Fréttablaðið - 10.01.2009, Blaðsíða 1

MEST LESNA DAGBLAÐ Á ÍSLANDI
VIÐSKIPTI Carsten Valgreen,
fyrrverandi aðalhagfræðingur
Danske Bank og núverandi
meðeigandi í Benderly Econom-
ics, segir í
grein í Frétta-
blaðinu í dag að
rót kreppunnar
á Íslandi megi
rekja til þess
hversu innbyrð-
is tengsl eru
mikil í þessu
litla og einsleita
samfélagi.
Carsten segir
að Davíð
Oddsson Seðlabankastjóri hafi
valdið stórslysi þegar efnahags-
kreppan skall á og að viðbrögð
stjórnvalda við efnahagshruninu
hafi verið tilviljanakennd og það
útskýri harkaleg viðbrögð Breta
gagnvart Íslendingum.
Hann leggur til að stjórnmála-
mönnum verði ekki veittar
stjórnunarstöður. Ennfremur að
hluti af fjármálaregluverkinu og
eftirliti með fjármálakerfinu
verði falið alþjóðlegum stofnun-
um og að verðtrygging verði
aflögð. - jse
Sími: 512 5000
LAUGARDAGUR
10. janúar 2009 — 9. tölublað — 9. árgangur
heimili&hönnunLAUGARDAGUR 10. JANÚAR 2009
● BEST SKREYTTU HÚSINLjósin loga áfram
● HÖNNUNHápunktar ársins 2008
● KATRÍN ÓLÍNA PÉTURSDÓTTIRÁ mörkum draums
og veruleika
FYLGIR Í DAG
ÓSKÖP VENJULEGIR
FORELDRAR
Katrín Jakobsdóttir og Gunnar
Örn Sigvaldason fengu margar
góðar hugmyndir að umhverfis-
vænu uppeldi þegar þau þýddu
bókina Uppeldi fyrir umhverfið.
VIÐTAL 24
VEÐRIÐ Í DAG
HRÍFST AF ANDY ROONEY
Sigrún Ósk Kristjánsdóttir hefur nýverið tekið
við hlutverki stjórnanda Íslands í dag
26
HVER ERU
AUÐÆVI ÞÍN?
Foreldrar munið
sunnudagaskólann í kirkjunni
Nánar á bls.7
Opið 10–18
STORMUR Í dag verður norðaust-
an hvassviðri eða stormur á Vest-
fjörðum og með ströndum nyrðra
annars mun hægari. Snjókoma á
norðurhelmingi landsins en skúrir
eða él syðra. Frystir um allt í kvöld.
VEÐUR 4
-2
2
-1
1
4
EFNAHAGSMÁL „Ég tel ástæðu til
þess að rannsóknarnefndin athugi
gjaldmiðlasamningana sérstaklega.
Hún á að gera það,“ segir Eiríkur
Tómasson hjá Þorbirni í Grindavík
og varaformaður Landssambands
íslenskra útvegsmanna, og vísar til
sérstakrar þriggja manna rann-
sóknarnefndar.
Hann segir marga telja að eig-
endur bankanna hafi látið selja
útflutningsfyrirtækjum og lífeyris-
sjóðum samninga sem gerðu ráð
fyrir að gengi krónunnar styrkist.
Það þýðir að gerður er samning-
ur um gjaldeyri, þannig að hann er
seldur á tilteknum degi með loforði
um að hann verði keyptur aftur á
tilteknu gengi síðar. Geri menn ráð
fyrir að krónan styrkist, er rætt um
að taka stöðu með krónunni.
Friðrik J. Arngrímsson, fram-
kvæmdastjóri LÍÚ, gengur lengra
og segir að í tilviki bankanna sjálfra
„sé það verkefni fyrir hinn sér-
staka saksóknara að kanna hvort
bankarnir hafi verið að veikja krón-
una á sama tíma og þeir seldu okkur
það sem við töldum vera varnir.“
Kjalar og Exista, sem voru
stærstu eigendur Kaupþings, hefðu
gert hið gagnstæða.
„Er hægt að kalla þessi vinnu-
brögð „svikamyllu“?“ spurði Eirík-
ur og hélt áfram: „Ég veit það ekki,
en hvernig er þetta hjá öðrum fyrr-
um eigendum bankanna, eru einu
eignir þeirra stöður gegn krónunni
og eru það stöður gegn þjóðinni?“
spyr Eiríkur.
