Tíminn - 01.05.1982, Blaðsíða 10

Laugardagur 1. mal 1982
■ Þau Gyða og Jóstcinn ásamt börnunum slnum fimm. Elstur er Kristján Georg og næstur Brynjólfur, sem báðir heita I höfuðið á öfum
sinum. Eva cr að sjálfsögðu prinsessan á heimilinu og litlu bræournir heita Trausti (I fangi móður sinnar) og Tryggvi. Timamyndir Róbert.
■ „Jii, ég vinn einn fyrir fram-
færslueyri fjölskyIdunnar, en
hvort ég á þar meö að teljast
„fyrirvinnan” geta veriö áhöld
um. Þvl þótt vinnudagurinn hjá
mér fariósjaldan upp i 16klukku-
stundir þá vildi ég ekki skipta á
starfi við konuna mlna. Ég hef
tekið við heimilisstörfunum, m.a.
I 10 daga meöan kona mln skrapp
I ferðalag fyrir nokkrum mánuð-
um — þegar tvlburarnir okkar
voru 3ja mánaöa gamlir — og ég
segi þér satt, að ég hef aldrei á
ævinni veriö eins uppgefinn. Hafi
ég nokkurntlma þurft á hvild og
afslöppun að halda, þá var það
þá”.
Framanritað kom m.a. fram i
viðtali við Jóstein Kristjánsson,
sem ásamt konu sinni, Gyðu
Brynjólfsdóttur eiga auk tvíbur-
anna þrjú börn á aldrinum 4, 7 og
9 ára. Og það er gaman að skjóta
þvi hér að, að þótt mörg okkar
sem þetta lesum höfum alist upp i
hópi fimm systkina og þaðan af
stærri, þá eru timar nú svo
breyttir að fjölskylda Jósteins og
Gyðu er ein af innan við 50 fjöl-
skyldum i Reykjavik sem er sjö
manna eða stærri, samkvæmt
opinberum skýrslum. En af
framansögðu má kannski ráða að
Jósteinn geti að nokkru sett sig
inn i umræðu kvenna um tvöfalt
vinnuálag? ,,Ég skil þær mæta
vel. Það er mikil vinna að annast
heimili og börn”.
Gat ekki framfleytt fjöi-
skyldunni af launum
sjúkraliða
Jósteinn hefur lengst af starfs-
ævi sinnar unnið á Kleppsspitala,
uns hann nú nýlega gerðist með-
eigandi og tók við framkvæmda-
stjórn á Bilaleigunni Vik. Var
þetta tilviljun, eða haföir þú
áhuga á hjúkrunarstörfum?
— Raunar byrjaði ég sem
unglingur að læra pipulagnir. En
ég var bakveikur og þurfti þvi að
hætta a.m.k. um tima. Nokkrir
kunningjar minir unnu þá á
Kleppsspitala og þótti mér starf
þeirra áhugavert. Það varð úr að
ég hóf þar störf ogvann siöanþari
II ár, og lit á þau sem góöan
skóla. Bæði tel ég alla hafa gott af
þvi að kynnast, af eigin raun,
vanda þeirra sem þangaö þurfa
að leita og einnig hitt, að ég hef
hvergi á vinnustað kynnst upp til
hópa jafn góðum starfsmönnum
og starfsanda. A þetta ekki siður
við um stjórnendurna, sem eru
með afbrigðum gott fólk. A þess-
um árum unnust lika margir sigr-
ar. Sá stærsti þó e.t.v. sá, að fólk
er nú almennt farið að lita á geð-
veiki sem hver önnur veikindi.
Mér er engin launung á þvi að
ég hætti störfum á Kleppsspitala
með töluveröum söknuði. En ég
sá mig til neyddan, þvi ég gat
ekki framfleytt fjölskyldunni af
launum minum sem sjúkraliði.
Safnaði fyrir sólar-
landaferðum með sjúkl-
inga
— Mér skilst að þú hafir mikið
starfað að félagsmálum sjúkling-
anna. 1 hverju fólust þau störf
aðailega?
— M.a. i þvi að hjálpa þeim að
umgangast hverjir aðra, kenna
þeim sumum að fólk getur
skemmt sér án þess að þurfa til
þess einhverja vimugjaia og fá
aðratil að finna að lifið þarf ekki
að vera bara vinna og svefn.
Einnig skipulögðum við stuttar
feröir bæði innan borgarinnar og
utan og mikil vinna fór i að skipu-
leggja skemmtikvöld innan
spitalans. Þar sem rikiö tók ekki
þátt i kostnaði af þessu, þurfti
maöur sifellt að vera kvabbandi á
hljómsveitum, skemmtikröftum
og fleirum um að koma inn á
Klepp og skemmta. Nánast
undantekningarlaust var þessu
vel tekið og vil ég nota þetta tæki-
færi til aö koma á framfæri þakk-
læti til þeirra mörgu sem lögðu
þar af mörkum gott starf, án
nokkurrar greiðslu. 1 gegnum
þetta starf eignaðist ég lika
marga góöa vini.
