Tíminn - 22.08.1982, Blaðsíða 13

12
SUNNUDAGUR 22. ÁGÚST 1982
SUNNUDAGUR 22. ÁGÚST 1982
13
■ Þegar þetta er skrifað munu skæru-
liðar Palestínuaraba verða að tygja sig til
brottfarar frá Beirut. Eftir margra vikna
þóf, sem kostað hefur þúsundir manna
lífið, hillir loks undir einhvers konar
lausn. Ef að líkum lætur hverfa
skæruliðar PLO til annarra Arabalanda,
lífið í Beirut mun smátt og smátt færast
í sæmilega eðlilegt horf, og væntanlega
hrósa haukar ísraels sigri - í bili. Þeim
hefur tekist það sem þeir ætluðu sér, það
er ekkert vafamál. í fyrsta lagi hafa þeir
hrakið Frelsissamtök Palestínu burt úr
nágrannaríkinu Líbanon, en þaðan
höfðu útsendarar samtakanna gert
mannskæðar árásir inn í ísrael, og í öðru
lagi hefur samtökunum sjálfum verið
greitt slíkt högg að alls óvíst er um
framtíð þeirra, í núvernadi mynd að
minnsta kosti. En þessi sigur haukanna
í ísrael er mjög dýru verði keyptur, svo
dýru að Pyrrhus hefði verið fullsæmdur
af. Stríðsrekstur ísraela í Líbanon hefur
valdið því að samskipti þeirra og helstu
bandamanna þeirra, Bandaríkjamanna,
fara nú fram með þéringum og hótunum
á báða bóga; stjórnvöld í mörgum
ríkjum sem hingað til hafa vcrið
meðmælt ísrael hafa snúið við þeim
baki; almenningsálitið í heiminum
fordæmir framferði þeirra í Beirut
næstum einróma, og það sem ef til vill
er alvarlegast fyrir Begin og nóta hans:
í fyrsta sinn í manna minnum hafa hópar
innan lsraels sjálfs látið til sín heyra og
mótmælt hástöfum. Það telst til tíðinda
í Gyðingalandi þar sem alger samstaða
þjóðarinnar lengst af hefur umfram
annað haldið í henni lífinu. Þcssi
mótmæli cru einkum sprottin af tvcnnu.
Annars vegar hefur mönnum ofboðið
harkan sem ísraelski herinn beitir í
Líbanon, og hins vegar eru Gyðingar,
Palestínuaraba: látum nægja að taka
fram að í fyrstu tóku Arabar í Palestínu
Gyðingum hreint ekki illa, en eftir því
sem hinum síðarnefndu fjölgaði varð
sambúðin stirðari.
Gyðingum þótti þeir eiga rétt til síns
gamla lands og fengu hikandi stuðning
Breta sem réðu á svæðinu eftir fyrri
heimsstyrjöld, en Arabar óttuðust að
með sívaxandi aðflutningi Gyðinga yrðu
þeir sjálfir brátt undirmálsþjóð í eigin
landi. Það kom til vopnaðra átaka milli
kynflokkanna og færðust stöðugt í
aukana. Bretum reyndist um megn að
halda uppi lögum og reglu, enda voru
aðferðir þeirra engu skárri en hermdar-
verkamanna Gyðinga og Araba. Að
lokum vísuðu Bretar málinu til Samein-
uðu þjóðanna, sem tóku það fyrir í
nóvember 1947.
Formúla fyrir stríði?
Þrátt fyrir sívaxandi innflutning Gyð-
inga til Palestínu voru Arabar ekki
aðeins fjölmennari, heldur áttu þeir og
mikinn meirihluta landsins. Það skal
líka tekið fram að þvert ofan í það sem
flestir álíta höfðu Arabar alls ekki átt
minni þátt en Gyðingar í þeim
framförum sem orðið höfðu í landinu,
uppgræðslu lands og svo framvegis.
