Tíminn - 06.01.1982, Blaðsíða 11

Miðvikudagur 6. janúar 1982.
Miövikudagur 6. janúar 1982.
Sjaldgæfir fuglar hérlendis:
W
HAFARNARVARPIÐ TOKST MJOG VEL
stofninn telur raú um 130 fugla

\V
■ „Hafarnarvarpið
tókst mjög vel til i ár
miðað við fyrri ár, en
stofninn telur nú um
130 fugla” sagði Ævar
Petersen fuglafræðingur
hjá Náttúrufræðistofnun
tslands í samtali við
Timann, er við ræddum
við hann um sjaldgæfar
islenskar fuglategundir.
í frétt frá Fuglavernd-
unarfélagi íslands um
haförninn segir ma. að i
ár hafi 28 pör verpt og
komust 20 ungar upp úr
18 hreiðrum en 10

f K~.fi
■ •

hreiður misfórust af
ýmsum orsökum.
„Hluti skýringar þess aö varp-
iðtókstsvo vel sem raun ber vitni
er að nú verptu mun fleiri pör en
áður auk þess að 1981 var gott
varpár, en þeim hefur stöðugt
farið fjölgandi frá þvi að Fugla-
verndarfélagið var stofnaö.”
„Félagið var stofnað fyrir 20
árum gagngert til friðunar haf-
erninum en þá verptu aðeins 5-6
pör hérlendis og stofninn taldi aö-
eins um 40 fugla, ,,en hann haföi
ekki veriðmikið stærri frá þvi um
aldamót.
„Haförninn hefur verið alfrið-
aður frá 1913 en honum fór ekki að
fjölga fyrr en félagið tók hann upp
á arma sina.”
„Skömmu fyrir aldamót eða
upp úr 1880 er stofninn talinn vera
um 100-200 pör sem verptu hér.

' í iii' ~ f Wi|
* | '■<* j • -
■ .■■:::■■
■ '■'

'
£** " %
&
■ „Nú verptu fleiri pör en áöur en þeim hefur stööugt fariö fjölgandi frá
stofnun Fuglaverndarfélagsins" sagöi Ævar Petersen fuglafræðingur.
Timamynd GE
■ „Tel vafasamt aö hægt sé aö bjarga haftyrðilsstofninum
hérlendis”.
.Keldusvinihefur stórfækkaöhér þóttekkisé þaö útdautt’
Þá stofna æðabændur svonefnt
Vargafélag og greiddu þeir 20 kr.
fyrir hvern örn sem náðist sem
var ekki svo litill peningur á þeim
tima. Auk þess var farið aö eitra
fyrir ref á þessu timabili og þar
sem haförninn er fyrst og fremst
hrææta þá sótti hann mjög i hin
eitruðu hræ sem ætluð voru til út-
rýmingar refnum og af þeim sök-
um fækkaði honum svo lá við út-
rýmingu hérlendis”.
„Sem fyrr segir telur stofninn
nú um 130 fugla en erfitt er að
meta stofnstærðina þar sem ung-
fuglar flakka viða. Fugla-
verndarfélagið hefur leitast við
aö skrá hreiðrin en auk þess fáum
viö hér viða upplýsingar að um
örninn.”
,,A hverju ári sjást ungfuglar
frá V-Skaftafellssýslu og um
allan vesturhluta landsins aö
Þingeyjasýslum.”
1 frétt frá Fuglaverndarfélag-
inu segir að til samanburðar við
islenska stofninn þá eigi haförninn
mjög i vök að verjast i heiminum.
Hann hefur dáið út viöa i Evrópu
og nú eru þar til dæmis aðeins 9
pör i Finnlandi, 4 pör i V-Þýska-
landi og eitt par i Rúmeniu
Grikklandi og Júgóslaviu. Hins-
vegar mun að sögn Ævars vera
nokkuð sterkur stofn i Noregi auk
þess sem nokkuð finnst af tegund-
inni á Grænlandi.
Aðrar sjaldgæfar teg-
undir
Fyrir utan haförninn eru til
fi’ . * 'fií' v / * £
Wfv '
.
i"'!" tfií
Wm itÉp
ifi ?■& t '"4'<fifi?

ap
Ekki hefur fundist hreiöur snæuglu hér s.1. 25 ár.
Hafarnarungar i hreiöri.
Vænghaf fullvaxins hafarnar er nokkuö viöamikiö eins og sést hér.
nokkrar mjög sjaldgæfar fugla-
tegundir hérlendis, svo sjald-
gæfar að hætta er á að þær séu að
deyja út hér. Við spurðum Ævar
um þær helstu.
„Þórshani er mjög sjaldgæfur
hér og honum hefur farið
fækkandi að undanförnu. Hann
verpir mjög norðarlega og segja
má að Islands sé a syðstu mörk-
um varpsvæöis hans, en þetta er
litill vaðfugl skyldur óðinshana.”
„Haftyrðill verpir hvergi hér-
lendis nema i Grimsey og svipað
og hjá þórshana þá er Island á
syöstu mörkum varpsvæðis hans
en hann er mjög algengur á
Grænlandi.”
„Um aldamótin verptu hér um
150-200 pör af haftyrðli en er við
könnuðum varpið i sumar þá
reyndust aöeins 5 fuglar vera
eftir i Grimsey þannig að þessi
fugl er að hverfa héðan, mun
raunar örugglega gera það nema
eitthvað róttækt sé gert i málinu.
Og jafnvel þó eitthvað sh'kt yrði
gerttel ég vafasamtað hægt sé að
bjarga stofninum hér, hann er
kominn svo langt niður.”
Snæugla
„Snæugla er fugl sem verpti
hér á miðhálendinu en ekki hefur
fundist hreiður sliks fugls hér i 25
ár. Þessi fugl sést hér þó öðru
hverjuen það eru sennilega flæk-
ingar frá Grænlandi og ég tel
varasamt að telja hann með
islenskum varpfuglum nú. Hann
var það hér áður fyrr en aldrei i
verulegum mæli.”
„Auk þessara tegunda sem ég
hef talið upp má nefna keldusvin-
iö. Það hefur aldrei verið algeng-
ur fugl hérlendis og hefur þvi án
efa stórfækkað þótt ekki sé það
útdautt hér. Hinsvegar er erfitt
að a thuga þann fulg þar sem hann
fer mjög leynt.”
Fjölgun
Þótt ýmsum fuglategundum
fari fækkandi hér þá eru einnig til
tegundir sem fjölgaö hefur mikið.
„Af þeim tegundum sem
fjölgað hefur mikið hérlendis má
fyrst og fremst nefna máva, til
dæmis svartbak. Það er þó erfitt
að meta þetta spursmál þvi menn
eru ekki á eitt sáttir um fjölda
svartbaksins til dæmis.”
„Æöarbændur hafa skorið upp

>
herör gegn honum og vildu helst
útrýma þessari tegund en hins-
vegar ber að lita á það að hann er
ein allsherjar sorpeyöingarstöð
og étur úrgang sem við hendum.”
„önnurtegund sem mjög hefur
fjölgaö hér er grágæsin en nú er
hvergi eins mikið al grágæs i
heiminum og hérlendis en þeim
fugli er stundum ruglað saman
við heiöargæsina sem við hölum
einnig megnið af hérlendis, þ.e.
talið er að 70-80% heiðargæsar-
innar i heiminum verpi hérlend-
is.”
—FRI

Nær fullvaxinn haförn.