Tíminn - 09.05.1979, Síða 6

6
Miðvikudagur 9. mai 1979
Útgefandi Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Jóhann H. Jónsson. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson og Jón Sigur&sson. Augiýsinga-
stjóri: Steingrimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur,
framkvæmdastjórn og auglýsingar Si&umúla 15. Sfmi
86300. — Kvöldsimar bla&amanna: 86562, 86495. Eftir kl.
20.00: 86387. Verð I lausasölu kr. 150.00. Áskriftargjald kl.
3.000.00 — á mánuði. Bia&aprent
Og það strax
Getur það verið að Svavar Gestsson viðskipa-
ráðherra ætli að fresta framkvæmd ákvæða efna-
hagslaganna um banka, peningamál og raunvexti
fram eftir öllu sumri?
Getur það verið að forysta Alþýðubandalagsins
ætli með þessu að koma i veg fyrir að unnt verði að
taka föstum tökum á fjármagnsmarkaðinum i
landinu nú þegar og áður en ný verðbólguskriða
fellur á þjóðina?
Getur það verið að enn eigi að lengja grið þeirra
aðila sem ganga i fjármagn þjóðarinnar án þess að
þurfa að greiða það i raunvirði aftur?
Getur það verið að með slikum hætti eigi að
halda áfram að ala þjóðarlikamann á þvi eiturlyfi
sem sifelldar verðbólgusprautur eru, i stað þess að
setja sjúklinginn á gjörgæslu?
Það er alveg ljóst að framtið rikisstjórnarinnar
og heill þjóðarinnar er undir þvi komin að tekið
verði nú þegar fast um taumana. Það er ekki nóg
að lita aðeins á launamálin, þvi að ástandið á fjár-
magns- og lánamarkaðinum hefur úrslitaáhrif á
framvindu efnahagsmálanna. Sigur yfir verðbólg-
unni er ekki sist i þvi fólginn að skuldakóngar og
braskarar komist að þvi fullkeyptu, i orðanna
réttu og eiginlegu merkingu.
Þessi rikisstjórn átti að verða rikisstjórn alþýðu
og launafólks, en með þvi að fresta framkvæmd
efnahagslaganna, að þvi er lýtur að vaxtamálum
og verðtryggingu lánsfjár er verið að halda hlifi-
skildi yfir þeim sem sist skyldi, um leið og fjár-
magni er haldið frá hinum sem vilja nýta það til
þjóðþrifa og eðlilegrar ávöxtunar.
Með slikri frestun er jafnframt verið að slá á
frest þvi stórkostlega umbótamáli sem er nýtt
húsnæðislánakerfi, þar sem rauntryggð lán eru
veitt til langs tima i samræmi við endingu hús-
næðisins og afborganir verða með þeim hætti sem
almenningur getur staðið undir.
Það væri óskynsamlegt að binda allar vonir við
peningalegar aðgerðir, þvi að meira þarf til. Að þvi
leyti skjátlast hægrimönnum, bæði i þessu landi og
öðrum, sem einblina á úrræði Miltons Friedmans
ein saman. Hitt komast menn ekki hjá að viður-
kenna að fjármagnsmarkaður, lánskjör og að-
staða sparifjáreigenda eru forsendur eðlilegs
ástands i efnahagslifinu, heilbrigðra atvinnuhátta
og framfara i þjóðfélaginu.
Ekki á þetta sist við um efnahagslif Islendinga,
sem um árabil hefur einkennst af mikilli slagsiðu
vegna verðbólgunnar. Nú þegar þrýstingurinn
eykst stöðugt i efnahagslifinu með nýjum og nýj-
um launakröfum, er það brýnna en nokkru sinni að
taka ærlegt tak á fjármagns- og lánsfjármálunum
i þvi skyni að hindra nýja holskeflu og tryggja að
tekjur fólksins verði raunverulegur afrakstur en
ekki falskur, upploginn kaupmáttur verðlausra
seðlabunka.
Af öllum ástæðum má framkvæmd efnahagslag-
anna að þvi er snertir raunvexti og verðtryggingu
ekki dragast lengur. Hafi viðskiptaráðherra ekki
áttað sig á þessu stórmáli, verður að koma vitinu
fyrir hann — og það strax.
JS
Tapa ísraelsmenn
svo lokaorrustunni?