Engu að síður var í raun aldrei vafi á að
Gyðingar myndu hrósa sigri hjá Samein-
uðu þjóðunum. Öll stórveldin studdu
stofnun sérstaks Gyðingaríkis og eink-
.um gengu Bandaríkin, þar sem Gyðing-
ar hafa alltaf verið áhrifamiklir, rösklega
fram í málinu. Niðurstaðan var sú að
stofnuð skyldu tvö aðskilin ríki en
skiptingin olli gífurlegri reiði Araba.
Það hafði tekið Síonista sjötíu ár að
kaupa smátt og smátt sjö prósent lands
bjuggu aðallega Arabar en einnig
nokkuð af Gyðingum og kynflokkarnir
höfðu lifað saman svona nokkurn veginn
í sátt og samiyndi. Þar til dag einn.
„Ég gleymi aldrei þessum degi.
Karlmennirnir höfðu safnast saman á
torginu og þeir sögðu að Gyðingarnir
ætluðu að gera við okkur það sem þeir
höfðu gert í Deir Yassin (en þar höfðu
Gyðingar nokkru áður framið fjölda-
morð á Aröbum). Mennirnir sögðu að
Gyðingar hefðu umkringt bæinn og
herflokkar þeirra væru á leiðinni. Ég var
hræddur, ofsalega hræddur. Eins og
fleiri þorpsbúar leituðu ég og móðir mín
og systur skjóls í kirkjunni, hún var
troðful! af fólki. Og ég man að
erkibiskupinn stóð fyrir framan kirkj-
una. Hann lyfti hvítum fána þegar
hermenn Síonista komu inn í bæinn, og
hann sagði við þá: „Við erum óbreyttir
borgarar, ekki hermenn, ekki bardaga-
menn. Látið okkur vera.“ Þeir töluðu
lengi við hann og síðan komu nokkrir
hermenn inn í kirkjuna. Þeir völdu ungu
mennina úr hópnum og tóku þá með sér.
Enginn vissi hvað varð af þeim. Seinna
komum við út og ég mun aldrei gleyma
því sem við sáum. Fjöldi líka var
dreifður um göturnar og milli húsanna
og inni í portunum. Engum hafði verið
þyrmt sem sást á götum úti, hvorki
konum né börnum. Svo ráku Gyðingarn-
ir okkur burt. Þeir sendu okkur út úr
bænum og við flýðum."
Hvað gerði Ben-Gurion
í stríðinu?
Þessi ungi kaupmannssonur tók sér
síðar nafnið Abu Jihad og stofnaði,
ásamt öðrum Palestínuaraba að nafni
■ Sterkasta vopn Palestínuaraba eru börnin. Hörnin sem nærast á niinningum gamla
cfólksinsuml'riðsæltlandogt'agurt.
taka fram að hann sé langt frá því að
vera ofstækismaður.
Ymsir hafa orðið til þess að halda því
fram að Gyðingar og Palestínuarabar
séu næsta svipaðar þjóðir. Ekki aðeins
að þær eigi sameiginlegan drauminn um
Palestínu, þetta furðulega landssvæði,
heldur séu ýmis þjóðareinkenni ótrúlega
áþekk. Gyðingar eru þekktir fyrir
einbeitni sína, að ég segi ekki þrákelkni,
og ást á fjölskyldunni, menntun og
gömlum hefðum, sem þeir halda fast í.
Allt þetta telja margir kunnugir einmitt
líka helstu karaktereinkenni Palestínu-
araba, og til að mynda má ætla að
þrjóska Palestínuaraba er þeir neita að
fallast á yfirráð fsraela hafi komið hinum
síðarnefndu í opna skjöldu. Palestínu-
arabar sjálfir taka í rauninni undir þetta
þegar þeir viðurkenna, sem er afar
sjaldan, að eitthvað gott hafi nú hlotist
af stiórn fsraela.
„Barátta þessara tveggja menningar-
heima hefur verið okkur holl lexía,"
sagði ungur Palestínuarabi á Vestur-
bakkanum nýlega í samtali við bandarísk
an blaðamann. „Ef Sýrlendingar hefðu
hersetið land okkar hefði allt koðnað
niður í ruddaskap og lágkúru. Fyrir
okkur eru ísraelar vitsmunaleg ögrun.
