Tíminn - 25.01.1980, Síða 2

2
Föstudagur 25. janúar 1980
Beringspuntur - ný grastegund , sem vekur miklar vonir:
Vænlegur bæði til uppgræðslu
og túnræktar í misæri á
kalsvæðum
JH — Oliuleiðslan mikia frá
Alaska til Bandarikjanna og
landgræðsla á tslandi sýnast
nokkuð fjarskýld mál. Samt kann
svo að fara, að tiikoma þessarar
umdeildu olfuieiðslu hafi sitt að
segja fyrir gróðurfar á tslandi i
framtiðinni. Að minnsta kosti eru
þær vonir uppi, hvernig sem þær
kunna að rætast.
Sú saga er á þann veg, að leitað
var jurta, sem llklegastar voru til
þess að bæta hin miklu landspjöll
sem hlutust af gerð olluleiöslunn-
ar. Við tilraunir reyndist svo-
nefndur beringspuntur sérstak-
lega harðgerður og það er einmitt
þessi beringspuntur, sem allar
likur benda til, að vel henti hér til
uppgræðslu og geti lika orðiö þol-
inn grasstofn á túnum á þeim
svæðum á landinu, þar sem kal-
hætta er i misæri.
Tviþætt gagnsemi.
— Beringspunturinn er skyldur
snarrót, sagði Sveinn Runólfsson
landgræðslustjóri er viö ræddum
við hann. Hann hefur bestu eigin-
leika snarrótarinnar, en er laus
við ókosti hennar. Hann myndar
ekki þúfur eða hnjóta og hann er
mýkri og minna af tréni I honum.
Þetta er harðgerð jurt, axið
hvitleitt til aö sjá, og viö gerum
okkur I fáum orðum sagt vonir
um, að hann geti bæði orðið að
gagni við uppgræðslu lands og
komið aö haldi við túnrækt á kal-
svæðum.
Fræþroski og þol
— Berlingspunturinn vex villtur
I Alaska og er þar allalgengur.
— Við Þorsteinn Tómasson
fengum, að ég held nokkurn veg-
inn samtímis, dálitið af fræi,
sagði Andrés Arnalds hjá Rann-
sóknastofnun landbúnaðarins, en
hann var sjálfur tvö sumur I
Alaska. Þorsteinn reyndi hann I
fyrsta skipti sumarið 1974 og
seinni árin hef ég veriö með til-
raunareiti I Gunnarsholti,
Þjórsárdal á Skógasandi og við
Sigöldu. Þessir reitir fá áburð tvö
fyrstu árin og siöan á að kanna,
hvernig punturinn stendur sig án
áburöar.
Svo virðist mega segja aö þvl
leyti sem reynsla er fengin að
hann þroski hér hvarvetna fræ og
spirunarhæfni þess hefur reynst
um 80%. Hann þroskaði fræ i
Þjórsárdal i fyrrasumar, þegar
tiðarfar var I ómildasta lagi en
hvort svo hefur veriö á Sigöldu,
get ég að visu ekki sagt, þvi aö ég
kom þangað svo seint, að fræ hef-
ur verið fallið, ef þroskast hefur.
En áberandi var siðast liöiö
sumar, að hann var öðrum til-
raunagróðri þolnari á hálendinu.
Mikill vöxtur.
— Ég hef séö beringspuntinn
verða mittisháan i Alaska, sagöi
Andrés, en hér hefur hann oröiö
klofhár, þar sem best hefur látið.
Svipaða sögu hafði Sveinn
Runólfsson að segja.
— Ég hef það eftir Ólafi Dýr-
mundssyni, sem fór til Alaska og
kom þar á fræræktarakur, að
hann hafi vaðið puntinn I mitti
eftir eins mánaðar sprettu. Hitt
er svo annað mál að viö getum
ekki gert okkur von um slikan
vöxt hér, enda sækjumst við ekki
sérstaklega eftir hávöxnum
gróðri til landgræðslu, heldur
þeim, sem myndar þekju.
