Tíminn - 16.08.1983, Blaðsíða 7

ÞRIÐJUDAGUR 16. AGÚST 1983
umsjón: B.St. og K.L.
Hundurinn leiddi
lögregluna á fund
húsbónda síns
■ Lögreglan mætti á staöinn
aöeins fáum mínútum eftir aö
innbrot hafði verið framið, en
það var engu líkara en að
þjófurinn hefði sloppið heilu
og höldnu frá afbrotinu. Engin
ummerki sáust eftir hann, utan
eitt. Það átti eftir að verða
afdrifaríkt fyrir hann. Hann
hafði skiliö hundinn sinn eftir
á staönum.
Þessi atburður átti sér stað í
New York. Lögreglan tók
hundinn snarlega í sína vörslu
og gekk í nærliggjandi hús til
að spyrjast fyrir um, hvort
nokkur kannaðist við hundinn,
og þar með eiganda hans, en
án árangurs. En þá datt einum
lögregluþjóninum snjallræði í
-hug. Hvernig væri aö’sleppa
. hundinum lausum og gá, hvort
hann leiddi ekki verði laganna
á spor þjófsins?
I minna en kílómetrafjar-
lægð frá innbrotsstaðnum
stansaði hundurinn fvrir fram-
an hús eitl og gaf frá sér bofs
til að verða hleypt inn. Eigand-
inn, sem kom til dyra, ætlaöi
ekki að trúa sínum eigin aug-
um, þegar hann sá sig um-
kringdan lögreglumönnum.
Fyrir rétti játaði hann, aö
hafa stolið segulbandstæki og
jafnvirði 3.500 króna. Hann
var dæmdur í tveggja mánaða
fangelsi.
Vanmetinn
listamaður
■ Nágrannar Cavallo Castro
í Mílanó á Ítalíu voru orðnir
leiðir á drykkjulátum hans,
sem aðallega komu fram i
háværum og endalausum söng.
Þeir kröfðust þess, að lögregl-
an gerði eitthvað í málinu.
Lögreglan lét ekki á sér
standa og hneppti sökudólginn
snarlega í varöhald. En áður
en ein kiukkustsund var liðin
var Cavallo aftur frjáls ferða
sinna og náttúrulega óðar kom-
inn til síns heima, þar sem
hann hélt áfram að „skemmta"
nágrönnum sínum með söng.
Nágrannarnir undu þessu illa
og spurðu forsvarsmenn lög-
reglunnar hverju það sætti, að
hann væri ekki tekinn úr um-
ferð lengur.
Svarið, sem þeir fengu, var
á þessa leið: - Það var orðið
óbærilegt að hlusta á hann
syngja fullum hálsi í fangaklef-
anum. Eina ráðið var að hleypa
honuni út.
Mixtúran hreif
— en samt...
■ í Santiago í Chile var Alf-
onso Ramona handtekinn og
ákærður fyrir fals. Hann hafði
þá selt meira en 5.000 flöskur
af hóstamixtúru, sem reyndist
vera blanda af blúmkálssoði og
hunangi.
Alls voru lcidd fram 150
vitni við réttarhöldin, sem báru
það, að mixtúran gegndi sínu
hlutverki vel. Allt kom þó fvrir
ekki og Alfonso var dæmdur
í háa fjársekt.
er verðmætt með því að sýna
dauðann. Getur þú skýrt það?
..Já, það er alveg rétt. Hún
hefur oft heillað mig sú mikla og
ógnþrungna þögn sem umlykur
gamlar styttur eða afsteypur sem
gerðar hafa verið af konungum og
öðrum einstaklingum í gegnum
söguna. Fiestir þekkja söguna af
hinum forna konungi. Agamem-
non sem hlaut mjög svo dapur-
leg öriög en stytta af honum
hefur einmitt til að bera þá
dularfuliu þögn sem ég er að tala
um. Sýning sú sem ég held hér
nú er helguð frægum ítölskum
manni sem beið svipuð örlög og
Agamemnon, en hann hét Piero
Paolo Pasolini. Ég reyni í þess-
um grímumyndum mínum að ná
fram þessari þögn og sýna hvað
hún er þrátt fyrir allt lifandi í
nútímanum. Þá tel ég að dauði
blómanna endurspegli líf þeirra
á pappírnum sem litir þeirra eru
þrykktir á“.
Nú hefur þú sýnt hér áður.
Hvað var það?
„Ég hélt hér sýningu í Gallerí
Langbrók haustið 1981 og hét sú
sýning „íslenskt landslíki". Þar
sýndi ég myndir sem teknar voru
hér á landi og voru þær settar
þannig upp, að þær sýndu
myndmál og lesmál eða gáfu
vísbendingu um nokkurskonar
myndmál sem þó lifir í lesmáli.
Þar var höfðað til ímyndunar-
heims mannsins rétt eins og þessi
sýning nú á að gera. Það má
e.t.v. segja að þar hafi verið það
sama og er nú á þessari sýningu.
