Tíminn - 05.07.1983, Blaðsíða 8

a
ÞRIÐJUDAGUR 5. JÚLÍ 1983
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Gísli Sigurðsson. Auglýsingastjóri: Steingrímur Gíslason.
Skrifstofustjóri: Ragnar Snorri Magnússon. Afgreiðslustjóri: Sigurður Brynjólfsson.
Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson, Elías Snæland Jónsson. Ritstjórnarfulltrúi: Oddur V.
Ólafsson. Fréttastjóri: Kristinn Hallgrtmsson.
Umsjónarmaður Helgar-Tímans: Atli Magnússon. Blaðamenn: Agnes Bragadóttir,
Bjarghildur Stefánsdóttir, Friðrik Indriðason, GuðmundurSv. Hermannsson, Guðmundur
Magnússon, Heiður Helgadóttir, Jón Guðni Kristjánsson,
Jón Ólafsson, Krlstfn Leifsdóttir, Samúel Örn Erlingsson (iþróttir), Skafti Jónsson, Sonja
Jónsdóttir, Þorvaldur Bragason. Útlitsteiknun: Gunnar Trausti Guðbjörnssson.
Ljósmyndir: Guðjón Einarsson, Guðjón Róbert Ágústsson, Árni Sæberg. Myndasafn:
Eygló Stefánsdóttir.
Prófarkir: Kristin Þorbjarnardóttir, Maria Anna Þorsteinsdóttir, Sigurður Jónsson.
Ritstjórn skrifstofur og auglýsingar: Síðumúla 15, Reykjavfk. Síml: 86300. Auglýsingasími
18300. Kvöldsimar: 86387 og 86306.
Verð í lausasölu 18.00, en 20.00 um helgar. Áskrift á mánuðl kr. 230.00.
Setning og umbrot: Tæknideild Tfmans. Prentun: Blaðaprent hf.
Létta má á
ríkisrekstrinum
■ Sú yfirlýsing Alberts Guðmundssonar fjármálaráð-
herra, að hann mundi láta kanna hvort ekki væri ráðlegt
að selja einhver ríkisrekin fyrirtæki og hluti ríkisins í
öðrum fyrirtækjum, hefur vakið athygli og umtal og sýnist
sitt hverjum um þessar fyrirætlanir. Sumir telja að selja
eigi öil ríkisfyrirtæki og yfirleitt alla hlutdeild ríkisins í
atvinnurekstri og margs kyns þjónustu. Aðrir hafa þá
skoðun að ríkisrekstur sé aldrei of mikill og að öll
athafnasemi og þjónusta sé best komin í höndunum á
embættismönnum ríkisins. Með þeim hætti einum verði
þjónusta tryggð og að föðurleg forsjá ríkisvaldsins komi í
veg fyrir arðrán og spillingu,
Pað er sem sagt skammt öfganna á milli eins og oft vill
verða með vorri þjóð.
Um hugmyndir fjármálaráðherra er ekkert nema gott
eitt að segja. Það er áreiðanlega löngu tími til þess kominn
að endurskoða athafnasemi ríkisvaldsins í atvinnurekstri
og stofnanavafstri. íslendingar eru orðnir svo vanir því að
ríkisvaldið með landssjóðinn að bakhjarli hafi afskipti af
fjölmörgum sviðum þjóðlífsins, að það er nánast litið á
það sem náttúrulögmál að ríkið eitt sé fært um að sjá um
tiltekinn atvinnurekstur og þjónustugreinar, svo ekki sé
talað um stærri eða minni hlutdeild ríkisins í fyrirtækjum,
sem einhvern tíma hafa þurft á aðstoð að halda á
erfiðleikatímum.
Ráðherrar Framsóknarflokksins hafa lýst yfir að þeir
séu hlynntir að þessi athugun fari fram. En þeir hafa lagt
áherslu á að verði ákvörðun tekin um sölu á einhverjum
ríkisfyrirtækjum eða hlutabréfum ríkisins í öðrum, að
starfsmannafélög og sveitarfélög fái forkaupsrétt á hlut-
deild ríkisins ef .þau vilja. Starfsmannafélög einstakra
fyrirtækja hafa þegar lýst yfir áhuga á slíkum kaupum.