Fræ og túnræktartil-
raunir
— Landgræðslan samdi við
fræræktarstöö I Alaska að láta
okkur i té þrjú tonn af fræi i fyrra
og önnur þrjú i ár, sagði Sveinn
Runólfsson. Að visu höfum við
ekki fengið nema sjö hundruö
kilógrömm, þvi að tæknileg
vandamál hafa reynst við fræ-
uppskeruna. En við væntum þess
að fá það sem pantað hefur verið I
ár.
Af þessu fræi, sem við höfum
fengið, verður reyndum og
traustum bændum á Norðurlandi,
Norðausturlandi og Austurlandi
sent litið eitt, svo að þeir geti
reynt þaö hjá sér. Þetta veröa þó
aðeins örfáir staðir, sagði Sveinn,
vegna þess hve fátækir viö erum
enn að fræi. En ef allt fer sem
horfir, þyrfti aö rækta
beringspunt til frætekju hér
heima.
Andrés Arnalds sagði aö fylgst
yrði með puntinum I tilraunareit-
um þeim, sem upp hefur verið
komið og hugað aö þvi, hvernig
honum vegnaði áburðarlausum
til frambúðar, en jafnframt
byrjaö á nýjum tilraunum.
Á miðvikudaginn setur Þjóðleikhúsið
Dario Fo og Feydeau undir
einn hatt
AM — Næstkomandi þriðjudag
um Þjóðleikhúsið frumsýna tvo
gamanleiki i einni samsýningu,
sem nefnist „Náttfari og Nakin
kona,” og á nafnið auðvitað við
báða þættina, þótt ,,nakta konan”
komi fyrr á f jalirnar á sýningunni
en „náttfarinn,” andstætt þvi
sem nafnið gefur til kynna.
Góður er nauturinn að hvoru
verkinu um sig, en höfundar eru
þeir Feydeau og Dario Fo, hvor
um sig klassfker i gamanleikja-
smið, þótt sá siöarnef ndi sé enn i
fullu fjöri. A blaðamannafundi i
Þjóðleikhúsinu i gær vildu leik-
stjórar og leikarar þó ekki við
annað kannast en Feydeau væri i
fullufjöri lilca, þótt hann sé horf-
inn af leiksviði lifsins. Annars var
hann leikari ilifanda lífiog það er
Fo reyndar lika, eins og margir
munu vita.
Feydeau þekkja menn hér af
verkum eins og ,,Fló á skinni” og
„Hvað varstu að gera i nótt,” en
Fo af „Þjófar lik og fagrar kon-
ur” og ,,Sá sem stelur fæti.”
Annars heitir farsinn eftir
Feydeau „Vert’ ekki nakin á
vappi” og er það Flosi Ólafsson,
sem þýtt hefur og er einn leikenda
að uaki, ásamt Sigriði Þorvalds-
dóttur, Gi'sla Alfreðssyni, Sig-
mundi Erni Arngrlmssyni og Val
Gislasyni. Benedikt Arnason er
leikstjóri.
Brynja Benediktsdóttir er hins
vegar leikstjórinn i farsa Dario
Fo, sem Úlfur Hjörvar hefur þýtt
og heitir „Betri er þjófur i húsi en
snurba á þræði”. Þar leika þau
Bessi Bjarnason, Þórunn Magnea
Magnúsdóttir, Helgi Skúlason,
Þóra Friððriksdóttir, Margrét
Guðmundsdóttir og Erlingur
Helgi Skúlason og Þóra Friöriks-
dóttir i verki Dario Fo
Gislason.
Þótt leikirnir séu samdir með
áratuga millibili, eiga þeir þó
báðir erindi til samtiðarinnar,
eins og góðir gamanleikir eiga
Valur Gislason, Gisli Alfreðsson
og Sigriöur Þorvaldsdóttir i verki
Feydeau.
jafnan, ekki siöur en „dramtik-
in.” Viðfangsefnið er hiö tvöfalda
siðgæði, sem enn hefur ekki elst
af mannkyninu — og sýnist ekki
ætla að gera i bráö.
