Tíminn - 12.09.1982, Blaðsíða 19

SUNNUDAGUR 12. SEPTEMBER 1982.
immm
19
kvikmyndasjá
BLADE RUNNER
Leikstjóri: Ridley Scott. Hand-
rít. Hampton Fancher og David
Peoples eftir skáldsögu Philip
K. Dicks. Myndataka: Jordan
Cronenweth. Tónlist: Vangel-
is. Aðalhlutverk: Harríson
Ford, Rutger Hauer, Sean
Young. Framleiðandi: Michael
Deeley.
Gervimenn sem halda,
að þeir séu ekta!
„Blade Runner" er byggð á
skáldsögu, sem Dick sendi frá sér árið
1968. Sú nefnist „Do Androids Dream
of Electric Sheep?“, sem þýða mætti
á íslensku: „Dreymir gervimenn um
rafknúnar kindur?“! Óneitanlega
frumlegur titill. Þegar sagan gerist
hefur mannkyninu tekist að útrýma að
mestu leyti öllu öðru dýralífi á
jörðinni. Afleiðing þess er m.a. sú, að
dýr, hvaða nafni sem nefnast, eru
orðin helsta stöðutáknið í þjóðfélag-
inu; hvort sem það eru nú kindur,
geitur, kýr eða einhverjar aðrar
skepnur. Óg ef ekki er hægt að eignast
raunveruleg dýr þá verður fólk að
sætta sig við gervidýr. Eftirsóttasta
dýrið er froskur, sem hefur verið
útdauður árum saman. í bókinni segir
skemmtilega frá því, þegar froskur
finnst í eyðimörkinni. Finnendumir
búast við gífurlegum gróða, en svo
finna þeir allt í einu pfnulítið
stjórntæki í maga dýrsins; það var þá
gervifroskur eftir allt saman!
Sama hefur gerst með mennina.
Tekist hefur að búa til svo fullkomna
gervimenn, úr holdi og blóði og
gervilíffærum, að ekki er hægt að sjá
neinn mismun á raunverulegum
mönnum og gervimönnum. Þetta má
þakka þróun vísindanna. Og í sögu
Dicks er reyndar svo komið, að jafnvel
hver einstaklingur um sig getur verið
í óvissu um, hvort hann er ekta eða
ekki, því við smíðina er komið fyrir
sérstökum endurminningarbanka í
heilabúi gervimannanna svo þeir halda
að þeir séu ekta!
Pönkborg
Ridley Scott hefur byggt kvikmynd
sína á þeim þáttum í sögu Dicks, sem
fjallar um gervimennina og gervi-
mannaveiðarann Rick Deckard, sem
fær greitt tiltekið gjald fyrir hvem
gervimann sem hann nær í á flótta og
„afgreiðir". Þegar myndin gerist eru
jarðarbúar búnir að leggja undir sig
aðrar plánetur í sólkerfinu - „Út-
heiminn" eins og það er kallað -, og
þar eru gervimennimir helstu vinnu-
dýrin. Þeim er gjörsamlega bannað að
fara til jarðarinnar. Efþeirhundsa það
bann og þeim tekst að koma sér til
jarðar em sérstakir gervimanna-
veiðarar sendir á eftir þeim. Þessir
verðir laganna em af sama sauðahúsi
og mannaveiðarar þeir, sem vinsælir
hafa verið í bandarískum myndum um
langan aldur.
í myndinni segir frá eltingarleik eins
slíks veiðimanns, Rick Deckard
(Harrison Ford), við sex gervimenn,
sem komist hafa til jarðarinnar, og þó
einkum við einn þeirra, Roy Batty
(leikinn af Rutger Hauer). Atburða-
rásin gerist í Los Angeles, sem Scott
og leikmyndasmiður hans hafa breytt
í eins konar pönkborg. Ýmis útlits-
einkenni þess unga fólks, sem nú
kennir sig við pönk; snöggklippt hár í
öllum regnbogans litum; hálf tötra-
legur hermannaklæðnaður og fleira í
þeim dúr, er þar orðin meginreglan.
En jafnframt blandar Scott þessari
pönkveröld saman við andrúmsloft og
viðhorf, sem bera sterkan keim af
bandarískum sakamálamyndum frá
fimmta áratugnum, svo úr verður eins
konar Philip Marlowesaga á tuttug-
ustu og fyrstu öldinni.
Um þessi og önnur einkenni
myndarinnar fjallar Ridley Scott
nánar í þeim viðtalsköflum, sem hér
eru birtir.
Umsjón:
Elías Snæland
Jónsson
tæknibrellum?
„Já. Ég vann með David Dryer, sem
vann að tækn.b.ellunum í kvikmynd
Doug Trumbulls Brainstorm. Ég
notaði tæknibrelluvcrksmiðju Trumb-
ulls og um níutíu prósent af tæknibrell-
unum voru gerðar af Dryer og
starfsmönnum Trumbulls".
- í The Duellists ng Alien, sem
gerðar voru í Bretlandi, varstu sjálfur
myndatökumaður. Það gekk ekki í
Bandaríkjunum við gerð Blade Runn-
er vegna afstöðu verkalýðsfélaganna?
