Tíminn - 08.12.1982, Blaðsíða 10

ÍO____________
heimilistíminn

MIÐVIKUDAGUR 8. DESEMBER 1982
umsjón: B.St. og K.L.
Norskir verdlaunahafar í mat
reiðslu
■ í fyrri viku voru staddir hér á landi
6 vinningshafar í samkeppni, sem norsku
bændasamtökin efndu til í matreiðslu á
kindakjöti, ásamt 6 blaðamönnum
norskum. Var ferðalagið vinningur í
samkeppninni.
Snentma í nóvember hleyptu norsku
bændasamtökin af stokkunum sam-
keppni í matreiðslu á kindakjöti og
skyldu réttirnir byggjast á norskri mat-
reiðslu hefð, en gjarna með persónlegu
ívafi. Samkeppnin fór fram í samvinnu
við 6 héraðsblöð, þ.e. Gudbrandsdölen,
Varden, Stavanger Aftenblad, Bergens
Tidende, Trönder-Avisa og Nordlys og
tóku lesendur þessara blaða þátt í að
fella dóm um, hvaða réttir reyndust
bestir. Keppnin var kölluð „Lam- og
fáaiaden 82.
A aðeins einni viku voru blöðunum 6
sendar 630 uppskriftir. Dómnefnd á
vegum hvers blaðs kynnti sér allar
uppástungur og valdi úr 5-6, hvert á sínu
svæði. Þær 32 uppskriftir, sem þarna
voru valdar úr, eru birtar í sérstökum
bæklingi. Síðan voru lesendur beðnir
um að velja þann rétt, sem þætti verður
fyrstu verðlauna á hverjum stað og bárust
alls um 1200 svör. Vinningsréttirnir voru
síðan kynntir blaðamönnum og sérfræð-
ingum í Osló mánudaginn 29. nóvember,
daginn áður en vinningshafarnir lögðu
upp í íslandsferðina.
A meðan á dvöl þeirra hér á landi
stóð, heimsóttu þeir ýmsar stofnanir í
kindakjöts í heimsókn
landbúnaði, fyrirtæki o.fl. M.a. sögðust
þeir hafa fjárfest í ullarvörum fyrir
margar þúsundir króna.
Vinningshafí Nordlys í
Tromsö og rétturinn henn-
ar
Vinningshafinn í Tromsö er Olga Nymo-
en, sem býr á lítilli eyju rétt utan við
Tromsö, Kvænangen. Olga er orðin
sjötug að aldri og komin á eftirlaunaald-
ur. Hún lætur þó ekki deigan síga og
hefur tekið að sér störf vitavarðar í
afleysingum. Tvisvar í viku ferðast hún
um 20 km vegalegd, hvernig sem viðrar,
til að gæta að vitanum sínum. Ekki hefur
hún gert víðreist um dagana. Aldrei
hafði hún stigið í flugvél fyrr en hún
lagði upp í íslandsferðina, og þaðan af
síður farið út fyrir landsteinana. En hún
kunni vel að meta Islandsferðina, enda
þótt á þessum árstíma væri. Sólin hafði
nefnilega hætt að skína á Tromsöbúa
þegar 21. nóvember og er ekki væntanleg
aftur fyrr eftir 2-3 mánuði. Henni fannst
því bara bjart og notalegt að koma
hingað um mánaðamótin nóv./des.
Rétt sinn nefnir Olga „Kjnttnmlja"
og fer uppskriftin hér á eftir:
Kjottmolja
2 kg létt saltað, hálfþurrkað kindakjöt
1 lítill laukur
2egg
1 tsk. sykur
2 dl rjómi eða mjólk
Sjóðið kjötið ásamt lauknum þar til
það er meyrt. Veiðið fituna ofan af.
Leggið kjötið á fat. Eggi, sykri og
rjómanum,mjólkinni er blandað saman
við hveiti, þar til þykktin er hæfileg.
Setjið nú jafninginn smám saman út í
kjötsoðið og látið suðuna koma upp.
Borið fram með soðnum kartöflum,
græmeti, flatbrauði og kjötkrafti.