þ.e. eyðilegging, breyting og
endursköpun. Annars tel ég að
ljóð mitt um þessa sýningu gefi
nokkra innsýn inn í það sem ég
er að fara, en einn vinur minn
hér snaraði því fyrir mig.
Blóm
hljóðlaus - gnægð
af litum og tegundum
af ilmi rotnunar
af ólykt eilifðarinnar
með opnum munnum
með gröðum bikurum
drepin grimmilega með þumal-
flngri grikkjans
nauðguð, gerð ókennileg, gerð
að list - á pappír
skamrnh'Þ'.
-ÞB.
lÍBWW
7
erlent yfirlit
■ FYRIR skömrnu var liðið
eitt ár síðan George Shultz tók
við embætti utanríkisráðherra af
Alexander Haig, sém hafði
hrökklazt frá eftir að hafa orðið
undir í deilunt við William Clark
dómara. ráðgjáfa Reagans forseta
í öryggismálum og hægri hönd
forsetans í Hvíta húsinu.
Því var almennt vel tekið bæði
í Bandaríkjunum og utan þeirra,
þegar Shultz tók viö embætti
utanríkisráðherra. Hann hafði
áður gegnt nokkrum ráðherra-
embættum í stjórnartíð Nixons
og þótt leysa þau vel at hendi.
Þá voru verkalýðsmál og fjármál
helztu starfssvið hans. en á þeim
vettvangi hafði hann bæði góða
menntun og reynslu.
Shultz haföi hins vegar haft
lítil afskipti af utanríkismálum.
en þess var samt vænzt, að hann
myndi tljótt ná tökum á þeim
eins og þeim verkefnum, sem
hann hafði áðurtekizt á hendur.
Það verður ekki annað sagt en
aö Shultz hafi farið vel á stað.
Honum tókst að jafna þann
ágrcining, sem hafði risið milli
Bandaríkjastjórnar annars vegar
og ríkisstjórnar í Vestur-Evrópu
hins vegar í sambandi við sölu á
efni og tækjum til gasleiðslunnar
miklu, sem flytja á gas frá
Síberíu til Vestur-Evrópu. Þá
átti hann drjúgan þátt í því að
vopnahlé komst á í Libanon.
Margir gerðu sér þá vonir um,
að Shultz ættl eftir að reynast
farsæll á fleiri sviðum. Á ársaf-
mæli hans í embætti utanríkis-
ráðherra virtist þessi skoðun að
mestu horfin. Ástæðan var ckki
sú, að menn bæru ckki enn
persónulegt traust til hans. Hins
vegar benti fleira og flcira til
þess, aö hann væri nánast sagt
valdalaus.
Aðalstjórnun og stcfnumótun
■ Shultz og Clark,
Fréttaskýrendur telja fullvíst,
að það hafi verið Clark, sent réði
því, að Kissinger var skipaður
formaður umræddrar nefndar.
Kissinger hefur gert sér far um
að ná tiltrú Clarks, og þótti það
vísasti vegurinn til að koma við
sögu aftur.
Reagan hcfur verið talinn.tor-
trygginn gagnvart Kissinger, og
ntun ekki hafa bætt úr skák, að
nýlega hcfur verið upplýst, að
fyrir forsetakosningarnar 1968
reyndi Kissinger að koma sér í
mjúkinn bæði hjá repúblikönum
ogdemókrötum. Kissinger hefur
bersýnilega gert sér Ijóst, að
hann' ætti ekki afturkvæmt að
sinni, nema hann næði trausti
Clarks.
Mikla athygli hefur svo vakið
valið á cftirmanni Philips Habib
sem sáttasemjara í deilum lsra-
elsntanna og Araba. í það starf
valdi Reagan Robcrt C. McFar-
lanc, sem var nánasti samstarfs-
maöur Clarks í Hvíta húsinu.
McFarlanc er sagður ágætlcga
hæfur maður og því missir að
honum úr Hvíta húsinu. Clark
er hins vegar talinn liafa metið
það nieira að hcr eftir vérður
auöveldara fyrir hann að ráða
stefnumótuninni í Austur-
löndum nær.
Með skipan McFarlane er
stefnumótunin í þcssum málum
raunverulega komin úr höndum
Shultz. Þctta er mikiö áfall fvrir
hann. því að hann hefur per-
sónulega Itaft þessa stefnumótun
nreð Itöndum og dvalizt hvað
cftir annaö í þessum löndum við
sáttagerð. Honum hefur núvcriö
augljóslega ýtt til hliðar.
FLEST bendir orðið til, að
William Clark ráði oröið mestu
Clark dómari er búinn
að ýta Shultz til hliðar
Ordrómur umf ad Shults vilji hætta
í utanríkismálum væru ekki
lengur í utanríkisráðuneytinu,
heldur í Hvíta húsinu. þar sem
Clark dómari væri orðinn valda-
mcsti maðurinn næst á eftir
forsetanum.
