Fréttablaðið - 17.02.2008, Qupperneq 11

SUNNUDAGUR 17. febrúar 2008 11
UMRÆÐAN
Bókaforlög
Nýleg ákvörðun Sam-keppniseftirlitsins
um samruna JPV og
Vegamóta (Eddu útgáfu)
í útgáfufyrirtækið For-
lagið hefur vakið nokkra
og verðskuldaða athygli
og sýnist sitt hverjum
um gagnsemi ákvörðunarinnar.
Ákvörðun Samkeppniseftirlits-
ins var tekin að undangenginni
ítarlegri gagna- og upplýsinga-
öflun sem leiddi í ljós að samrun-
inn kynni að verða skaðlegur
samkeppni ef ekki yrði gripið til
íhlutunar vegna hans. Samkeppn-
iseftirlitið reisti þetta mat á því
að hið sameinaða forlag myndi
að óbreyttu verða markaðsráð-
andi á almennum bókamarkaði,
með 55-60% markaðshlutdeild.
Til yrði markaðsráðandi fyrir-
tæki með verðmæt útgáfurétt-
indi og birgðir af bókum í eigu
sinni, styrkari stöðu en keppi-
nautar í samskiptum við bóksala,
einkum smærri bóksala, og
sterka stöðu gagnvart rithöfund-
um og öðru fagfólki sem vinnur
við bókaútgáfu. Rannsókn Sam-
keppniseftirlitsins sýndi að
önnur bókaforlög en Forlagið
voru með mun minni hlutdeild á
markaðnum en hið sameinaða
forlag og yrði ekkert þeirra með
meiri markaðshlutdeild en 0-5%
eftir samrunann.
Í stað þess að láta reyna á það
fyrir áfrýjunarnefnd samkeppnis-
mála og eftir atvikum dómstól-
um hvort þetta mat Samkeppnis-
eftirlitsins á markaðsráðandi
stöðu Forlagsins væri rétt,
ákváðu forsvarsmenn þess að
leggja fyrir Samkeppniseftirlitið
tillögur að skilyrðum
sem Forlagið myndi hlíta
og væru til þess fallin að
ryðja samkeppnishindr-
unum úr vegi. Leiddu
viðræður til þess að For-
lagið gekkst undir sátt
um tiltekin skilyrði sem
miða að þessu. Með því
sýndu forsvarsmenn
Forlagsins ábyrga
afstöðu.
Annars vegar er um að ræða
skilyrði sem fela í sér að For-
lagið selji frá sér tiltekin útgáfu-
réttindi ásamt bókabirgðum. Til-
gangurinn með því er að draga
úr markaðsstyrk Forlagsins
gagnvart keppinautunum. Um
leið er nýjum og smærri keppi-
nautum í bókaútgáfu gefið betra
tækifæri en ella til þess að gera
sig gildandi á þessum mikilvæga
markaði. Þannig fá þeir nú tæki-
færi til þess að eignast mikilvæg
útgáfuréttindi sem geta styrkt
stöðu þeirra og eflt samkeppni,
ef vel er á málum haldið. Tíminn
leiðir í ljós hvort og þá hvernig
þeir nýta það tækifæri.
Hins vegar eru sett ýmis önnur
skilyrði með ákvörðuninni sem
tryggja eiga að Forlagið geti ekki
neytt aflsmunar í samskiptum
við rithöfunda, smásala og aðra
sem starfa að bókaútgáfu, í því
skyni að hindra samkeppni.
Þannig er svigrúm rithöfunda til
samninga við önnur bókaforlög
tryggt, einnig er tryggt að For-
lagið mismuni ekki endurselj-
endum með ýmsum hætti og loks
mun Forlagið ekki lengur að
miklu leyti ákveða smásöluverð
bóka sinna, með svonefndu leið-
beinandi smásöluverði, eins og
hingað til, heldur munu bóksalar
ákveða smásöluverð bóka sem
þeir selja neytendum líkt og
almennt tíðkast í samkeppnisum-
hverfi.
Í umræðu um þessa ákvörðun
hefur því m.a. verið haldið fram
að allt önnur sjónarmið gildi um
bókaútgáfu en aðra markaði.
Lífsnauðsyn sé fyrir bókaútgáf-
una í landinu að forlögin séu stór,
ella fái þau ekki þrifist. Þrátt
fyrir augljósa þversögn halda
sömu aðilar því oft fram að
smærri aðilum sé í lófa lagið að
hefja bókaútgáfu og gera sig
gildandi á þessum markaði.
Ekki er hægt að fallast á að
almenn markaðslögmál eigi ekki
við á bókamarkaði. Markaðsráð-
andi staða eða einokun leiðir
almennt til hærra vöruverðs og
minna úrvals. Virk samkeppni
stuðlar að lægra verði og aukinni
fjölbreytni og gæðum. Sam-
keppniseftirlitið hefur gert sitt
til þess að nýir og smærri keppi-
nautar fái þrifist á bókamarkaði,
samkeppninni og neytendum til
heilla. Neytendur eiga það
skilið.
