Tíminn - 25.02.1984, Blaðsíða 9

LAUGARDAGUR 25. FEBRUAR 1984
á vettvangi dagsins .
V
OSANNINDI AGNESAR BRAGA-
DÓTTIIR BLAÐAKONU LEJÐRÉTT’
— eftir Adalbjörn Benediktsson, Hvammstanga
■ Sunnudaginn 12. febrúar s.l. birtist
grein í Tímanum eftir Agnesi Bragadótt-
ur blaðakonu í tilefni komu nokkurra
Vestur-Húnvetnigna í Alþingishúsið,
þar sem þeir lögðu fram mótmæli 660
sýslunga sinna gegn fjölgun alþingis-
manna. þessi tala svarar til allgóðrar
kjörsóknar við alþingiskosningar.
Eitthvað ýfðist skap blaðakonunnar
við þessa gestakomu eftir tóninum að
dæma.
Skrök blaðakonunnar
Blaðakonan segir á einum stað: „...
eins og skipanin er í dag þá þarf 5
Reykvíkinga til þess að vega á móti
einum Vestfirðingi“. Parna fer blaða-
konan með staðlausa stafi svo sem
tafla sýnir:
Svo sem taflan sýnir er hlutfallið milli
þeirra sem búa við minnst og mest
atkvæðavægi einn á móti 2,88, þ.e.
Reykvíkinga og Vestfirðinga.
Vogarskálar Agnesar
Yfir fyrmefndri grein er birt mynd af
vogarskálum, sem eiga að tákna að
atkvæðavægi 5 Reykvíkinga þurfi til að
vega á móti atkvæðavægi eins Vestfirð-
ings. Sem fyrr greinir er þetta rangt en
vægi nær sanni, ef finna hefði átt hlutfall
framleiðslu útflutnignsverðmæta við-
komandi aðila.
Enn segir blaðakonan í grein sinni:
„Auðvitað næst algjör jöfnuður ekki
fyrr en einmenningskjördæmum verður
komið á - einn maður eitt atkvæði - en
nýja kjördæmafrumvarpið gerir ráð fyrir
málamiðlun í umbótaátt, sem þéttbýl-
ingar geta sxtt sig við, þó að þeir séu
engan veginn hrifnir af því að enn þurfí
3 Reykvíkinga til þess að hafa í einn
Vestfirðing að segja“. Misvægi atkvæða
er innan þeirra marka, sem blaðakonan
sjálf segist geta sætt sig við: hvorki einn
á móti fimm né einn á móti þremur,
heldur einn á móti 2,88, þannig að
breytinga er ekki þörf á kosningalög-
unum til þess að ná því marki, sem
blaðakonan þykist vera að berjast fyrir.
Einmenningskjördæmi
Þá vil ég víkja að því, sem Agnes
virðist telja hinn eina sanna jöfnuð, þ.e.
einmenningskjördæmi yrðu tekin upp. í
Bretlandi eru einmenningskjördæmi.
Þar er atkvæðavægi ekki látið ráða
ferðinni og er mjög misjafnt. Bretar
meta meira aðra kosti einmenningskjör-
dæma heldur en jafnt atkvæðavægi. Það
er því algerlega út í hött að tala um að
einmenningskjördæmi tryggi jafnt at-
kvæðavægi.
Vanþekking blaðakonunnar kemur í
ýmsu fram, en vera má að hún sé
fórnarlamb ósannra upplýsinga, sem
stöðugt er hamrað á í fjölmiðlum og
rekja má m.a. til manna, sem ættu að
vera ábyrgir í þessum málum. Grunur
minn er sá að megin orsök þeirra
harðvítugu deilna sem málin stefna í á
milli dreifbýlis og þéttbýlis megi rekja til
stjómmálamanna höfuðborgarsvæðis-
ins, sem yfirbjóða hver annan í kröfum
kjósendum til handa við atkvæðaveiðar
Nýtum gæði lands
og sjávar
Ég tel að þjóðinni sé nauðsyn að
skilningur og tillitssemi ríki milli íbúa
landsbyggðarinnar og höfuðborgar-
svæðisins.
Frekari valdatilfærsla þangað leiðir að
öðru jöfnu til búseturöskunar - fólks-
flótta til höfuðborgarsvæðisins sem aftur
leiðir til umleitana um meiri völd og
áhrif í skjóli fólksfjölda.
Þessa sjálfvirkni þarf að rjúfa áður en
hún leikur þjóðina eins grátt og vísitalan
og verðbólgan hafa gert.