VAXANDI völd Clarks dóm-
ara hafa komið í Ijós á mörgum
sviðum að undanförnu, en þó
fyrst og fremst á þeim, sem nú
þykja skipta mestu máli. Þeir
málaflokkar, sem nú þykja
mestu skipta. eru afvopnunar-
málin, Mið-Ameríka og Austur-
lönd nær.
Þetta þótti koma í Ijós í
sambandi við afvopnunarvið-
ræðurnar. þegar Kcnneth
Adelman var skipaður yfirmaður
afvopnunarstofnunar Banda-
ríkjanna og þannig raunverulega
falin stjórnin á viðræðunum við
Sovétríkin um takmörkun kjarna-
vopna. Fyrirrennara Adelmans
í starfinu. Eugene Rostow. var
vikið frá, því að hann hafði verið
með í ráðum um þær tillögur.
sem fulltrúar risaveldanna, sem
fjalla um takmörkun meðaldræg-
ra cldflauga í Evrópu, höfðu
orðið ásáttir um. Skipun Adel-
mans í embættið vakti mikla
andspyrnu, þar sem hann þótti
bæði þekkingarlaus og reynslu-
laus á þcssu sviði, og hafði
bersýnilcga fengið þctta örlaga-
ríka starf vegna þess að hann var
skoðanabróðir Clarks og Kirk-
patricks sendiherra hjá Samein-
uðu þjóðunum.
Svipað gerðist, þegar skipt var
um sendiherra í É1 Salvador og
aðstoðarráðherra í málefnum
rómönsku Ameríku. Hinn nýi
aðstoöarráðherra var valinn af
Clark og Reagan vegna þess, að
þeim hafði geðjazt vel að honum
■ Clark, Haig og Reagan
sem sendiherra í Brazilíu, er
Rcagan fór þangað í heimsókn á
síöastliðnum vetri. Almennt var
talið, að hann hefði verið valinn
til starfsins, án samráðs við
Shultz.
Þctta varð þó enn mcira áber-
andi, þegar Reagan valdi sér
sérstakan sendiherra í Mið-
Amcríku, scm heyrði beint undir
hann. Valið féll á Richard B.
Stone, fyrrv. öldungadeildar-
mann frá Florida. Fullvíst þykir,
að þar hafi verið farið eftir
ráðum Clarks.
Mest var þetta þó ábcrandi,
þegar Henry Kissinger var skip-
aður formaður ncfndar, sem á
að skila áliti um ástand niála í
Mið-Ameríku og tillögum tii úr-
bóta fyrir eða um næstu mánaða-
mót. Mcðþcssari ncfndarskipun
var stefnumótunin raunar tckin
af utanríkisráöuneytinu.
Með tilnefningu Stoncs scm
sérstaks scndihcrra forsctans og
skipan Kissingernefndarinnar
hefurShultzverið mjögábcrandi
ýtt til hliðar varðandi málefni
Miö-Amcríku.
um utanríkisstcínu Bandaríkj-
anna, næst forsetanum. Þetta
hcfði þótt ótrúlcgt veturinn
1981, þcgar liann var til yfir-
hcyrslu hjá utanríkisncfnd öld-
ungadcildarinnar, cn Rcagan
hafði þá skipað hann sem aöstoö-
arráðhcrra, sem gcngi næst Haig
aö völdum í utanríkisráðuncyt-
inu.
Clark rcyndist þá vita lítið um
utanríkismá! og voru sum svör
hans höfð að gamanmáli lcngi á
cftir.
Clark kom sér hins vegar vel í
ráöuncytinu og líkaöi Haig
allvcl við liann að sögn. Það
vakti því ekki ncina andspyrnu,
þcgar Clark var í ársbyrjun 1982
fluttur úr utanríkisráðuneytinu
og skipaöur sérstakur ráðunaut-
ur Rcagans í utanríkis- og örygg-
ismálum.
Það er kunnugt, að Clark er
haukur í öryggis- og utanríkis-
málum og mikill andstæðingur
Sovétríkjanna. Fyrst og fremst
cr þó afstaða hans talin sú að
reyna að framfylgja sjónarmiðum
og skoðunum Reagans. H'ann
gerir því engar aðrar tillögur en
þær, sem hann veit að eru forset-
anunt að skapi. Völd hans byggj-
ast á því, að Reagan ber óbilandi
traust til hans. Það hjálpar svo
Clark, að hann er þægilegur í
umgcngni og persónulega vel
lafinn af samstarfsmönnum
sínum.
En mörgum heimildum ber
saman um það, að Shultz sé farið
að líða illa í embætti utanríkis-
ráðhcrra og hefur hvað eftir
annað komizt á kreik sá orðróm-
ur, að hann vilji hætta. Hann
hefur nú opinberlega mótmælt
þessu. en þeim mótmælum er
tekið með gætni.
Þórarinn O
Þórarinsson,
ritstjóri, skrifar itl