Við sáum hvernig þeir notfærðu sér
lélega menntun okkar og rómantíska,
sjálfsupphafna menningu, en nú höfum
við lært að vera raunsæir og gagnrýnir á
sjálfa okkur.“
Hryðjuverk hefjast
Palestínuarabarnir á Vesturbakkan-
um hafa tileinkað sér ýmislegt úr
menningu ísraela en einkum hafa þeir
óspart notað sér aukna möguleika til
menntunar. En jafnframt leggja þeir
áherslu á að eftir sem áður séu þeir
Palestínuarabar, en ekki hverjir aðrir
veittist auðvelt að afgreiða Palestínu-
araba sem ofbeldissjúka flóttamenn,
réttlausa með öllu. Almenningsálitið í
heiminum, sem seint verður vanmetið
nú um stundir, hallaðist á sveif með
ísraelum vegna þessara hryðjuverka, og
eftir að ljóst varð að Arabaríkin gætu
ekki komið ísrael á kné hernaðarlega
var sýnt að eitthvað róttækt yrði að gera
í málinu. Það var þá sem PLO tók að
beita sér á diplómatíska sviðinu, og
hefur satt að segja orðið vel ágegnt,
enda er löngu viðurkennt að foringinn
Arafat er snillingur í að vefja fjölmiðl-
um, sem heldur ekki verða vanmetnir,
um fingur sér. PLO eru nú viðurkennd
sem eini löglegi fulltrúi Palestínuaraba af
flestum löndum heims. Framhjá þeim
verður ekki horft.
Syðja ísraelar
forystu Arafats??
Eða hvað? Margir stuðningsmenn
ísraels hafa spurt hvaða fjandans rétt
Arafat og PLO hafi til að tala máli
Palestínuaraba. Aldrei hafa farið fram
neinar kosningar meðal þeirra um
hverjir skuli vera fulltrúar þeirra. Hafa
ýmsir auk þess bent á að í raun réttri
væri eðlilegra að Hussein Jórdaníukon-
ungur væri fulltrú Palestínuaraba en í
landi hans búa flestir þeirra, rúmlega ein
milljón. Hussein er hins vegar ákveðinn
andstæðingur PLO-samtakanna og
menn muna að hann fór með stríði á
hendur samtökunum til að hrekja
skæruliða þeirra burt. Víst er að ekki
eru allir Palestínuarabar ánægðir með
forystu Arafats. En það er jafnrétt að
hann, sem foringi PLO, nýtur þrátt fyrir
Appelsínulimdinum rænt
Talhami segir að fjölskylda hans hafi
aðlagast bandarísku þjóðlífi í töluvert
ríkari mæli en flestir aðrir Palestínu-
arabar sem búa fyrir vestan. Samt sem
áður líta þau fyrst og síðast á sig sem
Palestínuaraba og hjónin taka bæði tvö
virkan þátt í starfsemi palestínskra og
arabískra samtaka í Bandaríkjunum.
Draumnum um Palestínu er haldið við,
og börnin fá einkakennslu í arabísku.
Elsti sonurinn, Yousef, 14 ára, eyddi
síðasta sumri í búðum í Nasaret með
öðrum palestínskum börnum. Og öll
börnin, jafnvel Ghassan sem aðeins er
fjögurra ára, þekkja sögu Palestínuþjóð-
arinnar út og inn. Stríðið í Líbanon varð
svo til þess að styrkja þjóðarvitund
þeirra. Yousef talar um að hann hefði
fremur viljað alast upp í flóttamanna-
búðum en í allsnægtum Bandaríkjanna.
