Tíminn - 13.03.1984, Blaðsíða 2

ÞRlÐjtlÓÁGUR 13. MARS 1984
fréttir
NYJAR UPPLYSINGAR SKYRA
60-70% AF FJARIAGAGATINU
— en þriðjungur fjárlagagatsins hafði þegar komið fram við afgreiðslu
fjárlaga, að sögn formanns fjárveitinganefndar
■ „Þegar í upphafi lágu fvrir klárar
upplýsingar um þriðjung þess sem nú
hefur verið nefnt gat á fjárlögum, og
upplýsingar um það komu fram við
afgreiðslu fjárlaga, en þar að auki liggja
nú fyrir nýjar upplýsingar sem skýra að
mestu leyti þann hluta sem ekki lá fyrir
sl. haust,“ sagði Lárus Jónsson formaður
fjárveitinganefndar Alþingis, er Tíminn
ræddi við hann í gær um tæplega tveggja
milljarða gatið á fjárlögum, og það hvort
hann væri sammála þeirri skoðun sem
fram hefur komið hjá fjárlaga- og hag-
sýslustofnun að mistök í útreikningum
sé að rekja til fjárveitinganefndar.
Lárus sagðist ekki sjá að það þjónaði
neinum tilgangi að vera að karpa um það
hvar mistök lægju í þessu efni. Lárus
sagði að í forsendum fjárlaga hefði verið
gengið út frá því að 300 milljón króna
sparnaður næðist í tryggingakerfinu, að
fjárhæð fjárlaga nægði til þess að sinna
þörfum Lánasjóðs íslenskra námsmanna
og að fjárhæð sú sem tilgreind var vegna
útflutningsbóta landbúnaðarafurða
nægði til þess að sinna því verkefni á
árinu. Auk þess hefðu ýmsir lausir endar
eins og rekstur grunnskóla, tónlistar-
fræðsla og rekstur Skipaútgerðar ríkisins
verið nefndir. Allt þetta hefði verið
vitað í haust, og væri þetta um þriðjung-
ur þess fjárlagagats sem nú væri rætt um.
„Aðrir þættir lágu ekki fyrir við fjár-
lagagerð," sagði Lárus, „og vil ég þar
greina á milli tvenns. Nú liggja fyrir
nýjar áætlanir um rekstur sýslumanna-
og bæjarfógetaembætta, en í fjárlögum
var gert ráð fyrir því að 60 milljónir yrðu
notaðar til þess að hækka þessa liði, en
þcir hafa mörg undanfarin ár verið
stórlega vanáætlaðir og hreinlega út í
bláinn. Það var meiningin að koma
þessu á kjöl eins og öðru, til þess að gera
fjárlögin sem marktækust, og þar af
leiðandi það stjórntæki sem þau eiga að
vera, en það hefur nú komið á daginn að
það þurfti ekki 60 milljónir, heldur 210
milljónir til þess að rétta þetta af, þannig
að þarna skorti á 150 milljónir. Þetta lá
ekki fyrir við fjárlagaafgreiðsluna."
Þá sagði Lárus að nú lægju fyrir nýjar
upplýsingar um fjárþörf til sjúkratrygg-
inga. Fjárþörfin hefði, samkvæmt hans
skilningi verið áætluð miðað við útkomu
ársins 1982 og fyrstu sex mánuði ársins í
fyrra. Nú, þegar enn nýrri upplýsingar
lægju fyrir, þá væri áætlað að 350
milljónir vantaði þarna upp á. Lárus
sagði varðandi hækkun fjárþarfar til
sjúkratrygginga: „Meginskýringin er sú.
að lyf hafa hækkað ár eftir ár, langt
umfram aðra liði. Það er talið að lyfja-
kostnaður hafi aukist um 158% á milli
áranna 1982 og 1983 í krónutölu, sem er
auðvitað langt umfram verðlagsbreyt-
ingar. Fjárhæðin í fjárlögum vegna lyfja-
kostnaðar er tvöföld á árinu 1984 miðað
við það sem hún var í fjárlögum 1983.
Samt er nú talið að vanti 120 milljónir
króna upp á þann lið. Hver skýringin er
á þessu hygg ég að enginn viti enn, en
auðvitað er þetta miklu stærra vandamál
en fjárlagavandamál, ef þetta bendir til
þess að lyfjaneysla aukist svona langt úr
öllu hófi frarn."
Lárus sagði að auk þessa þáttar, sem
óskýrður hefði verið, hefði ekki legið
fyrir að lán það sem tekið var 1981 til
loðnudeildar verðjöfnunarsjóðs fisk-
iðnaðarins, sem tekið var með ríkis-
ábyrgð, myndi falla á ríkissjóð. Það
hefði fyrst komið fram nú eftir áramótin,
en alls ræðir þar um 129 milljónir króna.
Lárus sagði jafnframt að inn í þessa
áætlun um fjárlagavandann væri áætluð
tala um ófyrirséð útgjöld upp á 200
milljónir króna, og lækkun á lántöku 200
milljónir króna. Þessar ákvarðanir hefðu
ekki legið fyrir, þegar fjárlög voru
afgreidd.