Ekki bólar
á skatta-
skýrslunni
enn
AM— Enn er ekki byr jað að
bera út skattframtöl i
Reykjavfk, en eins og við
skýrðum frá i fyrri viku stóð
til að menn færu að fá þau i
hendur þegar um sl. helgi.
Þessi dráttur mun eiga rót
að rekja til ýmissa samræm-
ingaratriða hjá rikisskatt-
stjórn. Frestur til að skila
framtölum er hins vegar
lengri að þessu sinni en verið
hefur, eða til hins 10. febrúar
i stað 31. janúar. Tekst
mönnum þvi vonandi að
koma skattaskýrslunni frá
sér I tæka tið, þrátt fyrir allt.
Slysum
fækkaði
mest í
Hafnar-
firði
FRI — Umferðarnefndir 5
stærstu kaupstaðanna
ákváðu i ársbyrjun 1979 að
koma á samkeppni til fækk-
unar umferðarslysum. Til-
gangurinn var að auka
áhuga fólks fyrir bættri um-
ferð og reyna á þann hátt
m.a. aðkomaI vegfyrir slys.
Úrslit úr þessari sam-
keppni urðu þau að Hafnar-
fjörður kom best út og þar
fækkaði slysum frá árinu áð-
ur um 6,9%. 1 Reykjavik
fjölgaði slysum um 4,6%, 1
Kópavogi fækkaði þeim um
4,3% og á Akureyri fjölgaði
þeim um 8,8% og i Keflavik
fækkaði þeim um 0,5%.
Ef litið er á heildarmynd-
ina þá kemur I ljós að fyrstu
3 ársfjórðungana 1979 fækk-
aði umferðarslysum i þess-
um kaupstööum um 97 miðað
viðsömu mánuði ársins 1978.
A siðasta fjóröungi ársins
seig hins vegar á ógæfuhlið-
ina en þá slösuöust 202 fleiri
en þrjá siðustu mánuði árs-
ins 1978.
Þetta varð til þess að á ár-
inu 1979 fjölgaði umferðar-
slysum (þ.m.t. slysum þar
sem aðeins var um eignatjón
að ræða) um 105 i stærstu
kaupstööunum eða um 2,3%.
A myndinni eru taliö frá vinstri: Hulda Valtýsdóttir framkvæmdastjóri og Snorri Sigurösson formaöur
samstarfsnefndar um „Ar trésins”, Jóhannes Jóhannesson litmálari og dr. Selma Jónsdóttir forstööu-
maöur Listasafns tslands.
Listasafn íslands:
Málveritasýning
í ttlefni af
„Ári trésins”
JSS — A morgun verður opnuð i
Listasafni Islands málverkasýn-
ing og er hún haldin i tilefni af
„Ari trésins”.
A sýningunni eru 39 olíu- og
vatnslitamyndir, sem 17 Islenskir
listamenn hafa unnið. Má þar
nefnaverkið „Islenskir listamenn
við skilningstréð”, sem Jóhannes
S. Kjarval málaði 1919, „Múlakot
i Fljótshlið”, eftir Asgrim Jóns-
son frá 1913, og mynd Eggerts
Laxdal „Garður i Cagnes”, frá
1927.
1 sýningarskrá segir m.a. að
þessi sýning eigi að bera þess
nokkurn vott hvernig islenskir
myndlistarmenn nálgist mynd-
efnið trjágróður um leið og hún
eigi að vera öðrum umhugsunar-
efni og hvatning til aukinnar trjá-
og skógræktar.
Sem fyrr segir veröur sýningin
opnuð á morgun, laugardag, og
verðurhún opinalla daga vikunn-
ar frá kl. 13.30-22.00. Stendur hún
a.m.k. fram til 10. febrúar n.k. og
verður framlengd ef aðsókn verð-
ur mikil.