Meðal þessara og annarra Palestínu-
araba í Vesturheimi hefur innrás Israela
í Líbanon valdið mjög auknum stuðn-
ingi við Yasser Arafat og PLO. „Fulltrúi
okkar er PLO í Beirut,“ segir Mahmoud
Faraj, frammámaður í palestínskum
samtökum vestra. „Sadat var ekki
fulltrúi okkar, Egyptaland er það ekki
og cnginn annar.“
„Jafnvel þótt ísraelar sparki PLO út
úr Beirut," segir Omar Hamed 19 ára
bandarískur Palestínuarabi, „þá munu
nýjar PLO-sveitir niyndast. Baráttan
heldur áfram þar til ísraelar láta okkur
hafa land okkar aftur." Nuha Aranki,
palestínsk kona sem aðhyllist kaþólska
trú og bjó áður á Vcsturbakkanum, segir
að fjölskylda pólskra Gyðinga búi nú í
húsinu sem faðir hennar átti og seldi
aldrei. „Gyðingurinn á rétt á sínu
heimili," segir hún. „Við höfum ekkert
búðum í Líbanon réðust hvað eftir
annað inn í ísrael og drápu alla sem fyrir
þeim urðu, jafnvel smábörn. Því varþað
að ísraelska þjóðin fagnaði innrás
hersins í Líbanon, að minnsta kosti
meðan markmið hennar virtist ekki vera
annað en að „hreinsa" suðurhéruð
Líbanon af skæruliðum PLO, svo íbúar
ísraels gætu sofið rólegir á nóttunni. En
þegar sókn ísraelska hersins var haldið
áfram og ekki staðnæmst fyrr en við
Beirut fóru tvær grímur að renna á
marga. Eins og áður var drepið á hefur
samstaða ísraelsku þjóðarinnar jafnan
verið mesti styrkur hennar á erfiðleika-
tímum, en nú fóru að koma í ljós brestir
í þeirri samstöðu.
Er ekki markmið stríðs
að drepa menn?
Það sem fyrst og fremst vakti óhug
ísraela - en þess verður að geta að vænn
meirihluti styður Begin og Sharon eftir
sem áður - var sú gífurlega harka sem
bcitt var, að því er virðist að
tilcfnislausu. Árásum var haldið uppi á
óbrcytta borgara og þúsundir þeirra
féllu og enn fleiri hlutu varanleg örkuml.
Það er að vísu rétt sem ísraelar hafa
haldið fram að skæruliðar PLO földu sig
gjarnan innan um óbreytta borgara í
þeirri von að ekki yrði á þá ráðist, en
mörgum þykir það ekki næg ástæða til
þcirra grimmdarverka sem ísraelski
herinn hefur unnið. Bæði í ísrael og
annars staðar hefur það til dæmis vakið
mikla reiði að ísraelski flugherinn hefur
óhikað notað sprengjur sem flcstir
hljóta að líta á sem hryllileg vopn:
flísasprengjur, fosfórsprengjur og lott-
þrýstisprengjur sem kveikja í andrúms-
loftinu.
.Dug einn munu pau la a<> sja lyrirneuna lanoio.

UMPALESTINU
— Um margvíslegar raunir Palestínuþjóðarinnar og friðarhorfur í Miðausturlöndum
■ Foreldrar liennar hafa bæöi veriö drepin.
eins og almcnningur á Vesturlöndum,
nú óðum að gera sér grein fyrir því að
Palestínuarabar eru ekki aðeins hópur
af skítugum, fátækum og morðóðum
flóttamönnum, heldur eru þeir þjóð sem
hefur glatað heimalandi sínu og ekki er
endalaust hægt að ganga framhjá.
Golda býr til blekkingu
Golda heitin Meir naut mjög mikils
álits á Vesturlöndum og orðstír hennar
lifir enn góðu lífi. Og víst var Golda
merkileg kona á marga lund. En hún átti
nú samt sem áður ekki minnstan þátt í
því að skapa blekkinguna um Palcstínu-
araba, og viðhalda henni síðan, er hún
fullyrti: „Það er ekki til neitt sem hcitir
Palestínuþjóðin. Það er ekki um það að
ræða að hér hafi verið einhver Palestínu-
þjóð, en við komið og rekið hana burtu
og rænt landi hennar.“ Golda hlýtur að
hafa vitað betur. Þessi þjóð er vissulega
til og hafði það ágætt í landi sínu áður
en Gyðingar, hrjáðir eftir tvö þúsund
ára göngu, tóku að streyma að í kringum
aldamótin. Hér verður ekki rakin nema
í mjög grófum dráttum sú saga sem
leiddi til stofnunar ísraels og flótta
í Palestínu; nú fengu þeir í cinni svipan
47 prósent til viðbótar. Afganginn máttu
hinir mun fjölmennari Arabar sætta sig
við, og það' land sent þeim var úthlutað
var aukinheldur sundurslitið milli ým-
issa héraða. Ákveðið var að Bretar færu
burt þann 15. maí 1948 og þá skyldu hin
nýju ríki formlega verða til. Margir
töldu ákvörðun Sameinuðu þjóðanna
ekkert annað en formúlu fyrir stríði,
enda létu nágrannaríkin ófriðlega og
hótuðu innrás til að reka Gyðinga á
flótta. Þeir brugðust hart við, eins og
þeirra er von og vísa núorðið.