Um grein Agnesar í heild er það að
segja að slíkar ritsmíðar verða varla til
nema vanþekking höfunda sé mikil,
sannleiksástin lítil og skapið afleitt.
Hvammstanga, 18. feb. 1984
Aðalbjöm Benediktsson.
f jöldi kjósenda ákjörskrá Tala Talakjósenda þingm. að baki hvers þingmanns Vægi í Rvík ámótiöðrum kjördæmum
Reykjavtk 59.002 16 3692
Reykjanes 33.121 9 3680 1: 1
Vesturland 9.215 6 1536 1:2,4
Vestfirðir 6.042 5 1280 1:2,88
Norðuriandv. 6.736 5 1347 1:2,74
Norðuriande. 16.110 7 2301 1: 1,6
Austurland 8.081 6 1347 1:2,74
Austurland 12.23Q 6 2038 1: 1,82
150.99 60
2 iCmiun ■ H 1: IIHKI \k 1 *c.
helgarpAr ( % BiJkJdonn Unlji
GÓÐIR ÍSLENDINGAR
og aðrir íslendingar
— Ern þetta einknnnarorð þeirra sem viLja óbreytta kjördjema
skipan, og segjast færa þá ósk fram f nafnl jafnrétUs?

ilf jugjgjn^i Jl 'I ji' i AI þi n * i nu
Nýja (rumvarpid adeins
skref i rétta átt
ihuM.l J PjihAsIiiA K" j>' mcnwj uU» Mh I
•i<>|p*itpi‘tmj\iiik unpluifj. iw cktu Mh PjA ci
i j jA Iju t>iiiixknS jjlnrcfn jA \iA vciAum jttijl jA
. kinllujAin hcklui iifnicin .
jl. pcccu ci,j Jicilhcl.n,ji jA u
■“'m^i.,1 Mabd i hnotskum
j ljiHKh>uAinni pjif j.'
ik uppljlnin, nj, jcUiXi
chMijUIj P' i miciclli cc*m h.',cii,ic|
k'lHlin,.i. pji ccm pcllliclin
upphLiupi ilicilhcliniu j.1 Jhii ciu c|.
nuckipjn k|.‘íJjnumjl.1. cih1.i .

c *'C ckipjmn cf i ,lj,. pj pjil
dl c, plckj J Ji' (H fJI lll (H'cc j,
iV tH*ii.i pji' ccm clln kijc'j %ii'
nunnj. p
u pnkkjk,iu I|jih1i. cl luclu kpni!
j pjA hccmi, nptnlviui
Maiþof verður mikid
hcniAnm cc nc^n'ui li
n' uii j kiiiUchcqs'miu Ij tnciii i<
,jn,jci mci' pc i j.' chu hluli þpWkjnnn-
kl lclciHlin,ji n, jiVh lclcndmpji
Neyðin er svo góð
Valgerður Þóra
Sekt
Prósaljóð
Myndir:
Gunnfríður Svala og Jón Ingvi.
Valgerður Þóra er enginn byrjandi í
stílæfingum enda ekki mikill viðvanings-
bragur á þeim ellefu prósaljóðum sem
hér birtast. Þau eru þrungin dapurleika
og trega enda bendir nafnið Sekt í þá átt.
Sektinni fylgir sorg og raunir. Og hver
er sá að ekki sé sekur?
Eitt þessara ljóða heitir Klaki. Það er
bæn sem er mjög tímabær og á brýnt
erindi við samtíðina. Það er svona:
Ég er orðin
Einn Idaki
Góði guð
Mér er sama um
Alla og aUt
Finn ekki tU með neinum
Hjarta mitt hrærist aldrei
Og því lengur
Sem kiakinn hefur tak á mér
Því dýpra verður frostið
Því meir botnfrýs ég
Góði guð
Þíð þú klakann
Ur sálu minni
Opna hjarta mitt
Og lungu
Fyrir hlýju og yl
Svo kuldinn hverfi.
Hvað sem segja má um það hvernig
skipt er í línur, upphafsstafir settir og
greinarmerkjum sleppt er þetta bæn sem
margur hefði gott af að kunna. Hér er
nefnilega um þann kulda að ræða sem
tekur frá okkur áhuga og kapp. Að vísu
má segja að skáldið ýki kuldann og
skeytingarleysið en þá er þess að gæta að
við ýkjum öll tilfinningar okkar þegar
þannig liggur á okkur. Þegar okkur
hefur t.d. mistekist getur okkur fundist
að svo mistakist okkur allt, hverju efni
og færi sé spillt í höndum okkar og því
sé þetta allt vonlaust og einskis virði og
best væri að hverfa. Þá er bæn Valgerðar
Þóru gegn klakanum góð. Þá er gagn að
muna og finna, - finna til með einhverj-
um þeim sem þurfa okkar með.
