Tíminn - 24.06.1982, Blaðsíða 7

FIMMTUDAGUR 24.JÚNÍ 1982
erlent yfirlit
7
erlendar fréttir
ANNAN júlí lýkur fyrsta formanns-
kjörinu hjá hinum nýstofnaða flokki
sósíaldemókrata í Bretlandi, en það er
hafið fyrir nokkru. Því er háttað þannig,
að allir þeir, sem hafa skráð sig í
flokkinn, eiga kost á að taka þátt í því.
Skráðir flokksmenn eru nú um 78.000.
Um skeið var búizt við þvi, að Roy
Jenkins yrði sjálfkjörinn formaður, þótt
margir létu í ljós, að þeir vildu heldur
Shirley Williams. Hún hafnaði þvi að
gefa kost á sér. Þriðji maðurinn af
fjórmenningunum, sem hafa stjórnað
flokknum, greip þá tækifærið og bauð
sig fram gegn Jenkins.
Þessi óvænti keppinautur Jenkins var
David Owen, fyrrv. utanríkisráðherra.
Owen lét í fyrstu í veðri vaka, að
framboð hans byggðist á því, að
óeðlilegt væri að hafa ekki kosningu,
eins og raunverulega hefði orðið, ef
Jenkins hefði orðið sjálfkjörinn.
Það þykir síðar hafa komið í ljós, að
Owen hafi gengið fleira til. Hann er
sagður metnaðargjarn. Hann er nú
formaður í þingflokki sósíaldemókrata,
sem telur orðið 30 þingmenn. Owen
mun hafa talið, að hann myndi síður
njóta formennskunnar i þingflokknum
þegar búið væri að kjósa annan formann
flokksins. Honum nægði því ekki minna
en að vera hvort tveggja.
Þrátt fyrir framboð Owens, var
Jenkins talinn áfram sigurvænlegur.
■ Jenkins og Owen
Tekst Owen að
sigra Jenkins?
Afstaða Shirleys getur ráðið úrslitum,
Hann mun líka hafa álitið það sjálfur og
hafði þvi hægt um sig.
Þetta breyttist hins vegar eftir að
Shirley Williams lýsti fylgi sínu við
Owen. Hún er vinsælasti leiðtogi
sósíaldemókrata og var stuðningur
hennar við Owen því mikilvægur.
Annar og meiri hvalreki barst Owen
upp i hendurnar um likt leyti. Það var
Falklandseyjadeilan. Owen er talsmað-
ur sósialdemókrata í utanrikismálum.
hann hefur þvi oft komið fram í útvarpi
og sjónvarpi í sambandi við hana. Þar
hefur hann verið fullt eins skeleggur og
Margaret Thatcher. Þetta hefur fallið
mörgum vel i geð og er talið, að það hafi
styrkt hann verulega i keppninni við'
Jenkins.
Eins og nú standa sakir, eru úrslitin
talin tvísýn, en þeim virðist þó fara
fjölgandi, sem spá Owen sigri. Jenkins
er orðið ljóst, að hann er i hættu og
vinnur því orðið af kappi að sigri sinum.
FJÖLMIÐLAR hafa haldið því fram,
að nokkur skoðanamunur sé hjá þeim
Jenkins og Owens og eigi hann þátt í þvi
að Shirley Williams hefur lýst yfir
stuðningi við hinn siðamefnda.
Jenkins er talinn hallast að þvi, að
flokkur sósíaldemókrata verði frjáls-
lyndur miðflokkur, sem geti átt góða
samleið með Frjálslynda flokknum. Víst
er það líka, að Jenkins er sá leiðtogi
sósíaldemókrata, sem fellur fylgismönn-
um Frjálslynda flokksins best í geð.
Kosning hans er talin trygging fyrir góðu
samstarfi milli flokkanna.
Það er sagt vaka fyrir Jenkins að ná
sem mestu fýlgi frá íhaldsflokknum og
byggja flokk sinn á þeim grunni.
Owen og Williams eru ekki sögð
jafnhrifin af miðflokkshugmyndinni.
Þau vilja stefna að því, að flokkurinn
verði róttækur sósialdemókratiskur
flokkur og nái þannig þeirri stöðu i
brezkum stjórnmálum sem Verka-
mannaflokkurinn hefur nú.
