Vísir - 02.02.1969, Blaðsíða 8

8
V TS IR . Mánudagur 2. febrúar 1970,
VISIR
Otgefandi: Reykjaprent h.t.
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
RitstjómarfuHtrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingar: Aðalstræti 8. Simar 15610. 11660 og 15099
Afgreiösla: Aðalstræti 8. Simi 11660
Ritstjóm: Laugavegi 178. Simi 11660 (5 linur)
Askriftargjald kr. 165.00 á mánuði innanlands
I lausasölu kr. 10.00 eintakið
Prentsmiðja Vísis — Edda h.f.
Sex milljarðar á 25 árum
4.1þingi hefur nú til meöferðar frumvarp ríkisstjóm-
arinnar um iðnþróunarsjóð þann, sem Norðurlöndin
koma sérstaklega á fót til að efla íslenzkan útflutn-
ingsiðnað. Jóhann Hafstein iðnaðarmálaráðherra
mælti fyrir málinu á fimmtudaginn og urðu þá nokkr-
ar umræður um það. Ljóst er, að frumvarpið verður
samþykkt með yfirgnæfandi meirihluta á Alþingi.
Sjóðurinn er mikilvæg stoð í hinni erfiðu en nauð-
synlegu sókn íslenzks iðnaðar inn á erlendan mark-
að. Stofnfé sjóðsins er greitt út á 4 árum, rúmlega
hálfur milljarður á ári. Endurgreiðslur stofnfjár hefj-
ast á 10. ári og lýkur þeim á 25. ári. Allan þennan
tíma er stofnféð vaxtalaust. Norðurlöndunum verður
greidd til baka sama upphæð og þau lögðu fram.
Að 25 ámm liðnum verður sjóðurinn orðinn svo
öflugur af innlendum endurgreiðslum og vöxtum, að
hann getur af því fé einu haldið áfram útlánum af full-
um krafti. líúna fyrstu árin verða lánaðar 275 millj-
ónir króna á ári, en á öllu tímabilinu verða útlán að
meðaltali 242 milljónir á ári. Alls verða þetta yfir 6
milljarðar, sem lánaðir verða út á tímabilinu. Það
munar um þessar upphæðir.
Ríkisvaldið hefur kappsamlega unnið að því að
styðja iðnaðinn í að sækja inn á nýjar brautir. Fyrir
ári störfuðu 18 nefndir iðnrekenda í hinum ýmsu
greinum iðnaðarins að athugun EFTA-málsins og
höfðu þær samstarf við sérfræðinga ríkisstjórnarinn-
ar. Árangurinn af þessu starfi kom síðan fram í kröf-
um þeim, sem fulltrúar íslands lögðu fram í samning-
unum við EFTA og fengu samþykktar, þar á meðal
ákvæðin um tíu ára aðlögunartíma iðnaðarins.
Frá því í fyrravor og fram á þennan vetur vann
Guðmundur Magnússon prófessor með aðstoð fleiri
manna að gerð ýtarlegrar skýrslu um ástand og horf-
ur einstakra greina iðnaðarins. Þessi skýrsla hefur
hlotið verðskuldaða viðurkenningu. Til viðbótar tók
Efnahagsstofnunin svo saman skýrslu um útflutn-
ingsmöguleika iönaðarins, þar sem fram koma fróð-
legar upplýsingar fyrir iðnrekendur og aðra, sem
áhuga hafa á framtaki í útflutningi.
Iðnrekendur og aðrir útflutningsaðilar eiga því að
geta gert sér ljósa grein fyrir ástandinu og möguleik-
unum. Áður hafði iðnaðurinn aðgang að nokkru fjár-
magni, einkum í Iðnaðarbankanum og Iðnlánasjóði.
