Fréttablaðið - 07.09.2008, Blaðsíða 10

10 7. september 2008 SUNNUDAGUR
K
ristján heilsar mér
með breiðu brosi og
söng og kyssir á
mér handarbakið
eins og ítalskur
greifi. Hann hefur
nýlokið við veglegan hádegisverð
á veitingastaðnum Vox og hemur
vart gleði sína yfir því að syngja
undir leikstjórn Sveins Einars-
sonar á sviði Íslensku óperunnar í
fyrsta sinn á glæsilegum þrjátíu
ára óperuferli.
„Mér líður eins og hamingju-
samasta manni á jarðríki, þetta er
alveg yndislegt. Þetta er afskap-
lega ólíkt því sem ég er vanur að
gera, að vinna í þessu litla húsi hér
í Reykjavík eftir að hafa sungið í
stærstu óperuhúsum heims, en ég
hef afar sérstaka tilfinningu fyrir
þessari uppfærslu, það er eitthvað
sérstakt í loftinu. Ég finn ilminn
af kúltúr. Það er nefnilega ekki
endilega þannig að þessi stóru
leikhús og óperur séu með eitt-
hvað stórkostlegra en minni leik-
húsin. Ég hef nú sungið í yfir þrjá-
tíu ár hjá óperum eins og
Metropolitan, Vínaróperuna og La
Scala, en það verður að segjast að
í þessum stóru húsum er þetta
meiri rútína, meiri maskína. Þá
getur vinnan orðið dálítið eins og
að fara á skrifstofuna. Það kemur
stundum fyrir að ég er beðinn að
stíga upp í flugvél og beðinn um
að koma sama kvöld að syngja til-
tekið hlutverk. Þá hittir maður
oftast ekki meðsöngvarana fyrr
en fyrst á sviðinu sjálfu. En ég
finn sterklega fyrir þessari ástríðu
hérna núna sem þarf til að ná
árangri í söng og leik. Þegar
maður er kominn svona djúpt ofan
í list sína sem listamaður er það
svo unaðslegt að upplifa þessa til-
finningu.“
Kristján hefur áður unnið undir
leikstjórn Sveins Einarssonar en
hann starfaði með Kristjáni í Þjóð-
leikhúsinu og leikstýrði honum
meðal annars í La Bohéme og Á
valdi örlaganna ásamt Grímudans-
leik Verdis, sem er í miklu uppá-
haldi hjá Kristjáni. „Það er dásam-
legt að vinna með Sveini aftur en
með honum get ég leyft mér að
vera hreinskilinn og samskipti
okkar eru einstaklega góð. Við
erum góðir mátar og ég fæ að
segja það sem ég vil. En auðvitað
passa ég mig á að vera ekki of
frakkur. Við höfum stórgott fyrir-
komulag, það hittast allir yfir
kaffibolla fyrir hverja æfingu og
fá að segja það sem þeim liggur á
hjarta. Það er svo gott hér heima
að það er auðveldara að vera með
skoðanaskipti en í stóru leikhús-
unum. Það er líka afskaplega
ánægjulegt að uppgötva þessa
nýju kynslóð af hæfileikaríku
fólki hér heima sem vinnur svo
vel með þessum gömlu ljónum og
kúltúrboltum sem eru inni á milli.
Og þar sem ég er nú sérlega
mikið fyrir kvenfólk þá verð ég að
minnast líka á þær frábæru konur
sem eru að vinna í verkinu, leik-
myndina eftir Þórunni Þorgríms-
dóttur og búninga Helgu Björns-
son en hvorutveggja er einstaklega
vel heppnað. Einnig er afar mikill
fengur fyrir óperuna að njóta tón-
listarstjórnar Kurts Kopecky. Ég
er ákaflega spenntur fyrir sýning-
unni og held að við séum að gera
góða hluti.“
Alúð og virðingu vantar í umræðu
um óperuna
Ég spyr Kristján hvað honum finn-
ist um nýtt tónlistarhús sem er
væntanlegt við höfnina þar sem
Íslenska óperan fær ekki aðsetur.
