Tíminn - 12.09.1982, Blaðsíða 31

SUNNUDAGUR.12. SEFTEMBER 1982.
■ Jiri Hajek, fyrrum utanríkisráðherra í stjórn Dubcek. Ekki á hann von á því að
Tékkar iáti svo að sér keða í andstöðu gegn stjórvöldum sem Pólverjar á næstunni.
væri ekkert saknæmt að finna á
pólitískum skrám sem þá varðaði. Þetta
fæst þó varla nema í undantekn-
ingartilfellum.
Prófessor Jiri Hajek, sem var utan-
ríkisráðherra í stjórn Alexanders
Dubcek, gerir sér engar gyllivonir:
„Áhugi á stjórnmálum hefur dugað
þjóðinni til þessa. Hajek telur að það sé
nóg um fólk sem sér ágallana á
kerfinu, en fáir hafist að. „Carta 77“ er
eins og fótboltalið sem á sér marga
áhangendur og aðdáendur, en aðdáend-
urnir eru sjálfir ekki reiðubúnir til að
slást með í kappleikinn. Landsmönnum
hefur verið sýnt fram á að það borgar
sig ekki að vinna gegn valdinu. Menn
geta fremur komið til móts við eigin
neysluþarfir, láti þeir hið opinbera
óáreitt.“
En feitu árin eru nú liðin í
Tékkóslóvakíu. Vegna rangrar efna-
hagsstefnu, áætlana sem hafa brugðist
og of lítillar fjárfestingar í fram-
leiðslugreinum, iðnaði og landbúnaði,
hefur framleiðslan mikið skroppið
saman. Útflutningur til Vesturlanda fer
æ minnkandi. Þjóðartekjur á mann, sem
uxu um 5 til sex prósent fyrir 1970, uxu
um 0.5 prósent árið 1981 og í ár munu
þær ekki vaxa neitt.
Þjóðin hefur fyrir löngu fengið að
kenna á afleiðingum hinnar altæku
efnahagskreppu í heiminum. í október
hækkaði olía til húsahitunar og bensín
um 30 prósent. í sl. febrúar hækkaði
kjöt, tóbak og áfengi um 40 prósent.
Lítilsháttar launahækkanir og umbætur
á félagslegu sviði náðu engan veginn að
koma til móts við þessa skerðingu.
Þegar námumenn í kolahéraðinu við
Ostrava, rétt hjá pólsku landamærun-
um, fóru í verkfall vegna hinna miklu
hækkana, skundaði Strougal forsætis-
ráðherra þegar til og hækkaði laun
þeirra frá 10 prósentum og upp í 18
prósent fyrir erfiðustu vinnuna. Annars
staðar í landinu bar ekki á neinum óróa.
Jiri Hajek telur því að ekki sé von á
miklum mótmælaaðgerðum í bráð:
„Lífskjörin hafa versnað hjá fólkinu,"
segir hann, en ástandið er þó hvergi
nærri orðið eins bágborið og í Póllandi.“
Menn óttast ekki heldur að til þess
komi að „pólska bakterían“ taki að
grassera í atvinnulífinu. Þrír háttsettir
embættismenn sögðu við blaðamann
„STERN“ að í Tékkóslóvakíu hefði
ekki borið á neinni tortryggni til
flokksins eða stjórnar atvinnulífsins,
eftir að „Samstaða“ var stofnuð í
Danzig. Þeir sögðu að við framkvæmd
sósíalismans í Póllandi hefðu orðið mikil
mistök. j Tékkóslóvaktu gengi hins
vegar allt eins og það ætti að gera : „Við
höfum haft það að leiðarljósi að beina
atvinnufyrirtækjunum þangað sem fólk-
ið er fyrir. Við höfum alltaf reynt að sjá
upp á hár hvað klukkan slær hverju
sinni. Þar með hefur tekist að afstýra
öllum vandræðum.“
En þessir embættismenn vita í
rauninni betur. Meirihluti hinna 7.3ja
milljóna verkafólks stendur iHs ekki
einhuga að baki stjórnvöldun - , 'dur
umgangast hverjir hina með afskipta-
leysi og þögn. Sönnun þess má finna í
orðum aðal hugmyndafræðings flokks-
ins, Vasil Bilak, sem í apríl sl. sagði í
flokksmálgagninu „Rude Pravo“ að
skortur Tékka og Slóvaka á vinnulöngun
væri alvarlegt mál. Rétt eins og í
auðmagnslöndunum yrðu þeir sem vildu
búa við betri kjör að leggja harðar að sér.
Tékkneskur almenningur telur þessar
ákúrur óréttmætar og finnst hart að sitja
undir þessum skömmum fyrir leti. En
hann ásakar ekki sig sjálfan, heldur
Pólverja.
Afstaðan gagnvart grannanum fyrir
norðan byggist á gömlum væringum.
