Tíminn - 25.02.1984, Blaðsíða 2

LAUGARDAGUR 25. FEBRÚAR 1984
2_________________________________________Wímhm
fréttir
Úrskurður genginn í málinu út af „kommúnistaarfinum“:
EKKERT FELAGANNA TAUD FULL-
r
N/EGIA SNLYRÐUM ERFÐASKRAR!
— Lögerfinginn á þvi rétt á húseigninni að Bollagötu 12|
■ Borgarfógetaembættið i Reykjavík hefur urskurðað að lögerfingi
Sólveigar Jónsdóttur, eiginkonu Sigurjóns Jónssonar, sem lagði fyrir í
erfðaskrá að eignarhluti sinn í Bollagötu 12 skyldi verða menningarstofnun
og fræðslustofnun í anda sósíalismans, skuli vera einkaerfingi að búinu.
Kröfum Baráttusamtaka um stofnun kommúnistaflokks, BSK, og vináttu-
félaga íslands og fjögurra sósíaliskra ríkja, um að fá eignarhluta Sigurjóns
úthlutað samkvæmt erfðaskránni, var hafnað á hugmyndafræðilegri for-
sendu.
Sigurjón Jónsson gerði erfðaskrá árið
1961 þar sem hann mælti svo fyrir að
eignarhluti hans í húseigninni Bollagötu
12 skyldi verða fræðslu- og menningar-
stofnun á vegum Sameiningarflokks
alþýðu, Sósíalistaflokksins ogstarfi jafn-
an í anda sósíalismans eins og hann er
túlkaður af aðalhöfundum hans, Marx,
Engels og Lenin. í erfðaskránni er
einnig lagt svo fyrir að ef Sósíalistaflokk-
urinn verði lagður niður eða klofni í
fleiri flokka skuli stofnunin starfa undir
stjórn þess flokks sem skipar sér í hina
alþjóðlegu fylkingu marxisk-leninskra
flokka og er viðurkenndur af henni. Fari
svo að enginn slíkur flokkur verði til um
skeið skal stofnunin halda áfram að
starfa sem óháð fræðslustofnun í sama
anda og áður getur undir þriggja manna
stjórn sem valin er af formönnum Reykja-
víkurdeilda vináttufélaga íslands og sós-
íalisku landanna.
Sigurjón gekk árið 1963 að eiga Sól-
veigu Jónsdóttur en Sigurjón lést árið
1964. Sólveig sat síðan í óskiptu búi til
dauðadags árið 1982 en þá kom erfða-
skráin fram. Var hún birt í Lögbirtingar-
blaðinu og þar skorað á þá sem teldu sig
eiga arfleiðslurétt að lýsa kröfum sínum.
BSK gerðu aðalkröfu til arfsins en
vináttufélög íslands og Vietnam, DDR,
Kúbu og Kínversk íslenska menningar-
sambandið, KÍM gerðu kröfu á þeirri
forsendu að BSK uppfyllti ekki skilyrði
erfðaskrárinnar. Föðurbróðir Sólveigar
og eini lögerfingi hennar, Kristinn
Gunnlaugsson, gerði kröfu til arfsins
aðallega á þeirri forsendu að forsendur
erfðaskrárinnar væru brostnar.
Málflutningur um kröfurnar var 27.
febrúar s.l. Kom þar m.a. fram að
fundist hafði uppkast að nýrri erfðaskrá
sem fól í sér að það hjónanna sem lengur
lifði hefði umráðarétt yfir eigninni til
dauðadags en síðan tæki fyrri erfðaskrá-
in gildi. En handskrifaðar setningar á
uppkastinu og ýmis önnur atriði voru
talin benda til þess að Sigurjón hefði
viljað að Sólveig tæki allan arf eftir sig.
í úrskurðinum er talið að erfðaskrá
Sigurjóns sé gild og færðar að því ýmsar
ástæður, m.a. þær að af atvikum þyki
mega ráða að Sigurjón hafi sjálfur gert
sér Ijóst að ekki væri sjálfgefið að
erfðaskrá hans félli úr gildi.
í úrskurðinum er síðan fjallað um
hvort BSK uppfylli skilyrði erfðaskrár-
innar. Talið er Ijóst að Sigurjón hafi
ætlast til þess að flokkur, sem hugsanlega
kæmi í stað Sósíalistaflokksins, mætti
ekki vera fjandsamlegurSovétríkjunum.
Og einnig er talið víst að hann ætti að
hafa svipaða afstöðu til byltingar og
Sósíalistaflokkurinn hafði.
