Tíminn - 23.01.1983, Blaðsíða 19

SUNNUDAGUR 23. JANUAR 1983
■ Julie Christie:
Ekki bara sæt.
Julie Christie
vill bara tala
um friðar-
hreyfinguna
■ Julie Christie veit vel að þessa
dagana þegar sýningar á nýjustu
kvikmynd hennar The Return of the
Soldier eru hafnar er til þess ætlast að
hún spjalli við fjölmiðla um
kornflögurnar sem hún borðar á
morgnana, segi gamansögur, lýsi því
hvernig kvikmyndastjama eyðir
frístundum sínum o.s.frv.
Samt lætur hún það eiga sig. „Mér
þykir það leitt“, segir hún, „en ég
hef ekki áhuga á viðtölum af þessu
tagi og skil ekki hvernig þau geta
orðið til þess að fólk fýsi að sjá
kvikmyndina sem ég leik í. Auk þess
koma slik viðtöl ekki inn á efni sem
ég hef áhuga á að ræða um.“
Það sem Christie hefur áhuga á og
tekur allan frítíma hennar um þessar
mundir er friðarhreyfingin. Og
kikmyndin sem hún vill gjarnan spjalla
um er hálftímalöng heimildarmynd
Taking on the Bomb sem nýverið var
sýnd í breska sjónvarpinu Channel
Four: í stað þess að fara strax um^
jólaleytið á heimili sitt og hvíldarstað
í Wales dvaldi hún í London lengur
en hún ætlaði til að lesa texta inn á
þessa mynd. v,Mér finnst þessi mynd
sýna á áhrifamikinn hátt þær
stórkostlegu aðgerðir sem konur hafa
skipulagt til að berjast fyrir friði og
ég vildi leggja mitt af mörkum til
þeirrar baráttu, sagði Christie í viðtali
við The Sunday Times á dögunum.
„Innan friðarhreyfingarinnar er ég
venjulegur baráttumaður, ein af
hópnum, og ég á í stríði við sjálfa mig
þegar ég er beðin að tala opinberlega
fyrir hreyfinguna. Ég hef unnið þar
minna starf en margir aðrir sem frekar
ætti að heyrast í. Það að ég er
leikkonan Julie Christie finnst mér
ekki skipta miklu máli í þessu
sambandi.“
Julie Christie hefur breyst mikið frá
því hún vakti fyrst á sér verulega
athygli á sjötta áratugnum og var
eftirsótt glæsipía vestur í
Bandaríkjunum. Hún á litla íbúð í
Lundúnum og heimili í Wales. Hún
eyðir tímum sínum að miklu leyti í
kyrrð og ró, spjallar við fólk sem hún
kann að meta og les sér til um efni
sem henni finnst skipta máli.
Málstaður friðarhreyfingarinnar
hefur tekið huga hennar allt frá þvf
hún áttaði sig á að úrgangsefni frá
kjarnorkuverum er notað til að
framleiða kjarnorkusprengjur.
„Mér fannst ég hafa verið blekkt, ég
hafa verið höfð að fífli“, segir hún.
Upp frá því hefur hún fylgst með
og rannsakað sjálf kjarnorkumál, og
geymir sjálf í fórum sínum ýmsar
áhrifamiklar upplýsingar. Hún lætur
ekkert frá sér fara um málið, fyrren
hún hefur gengið úr skugga um
heimildir sínar. Af því að hún er kunn
leikkona yrðu mistök af hennar hálfu
vopn andstæðinganna og notuð gegn
friðarhreyfingunni.
Christie var ein af þeim þúsundum
kvenna sem tóku þátt í hinum
sögufrægu mótmælaaðgerðum við
Greenham Common á Englandi seint á
síðasta ári. „Sú samstaða sem ég finn
með konunum sem tóku þátt í
aðgerðunum við Greenham er af allt
öðru tagi en sú samkennd sem ég finn
með konum sem vinna með mér að
kvikmyndagerð. Konurnar í
friðarhreyfingunni eru að fást við
raunveruleikann, við hluti sem skipta
máli. Engin er að látast eða reyna að
vekja athygli á sjálfri sér.“
Christie kveðst hafa kynnst í
friðarhreyfingunni fólki sem hún dáist
að og styðji og það sé henni
mikilsvert. „Við kvikmyndagerð er
mér sagt fyrir verkum allan tímann.
Ég tek engar ákvarðanir sjálf, svo ég
get ekki borið það saman við t.d.
aðgerðirnar sem ég tók þátt í ineð
konunum í Greenham eða
friðargöngunni til Rússlands."
Kona með svo staðfastar skoðanir
hlýtur að hafa áhyggjur af því að vera
boðið hlutverk í kvikmynd þar sem
efniviðurinn yrði henni ekki að skapi
í hugmyndalcgu tilliti. „Til allrar
hamingju hef ég ekki verið beðin að
gera neitt slíkt“, segir hún. „Og
sannarlega hef ég ekki áhuga á því að
taka þáft í því að gera kvikmynd um
dásemdir hermennsku og styrjalda".