Á hæla Olgu, sem vinningshafi í
Tromsö, fylgdi íslensk stúlka, sem
stundar nám í Tromsö, Brynja Gunnars-
dóttir að nafni. Sinn rétt nefnir hún:
2 slög
3-4 epli
u.þ.b. 4 dl steinlausar sveskjur
2 dl sinnep
Takið öll bein úr slögunum. Smyrjið
innri hlíð þeirra með sinnepi. Skerið
eplin í smábita. Dreifið eplum og
sveskjum yfir slögin og vefjið þau þétt
saman. Bindið þétt utan um með
bómullargarni. Brúnið nú rúllurnar í
smjöri eða sjörlíki, sjóðið síðan í
klukkutíma. Bornar fram heitar eða
kaldar að vild, ásamt kartöflustöppu.
■ Agnar Guðnason, blaðafulltrúi íslensku bændasamtakanna, bauð heim norsku
vinningshöfunum, ásamt fylgdarliði þeirra, 6 norskum blaðamönnum.Sem sjá má á
myndinni var glatt á hjalla í samkvæminu, en auk Agnars og Jónasar Jónssonar
búnaðarmálastjóra skemmta sér þar dátt fjórir vinningshafanna og tveir norsku
blaðamannanna. Olga Nymoen frá Troms er fyrir miðri mynd.
Hvað kostar
jólamaturinn?
Áætladur matarkostnaður
fyrir fjögurra manna
f jölskyldu jóladagana þrjá
varð um 2000 krónur
■ Það eru margar tegundir af jólatrjám á boðstólnum og má jafnvel segja að sá á kvölina, sem á völina. Þessi ungi maður
virðist eiga bágt með að gera upp bug: sinn.
■ Það er mikið talað um hvað
allt sé dýrt á þessum síðustu
tímum, svo blaðamaður
Heimilistímans brá sér í búðir að
athuga hvað væri hægt að áætla
■ Hún er með jólamat sem vinsamlegt
afgreiðslufólk í Kjörbúð SS í Glæsibæ
safnaði saman í eina stóra innkaupa-
körfu áætluðum jólamat fyrir fjögurra
manna fjölskyldu. Þama sér bæði í
svínakjöt og hangikjöt, ávexti og margs
konar góðgæti. (Tímamynd GE)
að jólamatur kostaði fyrir
fjögurra manna fjölskyldu í ár.
Með jólamat eigum við við
kjötmeti, grænmeti, dósamat,
ávexti, kaffi og sælgæti og ýmis-
legt annað smávegis, sem tengist
jólahaldi, eins og kerti og jóla-
servíettur, konfektkassa í
möndlugjöf o.fl. smávegis.
Það voru ekki komin mánaða-
mót þegar þessi könnun var gerð
og niðurstaðan varð, að þetta
kostaði um 2000 krónur en búast
má við að einhver hækkun hafi
komið á. Þá er þess að geta, að
þarna var yfirleitt gætt hófs í
innkaupum, en þó áttu þetta að
geta orðið góð jól - matarlega
séð - fyrir þessa fjögurra manna
fjölskyldu.
í þessum útreikningi á jóla-
matnum var ekki gert ráð fyrir
brauðum, kökum eða kexi, og
ekki heldur mjólkurmat - nema
ístertu og Vi1 af rjóma, svo bæta
má við reikninginn því sem
brauða- og mjólkurmat nemur.
■ Senn fer að líða að því, að fólk fer
að velta vöngum yfir jólatréskaupum.
Sumir hafa brennt sig á því áður, að
algengustu stærðirnar eru uppseldar,
þegar þeir hafa drifið sig í kaupin, auk
þess sem úrvalið er ekki eins mikið og
var í upphafi sölunnar. En hvað kosta
jólatrén í ár? Við hringdum i nokkra þá
staði, þar sem jólatré eru seld, og
leituðum upplýsinga.
Hækkunin frá í fyrra
30-70%
Hjá Vilhjálmi Sigryggssyni fram-
kvæmdastjóra Skógræktarfélags
Reykjavíkur fengum við þær upplýsing-
ar, að í skógræktarstöð Skógræktarfé-
lagsins við Fossvogsblett yrðu eingöngu
seld íslensk tré og væri salan í þann
mund að hefjast. Þar er um að velja
rauðgreni og stafafuru, auk þess sem
eitthvað verður selt af sitkagreni með
rót, þ.e.a. rótarklump, sem síðan má
gróðursetja.
Trén koma að litlum hluta til ofan úr
Heiðmörk, en aðallega austan úr Þjórs-
árdal og í minna mæli úr Haukadal.