Sósíalistar hafa að vonum allt á hornum sér vegna
þessara hugmynda, og hafa látið stór orð falla um að nú
eigi að fara að taka þjónustuna og ágóðann frá fólkinu í
landinu. En það er nú einu sinni trú ríkishyggju manna að
ríkisforsjá sé lykillinn að fögru mannlífi og réttlæti. Sú trú
er svo rótföst að stjórnsýsla marxista víða um heim fær ekki
einu sinni hnikað henni. Það tilheyrir því að þeir snúist
öndverðir gegn hverri skerðingu á áhrifavaldi ríkisins.
En það er ekkert sjálfgefið að eignarhlutur ríkisins lendi
í höndum harðsvíraðra peningamanna, eins og sósíalistar
láta í veðri vaka. Ekkert er eðlilegra en að starfsmenn
eignist hlutdeild í fyrirtækjunum. Sveitarfélög eiga og
reka margs kyns fyrirtæki pg gætu þau tekið þátt í rekstri
í ríkari mæli og samvinnufélög og almenningshlutafélög
gætu sem best tekið við hluta af ríkisrekstrinum. Ef
einhverjir fjársterkir einstaklingar hafa bolmagn og getu
til að kaupa og reka eitthvað af bákninu er ekkert því til
fyrirstöðu að þeir fái að spreyta sig.
Ekki er gott að átta sig á hvaðan þær hugmyndir eru
runnar, að ríkið eða einhvers konar opinberir aðilar, veiti
eitthvað betri þjónustu en aðrir. En því er mjög haldið á
lofti að þjónusta verði lélegri og dýrari ef ríkisvaldið
sleppir af henni hendinni. En mjög verður að teljast
vafasamt að það sé einhver trygging fyrir góðum rekstri
að forstjóri fyrirtækis sé skipaður af ráðherra fremur en
með öðrum hætti. Það þarf ekki lengi að lesa í
lesendabréfum blaða eða hlusta á umkvartanir til að verða
var við að víða kvartar fólk yfir slælegri afgreiðslu mála
sinna hjá opinberu forsjánni.
Ríkið hefur engu að tapa þótt það losi sig við einhver
af þeim fyrirtækjum sem skolað hefur eftir ýmsum leiðum
upp í hendur þess. Og það er engin trygging fyrir góðum
og arðgæfum rekstri að fyrirtæki eða stofnanir heyri undir
ráðuneyti og það er heldur ekki trygging fyrir hnökralít-
illi þjónustu fyrir þá sem til fyrirtækja og stofnana þurfa
að sækja. Og ráðherra og ráðuneyti hafa nóg á sinni könnu
þótt eitthvað sé létt á ríkisrekstrinum. -OO
%<
Útgefandi:
Útgáfufélagið Búbót.
Ritstjóri: Anna Bjarnason.
Hönnun: Atli Steinarsson.
íþróttir:
ívar Benediktsson, Lágholti 17, sími 66285.
Auglýsingar og ritstjórn:
Merkjateig 2, Mosfelissveit, sími 66142.
Setning, umbrot og prentun:
Prentstofa G. Benediktssonar, Bolholti 6, sfmi 83530.
Björgum
skútunni með
glöðu geði
Bjartsýni
í stað svarta-
gallsrauss
■ Eftir að ríkisstjórnin
kunngerði ráðstafanir
sínar til að koma skikki
á efnahagsmálin hefur
ekki linnt svartagalls-
rausinu úr öllum áttum.
Nú á að fara að setja allt
á hausinn og kippa stoð-
urn undan lífsgæðunum.
Fólk verður að fara að
draga við sig í eyðslu á
meðan verið er að kom-
ast yfir erfiðasta
hjallann. Bjartsýni gætir
ekki víða. Samt eru til
undantekningar. Anna
Bjarnason ritstjóri Mos-
fellspóstsins skrifar for-
ystugrein í blað sitt um
ástand, horfur og ráð-
stafanir undir fyrirsögn-
inni „Björgum skútunni
með glöðu geði". Anna
skrifar:
„Þar kom að því að
ráðamenn þjóðarinnar
urðu að grípa til ein-
hverra' harkalegra ráða
til þess.að koma í veg
fyrir að þjóðarskútan
sigldi alveg í strand. Er
hér átt við kjaraskerðing-
una 1. júní.
