Fréttablaðið - 27.08.2006, Síða 10

27. ágúst 2006 SUNNUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
Þeirri skoðun hefur verið haldið á
lofti að stjórnvöld á Íslandi hafi
einungis áhuga á álbræðsluiðnaði
en láti sig litlu varða menntun og
hátækni. Þegar að er gáð stenst sú
fullyrðing enga skoðun. Við Íslend-
ingar erum í hópi þeirra þjóða sem
verja hvað stærstum hluta þjóðar-
framleiðslu okkar í rannsóknir og
þróun. Það sem meira er, útgjöld
til menntamála sem hlutfall af
þjóðarframleiðslu eru hvað hæst á
Íslandi af ríkjum OECD. Það er
engin spurning að stjórnmála-
mennirnir, bæði í ríkisstjórn og í
sveitastjórnum um allt land, hafa
á undanförnum árum aukið gríð-
arlega útgjöld til menntamála. En
samt er árangurinn ekki nógu
góður, langt í frá. Eitt mikilvæg-
asta verkefni næstu ára er án efa
að greina hvernig stendur á því og
finna leiðir til úrbóta. Við Íslend-
ingar eigum að geta boðið börnun-
um okkar upp á besta grunnskóla í
heimi og við eigum að einsetja
okkur að ná þeim árangri á næsta
áratug eða svo.
Fjölbreytileikinn mikilvægur
Mér er til efs að það sé til ein lausn
á þessu máli og þaðan af síður að
ég eða einhver annar sé handhafi
einhvers stóra sannleika um
hvernig við búum til besta grunn-
skóla í heimi. Þess vegna er mikil-
vægt að hafa sem mestan sveigj-
anleika í skólakerfinu til þess að
kalla fram sem flestar hugmyndir
og lausnir. Hæfileg blanda sjálf-
stætt rekinna skóla og opinberra
er æskileg, okkur miðar hægt
áfram ef skólarnir eru meira eða
minna steyptir í sama mót. Á síð-
ustu árum hafa víða sprottið fram
athyglisverðar nýjungar í skóla-
starfi á grunnskólastiginu og eftir
því sem fleiri sveitarfélög auka
valfrelsi foreldra og nemenda, því
fjölbreyttara verður námsfram-
boðið. Með því að virkja hugmynd-
ir margra er líklegt að við kom-
umst að góðri niðurstöðu.
Mat á gæðum skólastarfsins
Það er reyndar ekki hlaupið að því
að mæla árangur skólastarfsins.
En slík mæling er samt mjög nauð-
synleg. Ein aðferð sem nú er beitt
er svokallaður framfarastuðull,
en hann nýtir samræmd próf til að
mæla framfarir nemenda á milli
ára. Hann veitir jafnframt skóla-
stjórnendum hugmynd um hvern-
ig skólanum í heild gengur. Sam-
ræmd próf eru nauðsynleg en um
leið þurfum við að hafa í huga að
þau ein og sér duga skammt.
Miklu skiptir hvernig börnunum
líður í skólanum, hvert viðhorf
þeirra er til náms, hversu skap-
andi þau eru og hver félagslegur
þroski þeirra er, svo fátt eitt sé
nefnt. Það er ekki einfalt að mæla
þessa hluti en það er mjög mikil-
vægt fyrir gæði skólastarfsins að
nálgast þá eins vel og hægt er.
Skólastjórnendur þurfa að geta
borið saman árangur liðinna ára
og einnig þurfa þeir að geta borið
sig saman við aðra skóla. Fyrir
foreldra er áríðandi að geta fylgst
með því hvort skóli barna þeirra
standist samanburð við aðra
skóla.
Laun og frammistaða
Haldgott mat á gæði skólastarfs-
ins er lykill að því að umbylta
núgildandi launakerfi grunnskól-
ans. Í grófum dráttum er það svo
að nú er engin leið fyrir skóla-
stjóra að greiða góðum kennara
hærri laun fyrir kennslu heldur en
hann greiðir slökum kennara. Það
er því ekki bein tenging á milli
þess að standa sig vel í starfi og
njóta umbunar í launum. Ég held
að kennarar séu ekkert öðruvísi
en við hin, umbun og viðurkenn-
ing fyrir vel unnin störf hvetur
okkur til dáða. Ég tel því að það
eigi að veita skólastjórnendum
rúmar heimildir til þess að gera
betur við þá kennara sem standa
sig vel í starfi. Það gengur ekki að
leiðin til að hækka góðan kennara
í launum sé að minnka við hann
kennslu og auka við hann stjórn-
unarstörf. Ég er ekki að tala um
einhverja ofurlaunastefnu eða
launagjá á milli kennara. En
menntakerfið er svo þýðingarmik-
ið að það hlýtur að vera alvarlegt
umhugsunarefni hvort að þar, af
öllum sviðum þjóðlífsins, eigi ekki
að vera samhengi á milli launa og
frammistöðu.
