Fréttablaðið - 17.12.2006, Síða 22

V
atnið kveikir líf, allt
í kringum sig. Vatn-
ið vekur von, allra
sem þyrstir. Vatnið
er alls staðar, í lofti
láði, legi. Vatnið
börn sín baðar, í móðurkviðsins
legi. Það rignir á góðum degi.
(Björn Jörundur Friðbjörnsson).
Anna M. Þ. Ólafsdóttir, fræðslu-
og upplýsingafulltrúi Hjálpar-
starfsins, hefur séð með eigin
augum hve miklu framlög Íslend-
inga til aðstoðar við bágstadda í
Afríku hafa áorkað. Fjölmargir
vatnsbrunnar hafa verið grafnir
fyrir gjafafé frá Íslandi, dælum
komið upp og fólki kennt að veita
vatni á akra auk þess að fá leið-
beiningar um mikilvægi hreinlæt-
is.
Fyrir síðustu jól gáfu Íslend-
ingar 32 milljónir króna til vatns-
verkefna á vegum Hjálparstarfs-
ins í Malaví, Mósambík og Úganda.
Fyrir tilstuðlan þeirra peninga
býr fjöldi fólks við önnur og betri
kjör en áður og það sem er mest
um vert; fólkið lifir.
Starfið þarf að halda áfram því
í Afríku búa margir við örbirgð.
„Vandinn er mikill og margþætt-
ur,“ segir Anna sem treystir á
gjafmildi Íslendinga svo fleiri geti
notið lífs í heiminum.
Lífið í þorpum Afríku, þar sem
fátæktin er mest, er gjörólíkt því
sem við þekkjum á Íslandi. Þar
snýst allt um að hafa í sig og á.
„Fólk hugsar bara um daginn í dag
og allur tími fer í að sinna lág-
marksþörfum,“ segir Anna sem
hefur farið fjórum sinnum til Afr-
íku. Í síðustu ferð varði hún degi
með fjórum systkinum; þremur
bræðrum og systur. Börnin misstu
báða foreldra sína og þurfa að
koma sér sjálf á legg. „Við komum
heim til þeirra snemma morguns
og þá voru þau á leið á akurinn þar
sem þau hreinsuðu burt illgresi og
dauð lauf. Ekki hafði komið upp-
skera af akrinum í tvö ár því það
hafði ekkert rignt. Það þarf hins
vegar að halda honum við svo
hann geti gefið af sér þegar loks-
ins rignir. Eftir vinnuna á akrinum
var farið eftir vatni og tók ferðin
um klukkustund. Þá var tekið til
við að elda og búinn til grautur.
Þau borðuðu um klukkan tvö og
það var eina máltíðin þeirra þann
daginn. Eftir matinn var aftur
farið eftir vatni því elsti bróðirinn
bruggar úr keyptum banönum og
selur. Stelpan þvoði þvott, strák-
arnir sópuðu í kringum húsið, sá
elsti fór í sendiferð fyrir kaup-
manninn og fyrr en varði var
komið myrkur.“
Þetta var hefðbundinn helgardag-
ur í lífi systkinanna en á virkum
dögum fara yngri börnin í skóla
þar sem þau læra að lesa og reikna.
Kennslugögn eru fábrotin; aðeins
gömul krítartafla.
Ef börn missa foreldra sína á
þessum slóðum þurfa þau að sjá
um sig sjálf. „Þegar foreldrarnir
dóu kom frændfólk úr nærliggj-
andi þorpi og dvaldi hjá börnunum
í tvo til þrjá daga en fór svo. Fólk
á nóg með sjálft sig. Fátæktin er
svo mikil.“
Anna segir marga velta fyrir
sér hvers vegna fólk fari ekki til
borganna og reyni að hefja nýtt og
betra líf og kann svar við slíkum
vangaveltum: „Fólk á ekki fyrir
farinu en þeir sem komast, slást í
hóp allra hinna sem flýja eymdina
og hún er í raun jafn mikil í
fátækrahverfum borganna. Því
eru í raun allar bjargir bannaðar.
Ómenntað fólk hefur ekki að neinu
að hverfa.“
Hjálparstarf kirkjunnar leitar
uppi þá staði þar sem neyðin er
mest og gerir allt sem í þess valdi
stendur til að hjálpa. „Við vinnum
alltaf með fátækasta fólkinu,“
segir Anna. Aðstæður eru svipað-
ar í Afríkulöndunum þremur þar
sem Hjálparstarfið vinnur. Í
Úganda eru áhrif alnæmis þó sýni-
legri en víða annars staðar og þar
beinist aðstoðin fyrst og fremst að
börnum sem misst hafa foreldra
sína úr alnæmi.
Þótt Hjálparstarf kirkjunnar sé
stofnað af þjóðkirkjunni og byggi
á grunni kristinnar trúar er lúth-
erstrú síður en svo forsenda þess
að fólk njóti starfsins. „Trú hefur
ekkert að segja um hvort við veit-
um aðstoð. Hjálparstarfið er stofn-
að út frá kristnum gildum en við
störfum eins og hver önnur mann-
úðarsamtök og veitum öllum
aðstoð. Annað væri í ósammræmi
Vatnið vekur von
Vatn er hluti sjálfsagðra þæginda Íslendinga og rennur ótæpilega úr krön-
unum. Sjálfsagt leiðum við sjaldnast hugann að mikilvægi vatns sem þó
er undirstaða alls lífs. 1,1 milljarður manna hefur ekki aðgang að hreinu,
öruggu vatni og annar hver íbúi þróunarlandanna er veikur vegna skorts á
vatni og hreinlætisaðstöðu. Björn Þór Sigbjörnsson forvitnaðist um vatns-
verkefni Hjálparstarfs kirkjunnar sem á skömmum tíma hefur fært fjöl-
mörgum von um líf.