Þessi ljóð eru gerð af mikilli tilfinn-
ingu. Mikilli lífsreynslu má líka segja.
„Neyðin er svo góð. Þá er kölluð fram
öll hjálpin", segir í ljóðinu Bágt. Annars
staðar er örvænting og úrræðaleysi því
að þó að veggirnir fjórir sem vilja loka
inni séu óþolandi þá er loftið, tómið og
hraðinn úti þannig að þar „er ég enn
vesælli en inni“. En örvæntingin stafar af
,því „að ég trúi ekki að þú viljir vera hjá
mér“ og „ég er alltaf svo hrædd um að
missa þig aftur“. Gamalkunn reynsla úr
ástaljóðum og lífi.
Þessu Ijóðakveri er valin tileinkun,
32. Davíðssálmur, sæll er sá, er afbrotin
eru fyrirgefin o.s.frv. Það er í samræmi
við nafn bókarinnar og þá sektartilfinn-
ingu sem liggur að baki þessum kennd-
arljóðum.
Mér finnst ég ekki geta lokið þessari
fáorðu umsögn án þess að nefna ljóðið
Pabbi. En um kverið í heild má segja að
það þrýsti á til umhugsunar.
Gunnfríður Svala, sem myndirnar
gerði, er dóttir höfundar. H.Kr.
Tengdafaðir minn Þórður Jörgenson
varð bráðkvaddur að heimili sínu föstu-
daginn 17. febrúar s.l. á 75. aldursári.
Það var á haustdögum árið 1966 sem
ég kynntist Þórði og fjölskyldu hans.
Þórður var glaðvær og kátur persónu-
leiki, ákveðinn og ósérhlífinn, vinnu-
samur með eindæmum og þurfti því
alltaf að hafa nóg fyrir stafni.
Hann stundaði sjómennsku mestan
hluta æfi sinnar sem háseti eða kokkur á
vertíðarbátum og síldarbátum. Vegna
starfa sinna dvaldist hann oft lang-
dvölum fjarri heimili sínu. Eftir að
sjómennsku lauk fór hann að vinna
almenna verkamannavinnu í landi, sem
að mestu leyti tengdist sjávarútvegi. Hef
ég það fyrir satt að vinnusemi og virðing
fyrir atvinnutækjum hafi verið hans
aðalsmerki.
Þórður Jörgenson
Fagrahvammi, Garði.
Þórður og eftirlifandi eiginkona hans
Sveinbjörg Sveinbjörnsdóttir eignuðust
tíu börn, en tveir drengir eru látnir.
Ásamt börnunum átta sem öll eru upp-
komin, ólu þau upp einn fósturson.
Eins og áður er getið, dvaldist Þórður
oft langdvölum fjarri heimili sínu vegna
starfa sinna, og kom það þá í hlut
Sveinbjargar að gæta bús og barna, sem
hún hefur gert með kostgæfni.
Þegar frístundir gáfust notaði Þórður
þær til að yrkja garðinn sinn, sem hann
hafði komið sér upp við hús þeirra
hjóna. Þar hafði hann plantað blómum
og trjám, sem hann naut að hafa sam-
fylgd með, og var garðurinn honum
sannkallaður unaðsreitur.
Á hverju sumri frá því að Marta
eiginkona mín fluttist til Akureyrar,
hefur Þórður heimsótt okkur. Það var
alltaf mikil tilhlökkun hjá fjölskyldu
minni er við vissum að hann var að
koma, því við vissum að hann naut ávallt
ferðarinnar og dvalarinnar hér á Akur-
eyri. Hér eignaðist hann kunningja sem
hann heimsótti ávallt er hann hafði
viðdvöl.
Lystigarðurinn á Akureyri var hans
perla, hann undi sér þar vel innan um
gróðurinn með dóttur sinni og barna-
börnum. Hann var ófeiminn við að
fræðast hjá starfsfólki Lystigarðsins um
tegundir blóma og trjáa, og hvernig
annast ætti um jurtirnar.