Frá jafnlaunastefnu
Menntakerfið er aflvél hagkerfis-
ins og jafnframt besta leiðin sem
við höfum til að veita börnunum
jöfn tækifæri í lífinu, óháð efna-
hag foreldra þeirra. Eitt vanda-
samasta og mikilvægasta verkefni
skólayfirvalda er meðal annars að
hlúa sem best að þeim skólum þar
sem eru mörg börn sem búa við
erfiðar félagslegar aðstæður. Ein
leið til að styrkja slíka skóla er sú
að veita til þeirra auknum fjár-
munum sérstaklega til þess að
greiða góðum kennurum við skól-
ann hærri laun. Um leið verður
skólinn eftirsóttari vinnustaður
fyrir kennara og skólastjórnendur
sem náð hafa góðum árangri í
starfi sínu í öðrum skólum. Eftir
því sem kennaraliðið er öflugra,
því meiri líkur eru á því að börn
sem koma úr erfiðu umhverfi fái
sömu tækifæri og önnur börn. Við
eigum að hverfa frá jafnlauna-
stefnunni sem gerir skólastarfið
stirt og ósveigjanlegt. Hún er ekki
til þess fallin að efla gæði mennt-
unar í landinu.
��������������
�������
����������
����
������������������������������
������������������������������
���������������
��������������
������
Í DAG
MÁLEFNI
GRUNNSKÓLA
ILLUGI
GUNNARSSON
„Menntakerfið er svo þýðingar-
mikið að það hlýtur að vera
alvarlegt umhugsunarefni
hvort að þar, af öllum sviðum
þjóðlífsins, eigi ekki að vera
samhengi á milli launa og
frammistöðu.“
AUGL†SINGASÍMI
550 5000
FYLGIR FRÉTTABLA‹INU ALLA MI‹VIKUDAGA
Sögurnar, tölurnar, fólki›.
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 RITSTJÓRAR: Kári Jónasson og Þorsteinn Pálsson AÐSTOÐARRITSTJÓRAR: Jón Kaldal og Steinunn Stefánsdóttir FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir, Sigríður
Björg Tómasdóttir og Trausti Hafliðason FULLTRÚI RITSTJÓRA: Björgvin Guðmundsson RITSTJÓRN OG AUGLÝSINGAR: Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík AÐALSÍMI: 550 5000 SÍMBRÉF Á
FRÉTTADEILD: 550 5006 NETFÖNG: ritstjorn@frettabladid.is og auglysingar@frettabladid.is VEFFANG: visir.is UMBROT: 365 PRENTVINNSLA: Ísafoldarprentsmiðja ehf. DREIFING:
Pósthúsið ehf. dreifing@posthusid.is Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á
landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871
Varla líður sú vika að ekki berist fréttir af því að toll-verðir og lögregla hafi komið upp um smygl á fíkniefn-um og eiturlyfjum til landsins. Á föstudaginn var hér í
Fréttablaðinu frétt um að tveir karlmenn og kona hefðu verið
handtekin á Keflavíkurflugvelli á mánudag með hálft kíló af
örvandi efnum, og er talið að um kókaín sé að ræða. Þá var í
síðustu viku framlengt gæsluvarðhald yfir tveimur konum og
einum karli sem reyndu að smygla hingað til lands nærri
tveimur kílóum af kókaíni í byrjun ágúst. Tveir aðrir karl-
menn eru taldir viðriðnir málið og er allt þetta fólk í gæslu-
varðhaldi um þessar mundir. Sumt af því verður líklega undir
lás og slá fram í október, eða þar til rannsókn málsins fer að
skýrast í smáatriðum. Allt þetta fólk er um og yfir tvítugt, og
má gera ráð fyrir því að það sé flest meira og minna háð fíkni-
efnum, og sumt af því svokölluð burðardýr. Í fyrrihluta ágúst-
mánaðar hefur því tollvörðum og lögreglu tekist að koma upp
um smygl á einu og hálfu kílói af kókaíni sem er meira en á
heilu ári fyrir nokkrum misserum. Það er því greinilegt að
kókaínsmygl hefur færst í aukana, og þarna er því verk að
vinna fyrir yfirvöld.
Þótt lögreglu og tollvörðum hafi tekist að koma upp um
smygl á þessu eitri, má búast við að töluvert hafi flotið fram-
hjá árvökulum augum þeirra sem fylgjast með komu farþega
til landsins. Fjölgun kókaíntilfella sem berast heilbrigðisyfir-
völdum bendir til þess.
Það er mjög brýnt að öllum tiltækum ráðum sé beitt til að
koma í veg fyrir aukna kókaínneyslu og þá virðist einsýnt að
efling lögreglu og tollgæslu liggi beint við. Refsing fyrir inn-
flutning á fíkniefnum hefur þegar verið hert, en það virðist
duga skammt. Því hefur líka verið haldið fram að refsing fyrir
fíkniefnabrot, sé í ósamræmi við mörg önnur brot, að harðar
sé tekið á þeim en líkamsárásum, svo dæmi séu nefnd, og
þrátt fyrir það streymi fíkniefnin til landsins.
