Tíminn - 09.02.1982, Blaðsíða 8

8
Þriðjudagur 9. febrúar 1982.
Witwiiwí
Otgefandi: Framsóknarflokkúrinn
Framkvæmdastjóri: Jóhann H. Jónsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur
Gislason. Skrifstofustjóri: Jóhanna B. Jóhannsdóttir. Afgreiðslustjori: Sig-
urður Brynjólfsson. Ritstjórar: Þórarinn Þorarinsson, Elias Snæland Jóns-
son. Ritstjórnarfulltrúi: Oddur V. olafsson. Fréttastjóri: Páll Magnússon.
Umsjónarmaður Helgar-Timans: lllugi Jökulsson. Blaðamenn: Agnes
Bragadóttir, Bjarghildur Stefánsdóttir, Egill Helgason, Friðrik Indriðason,
Heiður Helgadóttir, Jónas Guðmundsson, Kristinn Hallgrímsson, Kristin
Leifsdóttir, Ragnar orn Pétursson (iþróttir), Skafti Jónsson. Utlitsteiknun:
Gunnar Trausti Guðbjörnsson. Ljósmyndir: Guðjón Einarsson, Guðjón
Róbert Agústsson, Elin Ellertsdóttir. Myndasafn: Eygló Stefánsdóttir. Próf-
arkir: Flosi Kristjánsson, Kristin Þorbjarnardóttir, Maria Anna Þorsteins-
dóttir.
Ritstjórn, skrifstofur og auglýsingar: Siðumúla 15, Reykjavik. Simi:
86300. Aualýsinaasinii: 18300. Kvöldsimar: 86387, 86392. — Verð i lausasölu
• 6.00. Askriftarqjald á mánuði: kr. 100.00— Prentun: Blaðaprent hf.
Stefnumótun
í tölvumálum
■ Snemma á yfirstandandi þingi flutti Davið
Aðalsteinsson, ásamt sex þingmönnum Fram-
sóknarflokksins öðrum, tillögu um stöðu, þró-
unarhorfur og stefnumörkun i upplýsinga- og
tölvumálum.
Efni tillögunnar er að fela rikisstjórninni að
skipa sérstaka nefnd, sem geri tillögur um með
hvaða hætti islenzkt þjóðfélag geti bezt numið og
hagnýtt sér hina nýju tækni til alhliða framfara,
svo sem að þvi er varðar atvinnumál, félagsmál,
fræðslumál, mál varðandi almennar upplýsingar
og aðra þá þætti er varða samfélagið. Nefndin
skal við störf sin hafa hliðsjón af þeirri vinnu og
þeim skýrslum, sem þegar kann að vera lokið
hérlendis og erlendis. Nefndin skal hafa lokið
störfum og birt niðurstöður fyrir árslok 1982.
1 greinargerð tillögunnar segir m.a.:
,,Ætla má að tölvuvædd meðhöndlun upp-
lýsinga og tölvustýrð tækni sé i þann mund að
breyta þjóðfélaginu svo að um munar. Mark-
verðar breytingar eru i vændum, sem rætt er um
og likt er við byltingu. Þvi verður tæpast mót-
mælt, að okkar þjóðfélag, eins og flest önnur
vestræn riki, sé illa i stakk búið til að takast á við
þann vanda, sem fyrirsjáanlega mun fylgja upp-
lýsinga- og tölvubyltingunni.
Hvers kyns tæki til öflunar, vinnslu og miðl-
unar á upplýsingum hafa rutt sér til rúms á
siðastliðnum árum og áratugum. Vöxtur þess-
arar tækni hefur verið mikill. Möguleiki á þvi að
framleiða ódýrar einingar, sem til þarf, hafa
stóraukizt. Er hér átt við örtölvurnar svonefndu.