Hermenn Síonista koma!
Gyðingar vissu vel að Arabar gátu
ekki þolað þessa skiptingu og þeir voru
smcykir um uppreisn hinna arabísku
borgara ísraels ef og þegar hin
óvinveittu Arabaríki gerðu innrás. Áður
en Bretar fóru hófst því herferð Gyðinga
sem miðaði að því að reka Arabana á
flótta úr landinu. Bretar samþykktu með
þögninni. Tökum eitt dæmi um aðferðir
Gyðinga; hér er frásögn Khalil Wazirs,
sem sumarið ’48 var tólf ára gamall
kaupmannssonur íþorpinu Ramleh. Þar
Yasser Arafat, baráttusamtökin A1
Fatah. Hann vissi það ekki þá, en
maðurinn sem lagði blessum sína yfir
árásina á Ramleh var enginn annar en
Ólafur Thors þeirra Gyðinga, hinn
goðumlíki David Ben-Gurion. Stjórn-
andi herflokksins hét Yigal Allon og
meðal duglegustu liðsforingjanna var
maður að nafni Moshe Dayan. Árásinni
á Deir Yassin hafði hins vegar stjórnað
lágvaxinn skæruliði sem Brctar höfðu
lýst eftir fyrir hræðileg hermdarverk:
Menachem Begin hét hann. Meðal
Palestínuaraba gengur þessi tími enn
undir nafninu „naqbah" - „hörmungarn-
ar“.
Varla hafði formlega verið lýst yfir
stofnun fsraels þegar Arabaríkin um-
hverfis gerðu innrás, meðal annars undir
því yfirskini að leggja Palestínuaröbum
sem voru á flótta og tvístraðir lið. Eftir
harða bardaga sem stóðu mánuðum
saman tókst vel skipulögðum her ísraels
að reka Araba öfuga til baka, og í
framhaldi af því innlimuðu þeirdágóðan
hluta af því landsvæði sem hafði átt að
tilheyra Palestínuríkinu. fsrael var því
stærra land eftir en áður, en nágranna-
ríkin innlimuðu þær flísar sem eftir voru
af Palestínuríkinu: Egyptar Gazasvæðið
og Jórdanir Vesturbakkann. Þegar upp
var staðið höfðu rúmlega 700 þúsundir
Palestínuaraba flúið land og dreifst
hingað og þangað undan „naqbah.“
Hið langþráða
Gyðingaland
Nú kann einhver að halda því fram að
varlegt sé að treysta of vel frásögn þess
manns er síðar varð einn helsti
forystumaður hinna herskáu A1 Fatah-
samtaka. ísraelar sjálfir kunna líka aðra
sögu af þessum atburðum. Þeir halda
því fram að leiðtogar Arabaríkjanna
hafi magnað upp ótta meðal Palestínu-
araba og beinlínis hvatt þá til að flýja, í
þeirri von að geta notað þá sem
tylliástæðu fyrir innrásinni sem lá í
Ioftinu. Það má vel vera að eitthvað sé
til íþessu,en hitterjafnvíst aðGyðingar
gengu mjög harkalega og ruddalega
fram er þeir voru að „hreinsa" landið og
hafa meira að segja ísraelskirsagnfræð-
ingar tekið undir það. Var tortryggni
milli kynflokkanna þó næg fyrir.
