Fréttablaðið - 03.06.2007, Blaðsíða 12

L
agadeild Há-
skólans í
Reykjavík var
stofnuð árið
2002, og var
fyrst um sinn
boðið upp á nám til BA-
gráðu og meistaragráðu í
lögfræði. Stofnun deildar-
innar vakti hörð viðbrögð,
en fram að því hafði lög-
fræðinám aðeins verið í
boði í Háskóla Íslands.
Fyrsti hópur lögfræð-
inga með fullnaðarpróf í
lögum útskrifast frá HR
um næstu helgi. Nemandi
með fullnaðarpróf getur
aflað sér réttinda sem
málflytjandi og starfað
sem dómari.
„Kveikjuna að þessari
lagadeild má rekja nokkur
ár aftur í tímann, til þess
þegar lögfræðistofurn-
ar sem ég vann hjá voru
að ráða nýútskrifaða lög-
fræðinga úr Háskóla Ís-
lands, sem var eina deild-
in sem útskrifaði lögfræð-
inga á þessum tíma. Þar
kom í ljós að jafnvel þótt
við næðum til okkar bestu
nemendunum þá þurftum
við að eyða ómældum tíma
í að kenna þessu góða fólki
að vinna. Þar að auki hafði
stór hluti þess ekki mennt-
að sig á þeim sviðum sem
reyndi mest á, í sambandi
við atvinnulífið og þjón-
ustu við það,“ segir Þórð-
ur.
„Það var orðin greini-
leg krafa í þjóðfélaginu
um breytingu á lögfræði-
menntun, en vegna þess að
það var engin samkeppni í
lögfræðinámi þá var engin
pressa á breytingar og menn komu
sér bara þægilega fyrir. Hér við
Háskólann í Reykjavík voru menn
sífellt að leita að því hvar þörf
væri fyrir nýja eða breytta mennt-
un, og árið 2001 var farið að skoða
lögfræðina. Eftir að hafa rætt við
ýmsa menn í atvinnulífinu var mér
ljóst að það var mikil þörf á því að
breyta lögfræðimenntun og færa
hana til nútímans.“
Hann segir viðtökurnar hafa
verið framar vonum þegar deild-
in var sett á fót. Ætlunin hafi verið
að taka inn að hámarki sjötíu nem-
endur en 220 umsóknir bárust.
„Það kom okkur verulega á óvart
hversu margir sóttu um og ekki
síður hversu góðar umsóknirnar
voru. Þegar upp var staðið ákváð-
um við að taka inn 81 nemanda. Við
lögðum síðan af stað með þessa
nemendur og sjö kennara í ágúst
2002.“
Í dag eru um 350 nemendur við
nám í grunn- og meistaranámi, og
starfsmennirnir orðnir 69.
Þórður segir kennsl-
una við Háskólann í
Reykjavík vera frá-
brugðna hefðbundnu
lögfræðinámi á þann
hátt að tengingin við
atvinnulífið og raun-
veruleikann sé mun
meiri. „Við höfum lagt
mikið upp úr því í allri
okkar kennslu að kenna
á veruleikann. Við
erum að kenna á bók-
ina en við erum líka að
kenna nemandanum að
beita þeirri þekkingu á
þann veruleika sem við
öll lifum í. Það er það
sem gerir lögfræðina
skemmtilega.“
Sem dæmi nefn-
ir hann eina fyrstu
kennslustundina við
lagadeildina sem Einar
Páll Tamimi prófess-
or kenndi. Í stað þess
að fara í fræðileg efni
námsbókarinnar tók
hann upp plötu og spil-
aði brot úr leikritinu
Dýrin í Hálsaskógi.
„Hann gerði þetta
ekki til að skemmta
nemendum tónlistar-
lega séð heldur dró
þarna upp ákveðna
mynd til þess að vinna
með. Í skóginum var
margt að gerast og
dýrin ekki endilega jafn
rétthá. Þarna útskýrði
hann á allt öðrum for-
sendum en venjulega
hvernig þetta samfélag
okkar er.“
Hann segir kennsl-
una miða að því að allt
sem nemandinn læri
hafi skírskotun til ein-
hvers sem er raunverulega að ger-
ast. Þetta sé gert til að gera fólk að
betri lögfræðingum, þannig læri
það miklu betur það sem það þarf
að kunna og er fært um að beita
því.
Þegar Háskólinn í Reykjavík hóf
að kenna lögfræði heyrðust ýmsar
gagnrýniraddir, meðal annars úr
Háskóla Íslands þar sem lagadeild-
in hafði setið ein að lögfræðinámi
síðan 1908.