— Einnig hefi ég heyrt að þú
hafir verið upphafsmaður að
ferðalögum með hópa af sjúkling-
um á sólarstrendur Spánar?
— Asamt forstöðukonunni, Þór-
unni Pálsdóttur, skipulagöi ég
slikar ferðir árlega siðustu 5 árin.
1 upphafi þótti þetta gifurleg
bjartsýni. M.a. höfðu margir tak-
markaða trú á, að okkur tækist að
safna öllu þvi fé sem til þurfti. En
eins og vitur maður sagði, „vilji
er allt sem þarf”. Það tókst að
fjármagna þetta að fullu, m.a.
með bingóum, söfnun auglýsinga
og ákaflega góðum undirtektum
fjölmargra fyrirtækja sem við
leituðum aðstoöar hjá.
t fyrsta hópnum voru 45
sjúklingar, að stórum hluta lang-
dvalarsjúklingar og margir svo-
kallaðir „erfiðir sjúklingar”. En
allt tókst þetta ákaflega vel og
varla hægt að segja að nokkurt
verulegt vandamál kæmi upp.
Það allra besta var þó, að greini-
legra framfara varð vart hjá
ýmsum þessara sjúklinga, jafn-
vel dæmi þess aö hægt var að út-
skrifa fólk skömmu eftir heim-
komuna.
í fyrstu ferðunum var nánast
um sjálfboðaliðastörf aö ræöa hjá
starfsmönnunum sem aðeins fóru
6 meö hópnum. Þeir fengu ein-
ungis greitt sitt fasta kaup, enga
yfirvinnu eða dagpeninga, þótt
vinna þyrfti nánast nótt og dag. í
siðustu ferðunum — þegar þær
voru farnar að sanna ágæti sitt —
komu Itikisspilalarnir á móti
okkur með þvi að greiða fargjald
starfsmannanna og nokkra dag-
peninga, upp i upphald þeirra
ytra.
— Þú hlýtur að kunna vel við
þig i félagsstörfum þar sem mér
skilst aö þú hafir einnig tekið
mikinn þátt i félagsstörfum
starfsmanna á Kleppsspitala?
— Það byrjaði með þátttöku i
kröfugerð út af launum. Upp úr
þvi var ég kosinn i Starfsmanna-
ráð Kleppsspitala og siðasta árið
mitt þar var ég kosinn formaður
Starfsmannaráðs rikisspital-
anna. Það ráð kýs m.a. tvo full-
trúa i Stjórnarnefnd rikisspital-
anna, en sú nefnd tekur allar
ákvarðanir um rekstur spital-
anna. Annar þessara fulltrúa var
þá dr. Tómas Helgason, sem við
áttum mjög göð samskipti við.
Hann tók verulega tillit til skoð-
ana okkar i Starfsmannaráðinu,
sem aftur varð til þess að við urð-
um áhugasamari þegar við sáum
aö vinna okkar bar árangur.
Hver fjölskylda greiðir
l. 400 kr. með Borgar-
spitalanum
— Hafa þessi störf aukið áhuga
þinn á sjúkrahúsmálum al-
mennt? Varst þú ekki einn af
þeim áhugasömustu um aö rikið
yfirtaki rekstur Borgarspitalans?
— Mér finnst það alvarlegur
hlutur að hver fjölskylda i
Reykjavik þurfi, árlega.að greiða
um 1.400 kr. að meðaltali, upp i
rekstrartap Borgarspitalans, þótt
aðeins um helmingur þeirra
sjúklinga sem þar liggja séu
borgarbúar. Ég sé ekki ástæðu til
að Reykvikingar séu að greiða
stórar upphæðir vegna þjónustu
við alla landsbyggðina. Með
þessu tel ég einnig að hægt verði
aö samhæfa og skipuleggja betur
heildarrekstur sjúkrahúsanna en
nú er og spara með þvi stórfé,
m. a. til tækjakaupa.
Listinn sterkari svona
— Nú erum viö eiginlega komin
út i borgarmálin og þar með
framboði þinu i borgarstjórn. Þá
kemur m.a. upp i hugann „ferða-
lag” þitt milli 2., 3. og að lokum 4.
sætis á listanum?
— Það var aldrei neitt vafamál
að Gerður átti 2. sætiðen ég það 3.