ÞRÖUN mála I Mi&austurlönd-
um frá þvi friöarvi&ræöur
Egypta og ísraelsmanna hófust
hefur veriö mjög hröö og miklar
sviptingar oröiö i flestum lönd-
unum þarna su&urfrá. Raunar
má segja aö upphaf þessarar
ólikindaþróunar sé aö rekja til
októberstriösins 1973 og vopna-
hiéssamninga Egypta og lsra-
elsmanna fyrir milligöngu
Henry Kissingers utanríkisráö-
herra Bandarikjanna er undir-
ritaöir voru 1975 og marka á
flestan veg upphafiö aö þeirri
atburöarás er leiddi til friöar-
samninganna sem nýlega hafa
veriö undirritaöir.
En enda þótt svo eigi aö háta,
a& stri&sástandi milli Israels og
Egyptalands, sem varaö hefur i
30 ár, sé nú lokiö, er ekki þar
meö sagt aö Israelsriki þurfi
ekki lengur aö óttast Arabaþjóö-
irnar, sem raunar aldrei féllust
á þá ákvöröun Sameinuöu þjóö-
anna aö úthluta Gyöingum land-
skika i Palestinu né stofnun
ísraelsrikis 14. mai 1948. En
stö&ug barátta Arabaþjó&anna
hefur raunar skilað þeim lengra
aftur á bak en fram á veginn,
þvi I upphafi var Gyöingum aö-
eins úthlutaö 5500 fermilum
lands, sem þeir hafa si&an
margfaldaö i átökum sinum viö
Arabaþjóðirnar. Aftur hefur
friðarsamningurinn viö Egypta-
land þaö i för meö sér aö Isra-
elsmenn afhenda þeim stóran
hluta þessa unna landsvæöis á
nýjan leik. En Israelsmenn eru-
aftur á móti ófáanlegir til aö
viöurkenna riki Palestinu-
manna viö landamæri sin og viö
svo búiö geta þeir ekki vænst
friöar af Arabaþjóðunum.
Meö friöarsamningum viö
Egypta hafa Israelsmenn þó
unniö þaö að mesta herveldiö
meöal Arabaþjóöa er væntan-
lega úr leik sem árásaraöili
gegn Israelsriki, en þaö er aö
sjálfsögöu Egyptaland. En þaö
sem gert hefur Arabaþjóðunum
erfitt um vik viö aö vinna sigra
á Israel hefur löngum veriö illa
samhentur herafli, samgöngu-
leysi vegna vanþróunar og illa
búnir herir. 1 októberstrföinu,
hinum siöustu stóru átökum
milli Arabaþjóðanna og ísraels,
var þó greinilegar framfarir aö
merkja i striöshæfni Arabaþjóö-
anna, og siðan þá hefur oliuauö-
urinn og miklar veröhækkanir á
oliu gert Arabaþjóöunum enn
betur kleift að búa sig til átaka.
En þar vegur þó á móti, aö meö
aukinni velmegun þegnanna
samtimis kann aö veröa erfiö-
ara aö etja þeim út i striö sem
háö er fyrir „bræöur” þeirra
fremur en þá sjálfa.
En sú þróun sem augljós
hefur veriö frá þvi Egyptar
gengu til vopnahléssamninga
1975, er siöan hafa leitt til friö-
ISRAEL.
OAMASCUS
israei og nágrannarlkin.
Dökka svæ&iö er
vesturbakki Jórdan.
arsamninga og siaukinnar ein-
angrunar Egypta, er á hinn bóg-
inn stööugt vaxandi frumkvæöi
Sýrlendinga I herbúöum Araba.
Og nú er svo komiö aö hugmynd
um sameiginlegan her Araba-
rikja til striösreksturs gagnvart
Israel er ekki lengur ólikleg
hugsjón, heldur er svo aö sjá, aö
likurnar á aö henni veröi hrint i
framkvæmd vaxi meö hverjum
deginum. Raunar má þó telja
næsta liklegt aö Sadat sé van-
trúaöri miklu á framkvæmd
þessa heldur en nokkurn tima
Begin.