En með tilkomu iðnþróunarsjóðs margfaldast mögu-
leikarnir á fjármagni til útflutningsiðnaðar. Það ætti
því að vera unnt að afla nægilegra lána til skynsam-
legra, vel hugsaðra og vandlega undirbúinna aðgerða
til að koma upp og efla útflutningsframleiðslu. Það
fer svo að sjálfsögðu eftir hagkvæmni og hyggjuviti
iðnrekenda, hvemig þeir standast samkeppnina og
hvemig þeir nýta tækifærin, sem þátttakan í EFTA
og iðnþróunarsjóðurinn skapa þeim. En grunnurinn
er þegar steyptur.
„Flestir þeir nemendur,
er neyta áfengis, geta
sótt skemmtistaði utan
skólans, þar sem þeim
gefst tækifæri til að
gleðjast með áfengi sér
við hönd. Einmitt þess
vegna ættu þeir að nota
skemmtanir skólans
sem stað, þar sem þeir

Á að leyfa veitingu léttra vintegunda á skemmtunum eldri
nemenda framhaldsskólanna?
„Félagslífið ætti að
gagna sem sálarstoð *
Nemendur Kennaraskólans gera athyglisverða
tilraun til að hindra Jögleiðslu ruddaskaparins
i félagslifinu"
geta glaðzt í góðra vina
hópi, án ótta um feimni
eða hégóma, því að mað
ur skyldi halda, að sam-
vist þeirra við aðra nem
endur í félagslífi og hinu
daglega lífi skólans ætti
að koma þeim að gagni,
sem sálarstoð.“
annig kemst einn nemenda
Kennaraskólans að orði i
áróðursbæklingi. sem skólafélag
skólans sendi frá sér fyrir
nokkru í þvi skyni að stuðla að
áfengislausri skemmtun nem-
enda, sem haidin var f sl. viku.
— Frétt, sem Visir birti um það,
hvað þessi skemmtun var talin
hafa farið vel fram, hefur vakið
talsverða athygli. þó að almenn-
ingur telji það ekki eins sjálf-
sagðan hlut eins og hann er al-
gengur, að skólaæskan eigi aö
gangast fyrir svaliveizlum. —
Það ánægjulega í þessu máii er
þó ekki það, að takast skyldi aö
halda áfengj algjörlega utan við
skemmtunina, heldur hitt, að
nemendur höfðu sjálfir frum-
kvæðið í málinu. — að vísu að
nokkru leyti i ^mráði við skóla-
stjóra,
Það er athyglisvert að kanna
þá leið, sem nemendur völdu
sjálfir til að hafa áhrif á skóla
bræður sina og systur. — Áróö-
urspésinn sem vitnað var til
f upphafi greinarinnar sýnir að-
ferðina nokkuð vel.
í pésanum er hvergi að finna
þessi vanalegu siagorð sem
notuð hafa verið í baráttu gegn
áfengisneyzlu hér á landi.
Bindindismannaprédikanir er
þar hvergi að finna. heldur er
höfðað til almennrar félags-
hyggju nemenda, skynsemi og
réttlætistiifinningar Áfengis-
neyzla sem sifk er hvergi talin
vera undirrót alis iils eða neitt
f þá áttina. Á einum stað er t.d.
sagt:
„Hér skal ekki um það deilt,
hvort áfengisneyzla sé æskileg
eða ekki. — Það er hlutur, sem
hver og einn verður að gera upp
við sjálfan sig. En nemendur
verða einnig að gera sér það
Ijóst, að áfengisneyzla er bönn-
uð á skemmtunum skólans og
verða nemendur að breyta eftir
því.