„Ég ætti nú kannski að halda kjafti
og liggja á mínum skoðunum um
þetta. En þetta er ansi dapurlegt í
ljósi þess að ég og vinur minn
Kristinn Sigmundsson og fleira
gott fólk stofnuðum þetta félag
áhugamanna fyrir byggingu tón-
listar- og óperuhúss í Reykjavík,
söfnun sem fólk er enn að greiða í.
Svo skilst mér að peningarnir
renni beint í þetta tónlistarhús þar
sem aldrei var gert ráð fyrir óper-
unni og það finnst mér sorglegt.
En þetta er eflaust okkur að kenna
líka. Ég hefði viljað sjá sess óper-
unnar mun sterkari hér á Íslandi.
Mér finnst umræðan um Íslensku
óperuna ekki einkennast af virð-
ingu og alúð. Fólk segir yfirleitt,
„æ, greyin, þeir reyna það sem
þeir geta“. Þetta hugarfar þoli ég
ekki.“
En gæti verið að áhugi fólks, og
þá sérstaklega ungu kynslóðarinn-
ar, sé dvínandi á óperu hér heima?
„Auðvitað minnkar áhuginn þegar
það eru aðeins örfáar sýningar
settar upp sem eru svo í sumum
tilfellum tættar niður af gagnrýn-
endum. Stundum er sú gagnrýni
réttmæt, því það gefur augaleið að
ef það eru margar slæmar sýning-
ar í röð þá hefur það slæm áhrif á
heildina. Ég hef ekki fylgst eins
vel með og ég hefði viljað, en mér
sýnist sumar sýningar hafa verið
slæmar en aðrar að sama skapi
áhugaverðar. Mér finnst kannski
hafa verið of lítið um unga söngv-
ara en þó er verkefnavalið miðað
við húsnæðið sem óperan hefur
dálítið betra núna en undanfarin
ár. Það segir sig sjálft að leikhús
og ópera er bara „bissness“, þetta
bara verður að ganga upp, verður
að seljast, alveg eins og þegar
maður gefur út bók eða plötu. Það
verður að velja verkefnin rétt,
ekki endilega það sem höfðar mest
til almennings heldur fyrst og
fremst að gera eitthvað gott.“
Heldur sér í formi með
bátadellunni
Á löngum ferli sínum hefur Kristj-
án sungið í yfir sjötíu óperum og
hann segir að af þeim öllum séu
óperur eftir Verdi og Puccini
ávallt í miklu uppáhaldi. „Ég hef
alltaf álitið mig ítalskan tenór og
líður best í þeim verkum. En núna
er ég í tveimur til þremur góðum
uppfærslum á ári og það sem eftir
er tímans fer í kennslu.“ Kristján
kennir um tólf nemendum í stúdíói
sem hann hefur útbúið heima hjá
sér. „Helmingur nemenda minna
er íslenskur og það er heilmikið að
gera. Það eru margir mjög hæfi-
leikaríkir og ég sé að minnsta
kosti tvo eða þrjá sem gætu náð
mjög langt í framtíðinni. Ég er
mjög bjartsýnn.“
Sjálfur segir Kristján það afar
mikilvægt fyrir unga söngvara að
fara utan en hann fór sjálfur til
Finn ilminn
af kúltúr
Óperusöngvarinn og stórtenórinn Kristján
Jóhannsson stígur í fyrsta sinn á svið Íslensku
óperunnar nú í september í ítölsku verkunum
Cavalleria Rusticana og Pagliacci. Anna Margrét
Björnsson hitti Kristján yfir bolla af rjúkandi Earl
Grey-tei og ræddi um verkefnið, stöðu óperunnar
hérlendis og mótorhjóladelluna á Ítalíu.
KRISTJÁN VIÐ ÆFINGAR Í ÍSLENSKU ÓPER-
UNNI „Það er dásamlegt að vinna með
Sveini Einarssyni aftur en með honum
get ég leyft mér að vera hreinskilinn og
samskipti okkar eru einstaklega góð.“
Ef einhver kæmi með
tilboð til mín um
starf hér heima gæti
mér snúist hugur. Ég
gæti vel hugsað mér
að koma að menn-
ingar- eða óperu-
málum hér heima, og
það væri kannski
ekkert óeðlilegt eftir
langan feril minn í
bransanum.