Skógræktarfélagið hefur selt þessar teg-
undir undanfarin ár og hafa þær reynst
mjög vel.
Að sögn Vilhjálms er hækkun á verði
jólatrjáa nú 30-70% frá því sem var í
fyrra. Hækka minnstu stærðirnar
minnst. Ástæðan mun sú, að það eru
líka flutt inn útlend tré og vill Skógrækt-
arfélagið vera samkeppnisfært í verði við
þau.
Lægsta verð á jólatré er bundið við
stærðina 0,7-1,0 m. og kostar það af
rauðgreni kr. 190. Aftur á móti kostar
stærðin 1,76-2,00 , 320 kr. Vinsælasta
stærðin er um 1,50 m. og kostar í
kringum 325 kr. Stafafuran er ca. 30%
dýrari, en hún heldur líka miklu betur
barrinu. Sitkatgrenið á rót kostar um
500 kr. metrinn. Það er í pappastampi
og getur fólk geymt hana í stampinum
til vors og gróðursett hana síðan.
Vilhjálmur sagði best að geyma hana
úti við í skjóli, helst norðan við hús, þar
sem vorsólin á það til að leika barr tré
grátt.
Innflutt tré
í gróðurhúsinu Blómavali eru ein-
göngu á boðstólum innflutt tré. Koma
þau frá Danmörku og eru af tegundun-
um blágreni, rauðgreni, Norðmanns-
greni og omorika, sem er svipað og
rauðgreni. Þar má nefna til viðmiðunar,
að 1.00 m. rauðgrenitré er á 235 kr.,
Norðmannagreni af sömu stærð 620 kr.,
100-150 cm. af furutré er á 465 kr., en
blágreni í lengdinni 1,25 m kostar 535
kr. og omorika af sömu stærð 380 kr.
Sala þar hófst sl. laugardag.
1 blómabúð Alaska í Breiðholti var
okkur tjáð, að salan væri u.þ.b. að
hefjast. Þar eru eingöngu innflutt tré, og
það dönsk, eins og í Blómavali, en ekki
þó sömu tegundirnar. Þar má velja á
milli rauðgrenis, nobilis (öðru nafni
blágreni), eðalgrenis og fjallafuru eða
skógarfuru. Þar kosta 1.00-1.25 m tré
eftirfarandi: rauðgreni 355 kr., eðalgreni
745 kr. og nobilis 826 kr. Stærðin
1.50-1.75 m kostar af rauðgreni 390 kr.,
eðalgreni 1075 kr. og nobilis 1180 kr.
Stærðin 1.75-2.00 m kostar af rauðgreni
405 kr., eðalgreni 1245 kr. og nobilis
1370 kr.
Veljið trjátegund í
samræmi við aðstæður
Sem sjá má af þesari lauslegu upptaln-
ingu er heilmikið úrval jólatréstegunda
á boðstólum og verður nú hver og einn
að gera það upp við sig, hvaða stærð og
tegund hentar honum og hans fjölskyldu
best. Hafa verður það í huga, að gera
má ráð fyrir því, að dýrustu trén séu þau
barrheldnustu, en heldur er leiðinlegt að
búa við það, að jólatréð sé e.t.v. orðið
barrlaust milli jóla og nýárs. Þá verður
líka að taka tillit til þess, að mjög er
mismunandi, hversu mikið mæðir á
trjám á heimilum. Sums staðar fá þau
að standa óhreyfð og óáreitt öll jólin, en
allars staðar er kannski sífellt verið að
færa þau til og dansa í kringum þau. Við
þær kringumstæður verða trén óhjá-
kvæmilega fyrir meira hnjaski og þarf að
velja tegund í samræmi við það.
Útreikningur okkar varð á þessa leið
Kjötmaturinn var áætlaður í þrjár máltíðir. Gert ráð fyrir
svínabóg á aðfangadagskvöld, hangikjöti á jóladag og
lambahrygg á annan í jólum.
Þetta gerði samtals um...................kr. 700.00
Ávextir og grænmeti .....................kr. 210.00
Dósamatur (gr. baunir, rauðkál o.fl) . . . . kr. 200.00
Ö1 og gosdrykkir........................ kr. 150.00
ísterta, rjómi og sælgæti................kr. 400.00
Ýmislegt ................................kr. 300.00
Samtals
kr. 1960.00