„Það var dálítill hvellur á sínum
tíma og gekk mikið á milli deild-
anna þegar við fórum af stað, það
er alveg rétt. Deilurnar snerust að
mestu leyti um hvort viðurkennt
væri að okkar nemendur sætu við
sama borð og þeir sem útskrifuðust
frá Háskóla Íslands að loknu fimm
ára námi. Við hefðum verið í slæm-
um málum hefði það ekki geng-
ið eftir. Það var hins vegar ljóst
frá byrjun að það gat ekki stað-
ist að okkar nemendur væru ann-
ars flokks, og eftir að við höfðum
fengið okkar réttindi kom á dag-
inn að málið var allt á misskilningi
byggt.“ Þórður segir ekkert ósætti
á milli lögfræðideildanna tveggja í
dag, fyrir utan eðlilegan ríg milli
keppandi aðila.
En hvernig líst Þórði á þann hóp
nemenda sem er að útskrifast
núna?
„Það er engin spurning að þess-
ir nemendur verða skólanum til
sóma. Þeir hafa staðið sig vel hér
í náminu, og margir þeirra hafa
starfað hjá fyrirtækjum og stofn-
unum í starfsnámi á meðan á nám-
inu hefur staðið.“
Þórður segir að þannig fái nem-
endurnir mikla reynslu og tengsl
skólans við atvinnulífið styrkist.
„Við höfum fengið mjög jákvæð
viðbrögð frá þessum fyrirtækjum
og stofnunum.
Það segir sitt að margir af þess-
um nemendum hafa verið ráðn-
ir til þessara sömu fyrirtækja að
lokinni útskrift.“
Hann segir að í mars hafi um
sextíu prósent þeirra sem útskrif-
ast um næstu helgi verið búin að
ráða sig til starfa, og flest með tvö
eða þrjú atvinnutilboð. Í dag séu
allir komnir með starf fyrir utan
þá sem hyggja á framhaldsnám.
„Vinnumarkaðurinn er mjög
góður fyrir lögfræðinga í dag. Það
hefur verið skortur á þeim frekar
en hitt, sérstaklega hjá þeim sem
eru að sérmennta sig inn á svið
eins og félagarétt, samkeppnisrétt
og Evrópurétt.
Fyrirtækin eru að stækka og þar
er gríðarleg þörf fyrir vel mennt-
aða lögfræðinga.“
Lögfræðinám fært til nútímans
Háskólinn í Reykjavík útskrifar nú í fyrsta skipti lögfræðinga með fullnaðarpróf í lögum. Áttatíu og einn nemandi hóf nám við
lagadeildina þegar hún var stofnuð fyrir fimm árum, fjörutíu og tveir útskrifast 9. júní. Salvar Þór Sigurðarson ræddi við Þórð S.
Gunnarsson, forseta lagadeildar, um nútímalegri lögfræðimenntun og Dýrin í Hálsaskógi sem kennslutæki.
„Ég óska útskriftarnemunum til hamingju,“ segir Páll Hreinsson for-
seti lagadeildar Háskóla Íslands. Páll er einn þeirra sem gagnrýndu
fyrirkomulag lögfræðináms þegar lagadeildir voru stofnaðar við Há-
skólann í Reykjavík, Háskólann á Akureyri og á Bifröst.
„Gagnrýnin laut að því að íslensk stjórnvöld völdu ekki með skýr-
um hætti hvaða kerfi ætti að nota í lögfræðinámi. Þar kemur til greina
annars vegar norrænt kerfi, þar sem fram fer ákveðin lágmarkssam-
ræming á inntaki námsins, og hins vegar bandarískt kerfi þar sem allir
eru settir í samræmt próf, til dæmis hjá lögmannafélaginu. Málið var
ekki klárað á sínum tíma og er í ákveðnu óvissuástandi í dag.“
Hann segir fjölbreytni í laganámi af hinu góða, en dómarar og mál-
flutningsmenn þurfi aðra þekkingu en lögfræðiráðgjafar hjá fyrir-
tækjum. Þrátt fyrir það heiti allir lögfræðingar sem útskrifast.
„Þar sem réttaröryggi er í húfi getur þurft ákveðna lágmarksþekk-
ingu sem þarf annað hvort að prófa til dæmis hjá lögmannafélaginu
eða hafa staðlaða hjá skólunum. Það er vísir að slíku prófi hjá lög-
mannafélaginu í dag, en það tekur til mjög fárra þátta.“
Hamingjuóskir til útskriftarnema
Deilurnar
snerust að
mestu leyti
um hvort
viðurkennt
væri að okk-
ar nemend-
ur sætu við
sama borð
og þeir sem
útskrifuðust
frá Háskóla
Íslands að
loknu fimm
ára námi.
Við hefðum
verið í slæm-
um málum
hefði það
ekki gengið
eftir.