Mörgum þykir að full
harkalega hafi verið grip-
iö í taumana. En öðrum
þykir ekki nóg að gert.
Svo mikið er víst, að
enginn er ánægður.
Við skulum staldra við
og atliuga hvort það er
ekki eitthvað frekar sem
við getum látið á móti
okkur, án þess að líða
einhvern skort. Það eru
svo margir hlutir og mik-
ið af lífsins gæðum, sem
við getum hæglega verið
án og það án þess að
vinna fyrir því.
Auðvitað er ekki rétt
að banna eitt eða neitt.
En kannski er ekki hægt
að grípa í taumana og
takmarka lífsgæðin,
nema með því að banna
eitthvað.
Er hér átt við innflutn-
ing af ýmsu tagi, sem
getur ekki flokkast undir
annað en hreinan óþarfa,
í það minnsta eitthvað
sem við getum hæglega
verið án.
' Nægir að nefna blóma-
innflutning. Nálgast það
ekki hálfgerðan óhemju-
skap að þurfa að flytja'
inn hinar ýmsu blómateg-
undir þann tíma ársins
sem ekki er hægt að
rækta þær hér á landi.
Fyrir nokkrum árum
voru blómategundirnar
til á hinum ýmsu árstím-
um, eins og t.d. rósir yfir
sumartímann, túlípanar
og aðrar laukplöntur
seinni hluta vetrar og á
vorin, krýsantemur á
haustin o.s.frv.
Nú er hægt að fá allar
þessar blómategundir
nær allan ársins hring og
auðvitað margar fleiri.
Þær eru bara fluttar á
milli landa og eru þar af
leiðandi mjög dýrar. Það
má einnig segja að inn-
flutningur á garðplöntum
sé hinn mesti óþarfi. Auk
þess sem ekki er ólíklegt
að með lifandi plöntum
geti borist hingað til
lands alls konar skor-
kvikindi sem hingað eiga
lítið erindi, að ekki sé
talað um sóttkveikjur.
Nægir að minna á al-
gert bann við kjötinn-
flutningi vegna gin og
klaufaveiki.
Svona mætti lengi
telja. Það er eitt og ann-
að sem við getum hæg-
lega verið án og það án
þess að finna fyrir því.
Við getum líka vel ekið
um í ársgömlum bílum, -
dregið um eitt ár að fá
okkur nýjan bíl. Við get-
um notað yfirhöfnina frá
því í fyrra. Við getum
sleppt því að fara í sólar-
landaferð á hverju ári.
Við getum notað gólf-
teppið eitt ár til viðbótar
o.s.frv.
Fyrir nokkrum árum
voru sólarlandaferðir
ekki orðnar jafn algengar
og þær eru í dag.
Þá var það heldur ekki
algild regla að fólk fengi
nýja árgerð af bíl á
hverju ári, - margir áttu
sömu yfirhöfnina í tvö ár
eða enn lengur.
Þá ar líka hægt að gera
sér glaðan dag með því
að bregða svolítið útaf
því sem var dagsdaglega.
Nú er erfitt að gera sér
glaðan dag. Það eru
nefnilega allir daga svo
ofsalega „glaðir“.
Nú eru alltaf rósir á
boðstólum. Nú fara allir
í sólarlandaferðir á
hverju ári. Nú aka lang-
samlega flestir um í glæ-
nýjum bílum. Nú er jóla-
steik á borðum í miðri
viku.
Hvað á þá að hafa á
borðum á jólunum?
Ef það getur hjálpað
blessaðri þjóðarskútunni
að við leggjum á okkur
smávegis hömlur um
skeið, þá ættum við að
taka saman höndum og
gera það með glöðu
geði.“
Ekki hlaupið
frá vanda-
málunum
Þórarinn Sigurjónsson
alþingismaður skrifar
forystugrein Þjóðólfs og
segir:
„Fimmtudaginn 26.
maí tók ríkisstjórn
Steingríms Hermanns-
sonar við stjórnartaum-
unum í landinu.
Tók hún við af ríkis-
stjórn Gunnars Thor-
oddsen, sem setið hafði í
þrjú og hálft ár.