„Ég lít þrátt fyrir þetta þannig á,“
sagði Lárus, „að þessi fjárlög séu miklu
marktækari heldur en fjárlög undanfar-
inna ára, og að þau séu þrátt fyrir þetta
gat mjög marktæk. Þessi vinnubrögð að
greina frá því sem á vantar og reyna að
mæta vandanum um leið og hann kemur
upp á yfirborðið, eru vænlegri en þau,
að reyna alltaf að fela vandann, eins og
tíðkast hefur, þegar komið hefur í Ijós
gat á fjárlögum." -AB
Gutman vann
Grindavíkurmótið
■ Alþjóðaskákmótinu í Grindavík,
fyrsta alþjóðlega skákmótinu scm haldið
hefur verið á Islandi utan Reykjavíkur
lauk á sunnudaginn. Sigurvegari varð
Lev Gutman frá Lettlandi, nú búandi í
ísracl, hlaut liann 8 vinninga og stór-
meistaratitil í ofanálag.
í öðru til þriðja sæti urðu Jón L.
Árnason og Larry Christiansen með 7
vinninga, fjórði varö Helgi Olafsson
með 6-1/2 vinning, í fimmta til sjötta sæti
urðu Lombardy og McCambridge með 6
vinninga, þá Milorad Knezevic og Jó-
hann Hjartarson mcð 5 vinninga, lngvar
Ásmundsson fékk 4 1/2 vinnig, Elvar
Guðmundsson og Hr.tikur Angantýsson
fengu 3 1/2 vinning og Hjörgvin Jónsson
rak lestina með 3 vinniuga. -JGK
Leiða til þess
að ungmenni
fái ekki lokið
grunnskólanámi
■ Þannig var umhorfs í Seðlabanka-
grunninum eftir að kraninn féll.
Tímamynd Sverrir.
■ „Hér eru í uppsiglingu stór byggða-
vandamál, sem nauösyn er á að brcgðast
við strax, eftir því sem þjóðarhagsmunir
krefjasf', segir m.a. í samþykkt hrepps-
ncfndar Suðureyrarhrepps. Telur hún
ástæðu til að óttast að minni afli vegna
kvótaskiptingar og þar af lciðandi at-
vinnuleysi í landi, auk skerðingar nýrra
kjarasamninga á tekjumöguleikum ung-
menna niuni lciða til þess að ungmenni
fái ekki lokið grunnskólanámi, í þorpum
þar sem ekki eru starfræktir 8. og 9.
bekkur grunnskóla.
Hreppsnefndin bendir á að ungmenni
noti sumarleyfi sín til að vinna fyrir
skólakostnaði utan heimabyggðar. Með
tilkomu allakvótans skerðast möguleik-
Eldyr kviknaði
ar foreldranna til að kosta grunnskóla-
nám barna sinna utan heimabyggðar, og
möguleikar þeirra sem eldri eru til
framhaldsnáms. Þá segir að atvinnuleysi'
af óþekktri stærðargráðu sé nú fyrirsjá-
anlegt í hreppnum, ef ekki á miðju
sumri, þá á haustmánuðum.
-HEl
■ Skemmdir urðu á þaki launadcildar-
innar.
Tímamynd Árni Sæberg.
Byggingakrani í Seðlabankagrunninum hrundi
og lenti á þaki Launadeildar:
„LÁN í ÓLÁNIAD KRANINN SKYLDI FALLA Á
Áhyggjur á Suðureyri með nýja
kjarasamninga og kvótafyrirkomulagið:
út feitispotti
■ Seinl. -tudagskvöld var slökkvi-
ÞESSUM TIMAFYRST HANN F0RAANNAÐB0RÐ"
lið kall :- - húsinu nr. 23 við Hraun-
teig í Reykjavík. Þar hafði kviknað í
potti mcð feiti á cldavél og þegar íbúar
rcyndu að færa pottinn til skvettist
logandi feiti á gólf og skápa. Þegar
slökkviliðið kom á vettvang hafði tek-
ist að slökkva eldinn. Nokkrar
skemmdir urðu á eldhúsinnréttingu og
eldhúsgólfi. -JGK
■ „Jú, það má segja að það hafí verið
lán í óláni, fyrst kraninn fór á annaö
borð aö hann skyldi hafa farið á þessum
tíma,“ sagði Vignir Benediktsson fram-
kvæmdastjóri hjá Steintak h.f. í samtali
við blaðið vegna óhappsins á sunnudag-
inn er byggingakrani fyrirtækisins í
Seðlabankagrunninum hrundi, er verið
var að vinna að upphækkun hans. „Það
eru alltaf viðhaföar ákveðnar varúðar-
ráðstafanir við svona tækifæri og engir
að vinna í grunninuin nema þeir sem
voru að vinna við kranann.
Þó nokkrar skemmdir urðu á kranan-
um og einnig urðu skemmdir á húsi
launadeildar fjármálaráðuneytisins, en
kraninn lenti ofan á þaki þess. Hins
vegar sögðu sjónarvottar að miklu verr
hefði getað farið t.d. ef kraninn hefði
fallið í aðra átt og lent út á Kalkofnsveg-
inn, þar sem bílaumferð er alltaf tölu-
verð. Vignir Benediktsson sagði að ekki
væri ljóst hvert tjón hefði orðið, eftir
ætti að skera úr um það hvort hægt væri
að rétta kranann þar sem hann hefði
bognað, eða hvort þyrfti að endurnýja
hluta hans. Hann sagði að öll tæki
fyrirtækisins væru tryggð eins og hægt
væri en Ijóst væri að tjónið væri mikið.
Rannsóknum Öryggiseftirlitsins á or-
sökum slyssins er að mestu lokið og hafa
þær leitt í Ijós að mistökum þeirra sem
unnu að hækkun kranans var um að
kenna en ekki bilun í krananum sjálfum.
-JGK