Ítalíu í upphafi ferilsins. „Ég held
ekki að ég hefði náð svona góðum
árangri ef ég hefði ekki farið til
Ítalíu. Nema kannski ef ég hefði
farið til Vínar eins og stóð til í upp-
hafi, þá hefði ég orðið Wagner-
söngvari í staðinn,“ segir hann og
hlær. „En þetta fer allt eftir því
hvernig maður er sjálfur innstillt-
ur. Ég hafði ástríðuna, röddina,
sjálfstraustið og metnaðinn, vildi
gera þetta og gerði það.“ Ítalía
hefur orðið heimili og heimaland
Kristjáns, sem álítur sig mikinn
Ítala inn við beinið. „Ég sökkti mér
á kaf í ítalska tungu og sumir
ítalskir vinir mínir segja mér að
ég sé ítalskari en allt sem ítalskt
er og hafa gaman af því. Ég elska
til dæmis að eyða sunnudegi með
vinum og fjölskyldu yfir löngum
hádegisverði sem teygist fram á
kvöld. Þá er glamrað á píanóið og
sungið og fyrr en varir er kominn
tími fyrir kvöldmat en þá er ég
þekktur fyrir að framreiða spag-
ettí sem ég hef vel „piccante“.“
Kristján er mikill lífsnautna maður
og segist mjög meðvitaður um að
hann sé tíu kílóum of þungur.
„En ég er í góðu formi samt. Það
má líkja skrokknum við flygil, það
er ekki að ástæðulausu að flygill
hljómar betur en einfalt píanó. Það
skiptir máli að hafa smá kjöt á
beinunum fyrir tóninn!
Annars held ég mér aðallega í
formi með mótorhjóladellu. Ég
keypti mér Yamaha Scooter nýlega
og þeysist um á honum. Svo er ég
líka með bátadellu, við hjónin
keyptum okkur fínan bát fyrir
nokkrum árum og ég er með
pungapróf,“ segir Kristján og
skellihlær. „Það er heilmikil vinna
sem fylgir bátastússinu, maður
þarf að skrúbba hann og skúra og
svo stingur maður sér nú reglu-
lega til sunds líka.“ Kristján segist
einnig njóta þess að fara í reiðtúra
þegar hann fer norður á heima-
slóðir. „Ég fór til dæmis með
dóttur minni í sumar. Hún er að
verða ellefu ára og er eina barnið
mitt sem er algerlega fætt og upp-
alið á Ítalíu. Hún fer samt reglu-
lega í heimsókn til afa og ömmu
fyrir norðan og er með hesta-
mennskuna í blóðinu.“ Ég spyr
Kristján hvað honum finnist um
virkjanaframkvæmdir á Norður-
landi sem mikið hafa verið í deig-
lunni undanfarið en hann vill lítið
tjá sig.
„Ég er ekki mjög pólitískur
maður og hef lítið fylgst með þess-
um málum á Íslandi. Ég var þó við-
riðinn stofnun félags ungra sjálf-
stæðismanna á Norðurlandi þegar
ég var sextán ára og hef verið
frekar blár í gegnum tíðina.“
Hlustar ekki á Björk
Kristján sækir Ísland reglulega
heim ásamt fjölskyldu sinni en
segir fjölskyldu og nánum vinum
fara fækkandi eftir öll þessi ár
erlendis. „En heimurinn er svo
lítill að það er ekki stórmál að
fljúga fram og til baka. Það yrði
eflaust dálítið erfitt fyrir mig að
rífa mig frá Ítalíu núna. Hins
vegar get ég sagt með fullri alvöru
að ef einhver kæmi með tilboð til
mín um starf hér heima gæti mér
snúist hugur. Ég gæti vel hugsað
mér að koma að menningar- eða
óperumálum hér heima, og það
væri kannski ekkert óeðlilegt eftir
langan feril minn í bransanum.“
Ég spyr Kristján hvert hans
fyrsta verkefni yrði ef hann mætti
vera við stjórn til dæmis í Íslensku
óperunni? „Þá myndi ég ráða tíu
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/V
IL
H
EL
M