Tíminn - 15.05.1983, Blaðsíða 10

SUNNUDAGUR 1S. MAÍ1983
10
erlend hringekja
■ „Svo sannarlega sem Guð er faðir okkar þá er hann líka móðir okkar.“
Englendingar eignast
verndardýrling jafnréttisins og:
„Öllu verður snúið
tíl betri vegar”
áttunda maí í fyrsta sinn upp á
\ei, nei — hann var ekki stéttaróvinur heldnr:
”FARVE6UR BYLT-
INGARINNAR”
■ Nýtt nafn endurómar nú í breskum
dómkirkjum. Guðsþjónustur til dýrðar
Julian frá Norwich hafa þegar verið
haldnar í Durham, York og St. Pauls og
verða eða hafa þegar farið fram í fjölda
annarra kirkna.
Julian var kona. Hún bjó eins síns
liðs í smákompu við hliðina á St. Julian
kirkjunni í Norwich í lok 14. aldar og
byrjun þeirrar fimmtándu. Sennilega
hefur hún nefnt sig eftir kirkjunni.
Hún trúði því að guð væri að hluta til .
kona. Áttunda maí 1373, þá þrítug að
aldri, sá hún sýnir sem hún kallaði
„sýningar" á guðlegri ást.
Þegar hún skrifaði um þessar sýnir
tuttugu árum síðar - fyrstu bókina sem
kona skrifaði á ensku - sagði hún: „Svo
sannarlega sem guð er faðir okkar þá er
hann einnig móðir okkar."
Og um sakramentið sagði hún:
„Jesús, okkar elskaða móðir, fæðir
okkur á sjálfum sér.“
Það er þess vegna sem hún er nú
komin á skrá hjá kirkjunni. J orðú
kveðnu er ástæða þess sú að fyrir
þremur árum var hún tekin inn í
almanak ensku kirkjunnar, þó ekki sem
dýrlingur heldur sein svo merkileg
manneskja að vert þóttf að minnast
hennar opinberlega. Dagurinn sem
helgaður skyldi minningu hennar, var
ákveðinn áttundi maí, og nú í ár bar
sunnudag.
En hin raunverulega ástæða fyrir
Julian-messunni ersú að Julian erorðin
óopinber verndardýrlingur hreyfingar
sem bcrst fyrir vígslu kvenna, MOW
Enska kirkjan hefur enga kvenpresta
innan sinna raða. MOW hefur ekki
tekist að sannfæra ensku prestastefnuna
um rétt kvenna til kjóls og kalls en
sífellt fleiri biskupar og prófastar snúast
nú á sveif með þeim.
„Julian flytur kvenlegan skilning inn
í guðdóminn“, segir Margaret Webster
ritari MOW (og eiginkona prófastsins
við St. Paul dómirkjuna).
Það sem skiptir kvenprestana mestu í
þessu sambandi er það að hluti af starfi
prestsins felst í því að koma fram sem
fulltrúi guðs. Ef guð er eingöngu álitinn
karlmaður, þá þjónar prestastétt sem
eingöngu er skipuð karlmönnum því
hlutvcrki fullkomlega en sé ekki litið á
guð sem karlntann eingöngu þá þjónar
sík prcstastétt ekki því hlutverki.
Móðir Julian (eins og hún er oft
nefnd) er fleirum en kvenprestunum
mikilvæg, því hún hughreystir allar
manneksjur. Hún trúði því að guð
frelsaði alla, hvort sem þeir tryðu eða
ekki. í því felst mikilvægi frægasta
spakmælis hennar: „Allt mun verða
gott, og öllum mun líða vel, og öllu
verður snúið til betri vegar.“
■ Næstliðin vika mun vafalaust verða
kristnum Austur-Þjóðverjum
minnisstæð, en þá hófust hátíðahöld
vegna fimmhundruð ára afmælis
Martins Liíters í Wartburg þar sem
hann m.a. sneri biblíunni yfir á
móðurmálið. Hátíðahöldin marka
athyglisverða uppreisn æru. í nýrri
austurþýskri goðafræði hefur Wartburg
nefnilega verið vörumerki tveggja
strokka bifreiða sem framleiddar eru í
Eisenach, en þeirri borg mun
Wartburgarkastalinn tilheyra, og Lúter
kallast „Stéttaróvinur“ og „bölvaður
svikari við bændur“.
Þær kirkjur sem uppi stóðu að lokinni
styrjöldinni voru látnar grotna niður
ásamt rústum þeirra sem sprungu.