Fyrirsjáanlegt virðist að alls kyns tölvur, tölvu-
vædd og tölvustýrð heimilistæki verði al-
menningseign innan 5-10 ára. Fyrirtæki lands-
manna taka þessa tækni sem óðast i þjón-
ustu sina, og sýnt er að áhugi á henni er geysileg-
ur.”
í greinargerð tillögunnar er siðan rakið að
tölvubyltingin hafi sinar skuggahliðar, ýmisleg
félagsleg vandamál og atvinnuleysi. Eftir að
þessu hefur verið lýst, segir i greinargerðinni:
,,Ljóst er, að mikilla og skjótra aðgerða er þörf,
ef þjóðfélagið á ekki að verða leiksoppur
glundroðakenndrar og tilviljanakenndrar upp-
byggingar. Eitt frumskilyrði þess, að rétt verði
við brugðizt er, að almenningur fái glögga hug-
mynd um tæknina og hið nýja þjóðfélag, sem hún
mun leiða af sér. Almenn og viðsýn fræðsla um
þessi mál virðist þvi meginnauðsyn. Enn, sem
komið er, er sú takmarkaða kennsla, sem fram
fer, tæknileg i eðli sinu. Hún er snauð af umfjöll-
un um áhrif tækninnar á þjóðfélagið, um ýmsa al-
menna möguleika, sem tæknin býður upp á, og
þá byltingu, sem i vændum er, varðandi upp-
lýsingaöflun úr gagnabönkum, og margt fleira á
upplýsinga- og tölvusviðinu.”
Þá segir i greinargerðinni, að mikilvægt sé að
skipuleggja almennt nám um upplýsinga- og
tölvumál, sem tæki til fleiri þátta en nú er gert.
Hér er vissulega hreyft miklu stórmáli.
Vonandi mætir það stuðningi á Alþingi.
Þ.Þ.
á vettvangi dagsins ;
Blöndungar
í svidsljósi
eftir Rósmund G. Ingvarsson
■ A6 undanförnu hafa nokkrir rit-
snillingar úr hópi svonefndra
blöndunga látiö ljós sitt skina á
siðum Timans.
Magnús á Sveinsstöðum riður á
vaðiö með smágrein 24. des. s.l.
og er þar að hugga trúbræöur
sina, og mun ekki af veita þvi
ólgusamt er I þeim herbúðum.
Torfi á Torfalæk kemur i sviös-
ljósiö I Timanum 7. jan. s.l. Hann
nefnir grein sina „Eftir Kastljós”
en mig minnir aö sjónvarpsþátt-
urinn sem til er vitnað sé úefndur
Fréttaspegill en ekki Kastljós.
Greininni fylgir mynd af Torfa
ungum og þá væntanlega i ferm-
ingarfötunum. Þessari grein
Torfa hefur verið svarað að
nokkru. Hann ræðir um jóla-
sveina og Jörvagleði, peningaflóð
til Svínavatnshrepps og hættu á
eignarnámi sem hann telur að
verði óhagstætt bændum. Þá hæl-
ir hann samningum, sem hann
taldi svo sjálfsagt að samþykkja
aö ekki tæki þvi að gefa sveitung-
unum kost á að ræða hann á fundi
heldur samþykkti f.h. Torfalækj-
arhrepps athugasemdarlaust.
Aörir sveitahreppar höfðu hins
vegar margt við hann (þá), að at-
huga, sem engan ætti að undra
sem séð hefur þau herlegheit.
Lokaorð Torfa
Margt i grein Torfa er vafa-
samur sannleikur svo ekki sé
meira sagt og vafamál aö sumt af
þvl geti verið málstaö hans til
framdráttar eins og þegar hann
ræðir um þá „geysilegu breyt-
ingu” sem verði á högum fólks og
„mannlifinu kringum það”.
Lokaorö hans eru á þessa leið:
„Ég gat þess i upphafi þessarar
greinar að margt hefði komið
fram i fjölmiölum og blaöaskrif-
um sem vissulega væri ekki vit-
urlega fram sett. Það leiöi ég hjá
mér að fjalla um af þeirri ein-
földu ástæðu að þau skrif sem
skrifuð eru I annarlegu hugar-
ástandi með reiði i huga eru alltaf
neikvæð og falla þvi um sjálf
sig”.