Ekki er talið að BSK hafi fært til þess
nein rök að þau tilheyri þeirri fylkingu
marx-leninskra flokka sem um ræðir í
erfðaskrá. Samkvæmt stefnuskrá sinni
mun BSK skipa sér í sveit með flokki
vinnunnar í Albaníu og samtökum þeim
sem gert hafa málstað hans að sínum
síðan sá flokkur einangraðist frá öðrum
flokkum sem ráða þjóðríkjum og kenna
sig við marx-leninisma. Slit flokkslegra
samskipta Kommúnistaflokks Sovétríkj-
anna og valdaflokks Albaníu áttu sér
stað árið 1961 og hlyti Sigurjón að hafa
orðað erfðaskrá sína öðruvísi ef hann
hefði viljað láta aðila sem næst stæði í
stefnu sinni túlkun á marx-leninisma í
Albaníu reka í húseigninni stofnun helg-
aða þeim fræðum.
Pá segir í stefnuskrá BSK að þau heyi
ósættanlega baráttu gegn endurskoðun-
arsinnuðum hentistefnuflokkum og að
mati BSK var Sósialistaflokkurinn einn
þeirra. Tilvísum BSK um að þau lýsi yfir
í stefnuskrá sinni að þau aðhyllist marx-
leninisma er ekki talin hafa gildi út af
fyrir sig þar sem sú skilgreining er ekki
á hreinu. 1 úrskurðinum segir að ekki sé
til úrlausnar hvort tiltekin stjórnmála-
stefna kenni sig við marx-leninisma með
réttu og röngu. Um er að tefla hvort sá
sem til arfs kallar sé af því sauðahúsi
marx-leninisma sem arfleiðandi aðhylltist
og vildi láta njóta góðs af sínum eignum.
Ljóst þykir að sá marx-leninismi sem
Sigurjón bar fyrir brjósti sé frábrugðinn
þeim sem BSK teflir fram. Því er
málskröfum BSK hafnað.
Um kröfu vináttufélaganna segir í
úrskurðinum að samkvæmt erfðaskrá
hafi Sigurjón haft í huga að vináttufélög
gætu tekið við hlutverki Sósialistaflokks-
ins í óákveðinn tíma. Þótt skilyrði um
tiltekna stjórnmálastefnu séu ekki tekin
fram í erfðaskránni má telja ljóst að
Sigurjón hafi ætlað vináttufélögunum
þetta hlutverk í trausti þess að ríkjandi
væri sú vinsemd í garð Sovétríkjanna
sem hann bersýnilega hafði sjálfur til að
bera. Á þeim tíma sem erfðaskráin var
gerð voru starfandi vináttufélög við
Sovétríkin, DDR, Pólland og Þýska-
land, og er ekki véfengt að þessi félög
starfi enn. Aðeins Ísland-DDR hefur
staðið að kröfugerð í málinu. KÍM var
við lýði á þessum tíma en þá var kominn
verulegur ágreiningur milli Kommún-
istaflokks Sovétríkjanna og Kína. Hin
vináttufélögin tvö voru ekki tilkomin
þegar erfðaskráin var gerð. Verði sam-
kvæmt þessu að telja óyggjandi að
Sigurjón hafi við gerð erfðaskrárinnar
fyrst og fremst ætlað þeim félögum sem
utan eins hafi ekki gert kröfur í máli
þessu að njóta arfleiðar sinnar að öðrum
frágengnum. Þykir ókleyft að túlka
erfðaskrána á þann veg að þau félög ein,
sem gert hafi kröfur í þessu máli án
þátttöku hinna sem áður gat, teljist
fullnægja skilyrðum til arftöku. Af þeim
sökum ber að hafna málskröfum þessara
aðila.
Samkvæmt þessu verður að taka til
greina þá kröfu Kristins Gunnlaugssonar
að hann teljist einkaerfingi að dánarbú-
inu.
Markús Sigurbjörnsson, aðalfulltrúi
yfirborgarfógeta, kvað upp dóminn, en
meðdómendur voru Magnús Torfi Ólafs-
son blaðafulltrúi og Þorsteinn A. Jóns-
son deildarstjóri. Það skal tekið fram að
dómurinn er rakinn á 31 vélritaðri síðu
svo ljóst er að hér hefur verið stiklað á
stóru. - GSH
■ Símon leikur hvort tveggja: flam-
enco og klassik. Öll verkin cru eftir
spænska liöfunda.
Tónleikar í
Grindavíkurkirkju:
Símon ívarsson
flytur spænska
gítartónlist
■ Gítarleikarinn Símon H. ívarsson
heldur tónleika í Grindavíkurkirkju á
sunnudaginn 26. febrúar, klukkan 17:15.
Á efnisskránni, sem er tvíþætt, eru
spænfk klassisk verk, Albeniz, Turina,
Tarrega og fleiri, og flamencotónlist.
