aB bændur ræni
hver annan ekki girBingarstaur-
um eBa beri ljúgvitni hver um
annan,heldur er hér um aö ræöa
skapandi menningarlegt afl
menningarlega undirstööu sam-
félagsins. Hvernig bregst þetta
samfélag viö þegar bók eins og
t.d. „Eldhúsmellur” kemur á
markaö eöa þegar verksmiöja
eins og Grundartangi er reist?
Mér dettur i hug I þessu sámbandi
afstaöa kirkjunnar i Þýskalandi
til byggingar kjarnorkuvera, þar
sem söfnuöir og kirkjuleiBtogar
hafa látiö sig þau mál skipta.
Menn hafa tilhneigingu til aö ein-
blina á hiö persónulega siöferöi
þegar kirkjuna ber á góma,en
gleyma hinni menningarlegu
undirstööumótun sem fer fram
fyrir hennar tilverknaö.
— Þú minnist á Grundartanga
og kjarnorkuver. A kirkjan þá aö
taka upp ákveBna afstööu I þjóö-
félagsmálum og pólitik?
— Ég held aö þaö gerist ákaf-
lega sjaldan aö kirkjan þurfi aö
taka af skariö I slikum málum. Þó
koma stundum þannig mál upp,aö
kirkjan telur sig þurfa aö taka
opinbera afstööu, má nefna af-
stööu kirkjunnar I Þýskalandi til
nasismans á sínum tima, en
kirkjan var viB þær aöstæöur
helsta vígi andstöBunnar gegn
nasismanum. I flestum málum
eiga einstaklingarnir sjálfir aö
taka afstööu: til Grundartanga
eöa klámmynda svo eitthvaö sé
nefnt. Þar geta menn veriö meö
eBa á móti. Þó eru ýmis mál sem
allir kristnir menn geta samein-
ast um og má þar nefna mann-
réttindamál svo sem afstöBu gegn
aöskilnaöarstefnu S-Afriku-
stjórnar.
— En hefur ekki kirkjan oft tek-
iB afstööu meö rikjandi valdhöf-
um og stuölaö aö óbreyttu ástandi
i þjóöfélagsmálum?
— Jú ég er sammála þvi. Kirkj-
an hefur oft meö afstööuleysi sinu
stutt neikvæöa þjóöfélagsþróun.
Mér dettur I hug iBnbyltingin i
Evrópu á sinum tima, á okkar
timum hefurhún ekki alltaf gegnt
nægilega sinu spámannlega hlut-
verki aö verja litilmagnann,hinn
undirokaöa minnihlutahóp
o.s.frv. ViB stöndum aö sumu
leyti I sömu sporum gagnvart Is-
lenskri verkalýöshreyfingu og
kirkjur Evrópu á iönbyltingar-
timanum, i þeim efnum hefur
kirkjan — einkum fyrr á þessari
öld — oft túlkaö visst ihald. Viö
megum ekki halda aB kirkjan sé
alvitur,hún gerir oft skyssur. Þaö
er sérstakt hlutverk kirkjunnar
aö styöja litilmagnana i þjóö-
félaginu.vera rödd þeirra og sam
herji.
Nær illa eyrum fólks
— Finnst þér kirkjan hér á Is-
landi ná eyrum fólks?
— Ég held aö hún nái þeim ekki
sem skyldi. Kirkjan á ákaflega fá
tæki til aö ná til fólks. Hún hefur
ekkert nema predikunarstólinn,
fermingarundirbúninginn og
ýmsar embættisathafnir prest-
anna. Hún hefur hvorki bóka- né
blaBaútgáfu, hvorki útvarps- né
sjónvarpsstúdió og ekki aBstööu
til ráöstefnuhalds.
I Þýskalandi hefur kirkjan aka-
demiu I hverju sambandslandi
þar sem haldin eru námskeiB,
staöiö fyrir umræöum milli óllkra
aöila.milli presta og leikmanna,
guöfræöinga og stjórnmála-
manna, listamanna,rithöfunda og
ótal fleiri. Okkur vantar slikar
umræBur á fræöilegum og mál-
efnalegum grundvelli. Þá vantar
okkurútgáfu á skýringarritum og
guöfræBiritum fyrir almenning,
bækur um kristna trúfræöi og siö-
fræöi. Einnig miklu betri aöstööu
I útvarpi og sjónvarpi. í Þýska-
landi sér kirkjan um hugleiöingu i
útvarpi, tvisvar til þrisvar á
hverjum morgni — hér er ekki aö-1
Yiðtal við
séra Gunnar
Kristjánsson
Reynivöllum
í Kjós
Nú eru jólin mesta trúarhátíö
kristninnar skammt undan. Þá
dusta flestir rykiö af trúrækni
sinni og fara I kirkju ef vera má
aö jólasteikin renni samvisku-
samlegar niöur. A jólunum
standa prestarnir i ströngu og at-
hygli manna beinist aö þeim
venju fremur.
En hvernig er aö vera prestur
og hvernig lita þeir á starf sitt og
starf kirkjunnar? Til aB fá svör
viö þessum spurningum leituBum
viB á fund sr. Gunnars Kristjáns-
onar sóknarprests aö Reynivöll-
um f Kjós. Hann er nýkominn
heim frá Þýskalandi en þar
dvaldi hann i þrjú ár viö fram-
haldsnám. Lagöi hann m.a.
stund á bókmenntarýni l ljósi
guöfræöi og auk þess starfaöi
hann þar ytra i sex mánuöi sem
sóknarprestur. Aöur en hann fór
utan var hann sóknarprestur á
Egilsstööum.
Okkur fýsti aö leggja nokkrar
spurningar fyrir sr. Gunnar og
báöum hann fyrst aB segja okkur,
hvernig hann kynni þvi aö vera
prestur úti i sveit.
— Mér llst vel á mig hérna og
jarövegur fyrir kirkjuna viröist
vera mjög góöur. Þaö er rótgró-
inn kristindómur hér,heföbundinn
Islenskur kristindómur. Þess hef
ég oröiö var i samskiptum mlnum
viö börn og unglinga en einnig I
samtölum viö fulloröiö fólk. Þar
meö er ekki sagt, aö kirkjan komi
fram sem lifandi hreyfing —
a.m.k. ef miöaö er viö kirkjusókn.
Nú er ég ekki aö tala eingöngu um
þaö prestakall sem ég er nýtekinn
viö þjónustu I.
— Attu þá viö aö menn haldi trú
sinni út af fyrir sig?
— Já menn halda sinni trúaraf-
stööu/eiga slna persónulegu trú en
yirkni I kirkjulegu starfi er ekki
svo mikil. Þetta gildir hér á landi
og skilur kirkjuna hér frá kirkju-
samfélögum I Evrópu og Ame-
riku.
„Margt má setja út á predikanir prestanna, t.d. þennan dapurlega „hátiöleika”
„Menn gera heldur lltiö úr þvi aö viöurkenna trú sina og byggja
hana upp meö þvl aö sækja kirkju.”
Texti:
Halldór
Reynisson
Myndir:
Sigurður
Árni
Þórðarson
^mmmmmmmmmmmmá