Torfi dagsetur grein sina 21.
des. 1981. „Kastljósið” hans var
þá nýafstaöið og þar fór hans
maöur halloka. Svör hrepps-
nefnda, sem ekki samþykktu
samninginn voru einnig nýkomin
fram. Lokaorð Torfa hitta þvi
hann sjálfan og eru réttmæt i þvi
tilfelli.
Björn Egilsson kemur á vett-
vang 30. des. og er gustmikill
nokkuð. Sýnist mér aö hin ágætu
lokaorð Torfa eigi ekki siður vel
viö þar. Ætla verður að Björn hafi
skrifað þetta eigi siöar en 21. des.
eða verið a.m.k. byrjaður þá.
Björn ræðst á ákveöinn mann af
tilefnislitlu og þarflausu og vænir
hann um gáfnaskort og annað
verra. Mun hann svara Birni
sjálfur ef hann telur æsingaskrif-
ið svara vert. Ég vil hins vegar
ráðleggja Birni aö biðjast opin-
berlega afsökunar, þvi hann
byggir ásakanir sinar á misskiln-
ingi og rangtúlkun. En ástæöan til
þessa frumhlaups Björns er trú-
lega sú, að Blönduvirkjunartrú-
arofstækið hefur hlaupið með
þennan aldna heiðursmann i gön-
ur.
Forskrift handa
fjárbændum
A sveitarfundinum hér i
Lýtingsstaöahreppi 14. des. s.l.
hafði Björn sig talsvert i frammi
og var raunar aðalræöumaöur af
hálfu blöndunga. M.a. tók hann
mig undirritaöan sérstaklega fyr-
ir og sagöi aö ég gæti ræktað
tvisvar sinnum meira en búið er
að rækta á minni jörð og beitt án-
um á það yfir sumariö og þá þurfi
ég ekkert að reka i afrétt nema
gemlinga. Svo mikil var hans
speki. Þetta er sú forskrift sem
talsmaöur Blönduvirkjunar gefur
fjárbændum. Hann nefndi hins
vegar ekkert aö ræktunin mun
vera talsverðum örðugleikum
bundin og kosta mikið fé, svo og
viðhald hennar, áburður á hverju
ári, aukagiröingar og viðhald
þeirra. Lyfjakostnaður eykst
einnig verulega. Þá hefur þessi
búskaparháttur i för með sér
mikla aukavinnu. Móti þessu
sparast ekkert nema kostnaöur
við að koma lambfé i afréttinn, en
fjallskilagjöld yröi . að greiöa
jafnteftir sem áöur. Þá eru ótalin
vandkvæöi sem eru á túnbeit og
kanske yrði aö fækka fénu svo
þetta væri hægt.
En hvað ætli nettóhagnaður
yrði svo af búrekstrinum. Svo
langt hefur þessi talsmaður land-
eyðingarinnar miklu ekki hugsað
dæmiö, enda mun það ekki til siðs
i þeim herbúöum. Þar láta menn
sér nægja að beita slagoröum, en
gera litið af aö færa rök fyrir
þeim.
Ályktun útskýrd
Siðast kom svo grein eftir Sig-
urö A. Pétursson i Merkjalæk i
blaðinu 23 þ.m. Það blað er nv-
lega komiö til min og er liklega
Spor í
áttina
eftir Kristínu Jónsdóttur
■ Ari fatlaðra er nú lokið. Margt
var gert til endurbóta á ýmsum
sviðum og enn fleira til aö vekja
athygli almennings á þvi hvar
þörfin kallar brýnast hjá þeim
hluta þjóðarinnar, sem ekki
gengur heill að starfi og leik.