En hvað um það. Það var staðreynd
að fsraelar höfðu sigrað og þeir hófu nú
að koma sér endanlega fyrir í þessu landi
sem þeir höfðu þráð svo lengi. Enn bjó
fjöldi Araba innan hinna nýju landa-
mæra ísraels og þó í orði kveðnu væru
réttindi þeirra að mestu hin sömu og
Gyðinga var mjög að þeim þrengt á
ýmsa lund. Þetta skyldi vcra hið
langþráða Gyðingaland. Það er kald-
hæðnislegt að til þess að Gyðingar gætu
eignast ríki sitt skyldi önnur þjóð verða
að líða sömu örlög og þeir tvö þúsund
árum fyrr.. Palestínuarabar dreifðust
sem fyrr sagði um mörg lönd, en flestir
þeirra neyddust til að hafast við í
flóttamannabúðum í ýmsum Arabalönd-
um þar sem aðstæður voru og eru
afskaplega slæmar. Aðrir reyndu fyrir
sér á ókunnum slóðum, en allir - hvar
svo sem þeir eru staddir - líta fyrst og
fremst á sig sem Palestínumenn og
geyma í brjósti sér drauminn um
Palestínu. Ætli annað land hafi orðið
tilefni jafnvondra draumfara: fyrst
Gyðinga og síðan Araba?
Það mun reyndar hafa komið Israel-
um allmjög á óvart að Palestínuarabarn-
ir sem flýðu land skyldu ekki blandast
fljótlega inn í þjóðfélögin í kringum, en
það gerðu þeir nefnilega ekki. Sums
staðar hafa Palestínuarabar vitanlega
verið neyddir til þess ■ að búa í
fyrrnefndum flóttamannabúðum, en
einu virðist gilda hversu vel þeir koma
sér fyrir: þeir glata ekki þjóðarvitund
sinni né þessum draumi um heimaland-
ið. Þeir líta ekki á sig sem hverja aðra
Araba, heldur umfram allt sem Pales-
tínumenn er eigi rétt á því að fá
að búa mannsæmandi lífi í sínu
eigin landi - hvorki undir oki fsra-
ela né annarra. Það má nefna til
sögunnar Dr. Daoud Hanania, sem er
einn helsti skurðlæknir Jórdaníu, og
þótt víðar væri leitað. Hanania segir
raunar að jafnvel þótt ríki Palestínu-
araba væri stofnað á Vesturbakkanum
myndi hann halda kyrru fyrir í Amman,
en í hjarta sínu er hann enn útlagi, og
syrgir gamla landið. Börn hans tvö eru
fædd í Amman en jafnvel þau vita vel
hvar rætur þeirra liggja. „Ef sonur minn
er spurður hvaðan hann sé,“ segir
læknirinn, „þá svarar hann hiklaus: Frá
Jerúsalem.” Og Hanania flýtir sér að
borgarar í ísrael, og meðal þeirra er
andstaðan gegn ísraelum jafnmikil, ef
ekki meiri, og hjá bræðrum þeirra í
öðrum löndum. Berast enda stöðugar
fréttir af mótmælaaðgerðum á Vestur-
bakkanum (og Gaza) og oft hefur soðið
upp úr. fsraelar virðast heldur ekki
kunna önnur ráð til að bregðast við
vandanum en beita hörku.
Hörku? Hafa ekki Palestínuarabar
sjálfir beitt hörku? Hafa ekki PLO-sam-
tökin staðið að ótal hryðjuverkum gegn
saklausu fólki þó þau reyni nú að sveipa
sig diplómatískum hjúp? Rétt er það.
Eftir að Ijóst var að Palestínumenn gætu
ekki snúið aftur til lands síns cftir stnum
eigin skilmálum fóru að myndast hópar
reiðra ungra manna sem sáu ;nga aðra
•leið út en vopnaða baráttu. Með
tímanum efldust þessir hópar og hófu
hermdarverkastarfsemi gegn Gyðing-
um, bæði innan og utan ísrael. Með
þeirri starfsemi tókst þeim að vísu að
vekja athygli umheimsins á tilveru sinni
(en henni var heimurinn önnum kafinn
við að gleyma), en í stað þess að kveikja
samúð urðu miskunnarlausar árásir
þeirra aðeins til þess að ísraelum
allt stuðnings meirihluta þeirra, og svo
mótsagnakennt sem það kann að hljóma
virðast ísraelar leggja sig alla fram til að
auka þann stuðning. Til dæmis með
umsátrinu um Beirut.