Aldrei yfirgaf Þórður Akureyri án
þess að hafa með sér afleggjara af
blómum eða heil tré til að rækta í sínum
eigin garði. En vegna veðurskilyrða
tókst honum ekki alltaf að halda lífinu í
þeim jurtum sem hann hafði meðferðis,
þrátt fyrir góðan vilja og umhyggju.
Ég heimsótti tengdaforeldra mína fyr-
ir tæpum mánuði síðan, og var Þórður
þá þegar farinn að bollaleggja ferð sína
norður til okkar í sumar. Hann hefði
orðið 75 ára þann 1. september n.k. og
átti ferð hans að vera í tengslum við
afmælið. Hann bað mig um að við
dveldumst á afmælisdaginn í sumarbúst-
að okkar hjóna, því þar eins og annars-
staðar, í faðmi fjölskyldunnar og úti í
náttúrunni naut hann lífsins í ró og næði.
Um leið og ég kveð vin minn og
tengdaföður, votta ég tengdamóður
minni, börnum þeirra, og barnabörnum
mínar dýpstu samúðarkveðjur.
Farðu í friði kæri vinur. Minningin
lifir. Kristján Skarphéðinsson
Halldór Kristjánsson:
Fleiri krónur —
fleiri stundir
■ Fulltrúar stétta og stjórnmálamenn
koma í sjónvarpið og tala um afkomu
láglaunafólks. Og nú er búið að kanna
hverjir beri minnst úr býtum. Víst er
gott að það liggi ljóst fyrir.
En afkoman fer ekki að öllu leyti eftir
því hversu aflað er. Þar ræður eins miklu
hverju til er kostað. Þá kemur í Ijós að
það er misjafnt og einkanlega gildir það
um húsnæði. Þar er kostnaður sumra
margfaldur á við annarra.
Einstætt foreldri sem leigir íbúð fyrir
7-8 þús. kr. á mánuði hlýtur að eiga
erfitt uppdráttar enda þótt það væri ekki
í allra lægstu launaþrepum. Auðvitað
vill fólk ná eignarhaldi á íbúð til að losna
við ótrygga og dýra Ieigu. En það verður
líka erfitt.
Hins vegar sé ég ekki að slíku fólki
væri nokkur hjálp í því þó að mitt kaup
væri hækkað. Húsnæðismarkaðurinn
verður ekki lagaður með almennum
kauphækkunum. Þar er annarra aðgerða
þörf. Og sú þörf er brýn.
Það er talað um að ríkisstjórnin hafi
skert kaupgetu launamanna, sumirsegja
um 40%. Það er sjálfsagt rétt að krónu-
fjöldinn sé 40% minni en hann hefði
getað orðið með óhindraðri vísitölu-
skrúfu. En hvað um kaupmáttinn? Dett-
ur nokkrum í hug að allt verðlag stæði
kyrrt þar sem það er nú ef skrúfan hefði
fengið að snúast? Það væri mikil frétt ef
einhver finndist sem trúir því. En ef
enginn trúir, til hvers er þá talað um það?
Og halda menn að atvinnulíf væri það
sem það þó er ef verðbólgan hefði haldið
óhindrað áfram?
Skerðing kaupmáttar var óhjákvæmi-
leg. Hún varð ekki umflúin. Spurningin
er sú ein hvernig við skyldi bregðast.
Ásmundur Stefánsson lífur með raun-
sæi á málin þegar hann segir að hlut
láglaunafólks sem erfiðast eigi beri að
rétta bæði með kauphækkun og aðgerð-
um í tryggingamálum. Aðalheiður
Bjarnfreðsdóttir fer með rétt mál þegar
hún bendir á að sum þau störf sem lakast
erú launuð eru engu að síður þörf en
sumt sem betur er borgað. Víst væri þörf
á starfsmati og endurskoðun launamála
og launahlutfalls í landinu. En jöfnuður-
inn verður ekki tryggður nema með
tryggingum og bótum á þeirra vegum.
Ég heyrði nýlega einn nýju þingmann-
'anna segjast vera að hugsa um að flytja
tillögu um 48 klukkustundir í sólarhring.
Sér veitti ekki af því. Ég sagðist skilja
það, og slík tiilaga myndi sjálfsagt fá
mikið fylgi, en mig grunaði þó að hver
stundin yrði styttri en þær sem við höfum
nú. Þetta yrði líkt ogýmsar „kjarabætur"
kauphækkana sem við þekkjum. Samt
myndi margur verða ámóta ginkeyptur
fyrir fleiri stundum eins og fleiri krónum.
Við bíðum átekta.
H.KR.