í baráttunni við Jenkins hefur Owen
þó ekki haldið þessu mjög áberandi
fram. Hann hefur síðustu dagana lagt
mikla áherzlu á að lýsa yfir því, að hann
vilji gott samstarf við Frjálslynda
flokkinn. Hann segist hins vegar ekki
vilja undirgangast stefnu Frjálslynda
flokksins, frekar en fylgismenn hans vilji
undirgangast stefnu sósialdemókrata.
Þrátt fyrir það eigi þessir flokkar samleið
og verði að hafa trausta samvinnu í
næstu kosningum.
■ Jenkins og Shiriey Williams
hefur fylgi bandalags sósíaldemókrata
og Frjálslynda flokksins minnkað veru-
lega að undanförnu. Þar veldur mestu,
að íhaldsflokkurinn hefur rétt sig mikið
við, siðan Falklandseyjadeilan hófst.
Sósíaldemókratar hafa bersýnilega
misst aftur mestan hluta af þvi fylgi, sem
þeir virtust vera búnir að vinna frá
íhaldsflokknum. Frjálslyndi flokkurinn
hefur hins vegar haldið fylgi sínu
nokkurn veginn.
Það virðist sennilegt, að íhaldsflokk-
urinn myndi vinna kosningar, ef þær
færu fram nú. Aukakosningar hafa farið
fram í tveimur kjördæmum síðan
Falklandseyjadeilan hófst og sigraði
íhaldsflokkurinn i þeim báðum. Þetta
bendir til þess, ásamt skoðanakönnun-
um, að íhaldsflokkurinn sé sigurvænleg-
ur.
Þess ber þó að gæta, að þátttakan í
aukakosningunum var óvenjulega lítil,
og má þvi ekki draga of ákveðnar
ályktanir af þeim.
Ýmsir fréttaskýrendur hafa líka bent
á, "að það nægði ekki Churchill að vera
vinsæll meðan síðari heimsstyrjöldin
stóð yfir og að bera sigur af hólmi. Hann
beið mikinn kosningaósigur strax eftir
stríðslokin.
Vinsældir Thatcher geta minnkað
aftur, þegar farið verður að ræða um
hvernig Bretar eiga að notfæra sér
hernaðarlega sigurinn á Falklandseyj-
um. Um það efni geta risið miklar
deilur, meira að segja innan íhalds-
flokksins.
Meðan stríðsfréttirnar frá Falklands-
eyjum voru aðalfréttaefni fjölmiðla
dróst athyglin frá atvinnuleysinu, sem
enn fer vaxandi. Nú koma áhyggjurnar
vegna þess aftur til sögu.
Kosningafyrirkomulagið i Bretlandi
er líka þannig, að erfitt er að byggja
kosningaspár á skoðanakönnunum.
Frægasta dæmið um það eru úrslit
þingkosninganna 1929. Þá fékk íhalds-
flokkurinn 38.2% greiddra atkvæða,
Frjálslyndi flokkurinn 23.4% og Verka-
mannaflokkurinn 37.1%. Þingsætin
skiptust hins vegar þannig: íhalds-
flokkurinn 260, Frjálslyndi flokkurinn
59 og Verkamannaflokkurinn 288.
Þórarinn Þórarinsson,
ritstjóri, skrifar
Líbanon:
Vopnahléið
bregst aftur
— Alvarleg átök við Beirut
■ Enn hefur vopnahlé brugðist í
Linbanon og átökin þar halda áfram
en alvarleg átök urðu i gær í
fjöllunum austan við Bcirut auk þess
sem til átaka kom við endamörk
borgarinnar.
Enn á ný gerðu flugvélar ísraels-
manna loftárásir á stöðvar Sýrlend-
inga við þjóðveginn til Damaskus en
þær voru studdar af stórskotaliði.
Flugvélar ísraelsmanna gerðu enn-
. fremur loftárásirá stöðvar Palestínu-
manna við flugvöllinn i Beirut. Mikil
sprenging eyðilagði byggingu, sem
skæruliðar Palestinumanna höfðu
aðsetur í, í vestur hluta borgarinnar.
Ekki er vitað um mannfall né orsök
sprengingarinnar.
Sprengjukúlur og eldflaugaregn
truflaði fundi þjóðarráðs þess sem
stofnað hefur verið til í Líbanon til
að leysa deiluna en fundurinn var
haldinn í forsetahöllinni.