Höfundur er forstjóri
Samkeppniseftirlitsins.
BRÉF TIL BLAÐSINS
PÁLL GUNNAR
PÁLSSON
Eiga neytendur ekki skilið samkeppni í bókaútgáfu?
Heilbrigði búfjár
Sigurður Sigurðsson skrifar:
I. Kopareitrun
Ástæða er til að vara bændur við því
að nota viðbótarfóður og efni fyrir
aðrar dýrategundir en þau eru fram-
leidd fyrir. Það getur haft óheppilegar
afleiðingar. Vitað er um sauðfjár-
bændur, sem ekki hafa gáð nógu vel
að sér í þessum efnum, ekki lesið
leiðbeiningar á pakkningunum.
Sérstök hætta er á kopareitrun fyrir
sauðfé af steinefnablöndum, steinum
og stömpum sem ætlaðir eru öðru
búfé, t.d. nautgripum og svínum.
Kindur þola miklu minna af kopar en
fyrrnefndar dýrategundir. Koparinn
safnast fyrir í líkama þeirra og bráður
bani er þeim vís, þegar magnið er
komið yfir þolmörk.
Fóðurfræðingar, ráðunautar,
dýralæknar, afgreiðslumenn á slíkum
vörum, eftirlitsaðilar og ekki síst fram-
leiðendur og seljendur slíkra vara:
Hugið að því, hvort ástæða er til að
grípa til frekari viðvarana.
II. Heyflutningar og smithætta
Nýlega hefur orðið vart við heyflutn-
inga til Rangárvallasýslu austur yfir
Þjórsá. Sumt hefur verið unnt að
upplýsa, annað er óupplýst eða ekki
unnt að sanna.
Þetta er að sjálfsögðu brot á
reglum og glæfralegt vegna þess
að riðuveiki er talin geta borist með
heyi og riðuveiki hefur verið að
finnast í Árnessýslu um árabil, bæði í
uppsveitum og Flóa og einnig í Ölfusi
fyrir fáum árum. Mest er þó hættan
af flutningi á lifandi fé í óleyfi, en það
hefur verið gert og flutt þessa sömu
leið. Vonandi tókst að afstýra því þá
að riða bærist austur yfir Þjórsá.
Rangæingar verða að standa
saman og verja sitt svæði, aðrir geta
það ekki betur, en þeir geta leitað
aðstoðar og upplýsinga hjá héraðs-
dýralækni, ef óvissa er. Sama gildir
um menn annars staðar á landinu.
Verjið ykkar svæði og leitið aðstoðar,
ef á þarf að halda. Þetta á ekki
bara við hey frá sýktum svæðum til
ósýktra, ósótthreinsuð landbúnaðar-
tæki og reyndar allt, sem óhreinkast
hefur af sauðfé á sýktum svæðum
getur borið með sér smitefni.
Goran superform
á 4 vikum
Grand Spa | Sigtúni 38 | 105 Reykjavík | Sími 578 8200 | grandspa@grandspa.is
Námskeiðin byrja 18. febrúar!
VILT ÞÚ:
Efla orku þína og komast í form?
Léttast og bæta meltinguna?
Styrkja ónæmiskerfi og heilbrigði?
Koma jafnvægi á hormónana?
Auka andlega vellíðan?
Bæta minni og einbeitingu?
Þú getur æft hvar sem er.
Það eina sem þú þarfnast eru fáeinir fermetrar.
Það er ástæðulaust að slá slöku við.
Líkami þinn er á sama máli.
Þú þarft ekki á neinum tækjum að halda.
Aðeins eigin líkamsþyngd.
Fimm tímar í viku – brennsla – styrking – liðleiki.
Takmarkaður fjöldi.
Einkaráðgjöf og uppbygging hjá Goran.
Persónuleg næringarráðgjöf.
Ráðgjöf við matarinnkaup.
Fræðsla og eftirfylgni – 2 fyrirlestrar.
Frábær spennandi lífrænn matur.
Næringardrykkur í lok hvers tíma.
Slökun og herðanudd í pottum að æfingu lokinni,
kl. 6:30, 7:30, 10:00, 16:30 og 18:30.
Kinesis
- nýtt æfingakerfi
sem eykur styrk,
jafnvægi og liðleika.
Skráðu þig strax
í síma 578 8200
Grand Spa | Grand hótel | Sigtúni 38 | 105 Reykjavík | Sími 578 8200 | grandspa@grandspa.is
GORAN SUPERFORM er raunhæft heilsunámskeið sem
tryggir þér fullkominn árangur frá byrjun.
Tilgangur þess er að þú takir hröðum líkamlegum og
huglægum framförum og stígir örugg en einföld skref til
betri skilnings á eigin heilsu.
Þú kynnist nýjum möguleikum í matarvali, mat sem örvar
fitubrennslu. Hvernig þú átt að glíma við matar- og
sykurþörfina. Hvernig þú ferð að því að brenna meira og
léttast.