þar var aðeins um leiðinda mis-
talningu að ræða. Menn hafa hins
vegar sagt við mig, að ég hafi
brugðist þeirra vonum með þvi að
gefa eftir 3. sætið, talið það órétt-
látt að ég færðist niður. En það
vill nú oft vera svo þegar nýir
menn koma inn, að menn una þvi
misjafnlega. Ég hef litið komið
nálægt borgarmálum áður og þvi
ekki allir ánægðir með mig i 3.
sætinu. Ég tók þá afstöðu að
sterkara væri að hafa listann eins
og hann er, með flokkinn heilan
að baki, en að halda fast i 3. sætið
og hætta þannig á að einhverjir
sættu sig ekki við listann. Ég held
að við framsóknarmenn megum
vera stoltir af okkar lista, og spái
þvi að við fáum fjóra menn i
borgarstjórn.
— Þú tekur þá litið mark á
skoðanakönnun DB og V?
— Éger einmitt bjartsýnni eftir
, hana en áður. Gættu að þvi að
[ 50% aðspurðra voru óákveðnir.
' Ég þykist vita að flestir kjósend-
ur Sjálfstæðisflokksins hafi i
mörg ár verið ákveðnir að kjósa
hann, og að væntanlegir kjósend-
ur Kvennaframboðs hafi all flest-
ir tekið þá afstöðu nú þegar.
— En hvaða álit hefur þú ann-
ars á Kvennaframboði?
— Mér leist vel á þessa hug-
mynd i byrjun, og taldi fulla þörf
á henni, fyrst og fremst sem að-
vörun til flokkanna. Þeir hafa
tekið þá aðvörun til greina. Fjöl-
margar konur eru nú á listum
allra flokkanna. Kvennaframboö
kom þannig ýmsu góðu til leiðar,
en virðist nú þvert á móti vinna
að þvi að eyðileggja þann árang-
ur sem náðst hefur. Þær konur
sem komast inn af kvennalista
munu fyrst og fremst fella aðrar
konur.
Ráðist á garðinn þar
sem hann var lægstur
— Nýlega frétti ég m.a. af þér á
fundi Útideildar. Er starf hennar
e.t.v. eitt af þinum sérstöku
áhugamálum?
— Útideild hef ég bæði kynnst i
gegnum starf mitt á Klepps-
spitala og i stjórn Félags ungra
framsóknarmanna, þar sem ég
var formaður þegar núverandi
borgarstjórnarmeirihluti tók við.
Þegar hann ætlaði að fara að
spara, var m.a. hugmyndin að
leggja útideild niður, sem mér
fannst nú að ráðast á garðinn þar
sem hann var lægstur. Við i FUF
böröumst mj ög gegn þessu o g það
náðist fram, að útideild hélt
áfram störfum. Ég hef starfað
töluvert með þessu fólki, bæði
vegna þess að starfsmenn Úti-
deildar hafa margir unnið á
Kleppsspitala og einnig vegna
þess að þangað koma ósjaldan
ungmenni sem áður hafa verið
skjólstæðingar Útideildar.
Sem betur fer er það aðeins
litill hluti af unglingum sem á við
alvarleg vandamál að glima, en
þó of stór hópur til að reyna ekki
að hjálpa honum. útideild vinnur
fyrirbyggjandi starf, og eins og
staðan er nú tel ég mikla þörf á að
efla hana. Þaðer kannski dýrt að
koma sliku starfi af stað, en ég
álit að það skili sér margfalt i
þjóðarbúið aftur.
„Hallærisplan Sjálf-
stæðisflokksins”
— Hvað segir þú þá um Hall-
ærisplanið?
— Hallærisplan sjálfstæðis-
manna? Við skulum ekki gleyma
þvi að þegar Davið Oddsson var
formaður Æskulýðsráðs var hið
eina sem hann gerði fyrir ungu
kynslóðina — sem nú er að fá at-
kvæðisrétt i fyrsta sinn og hann er
að biðla til um atkvæöi — að loka
á þau dyrunum á Tónabæ, án þess
að koma með neitt i staðinn. Eftir
það var enginn staður fyrir
unglingana nema Hallærisplanið.
Ég hef mikinn áhuga á að reynt
verði að útvega húsnæði til að
koma megi upp diskóteki fyrir
krakkana. Hef þar jafnvel i huga
ákveðið hús nálægt miðbænum.
Þá á ég ekki við að borgin myndi
reka þennan stað, heldur þarf að
vinna sem mest að þessu með
unglingunum sjálfum — t.d. i
gegnum allskyns hverfasamtök
■ „Við höfum alltaf haft gaman af að spila, fáum oft kunningja okkar I heimsókn og spilum þá jafnvel langt fram á nótt”, sögðu þau Gyða og
Jósteinn, sem nýtur hér aðstoðar „pabbastelpunnar” Evu. Ólsen, ólsen er vinsælt spil hjá bræðrunum Kristjáni Georg og Brynjólfi,
enda vann sá slðarnefndi I þetta sinn.