Hrollvekjandi fréttir af fíkniefnabrotum Íslendinga í fjar-
lægum löndum birtust í vikunni. Annars vegar var um að
ræða pilt sem handtekinn var í Brasilíu á mánudag með um
tólf kíló af hassi og hins vegar greindi Fréttablaðið frá því að
piltur á þrítugsaldri sæti þar í gæsluvarðhaldi vegna tilraun-
ar til að smygla tveimur kílóum af kókaíni úr landi. Frétta-
blaðið náði tali af piltinum þar sem hann situr í tíu fermetra
klefa ásamt níu öðrum föngum og óttast stöðugt um líf sitt.
Lýsingu piltsins á aðstæðum ættu aðrir á svipaðri braut að
láta sér að kenningu verða. Það má leiða líkur að því að þessi
tvö kíló af kókaíni hafi átt að fara hingað til lands, þótt ekki sé
hægt á þessu stigi að fullyrða neitt um það. Þá vaknar óneit-
anlega sá grunur að einhverjir sem tengjast Íslandi standi á
bak við þessar sendingar og piltarnir ungu séu aðeins peð
kókaín- og hassbaróna, og séu að greiða fíkniefnaskuldir með
því að smygla eitrinu milli landa.
Þessi nýlegu dæmi hér heima og erlendis þar sem Íslend-
ingar koma við sögu í fíkniefnamálum, minna enn og aftur á
það að þörf er á miklu og öflugu eftirliti til að reyna að koma
í veg fyrir að eitrið berist til landsins. Það er ekki nóg að
þyngja refsingar fyrir afbrot vegna fíkniefna, aðalatriðið er
að koma í veg fyrir að efnin komi til landsins, og þá þarf fjár-
veitingavaldið að koma til móts við óskir einstakra lögreglu-
embætta í þessum efnum, ekki síst lögreglustjóraembættið á
Keflavíkurflugvelli, þar sem umferðin er mest.
SJÓNARMIÐ
KÁRI JÓNASSON
Íslendingar í haldi hér og erlendis
vegna fíkniefnabrota.
Kókaín flæðir yfir
Betri grunnskóla
Sátt á Hólmavík
Sakleysisleg frásögn í Fréttablaðinu
af lundaveiðum sjávarútvegsráðherra,
Einars K. Guðfinnssonar, leiddi í ljós að
ráðherrann var ekki með tilskilin leyfi til
að stunda slíkar veiðar. Þessi staðreynd
vakti vitaskuld athygli, og hafa margir
á það bent að hann hefði átt að vita
betur, hann var í hópi þeirra sem
samþykktu lög um veiðikort á
sínum tíma. Engin eftirmál
verða af atvikinu, hann
hefur gengið frá sáttum
við sýslumann á Hólma-
vík og greitt 20.000 króna
sekt. Það má svo telja víst
að Einar sæki
um veiði-
kort fyrir
lundaveiðar
næsta
sumars
en fram kom í grein Fréttablaðsins að
hann stundaði þessar veiðar ár hvert.
Ort um Einar?
Hólmvíkingar munu þá væntanlega
rekast á Einar næsta sumar á leið
sinni í Steingrímsfjörð. En aldrei er
að vita nema þeir hafi tekið athæfi
sjávarútvegsráðherra fyrir á hagyrðinga-
móti sem haldið var í Hólmavík í
gærkvöld. Þar voru saman komnir
bestu hagyrðingar landsins á
landsmóti hagyrðinga. Stjórn-
málamenn hafa löngum verið
skotspónn og yrkisefni hagyrð-
inga og engin ástæða til að
ætla annað en að svo hafi
verið í þetta skiptið.
Rigning á Akureyrar-
vöku Hagyrðingar komu
saman á Hólmavík í gær en
það var á fleiri stöðum sem fólk kom
saman . Á Akureyri var Akureyrarvaka
og mikið af fólki var á ferli í miðbæ
Akureyrar. Þar fór bæjarstjórinn Kristján
Þór Júlíusson fremstur í flokki. Veður lék
ekki við Akureyringa sem státa sig þó
af því að það sé alltaf gott veður í höf-
uðstað Norðurlands, það rigndi á gesti.
En gestir á Akureyrarviku kunnu ráð við
því og spenntu upp regnhlífar til að
verja sig og var tilkomumikið að
horfa yfir regnhlífabreiðuna. Ekki
höfðu þó allir fyrir því. Valgerður
Sverrisdóttir utanríkisráðherra
spókaði sig regnhlífalaus í miðbæ
Akureyrar, ásamt manni
sínum, Arvid Kro. Valgerður
kom til Íslands frá Noregi
síðdegis í gær og var
mætt á Akureyrarvök-
una ekki löngu síðar.
sbt@frettabladid.is