Tíminn - 10.08.1982, Blaðsíða 12

ÞRIÐJUDAGUR 10. ÁGÚST 1982
Hvenær
er
best
að
börn?
■ Nú á dögum er þaö auðvelt fyrir konur að ákveða
hvernær þær vilja eignast börn. Margar konur vilja fresta
barneignum jafnvel fram yfir þrítugt til þess að geta helgað
sig vinnu sinni og til að byggja upp gott heimili fyrir börnin.
Fyrir tíu árum var hlutfall þeirra sem urðu mæður í fyrsta
skipti þrátíu ára og eldri mun lægra en nú er. Besti aldur
til að eiga börn mun vera aldurinn 20-30 ár, mæður yngri
eða eldri eiga á hættu að glíma við eitthvað af sömu
vandamálum. Ófrísk kona á helmingi meiri hættu á því að
fá háan blóðþrýsting og táningar og konur eldri en 35 ára
eiga mesta hættu á því. Einnig er meiri hætta á fósturlátum
og keisaraskurði, hjá þeim yngstu vegna þess að þær eru
ekki fullvaxnar og hjá þeim eldri vegna þess að þær eiga
erfiðara með að fæða börnin á venjulegan hátt. Frjósemin
minnkar hægt frá 25 ára aldri, um 31 árs aldur er hún 83%
af því sem var og um 36 ára aldur er hún um 76%.
Margar konur geta átt börn frá 15 ára aldri og upp í 50.
Eggin eru allan þennan tíma í eggjastokkunum og því
seinna sem eggið frjóvgast því meiri líkur eru á því að
einhver litningagalli sé í þeim og þess vegna eiga konur
eldri en 35 ára meiri hættu á því að eignast vangefin börn.
Hættan á því er fram að 30 ára aldri 1 á móti 1500. Frá
30-35 ára aldri eykst hættan og er 1 á móti 500. Um 40
ára er hlutfallið 1 á móti 100 og 45 ára 1 á móti 50. Fleiri
hættur fylgja fyrir móðurina.
Auk hás blóðþrýstings getur þungun orsakað að dulin
sykursýki fari af stað. Nýlegar rannsóknir við háskólann í
Edinborg hafa sýnt að ef kona eignast sitt fyrsta barn eftir
að hún er 35 ára aukast líkurnar á því að hún fái
krabbamein í brjóst, þó að það gefi konum vörn gegn
brjóstkrabbameini að eignast barn fyrir 35 ára aldur.
Annars fylgir fæðingum yfirleitt lítil hætta nú á dögum.
Og aldurinn segir ekki allt. Ung móðir, sem reykir mikið
og á nokkur börn fyrir getur átt mun erfiðari fæðingu en
hraust 34 ára kona.
Farið
varlega með
kveikilogmn
■ Allir, sem nota útiglóð, verða að fara
varlega og lesa ýtarlega leiðbeiningar á
brúsunum með kveikileginum. Stúlkan á
myndinni heldur á kveikilög, sem hér er
seldur. Á honum stendur eftirfarandi
aðvörun: Hellið ekki í eld. Setjið ílátið
ekki nærri eldi. Opnið ekki flátið, fyrr en
á að nota löginn. Lokið flátinu áður en
kveikt er upp. Ef efni þetta er drukkið,
komið ekki af stað uppsölu. Hafið
sjúklinginn í hlýju og næði í nægu hreinu
lofti. Kallið á lækni.
Eldhúskrókur
Möndluterta
með
ávöxtum
■ Á heitum sumardegi ergott aðgæða
sér á ávaxtatertu með ísköldum,
þreyttum rjóma.
Möndluterta
meö ávöxtum
400 g möndlumassi
4 egg
4 matsk. hveiti
1 tsk. lyftiduft
í formið er sett:
smjör og ritaðar möndluflögur
Fylling:
niðursoðnir ávextir + vínber.
Smyrjið formið vel og stráið möndlu-
flögunum inn í. Hitið ofninn í 175
gráður.
Rífið möndlumassann vel á rifjárni.
Þeytið eggin og bætið möndlumassanum
og hveitinu og lyftiduftinu út í og þeytið
saman, þar til jafnt. Setjið deigið í
formið og bakið í ca. 45 mín.
Þegar kakan er köld er hún fyllt með
ávöxtunum. Látið renna vel af niðursoð-1
nu ávöxtunum. Látið hana standa á
köldum stað og berið hana fram með
þeyttum rjóma, sem má bragðbæta með
líkjör eða sherry. i
Miklar umræður hafa orðið um
þetta mál í Danmörku og telur
slökkviliðsstjórinn að verksmiðjumar,
sem framleiða spíritusinn hafi notað
eitthvert aukacfni í hann og hann
þannig fengið lægra brennslumark.
Nánari rannsókn á því að fara fram á
sprittinu, en álitið er að verksmiðjur-
nar hafi í fyrra farið að nota nýtt efni
í sprittið.
Miklir hitar hafa verið í Danmörku
í sumar og er einnig talið að það hafi
átt sitt þátt í slysinu, en í Danmörku
eru upptekin sjúkrarúm vegna þeirra
sem brennst hafa nálægt útiglóðum,
margfalt fleiri en þeirra sem brenndust
í fyrrgreindu slysi. Það er mikið um að
fóik noti útiglóðir yfir sumarið og það
verða mörg slys vegna þess að
kveikjuvökvarnir verða hættulegir í
miklum hita. Fleslum þessum slysum
hefði verið hægt að komast hjá, ef
aðgát hefði verið næg. Dæmi eru til
um að neistar frá útiglóð geti farið átta
metra frá. Aldrei á að hella kveiki-
vökva á glóð, sem búið er að tendra!
■ í Danmörku gerðist það nýlega að
sjö manns urðu fyrir alvarlegum
brunaskaða þcgar slökkvilið í Nýköb-
ing á Sjálandi hélt sýningu á því
hvernig ætti að kveikja í útiglóð
(grilli).
Að síðustu ætlaði svo einn bruna-
• liðsmaðurinn íklæddur asbestfatnaði,
að sýna áhorfendum, sem stóðu
léttklæddir f 2-3 metra fjarlægð,
hvernig ekki á að kveikja f grilli.
Hann hellti spíritus á grillið og varð
svo mikið bál að neistar féllu á næstu
áhorfendur. Það sem átti að vera
aðvörun til þeirra sem nota útiglóð,
varð að raunveruleika.
Fólkið, scm stóð næst, reyndi að
komast í burtu, og með föt sín logandi,
hljóp það í gcgnum mannþröngina og
kveikti þannig í fleirum.
Sjö manns brenndust alvarlega og
voru lagðir á sjúkrahús, rnargir aðrir
brenndust lítils háttar, cn margir fleiri
hefðu brennst, ef ekki hefði verið
vatnsslanga á staðnum til að slökkva
eldinn með.
■ Þessi telpa var eitt fórnardýranna, þegar eldsúla gaus upp af útiglóðinni.
Sýningin varð að harmleik