Svo mörg eru þau verkefni,sem
ólokið er eða ekki hafin, aö við
hljótum að sta ldra við og hugleiða
hvar við stöndum og hvaö skal
hafa forgang. Það er gott að nú
skuli betur en fyrr hlúö að fötl-
uðum börnum og þau látin njóta
einhverrar menntunar og likams-
þjálfunar strax frá byrjun eftir
getu sinni, en það er lika stór
hópur af fullorðnu fötluðu fólki,
sem i bernsku fékk enga menntun
eða aðra þjálfun af þvi að það var
ekki fært umaöstunda almennan
skóla og þjóðfélagið hafði ekki
upp á neitt annað aö bjóða þvi i
staðinn.
Þjóöin er i skuld við þetta fólk,
og þar sem ekki er lengur hægt aö
gefaþvi þaö sem þaö fór á mis við
ibernsku ættiaö bjóða þvi upp á
fullorðinsfræðslu og afþreyingu i
ýmsu formi.
Það þarf aö stofna endur-
hæfingarbúðir á nokkrum stöðum
á landinu, þarsem starfaö væri á
námskeiöum, sem gætu verið
fjölbreytt að efni og kannski mis-
jafnlega löng eftir ástæðum.
Fólk sem getur ekki stundað
vinnu, býr heima eða á stofn-
unu m o g á f árra kosta völ t il upp-
lýftingar ætti að sitja fyrir um
aögang aö þessum námskeiöum.
A sumrin mætti reka þar
sumarbúöastarf, en á veturna
meira sem einhvers konar skóla-
hald.
Svona staðir yrðu fljótt vinsælir
og fólk mundi hlakka til að koma
aftur. Væru til slikir staðir, þar
sem fatlaðir gætu sótt um tima-
bundna dvöl, opnaöist ný leið
fyrirþásemeru bundniryfir fötl-
uöum skjólstæöingum, sem ekki
er hægt að skilja eftir eina heima
þegar farið er I fri, og hverjir
hafa fremur þörf á að hleypa
heimdraganum og komast
frjálsir i' fri en einmitt þeir, sem
veita fótluðum þjónustu árum
saman? Þaðgetur verið erfitt að
finna stað i þeim tilfellum. Og
litið verður um ánægju i' góöu frii
viti maður skjólstæöing sinn i ein-
hverjum geymslustað þar sem
hann langar ekki að vera og biður
þess hryggur aö komast heim
aftur.
Til er þó fólk, sem beiö ekki
eftirárifatlaöra tilaðstfga spor i
þá átt, sem ég var aö tala um.
1 Heiðarskóla aö Leirá i
Borgarfiröi hefur Siguröur R.
Guðmundsson, skólastjóri þar,
haldiö iþróttanámskeið fyrir
fatlaða í nokkur sumur.
Ég átti þess kost að dvelja þar
tvö undanfarin sumur 8 daga i
senn ásamt fötluðum syni
minum.
Aðstoðarfólk Sigurðar var stór
hluti fjölskyldu hans og nokkrir
aðrir. Þetta fólk var allt samtaka
i þvi aö gera dvalargestum dvöl-
ina sem auðveldasta og ánægju-
legasta.
Þaö hlýtur að vera erfitt verk
að þjálfa fatlað fólk, að svo
mörgu þarf að hyggja og halda
mætti að það væri nóg dagsverk
handa iþróttakennurunum, en
þeir létu sig þó ekki muna um að
ganga f heimaverkin þegar inn
var komið og hjálpa til við mál-
tiðir og ganga frá i eldhúsinu á
eftir.
Ég hef ekki annarsstaöar séð
fólk vinna af meiri snerpu.
Envikjumnú aö dvalargestum.
Þeir voru með ýmsar tegundir
fötlunar, sumir i hjólastólum,
hækjufólk, fólk með gervifót,
heyrnarskertir og þroskaheft
fólk, meö fulla hreyfigetu. Sumir
voru þannig settir að maöur hlaut
að undrast aö þeir skyldu yfirleitt