Guðsþjónustan sem haldin var í
Warlburg næstliðinn miðvikudag sýnir
styrk hinnar endurvöktu kirkju í þessu
harðlínu ríki. Þúsundir manna sungu
sálm Lúthers, Guð er styrkur vor og
skjól. Meðal þeirra var margt ungt fólk,
sem bar barmmerki er á var letrað
„Þorið að treysta", en það munu vera
kjörorð hátíðahaldanna sem ná hámarki
í nóvember næstkomandi á
fimmhundruð ára fæðingarhátíð Lúters.
Opnunarathöfnin í endurbættum
forsalnum var sem opinberun.
Starfsfólk sjónvarpsins var mætt og mun
það vera í fyrsta sinn sem austur-þýska
sjónvarpið sýnir trúarlegan atburð í
beinni útsendingu og það á rás eitt.
Þriðji æðsti maður í Sósíalistaflokknum,
kommúnistinn og guðleysinginn Horst
Sindermann, var einnig viðstaddur
athöfnina.
„Öreigar allra landa, í Guðs bænunt,
sameinist“, er aðalbrandarinn í
pólitíska kabarettinum Die Distel, sem
nú er sýndur í Austur Berlín með þöglu
samþykki valdhafa.
Sáttaumleitanir ríkis og kirkju hófust
árið 1978, þegar Erich Honecker
flokksleiðtogi hitti leiðandi menn
kirkjunnar. Honecker var staddur í
Moskvu umræddan miðvikudag, en
hann hefur haft frumkvæði að hinum
bættu tengslum. Hann er formaður
nefndar á vegum ríkisins, sem nefnist
Martin Lúter ráðið, en sú nefnd hefur
samþykkt þessa U-beygju á
flokkslínunni sem hefur í för með sér
að kennslubækur austur-þýskra
skólabarna verða nú skrifaðar upp á
nýtt.
Aðstoðarkirkjumálaráðherrann,
Herman Kalb, segir: „ímynd Lúters
hefur breyst dálítið.“ Það er vægt til
orða tekið.
Sögubækur tólf ára barna geta
siðbótarmannsins ekki að neinu nerna
því að hann hafi verið „svikari við
bændur". Hetjudýrkunin var spöruð
handa Thomasi Muentzer, leiðtoga
bænda í uppreisn þeirra á 16. öld. Enda
hvatti Lúter til þess, í bækling sem hann
ákrifaði, að „hinir morðóðu hópar
rænandi bænda“ væru barðir niður.
Frá og með næsta hausti munu börnin
hins vegar læra það að Ltiter hafi verið
„farvegur byltingarinnar" og sá sem,
eins og Engels orðaði það víst „átti
heiðurinn af fyrstu borgaralegu
byltingunni". Þetta verður síðan
staðfest í kvikmynd,
framhaldsmyndaþáttum í sjónvarpi og
hundrað nýjum bókum á þessu ári.
Hin nýja stefna mun vera svar
stjórnvalda við ódrepandi áhrifum
kirkjunnar. Um það bil helmingur
þjóðarinnar, sem nú telur 17 milljónir,
er rómversk-kaþólskur og Honcker vill
ógjarnan hæta á að missa tökin á svo
stórum hluta hennar.
Endurreisn Lúters er hluti af tilraun
valdhafa til þess að skrá heildarsögú
Austur-Þýskalands. Göethes var minnst
með tilhlýðilegri virðingu á dánarafmæli
hans í fyrra og Friðrik mikli horfir af
hestbaki niður á Austur-Þjóðverja,
þegar þeir ganga um breiðgötuna Unter
den Linden í Austur-Berlín, rétt hjá
Lýðveldishöllinni þar sem flokkurinn
heldur ráðstefnur sínar.
— segja Austur-
Þjóðverjar á
fimmhundruð
ára afmæli
Lúters
■ Hér áður fyrr var austur-þýskum
skólabörnum kennt að Lúter hefði veríð
„stéttaróvinur“ en nú fá þau að vita það
að hann hafi verið „farvegur byltingar-
innar.“ Og í Austur-Berlín segja leikar-
arnir í kabarettinum Die Distel: „Oreig-
ar allra landa, í Guðs bænum, samein-
ist.“
Flokkurinn leyfir sér þessar tilslakanir
vegna tryggra valda sinna.
Sagnfræðingurinn Adolf Laube segir:
„Þegar verkalýðsstéttin hefur náð
völdunum getur hún litið fortíðina
víðsýnni augum en meðan á baráttunni
stóð." Honecker segir að ríkið geri sér
grein fyrir því hvers virði fremstu synir
þjóðarinnar eru.