Helstu eigendur bankanna áttu
hins vegar einnig hluti í sjávarút-
vegsfyrirtækjum. Til dæmis á Kjal-
ar HB Granda.
Kjalar og Exista munu saman-
lagt hafa tekið um tólf hundruð
milljóna evra stöðu gegn krónunni í
fyrra.
Gengi krónunnar féll verulega
allt árið í fyrra fyrir hrunið. Verð-
bólga jókst og erlendar skuldir
heimila og fyrirtækja hækkuðu
mikið.
Davíð Oddsson seðlabankastjóri
sagði um gengisfallið í lok mars að
óprúttnir aðilar hefðu gert atlögu
að íslensku fjármálakerfi og Fjár-
málaeftirlitið hóf rannsókn, sem
lítið hefur frést af. Sigurður Ein-
arsson, þáverandi stjórnarformað-
ur Kaupþings, nafngreindi síðar
fjóra vogunarsjóði sem hefðu átt
þátt í gengisfallinu. - ikh
Sérstakur saksóknari
rannsaki gengisfallið
Forsvarsmenn útgerðarinnar spyrja hvort bankarnir og eigendur þeirra hafi
svindlað og krefjast rannsóknar. Útgerðinni voru seldir gengissamningar sem
gerðu ráð fyrir sterkri krónu. Bankarnir og eigendurnir veðjuðu á veikingu.
FÓLK Gerð heimildarmyndarinnar
Sólskinsdrengurinn, sem fjallar um
einhverfa drenginn Kela, varð
afdrifaríkari en móðir hans, Mar-
grét Dagmar Ericsdóttir, gerði ráð
fyrir þegar verkinu var ýtt úr vör
fyrir tæpum þremur árum.
Upphafleg hugmynd Margrétar
var að gera vísindalega heimildar-
mynd um einhverfu, en í meðförum
leikstjórans, Friðriks Þórs Friðriks-
sonar, varð myndin persónulegri og
beindist að sögu Kela. Fjölmargir
einhverfir og sérfræðingar á sviði
einhverfu eru þó á meðal viðmæl-
enda, þar á meðal indversk kona,
Soma Mukhopadhyay, sem þróað
hefur sérstaka aðferð til að ná til
einhverfra. Hún varð sú fyrsta sem
náði inn fyrir skel einhverfunnar
og fékk Kela til að svara spurning-
um. Foreldrar hans eygja því betri
framtíð fyrir Kela þar sem hann
getur lært að tjá sig. - sbt / sjá síðu 20
Heimildarmynd um sólskinsdrenginn Kela var frumsýnd í gær:
Inn fyrir skel einhverfunnar
VERÐLAUN Samfélagsverðlaun
Fréttablaðsins verða veitt í fjórða
sinn í lok febrúar en verðlaunin
eru veitt þeim einstaklingum eða
félagasamtökum sem lagt hafa
sitt af mörkum til að bæta
samfélagið.
Lesendur Fréttablaðsins eru
beðnir um að senda inn tilnefn-
ingar og skiptast verðlaunin í
fimm flokka. Allir, félagasamtök
sem einstaklingar, þekktir og
óþekktir, sem eiga skilið virðing-
arvott fyrir gjörðir sínar og
framgöngu koma til greina sem
verðlaunahafar. - kg / sjá síðu 8
Verðlaun veitt í fjórða sinn:
Samfélagsverð-
laun Frétta-
blaðsins
VIÐ FRUMSÝNINGU Fyrir nokkrum árum börðust þau Margrét Dagmar Ericsdóttir og Þorsteinn Guðbrandsson fyrir því að sonur
þeirra Þorkell Skúli sem er einhverfur fengi viðhlítandi meðferð. Þá voru flestar dyr honum lokaðar en hann gekk rauða dregilinn
í gær þegar myndin Sólskinsdrengurinn var frumsýnd í Smárabíói. Hér er hann ásamt foreldrum sínum fyrir frumsýningu.
FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
CARSTEN
VALGREEN
Carsten Valgreen:
Pólitíkusa burt
úr stjórnum