Ópera
óvænt
■ í Kammermúsík-leikhúsinu í
Moskvu var nýlega frumsýning á
óperunni „Óvæntur fundur" eftir
tónskáldið J. Haydn. Þetta var í fyrsta
skipti, sem þessi ópera var flutt á
leiksviði.
Sagan hér á bak við er mjög
áhugaverð. Á síðast liðnu ári frétti M.
Dotlibov, leikstjóri við Stanislavski og
Nemirovits-Dantsjenko-söngleikhúsið í
Moskvu, af tilviljun, að á sjötta
áratugnum hefði verið flutt brot úr
óþekktri óperu eftir J. Haydn í
útvarpið í Leníngrad. Þetta vakti athygli
hans. Hann hóf leit að óperunni og það
varð til þess að hann fór í nótnadeild
Ríkisbókasafnsins í minningu Saltykov-
eftir Haydn
í leitirnar
Shedrin. Það má nærri geta, hvort hann
varð ekki undrandi, er hann frann
frumritið að óperunni, ritað af
meistaranum sjálfum.
Hvernig stóð á því, að það var þarna?
Það er vitað, að Haydn samdi þetta verk
árið 1775, er hann starfaði hjá P.
Esterchazi greifa. Óperan var flutt í
fyrsta og eina skipti í bústað greifans
við Neuzidler-vatn. Eftir lát
tónskáldsins var einn af Esterchazi-
ættinni gerður að sendiherra
Austurríkis í Pétursborg. Hann gaf hinu
keisaralega nótnasafni óperuna, en
þaðan var hún flutt eftir byltinguna í
Saltykov-Shedrin-bókasafnið, þar sem
hún var í rúm sextíu ár.
Nú hafa Moskvubúar hlustað á
óperuna „Óvæntur fundur“ í fyrsta
skipti. Það var B. Pokrovski,
aðalleikstjóri Kammermúsíkleikhússins
og þjóðlistamaður Sovétríkjanna, sem
sá um uppsetninguna.
„Þetta verk tónskáldsins er afar
áhugavert", segir leikstjórinn. „Það
hafa ekki margar óperur eftir Haydn
verið settar á svið, en hann samdi yfir
fjörutíu óperur. Það var þess heldur
skemmtilegra að vinna að
uppsetningunni, þar sem UNESCO
hafði tilskipað, að þess skyldi minnst,
að 250 ár eru liðin frá fæðingu
tónskáldsins og þessi frumsýning var
haldin af því tilefni."
APN
■ Hu í baráttuhug
Kínverska alþýðulýðveldið:
Kommúnistaforingi varar lista-
menn við áhrifum frá Vesturlöndum
■ Formaður kínverska
kommúnistaflokksins, Hu Yaobang,
hefur hvatt kínversk yfirvöld til að
leggja til atlögu gegn þeim \
listamönnum, sem hafa orðið fyrir
óæskilega miklum áhrifum af vestrænni
menningu.
Dagblað alþýðunnar í Kína birti
nýlega stærðar grein eftir Hu, í hverri
hann hvetur opinbera fjölmiðla til þess
að mála ekki upp of bjarta mynd af
Vestrinu.
- í bókmenntum og listum,
sérstaklega kvikmyndum, leikritum og
fagurbókmenntum ber okkur nauðsyn
til að verjast allri ógagnrýninni notkun
á vestrænni tækni og aðferðum,
skrifar Hu.
- Við verðum að gæta þess
sérstaklega að vestrænn
hugsunarháttur hafi ekki áhrif á listina,
heldur hann áfram.
- Þá varaði hann þá listamenn sem
ekki hyggðust taka viðvörun hans
alvarlega við því að afleiðingar slíks
skeytingarleysis yrði einangrun
viðkomandi.
- Fari listamenn ekki eftir þessu
munu þeir verða dæmdir til refsingar,
skrifar hann.
Þessi grein Hus er nýjasta merki
þess að kínversk yfirvöld ætli sér að
ganga hart að listamönnum.
Hin nýja stefna
kínverskra ráðamanna var innleidd í
apríl 1981. Fyrir einungis tveimur
árum hneigðust kínverskir listamenn
til ýmissa átta í listsköpun sinni og
sérstaklega notaði hópur yngri
rithöfunda vestræna tækni og aðferðir í
bókum sínum og leikritagerð.
Það frelsi sem þeir leyfðu sér mætti
mikilli mótspyrnu meðal harðlínu
manna innnan flokksins og
sérstaklega hersins, en þeir álitu
að aðferðir þeirra væru svik við
hugsunarhátt Maós.
Nýja stefnan sækir einnig stuðning
til endurskoðunarsinna eins og Hu og
Deng Xiaoping, en þeir hafa báðir
miklar áhyggjur af vaxandi vestrænum
áhrifum í kínversku samfélagi, eftir
að Kína opnaðist umheiminum eftir lát
Maós formanns árið 1976.
Flestir hinna eldri
hugmyndafræðinga kínverska
kommúnistaflokksins álíta að Vestrið
geti skaðað kommúnismann í landinu,
sérstaklega á meðal yngri
kynslóðarinnar sem vill ganga í
gallabuxum og hlusta á vcstræna
poppmúsík.