Og Kalb segir: „Við getum ekki látið
Vestur-Þjóðverja eina um að skrifa
söguna.“ Lúter uppfyllir þörfina fyrir
fornar hetjur og hann fæddist, starfaði
og bjó í Austur-Þýskalandi: fæddist og
dó í Eisleben, var menntaður í
Magdeburg og Eisenach, bjó í Erfurt
sem stúdent, kennari og munkur, vann
í Wittenberg og negldi mótmæli sín á
kirkjudyrnar þar. Og tungumálið á
biblíuþýðingu hans, sem hafði mjög
mikil áhrif á þýska tungu, var málíýska
fólksins í Saxlandi og Thúringen.
En það eru ýmsar hliðar á þessu ntáli.
Kalb segir: „ímynd Lúters er ekki búin
til sem áróðurstæki, hún er einfaldlega
ákveðin söguskoðun." Hann neitar því
að flokkurinn ætli að eigna sér Lúter.
Biskupinn í Austur-Berlín hefur þó
varað við því að flokkurinn sé einungis
að reyna að fegra sjálfan sig. Margir
kirkjunnar menn óttast að sá kristni
Lúter sem sagði „óttist, elskið og
treystið Guði öllu fremur" - sem felur í
sér þau skilaboð að trúin sé mikilvægari
en pólitíkin - verði látinn víkja fyrir
hinni nýju byltingarhetju.
Og enn mælir Kalb: „Við tölum ekki
um sósíalíska kirkju, hvorugur aðilinn
kærir sig um það. Það sem skiptir öllu
máli er það að kirkjan lúti lögum
landsins. Kirkjan verður að hvetja
kristna menn til þess að vinna að
sósíalismanum - það er grundvallar-
atriði.“
Þótt Austur-Þjóðverjar séu nú farnir
að gera við gömlu kirkjurnar sínar og
Lúter sé kominn upp á stall, þá nær
hann þó ekki á toppinn: Á leiðinni til
Wartburgar er stórt skilti með mynd af
Marx sem á stendur skrifað: „Karl
Marx, fremsti sonur þýsku
þjóðarinnar."
ÍSSKAPA- OG FRYSTIKISTU
VIÐGERÐIR
Breytum gömlum ísskápum
í frystiskápa.
Góð þjónusta.
$/roslvBrh
^3
REYKJAVIKURVEGI 25 Há'fnarfiröi simi 50473
útibú að Mjölnisholti 14 Reykjavík.
Tónlistarskóli
Ólafsvíkur
Skólastjóra vantar við Tónlistarskóla Ólafsvíkur
næsta skólaár, nánari upplýsingar gefnar í
símum 93-6274 og 93-6150.
Umsóknarfrestur er til 15. júní 1983
Skólanefnd
Ættir Þingeyinga
Fjórða bindið af Ættum Þingeyinga er komið út.
Áskrifendur í Reykjavíkog nágrenni vitji bókarinn-
ar hjá höfundi, Stórholti 17, eða hjá Sögunefndar-
mönnum: Snæ Jóhannessyni, Bókinni, Laugaveg
20Beða Jónasi Jónssyni, Búnaðarfélagi íslands.
Sögunefndin
Volkswagen varahlutir
fyrirliggjandi:
Bretti framan og aftan
Demparar - Spindilkúlur
Stýrisendar - Kúplingsdiskar
Handbremsu - Kúplings-
Bensín vírar og m.fl.
Fjaðragormar f/
Audi 100 framan
VW Passat framan og aftan
VW 1302-1303 framan
Eigum ávallt mikið úrval af
Landrover varahlutum á
mjög hagstæðu verði:
Nýkomiö compl. Pústkerfi fyrir
Landrover diesel, verö aðeins
kr. 1.890.-
Króm-Felguhringir
Stærðir 12“ 13“ 14“ 15“
Verö 4 stk. 980.- og 1.220,-
Framljós
Fiat Ritmo Ford Fiesta
Fiat 131 vWGolf
Fiat Argewnta VW Derby
FiatPanda Audi 100
Autobianchi
Póstsendum
Afturljós og gler:
VW Golf VW 1303
VW Transporter
Fiat Ritmo
Fiat Panda
Fiat 132
Fiat 127 78
Alfa SVD
Autobianchi
Benz vörubíla
Erum fluttir í Síðumúla 8
BÍLHLUTIR H/F Sími 3 83 65.