Voru þá stjórnar-
myndunarviðræður bún-
ar að standa í rúman
mánuð, og búið að reyna
á allar leiðir til aö mynda
stjórn. Lokin urðu svo
þau að hörðustu and-
stæðingar í íslenskum
stjórnmálum Framsókn-
ar- og Sjálfstæðisflokkur
mynduðu meirihluta-
stjórn til þess að afstýra
stöðvun atvinnuvega
landsins og því böli sem
fylgir atvinnuleysi.
Þingræðisþjóðfélag
gerir ráð fyrir því að
alþingismenn sem kjörn-
ir eru á þing af þjóðinni
fari með stjórn landsmál-
anna, en skorist ekki
undan ábyrgð, þó að
leysa þurfi erfið verkefni
sem bíða úrlausnar.
Framsóknarflokkur-
inn lagði á það áherslu í
kosningabaráttunni að
mynduð yrði ríkisstjórn
eftir kosningar sem fær
yrði um það að takast á
við efnahagsvandann, og
að fylgja eftirstefnu sinni
nægilega lengi til þess að
árangur næðist í barátt-
I unni fyrir hjöðnun verð-
bólgunnar án þess að at-
vinnu landsmanna væri
stefnt í voða.
Hann brást ekki í þetta
sinn frekar en áður að
vera ábyrgur flokkur sem
þorir að takast á við
vandamálin, þó að ráð-
stafanir þær sem varð að
gera séu ekki vinsælar af
öllum.
Meginþorri atvinnu-
fyrirtækja í landinu
stendur höllum fæti og
stöðvun vofir yfir
sumum. Stórfelldur halli
er á ríkisrekstrinum sem
verður að stöðva. Verð-
bólgan hefur aldrei verið
meiri og erlendar skuldir
eru orðnar ískyggilega
miklar.
Fráfarandi ríkisstjórn
hefur verið kennt um
hvernig komið var, af
stjórnarandstæðingum
hennar, sem er ekki rétt
að verulegu leyti. Mikill
aflabrestur, verðfall og
sölutregða eiga stóran
þátt í því hvernig komið
var.
En verðbólgan væri
nú minni og viðráðan-
legri, ef fylgt hefði verið
1 áfram þeim niðurtalning-
araðgerðum, sem hófust
í ársbyrjun 1981 og báru
árangur á því ári.
En þar skarst Alþýðu-
1 bandalagið úr leik, með
þeim afleiðingum að
verðbólguhraðinn fór
vaxandi á ný og var kom-
inn í á annað hundrað
prósent þegar núverandi
stjórn tók við.
Þær aðgerðir sem nú-
verandi stjórn hefur sett
sér að koma fram eru
ekki vænlegar til vin-
sælda í upphafi. Því að-
eins munu þær takast, að
þjóðin sýni þeim skilning
og geri sér ljóst, hvað
framundan er, ef það
mistekst má búast við
enn meiri erfiðleikum.
Það er að sjálfsögðu
auðvelt fyrir forustu-
menn flokka að flýja af
hólmi þegar takast þarf
á við erfið vandamál og
gera ráðstafanir, sem
kunna að vera óvinsælar,
en munu skila árangri
þegar litið er til lengri
tíma.
En ef allir tækju til
fótanna þegar erfið
vandamál ber að
höndum, þá er ekki við
því að búast, að málefn-
um landsins verði vel
stjórnað.
Það er því undir þjóð-
inni komið hvort hún vill
styðja stjórnmálamenn
á alvörustund, sem hafa
ábyrgðartilfinningu, til
þess að takast á við erfið-
leikana. Og að úthald og
festa verði nægileg til að
halda áfram á þeirri
braut sem mörkuð hefur
verið, þar til þeim árang-
ri, sem aðerstefnt, hefur
verið náð.
Það er ekki nóg að
hefja verkið, það þarf
líka að ljúka því og sýna
þannig, að með réttri
stefnu í efnahagsmálum
er hægt að treysta at-
vinnulífið, tryggja fulla
atvinnu og ná verðbólg-
unni niður á viðunandi
stig.
Mun þá koma í ljós að
veruleg lækkun verð-
bólgunnar með skipu-
legum aðgerðum á til-
teknu tímabili, er besta
tryggingin til góðra lífs-
kjara í landinu.“