Nefnum dæmi af palestínskri fjöl-
skyldu sem býr í Bandaríkjunum. í
bænum Skokie í Illinois, sem er skammt
fyrir utan Chicago, búa aðallega rót-
grónir amerískir Gyðingar og Talhami-
fjölskyldan sker sig ekki sérlega mikið
úr við fyrstu sýn. Ayoub Talhami er 53ja
ára gamall verkfræðingur. kona hans
Ghada er doktor í sagnfræði, og bæði
eru þau bandarískir borgarar. Börnin
virðast vera ósköp venjuleg bandarísk
börn. En samt eru þau það ekki alveg.
í herbergi Lamees, níu ára gamallar
dóttur Talhami-hjónanna, eru myndir af
gæludýrum, teiknimyndasöguhetjum -
og stórt plakat þar sem segir: ísraelar
burt úr Líbanon! Heimilisfaðirinn, sem
barðist með jórdanska hernum gegn
Gyðingum árið 1948, útskýrir muninn:
„Úti á götu er ég eins og flestir aðrir
Bandaríkjamenn. En þegar ég kem
heim til mín, kem ég til Shefa-Amer“ -
þorpsins í Galíleu þar sem hann ólst upp.
á móti Gyðingum, við bjuggum með
þeim í margar aldir í friði og spekt. En
svo kemur Síonisti frá Póllandi og rænir
appelsínulundinum mínum og heimili
mínu. Hvaða réttlæti er það?“
Tvær grímur ísraela
Hér er komið að þungamiðju vanda-
málsins frá sjónarhóli ísraela: geta
Gyðingar og Arabar Iifað saman í sátt
og samlyndi. Flestir ísraelar efast um að
svo geti orðið meðan PLO er fulltrúi
Palestínuaraba, og þeir hafa svo sem
ástæðu til. Það hefur lengi verið
yfirlýst markmið PLO að útrýma
fsraelsríki, og hræðileg hermdar-
verkin sem skæruliðar, sem leynt
eða Ijóst hafa notið stuðnings
PLO, hafa unnið hafa styrkt ísraela í
þeirri trú að PLO séu samtök friðlausra
glæpamanna. Það er líka athyglisvert að
enda þótt Arafat og fleiri forystumenn
PLO hafi margoft gefið í skyn á síðustu
misserum að þeir væru undir vissum
kringumstæðum reiðubúnir til að viður-
kenna tilverurétt ísraels, þá var hryðju-
verkum haldið áfram. Skæruliðar frá
Hvaða væl er þetta? hafa talsmenn
ísraelsstjórnar spurt. ísrael er að heyja
stríð gegn miskunnarlausum óvini og
hvort sem mönnum líkar betur eða verr
er það markmið stríðs að drepa menn.
Það er víst rétt, en hernaðarlegir
yfirburðir ísraela eru slíkir að margir
eiga mjög erfitt með að sjá hvað þeim
gengur til með því að grípa til vopna
eins og fyrrnefndra sprengjutegunda, en
notkun þeirra kemur verst niður á
óbreyttum borgurum. Það eru svona
hlutir sem valda því að sá mikli
stuðningur sem ísrael naut á Vesturlönd-
um fyrir aðeins örfáum árum er nú óðum
að dvína, eins og meðal annars kom
fram hér á íslandi um daginn, þegar sjö
þekktir • íslendingar rituðu ríkisstjórn-
inni bréf og hvöttu hana til að gera stjdrn
ísraels það Ijóst að áframhaldandi
stríðsaðgerðir í Líbanon gætu haft
alvarlegar afleiðingar á samskipti ríkj-
anna. Allir kváðust sjömenningarnir
vera vinir Gyðinga og hliðhollir ísraels-
ríki, en það er einmitt dæmigert fyrir
stöðu ísraela nú. Vinum þeirra blöskrar
og Gyðingar sjálfir mótmæla - sumir
hverjir. Framhald á næstu síðu
f