Af ýmsum sögulegum ástæö-
um var sambúö Sýrlendinga viö
flestar aðrar Arabaþjóöir fyrr á
árum oftast mjög stirö, en sföan
Sadat geröi vopnahléssamning-
inn 1975 hafa Sýrlendingar beitt
sér mjög fyrir þvi aö bæta sam-.
búö sina viö Arabarikin meö
sameiginlega baráttu viö Israel
i huga og hefur þeim farnast vel
á þessari braut. Fyrst var leitaö
samstarfs viö Jórdani og Liban-
on og má heita mjög liklegt aö
svo snemmbornar aögeröir Sýr-
lendinga hafi mjög stuölaö aö
þvi aö hvorki ísraelsmönnum,
Egyptum né Bandarikjamönn-
um hefur tekiö aö fá Libanon,
Jórdaniu eöa önnur „frjals-
lynd” Arabariki til samninga-
viöræðna né viöurkenningar á
þeim.
Samt stiga Jórdanir ennþá I
vænginn viö báöa aöila og Sýr-
lendingar hafa lika rekiö sig á
aö frá Líbanon er meira a&
vænta vandamála en styrks I
viöleitni þeirra, og hafa Israels-
menn meira aö segja komiö svo
vel ár sinni fyrir borö I þeim
staö, aö hershöföingi, þeim
mjög hliöhollur, hefur lýst yfir
frjálsu og sjálfstæöu Libanon i
suöurhluta landsins meöfram
landamærum Israels. Hentugri
stuöpööa gætu Israelsmenn
varla óskaö sér. En biölun ísra-
elsmanna til stjórnarinnar I
Beiut ber hins vegar engan ár-
angur, enda þar viö múslima aö
eiga og ekki kristna hægrimenn.
Sýrlenskt gæsluliö er auk þess
fjölmennt i landinu sem þó ork-
ar tvimælis fyrir Sýrlendinga,
þar sem þeir geta ekki notaö
sömu hermennina á tveimur
stööiun I einu og þessi her nýtist
ekki viö landamæri Sýrlands og
lsraels þar sem Sýrlendingar
hafa I hyggju aö koma upp mikl-
um sameiginlegum her Araba-
rikja.
En af þvi stuöningur Jórdaniu
og Libanons var ekki nógur
gengu Sýrlendingar til samn-
inga viö erkióvininn, Irak. Þeir
samningar gengu svo vel, aö
löndin tvö vinna nú aö samein-
ingu og fyrst og fremst samein-
uðum herafla.
Og til að her&a enn á þróun-
inni hefur þaö gerst á þessu ári,
aö frjálslynd riki á borö viö
Saudi-Arablu og Kuwait hafa
tekið sér stööu meö stefnu Sýr-
lendinga en gefiö Egyptaland
upp á bátinn. Ennfremur hefúr
Palestinuaröbum bætst nýr liös-
maður lengra f-austri sem er
íran undir stjórn herskárra
múslima. Má raunar fullyröa,
aö Arabaþjóöirnar hafa aldrei
sta&i&eins samhuga gegn hags-
munum Israels, a& Egyptalandi
undanskildu, eins og einmitt
núna, hvaö svo sem veröur.
Missir Egyptalands úr her-
búöunum skiptir þó miklu þó
þess beri jafnframt aö gæta aö
samanlagöur herstyrkur áður-
nefndra rikja er miklu meiri en
herstyrkur Arabarikjanna sam-
anlagöur (ásamt Egyptalandi)
var I októberstriöinu. Þessi riki
ráöa nú yfir mjög fuilkomnum
vopnum frá Sovétrikjunum,
Bandarikjunum og Frakklandi.
Einkum hefur flughers- og
skriðdrekabúnaöur þeirra eflst
stórlega og stórbættar sam-
göngur milli landanna og innan
þeirra bæta hernaöarstööu
þeirra margfalt, gefa kost á
stórauknum hreyfanleika og
hraða. Má segja, að dæmiö hafi
alveg snúist viö frá þvi I októ-
berstriöinu er Israelsmenn
unnu sigur á fullkomnum
vopnabúnaöi sinum, hraöa og
hreyfanleika. Nú hefur aftur
þrengt verulega aö þeim er þeir
hafa skilaö Sinaiskaganum, og i
striöi kynnu þeir aö verða aö
beita herafla sinum á mjög litlu
svæöi sem tvimælalaust væri
Arabarikjunum I hag, en strax á
landamærum Israels og
Sýrlands eru þau komin i fyrir-
taks skotfæri viö þéttbýlustu
svæði ísraels.
En hvaö sem veröur hafa
ísraelsmenn vissulega ástæ&ur
til aö ugga aö sér. —KEJ
Sýrlenskt gæsluliö i Beirut I Libanon.