Á fundinum var til umræðu
friðaráætlun sem samþykkt hafði
verið deginum áður en samkvæmt
fréttum í israelska útvarpinu i gær
mun stjórnin þar ekki reiðubúinn til
að fallast á þessa áætlun.
Bærinn Juniye fyrir norðan höfuð-
borgina er troðfullur af erlendu fólki
sem bíður eftir fari frá Líbanon
sjóleiðina. Breska, bandaríska og
franska stjórnin hafa aðvarað borg-
ara og sagt þeim að yfirgefa
stríðssvæðið, og þá sérstaklega
vesturhluta Beirut, og munu skip frá
þessum löndum vera á leið til Juniye.
Fréttaritarar í bænum segja að
fyrir annað fólk er eina leiðin frá
bænum, far með gömlum fraktskip-
um og lagði eitt slikt frá höfn í gær,
troðfullt af Egyptum, en það voru að
stærstum hluta farandverkamenn.
Lest 17 vörubíla, sem Barnahjálp
SÞ sendi, hefur náð til Beirut frá
Damaskus, með birgðir sem borgar-
búar þarfnast sárlega.
Margrét That-
cher forsætis-
ráðherra:
Rædir áæfl-
anir um
sjálfs-
stjórn
Falklands
eyja
■ „Það er ætlun bresku ríkis-
stjórnarinnar að Falklandseyjabúar
sjálfir taki smátt og smátt við stjórn
eyjanna“, sagði Margret Thatcher
forsætisráðherra Bretlands á fundi
með fréttamönnum í New York en
þar situr hún afvopnunarráðstefnu
SÞ.
Thatcher sagði að Bretar mundu
gefa SÞ yfirlit um viðræður á milli
Breta og eyjaskeggja og árangrinum
af þróuninni i átt til sjálfsstjómar
eyjanna.
Aðspurð um hvort eitthvert sam-
starf yrði haft við Argentinu sagði
Thatcher að hún vildi vinsamleg
samskipti við stjórnina þar sem
umræða um stjórn eyjanna kæmi
ekki til greina fyrr en sjálfstjórn
þeirra væri komin.
Á afvopnunarráðstefnunni sjálfri
sagði Thatcher að takmörkun vopna
væri æskileg ef hún stuðlaði að minni
hættu á innrás.
Hluti herliðs Breta á Falklandseyj-
um er nú að undirbúa ferðina heim
til Bretlands og er sjórinn fyrir utan
Port Stanley fullur af bátum og
ferjum sem flytja hermenn út til
herskipanna.
í London gaf Nott varnarmálaráð-
herra opinberlega út yfirlit um
skipatjón Breta i striðinu en í því var
fjórum skipum sökkt og 12 skip
löskuð.
■ „Eyjaskeggjar sjálfir taki við
stjóm Faiklandseyja“ segir
Thatcher.
Hussein
í Sovét
■ Hussein Jórdaniukonungur er
nú í einkaerindagjörðum i Sovétríkj-
unum en þar mun hann hitta
ráðamenn að máli. Búist er við að
konungurinn muni ræða ástandið í
Líbanon og gagnkvæma samvinnu
landanna.
Með honum i förinni eru kona
hans og utanrikisráðherrann.
■ Argentina: Hinn nýi stjórnandi landsins Bignone hershöfðingi hefur hafið
viðræður við fulltrúa sjó- og flughers sem drógu sig úr herforingjastjórninni
eftir ósættið um forsetaembættið. Landherinn sem hefur tekið völdin mun
hafa gefið loforð um að lýðræði yrði komið á i landinu 1984.
■ Spánn: 1 dag lýkur tveggja daga heimsókn Mitterrandsrrakklandsforseta
til Spánar. Hann hefur átt viðræður við stjórnmálaleiðtoga í landinu og Juan
Carlos Spánarkonung og i viðræðunum mun hafa verið lögð áhersla á að
bæta samskipti landanna.
■ Thailand: Stjórn Thailands og Flóttamannanefnd SÞ hafa greint nánar
frá áætlunum um baráttu við sjóræningja sem mikið hafa haft sig i frammi i
austurlöndum fjær, sérstaklega á Kinahafi. Nýjar sveitir hermanna undir
stjórn Thailendinga munu fá nýja gæslubáta og flugvélar til baráttu gegn
þessum ófögnuði.
SAMKVÆMT skoðanakönnunum