„Með efni .skránni vil ég sýna fram á
hina f]i;i i möguleikagítarsins. Mér
finnst líi ’ við hæfi að hafa tónlistina
alla frá . andi" gítarsins, Spáni,“
sagði Si .untali við Tímann.
Símo ra eini lslendingurinn.
sem lc mencotónlist og hefur
hannso . . ióhjáprofessor Andre-
as Bati' adrid. Klassikina lærði
Símon 1, lónskóla Sigursveins D.
Kristinss, að loknu burtfararprófi
þaðan inni :t;n Tst hann íTónlistarháskól-
ann í Vínarborg og nam hjá hinum
víðfræga prófessor Karl Scheit.
Símon notar tvo mismunandi gítara
við flutning verkanna, annars vegar
klassískan gítar og hins vegar flamenco-
gítar. -Sjó
Þýskir
dagará
Loftleiðum
■ Schwálmer Musikkapelle í fullum skrúða.
■ Nú standa yfir þýskir dagar að Hótel
Loftleiðum, þar sem boðið er upp á
hvers konar kynningu á Þýskalandi,
hvað varðar mat, drykk, tónlist og
ferðamöguleika. Það er Þýska ferða-
málaráðið, ásamt Flugleiðum og Hótel
Loftleiðum sem gangast fyrir þessari
kynningu, en henni lýkur annað kvöld.
Vel er til kynningarinnar vandað og
meðal þátttakenda í kynningunni eru
matreiðslumenn frá Hotel Frankfurter
Hof í Frankfurt og hljómsveitin
Schwálmer Musikkapelle frá Uberhess-
en, sem ieikur dæmigerð þýsk þjóðlög
og danslög.
Flugleiðir segja í frétt í tilefni þessara
þýsku daga að áberandi sé nú að íslenskir
ferðalangar kjósi meiri sveigjanleika í
ferðum sínum en áður, og að algengt sé
að fólk kaupi sér ferðapakka sem í sé
„flug-hús-bíll“. Þessari eftirspurn hafa
Flugleiðir mætt með því að bjóða upp á
hótel eða sumarhús í Þýskalandi. Bjóða
Flugleiðir upp á dvöl í Eifel-héraðinu,
Ölpunum og Svartaskógi.
Borgarstjóri Daun, sem er smáborg í
Eifel er einmitt einn þeirra Þjóðverja
sem hingað til lands er kominn í tengsl-
um við þýsku dagana, og hann sagði á
fundi með fréttamönnum að Þjóðverjum
væri mjög í mun að rækta tengsl sín við
Island og að auka straum ferðamanna á
milli landanna. Hann sagðist fagna því
að fjöldi íslenskra ferðamanna í Þýska-
Iandi sl. ár hefði aukist um 12%, en sl.
ár voru seldar gistinætur til íslendinga
samtals 23 þúsund, og af erlendum
ferðamönnum voru íslendingar í 30. sæti
hvað fjölda snertir.
Blaðamenn fengu að bragða á lostæt-
inu þýska sem matreiðslumeistararnir,
þeir Hort Heilmann og Ulrich Backed
bjóða gestum þýsku daganna upp á, og
er skemmst frá því að segja að þýsku
pylsurnar, salötin, grænmetið, skinkan
og fleira og fleira kitluðu bragðlaukana
mjög svo, og ekki dró úr ánægjunni að
fá nú að skola niður kræsingunum með
þýskum bjór.
íslenska óperan:
Miðillinn
ogSíminn
í síðasta
sinn í kvöld
■ I kvöld verður síðasta sýning á
ópcrum Menottis, Símanum og Miðl-
inum hjá íslensku óperunni. Síminn er
stutt gamanópera um stúlku og bicjil
hennar og sífelldar truflanir á bónorði
hans af völdum símans. Miðillinn er
sorgarópera. fjallar um svikamiðil sem
flækist í eigin blekkingavef með skelfi-
legum afleiðingum.
Annað kvöld verður svo La Traviata
á. dagskrá, en nú fer hver að verða
síðastur að sjá þessa frábæru óperu í
rómaðri uppfærslu íslensku óperunn-
ar.
- JGK
■ Þessur fallegu stúlkur í þýskum þjóðbúningum eru reyndar
alíslenskar en Þjóðverjarnir sögðu að þær sómdu sér a.m.k.
jafnvel í þýska þjóðbúningnum og þýskar stöllur þcirra og
ekki veittu þær þýska bjórinn af minni rausn en þær þýsku
gera. Tímamyndir - G.E.
■ Borgarstjórinn í Daun, Adolf Waldorf ásamt Hanns P.
Nerger, yfirmanni þýsku ferðamálaskrifstofunnar í Kaup-
mannahöfn á fundi með fréttamönnum.