Fréttablaðið - 01.04.2007, Blaðsíða 6

Króatía
Konur skipa þrjú
af hverjum fjórum störfum sem
hafa skapast í ríkjum Evrópusam-
bandsins frá árinu 2000. Tæplega
sextíu prósent þeirra sem útskrif-
ast með háskólagráðu eru konur.
Þrátt fyrir það fá konur að með-
altali fimmtán prósentum lægri
laun en karlmenn fyrir hverja
unna klukkustund, samkvæmt
nýrri skýrslu framkvæmdastjórn-
ar ESB um jafnrétti kynjanna.
Fram kemur að atvinnuþátttaka
kvenna í ríkjum ESB hefur aukist
stöðugt síðustu tólf árin og mælist
nú 56,3 prósent. Markmið ESB er
að atvinnuþátttaka kvenna verði
komin upp í sextíu prósent árið
2010. Aukningin hefur þó aðallega
átt sér stað í starfsgreinum þar
sem konur eru í meirihluta fyrir
og eru yfirleitt verr launaðar.
Konur eiga einnig erfiðara með að
komast í stöður þar sem ákvarð-
anir eru teknar. Þetta stangast á
við niðurstöður viðhorfskönnun-
ar sem gerð var á vegum ESB í
janúar þar sem tæp áttatíu pró-
sent aðspurðra sögðu þörf á fleiri
konum í stjórnunarstöður og rúm
sjötíu prósent vildu fleiri kven-
kyns þingmenn.
Ingólfur V. Gíslason, sviðsstjóri
rannsóknasviðs hjá jafnréttisstofu,
segir að á meðan atvinnuþátttaka
kvenna sé miklu betri hér á landi
miðað við ríki ESB sé launamun-
ur meiri. „Atvinnuþátttaka kvenna
er rétt um áttatíu prósent og það
munar ekki nema sex eða sjö pró-
sentum á atvinnuþátttöku karla og
kvenna á Íslandi í dag.“
Ingólfur segir meiri launamun
hérlendis ekki þurfa að koma á
óvart. „Árið 2005 voru íslensk-
ar konur með um 81 prósent af
launum karla. Það hvílir að hluta
á því að við erum ennþá með um
37 prósent kvenna í hlutastörf-
um og að teknu tilliti til vinnu-
tíma er tilhneigingin sú að þær
eru á lægri launum en þær sem
eru í fullu starfi. Evrópumenn
hafa ekki verið mikið með konur
í hlutastarfi. Annað hvort eru þær
heima eða í fullu starfi.“
Jafnvægi milli atvinnu og
einkalífs er nefnt sem lykilatriði
þess að ná fram auknu jafnrétti
kynjanna. Meðal hindrana þess
sem tilgreindar eru í skýrslunni
eru skortur á vistunarúrræðum,
bág fjárhagsleg staða, seinkan-
ir á starfsframa, hætta á að tapa
niður hæfni, erfiðleikar við að
snúa aftur í vinnu og þrýstingur á
að fylgja staðalímynd.
Samkvæmt nýlegri könnun hér-
lendis segja rúm sjötíu prósent
foreldra að fjölskylduábyrgð rek-
ist stundum á við vinnuábyrgð,
sautján prósent að það gerðist
oft og tólf prósent að það gerðist
aldrei. „Við erum þó betur stödd
en mörg Evrópulönd því það er
betri dekkun í leikskólum. Þetta
er þáttur sem við erum mikið öf-
unduð af í Evrópu því menn vita
að þetta er lykilatriði til að fá
konur á vinnumarkaðinn,“ segir
Ingólfur.
Launamunur kynja
15 prósent innan ESB
Konur skipa 75 prósent nýrra starfa innan ESB frá árinu 2000. Atvinnuþátttaka
kvenna er komin upp í 56,3 prósent en þær fá að meðaltali 15 prósentum lægri
laun en karlar. Á Íslandi er atvinnuþátttaka kvenna betri en launamunur meiri.
„Við teljum þau menningarverð-
mæti, sem sannarlega felast í margþættu safni
Ríkisútvarpsins, betur komin í vörslu almenn-
ings en að safna ryki upp í Efstaleiti,“ segir Sig-
rún Stefánsdóttir, dagskrárstjóri útvarps. Safn-
ið verði því selt í áföngum á uppboðsmarkaði.
Sigrún segir þetta í fullu samræmi við fjórðu
grein útvarpslaga, en þar segir að RÚV sé
heimilt „að miðla áður framleiddu efni [...] svo
sem rituðu máli, hljómplötum, hljóðsnældum,
geisladiskum, myndböndum og margmiðlunar-
efni.“
Þar sem lakk- og hljómplötusafninu hafi nú
öllu verið komið yfir á stafrænt form og stofn-
unin hafi gengið í endurnýjun lífdaga, segir
Sigrún tilvalið að losa um eignir og afla aukins
rekstrarfjár með þessum hætti.
„Okkur þótti þetta við hæfi á fyrsta opinbera
starfsdegi RÚV ohf. þar sem þetta er í takt við
breyttar áherslur hjá stofnuninni. Við leggjum
áherslu á að vera lifandi, jafnvel lífræn stofn-
un, en ekki staðnað ríkissafn,“ segir Sigrún og
bætir við að plássið sem skapist við þetta komi
að góðum notum hjá framsækinni stofnun.
Lakkplötur RÚV eru um 6.000 talsins og
geyma fágætar upptökur frá upphafsárum
RÚV og allt til sjöunda áratugarins. Hljómplöt-
urnar eru um 37.000. Á næstu mánuðum verður
segulbandasafnið einnig boðið upp.
Aðspurð segir Sigrún að vaxhólkasafn RÚV,
allra fyrstu upptökurnar, verði þó ekki selt að
sinni. Þjóðminjasafnið hafi gert kröfu um að fá
fyrst tækifæri til að rannsaka það og afrita.
Fyrsti áfangi sölunnar hefst klukkan 14 í
dag í Perlunni með uppboði á lakkplötusafni og
hluta hljómplötusafnsins.
Safnið verður boðið upp í áföngum
Geir Haarde forsætis-
ráðherra, Jón Sigurðsson iðnaðar-
ráðherra og Valgerður Sverris-
dóttir utanríkisráðherra voru
meðal 500 gesta á starfsmanna-
hátíð Alcoa Fjarðaáls í gær. Geir
og Valgerður klipptu á borða og
opnuðu þar með starfsfólki leið
inn í kerskála álversins á tákn-
rænan hátt. „Hefði einhver trúað
því vorið 2002 að Alcoa ætti
eftir að byggja eitt fullkomn-
asta álver heimsins hér á Austur-
landi og setja fyrstu kerin í gang
vorið 2007?“ spurði Tómas Már
Sigurðsson, forstjóri Fjarðaáls,
þegar hann ávarpaði viðstadda
og opnaði starfsmannahátíðina.
Opnuðu ker-
skála Fjarðaáls
Finnst þér að tannlæknar eigi
að fá að auglýsa þjónustu sína?
Er þörf á 240 manna varalög-
regluliði á Íslandi?