Þær skemmtanir sem Skóla-
félagiö heidur, eru tii þess að
gefa nemendum tækifæri til
þess að skemmta sér á sem bezt-
an hátt, án þess að áfengi -sé
haft þar um hönd. Þar með hef-
ur verið lögð áherzla á að gefa
nemendum tækifæri til að tjá sig
og gleðjast án notkunar áfeng-
is.“
Pésinn gefur að mörgu leyti
innsýn í þau vandamál, sem
framhaldsskólar borgarinnar
eiga við að etja, Það hefur t.d.
aldrei frétzt af því að skemmt-
anir Kennaraskólans væru slak-
ari en skemmtanir annarra
skól borgarinnar, nema síöur
væri. Þó segir í pésanum í upp-
hafi, að áfengisnotkun á síðustu
dansleikjum Skólafélags hafi
verið það mikil, að ekki verði við
það unað. Eigi Skólafélaginu að
vera fært að halda þessum
skemmtunum áfram verði breyt-
ing á að verða. Annars er hætta
á að yfirvöld taki f taumana.
Síöan er skýrt frá því. að
ekki sé um nema tvær leiðir að
velia: i fyrsta lagi að kynna
málið með upplýsingastarfsemi,
hamia gegn ásókn utanskóia-
manna og stjóm Skólafélagsins
hafí eftirlit meö höndum og vísi
mönnum út fyrir brot. Hinni
teiðinni er lýst sem neyðarúr-
ræði. Óeinkennisklæddir lög-
regluþjónar leiti áfengis á gest-
um við innganginn, brotlegum
nemendum vísað frá félagslífi
og máli þeirra, sem ftreka brot-
in 'risað til skólastjóra af nem-
endum sjálfum.
„Það eruð þið, sem hafið úr-
skurðarvaldið (þ.e. um það hvor
leiðin veröur farin framvegis).
Við treystum þvf, að þú hugsir'
þig vel um, áður en þú verður
þess valdandi, að ruddaskapur- •
inn verður lögleiddur í félags-
lífi Kennaraskóla íslands". — •
Með þessum orðum og ýmsum .
fleiri höfðu nemendumir, sem.
stóöu fyrir þessari áróðursher-,
ferð til annarra nemenda með.
árangri, sem sennilega allir.
framámenn Reykjavíkurskól-
anna hefðu verið fyllilega á-'
nægðir með. — Raunar skrifar '
dr. Broddi Jóhannesson, skóla- ■
stjóri einnig grein f þennan pésa ■
nemenda, en í þeirri grein minn- -
ist hann hvergi einu orði á á- .
fengismál. — Greinina nefnir,
hann „Vaid regluþembingur
eða óskráð Iög“ og húnfjallarum '
það. 1 niðurlagi greinarinnar'
segir hann:
„Vangaveltur, fjarstæðu-
kenndar við fyrstu sýn, um
fimm eða sjö skotglaða pilta, er,
taka mættu eina litla höfuðborg
hefur orðið mér grimmilegt
dæmi um skuggalega mynd
valdsins og opinberun um lán
þess samfélags, sem teygir ekki
klóna né framlengir hramminn
f vfgvél og valdbeitingu né held-'
ur einstrengingslegan reglu-
þembing, en nýtur óskráðra laga
í prúðmannlegu dagfari, góðvild
og sjálfráðum ákvörðunum.‘‘
Að lokum má geta þess til
viðbótar, sem athyglisvert má
teljast. í pésanum gera nemend-
ur grein fyrir því, að ekki sé
verið að taka afstöðu til áfeng-
isnotkunar sem slíkrar. „Hér
er heldur ekki til umræðu,
hvort æskilegt sé aö leyfa áfeng-
isnotkun á samkomum fram-
haldsskólanema. Það er ailt ann-
að mál sem raunar væri vert að
taka til almennrar umræðu."
Þama er hreyft athygiisverðri
hugmynd. Það hlýtur a.m.k. að
vera leyfilegt að velta fyrir sér
þeirri hugmynd að skðlamir
leyfðu einhverja neyzlu léttrn
víntegunda undir eftirliti á
skemmtunum elztu nemenda
framhaldsskólanna. Ef skóla-
æskan kemst hvort sem er í allt
það áfengi, sem hún kærir sig
um, hlýtur það a.m.k, að vera
til bóta, að tilsögn í smá vfn-
menningu fái að fljóta með.
- vj-