„Það var Ijóst frá upphafi að þetta
vandamál kæmi upp. Ég er vanur að
vinna mjög náið með Ijósamanni
rnínum og stjórna myndatökuvélinni
sjálfur; verkið gengur einfaldlega
fljótara fyrir sig hjá mér með þeim
hætti. Annars hefurðu öll þessi
samskiptavandamál, og þá vcrður þú
að taka tillit til alls konar óviðkomandi
atriða og það þegar þú ert að bcrjast
við að halda þig innan tímamarkanna.
Mér finnst upptökuþátturinn í
kvikmyndagcrðinni mjög erfiður -
kannski er það þess vegna sem ég vil
verða framleiðandi - því það er eins
og að reyna að skrifa bók cða mála
KVIKMYNDIR
RIDLEY SCOTT
The Duellist (1977) eftir skáld-
sögu Joseph Conrad um fjand-
skap tveggja herforingja í her
Napoleons.
Alien (1979) uin áhöfn geimfars
sem verður fyrir árás frá geim-
veru.
Blade Runner (1982) um gervi-
mannaveiðar á tuttugustu og
fyrstu öldinni.
málverk með mörgum öðrum. Einn
maður verður að móta hverja kvik-
mynd, annars fer hún illa. Auðvitað er
hér um hópvinnu að ræða, en fyrst og
síðast verður hún að mótast af einum
manni. Ef eða þegar ég verð framleið-
andi og ræð lcikstjóra mun ég ganga
eftir því ef hann leggur ekki áherslu á
sín sjónarmið allan tímann. Geri hann
það ckki hef ég ráðið rangan
leikstjóra".
- Ertu mjög ákveðinn við upptök-
umar?
„Já, það er ég. Það er erfitt, og þá
bæði fyrir annað fólk og mig sjálfan.
En aðeins um stundarsakir. Mín
reynsla er sú að ég verð kannski
niðurdreginn í hálftíma cða svo og
síðan líður það hjá. Ef ég reiðist þá
reyni ég aö fara eitthvað afsíðis. Þaö
eru margir gangar í Pinewood-kvik-
myndaverinu með göt á veggjunum!"
- Og næsta kvikmyndin?
„Hún heitir Legend of Darkncss.
Höfundurinn cr William Jortsberg,
Norðmaður sem bjó þar .til fyrir
fáeinum mánuðum í Montana, en
hefur nú flutt til Hawaii. Þetta er
ævintýri. Ég ætlaði að gera mynd, sem
kallaðist Knight og átti að vcra um
Tristan og ísold, en við gátum ekki
komið handritinu saman og ég hætti
við. Þá velti ég fy'rir mér vcrkum, sem
þróasthafafrá sögunni um Tris'tan og
ísold, svo sem Beauty and the Beast
eftir Cocteau og Siegfried. En ég hætti
við það líka þar sem mér fannst efnið
hreinlega of þungt. Svo ég komst að
þeirri niðurstöðu að við yrðum að
frumsemja handrit og reyna að
sniðganga allar hefðbundnu klisj-
urnar, en að haida Tbæði hina dökku
og ljósu hlið sögunnar. Það verða
engin sverð dregin úr steinum, engir
drekar, ekkert af því tagi. Ætli þctta
verði ekki fyrsta raunverulega mið-
aldakvikmyndin“.
RAUTT - BLATT
BRÚNT - BEIGE
HAGSTÆÐIR
GREIÐSLU-
SKILMÁLAR
OPIÐ 1 mánud.—miðvikud. til kl. 18 i
Öl 1 ||n/| fimmtudaga til kl. 20 UJL.L.UIVI föstudaga til kl. 22 DEILDUM
JIS . f
Jón Loftsson hf. HRINGBRAUT 121^d SÍMI10600
Élf 'W
Hann Siggi mcetir í alla
vélritunartíma með vinkonu
sína fra
Skrífstofu
vélum!
Hann átti í töluverðum vand-
ræðum meö valið, hann Siggi,
þrátt fyrir allt. Hann átti nefni-
lega kost á frábæru úrvali, eins
og þeir segja í auglýsingunum.
Þeir hjá Skrifstofuvélum h.f.
buðu honum hvorki meira né
minna en 5 gerðir af rennileg-
um skólaritvélum - allt frá hin-
um gífurlega vinsælu ABC rit-
vélum upp i bráöfallega Mess-
age rafmagnsritvél.
Siggi valdi ABC. Ást við fyrstu
sýn! Hann féll fyrir laglegu let-
urboröi, léttum áslætti, fallegri
hönnun, skýru letri og góðu
verði.
Þær kosta aöeins kr. 2,340,00
þær ódýrustu.
Þau Siggi hafa ekki skilið síð-
an. Þó verður það að segjast
eins og er, að það hefur hvarfl-
að að honum Sigga að næla
sér í aðra, eina rafknúna, til að
hafa sem heimilishjálp. En þá
aðeins til viðbótar við ABC.
Hann er nefnilega dál ítið ,,fjoll-
aður“ hann Siggi!