Margir Tékkar og Slóvakar hafa ekki
gleymt Pólverjum það að þeir hemámu
hinn tékkneska hluta Slesíu í október
1938. Þessi skoðun fólks þykir stjórninni
í Prag auðvitað ágæt.
Prófessor Jiri Hajek býr nú að mestu
einangraður í Prag. Hús hans og sími er
stöðugt undir eftirliti öryggis-
þjónustunnar. Þessi 69 ára gamli maður
hefur ekki mátt fara úr landi í tíu ár og
honum er einnig óheimilt að ferðast til
kommúniskra nágrannalanda. En hinn
fyrrverandi utanríkisráðherra lítur til
hins ókomna: „Ég vona að einnig í þessu
landi eigi sósíalisminn eftir að komast af
fmmstæðasta stigi sínu. „Vorið í Prag“
tel ég sönnun þess að við emm þess
megnugir."
Þýtt úr Stem
AM
■ Félagar í „Carta 77“ hittast til skrafs og ráðagerða í íbúð eins félaganna. Vegna
ótta við að lögreglan liggi á hleri er talað í hálfum hijóðum.
MIKLATORGI - SÍMI 22822
Haustlauka-
pöntunarlisti
Tulipanar
Kr. 42.00pr. pk.
Couleur Cardinal 6 í pk.
Paul Richter 10 í pk.
Kansas 10 í pk.
KeesNelis 10 í pk.
Orange Wonder 10 í pk.
Preludium lOípk.
PurpleStar lOípk.
Queen og Night 10 í pk.
Reforma lOípk.
Fylltir:
Carlton 6 í pk.
Peach Blossom 6 í pk.
Blandaöirlitir6ípk.
ApeldoornlOípk.
Golden Apeldoorn 10 í pk.
Páfagaukatúlipanar bland 7 í pk.
Princeps 7 í pk.
Red Emperor 7 í pk.
Yellow Empress 7 í pk.
Zombie 7 í pk.
Kaufmania tulipauar
Oriental Beauty8ípk.
Peacock8ípk.
Red Riding Hood 8 í pk.
Stresa 8 í pk.
Shakespeare 8 í pk.
Praesta ns Fusilier 5 í pk.
. 52.00 pr. pk.:
Carnegie 4 í pk.
Jan Bos 4 í pk.
Ostara 4 í pk.
Pink Pearl 4 í pk.
Yellow Hammer 4 í pk.
Narcissur
(páskalil jutegundir)
4 stk. í pk.
Kr. 42,00 pr. pk.:
Actea
Carlton
Cheerfullness
February Gold
Flower Record
Golden Harvest
Magnet
Mount Hood
Scarlet Elegance
Texas
Totus Albus
Yellow Cheerfullness
Crocus
Kr. 42,00 pr. pk.:
15. stk. i pakka.
Gulir, hvítir, bláir,
blandaðir litir.
Ýmsar tegundir
Anemone Blanda,
balkönsk Skógarsóley
15 ípk.kr. 40,00.
Eranthis Hyemalis,
Vorboöi
15 í pk. kr. 40,-
Fritillaria Meleagris,
Vepjulilja
15 í pk. kr. 72,00
Galanthus Nivalis, Vetrargosi
10 í pk. kr. 36,00
Iris Danfordiae, Tyrkjaíris
lOípk.kr. 31,00
Iris Reticulata, Voríris
lOípk. kr. 31,00
Muscari Armeniacum, Perlulilja blá
15ípk. kr. 31,00
Muscari Botr, Alba, Perlulilja hvít
lOípk.kr. 31,00
Scilla Campanulata. RlákinVkulilja
lOípk.kr. 40,00
Scilla Sibrica, Síberíulilja
12 í pk. kr. 31,00
Fritillaria Imp. Keisarakróna
lípk. kr. 31.00
Allium, Laukur
4 í pk. kr. 20,00
Allium, Laukur
1 í pk. kr. 28,00
Cyclamen Europeum, Alpafjóla
2 í pk. kr. 30,00
Cyclamen Neapolitanum, Alpafjóla
2 í pk. kr. 30,00
Ixia, Sverðliljuætt
12 í pk. kr. 21,00
Eremurus, Kleopötrunál
lípk.kr. 41,00
Ranunculus, Asíusóley
lOípk. kr. 31,00
Leucojum, Snæklukka
'lOípk.kr. 33,00
Jólalaukar
Hyjasintur, 9 litir. 14 kr. stk.
Túlípanar, 4 tegundir. 5.50 kr. stk.
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
■
■
I
!■
i
i
■
i
i
Leiðbeiningabæklingar
fyigja.
Sendum um allt land.
Opið 9—21, alla daga.
SIMI
22822
Allir laukar
í pökkum
með
mynd á.