Tíminn - 24.05.1986, Blaðsíða 6

Tímiiin
MÁLSVARIFRJALSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri
Ritstjóri:
Aðstoöarritstjóri:
Fréttastjóri:
Aðstoðarf réttastjóri:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
NíelsÁrniLund
OddurÓlafsson
Guðmundur Flermannsson
EggertSkúlason
Steingrí mur G íslason
Skrifstofur: Síðumúli 15, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
18300. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn 686392 og
686495, tæknideild 686538. Setning og umbrot: Tæknideild NT.
Prentun: Blaðaprent h.f. Kvöldsímar: 686387 og 686306
Verð í lausasölu 45.- kr. og 50.- kr. um helgar. Áskrift 450.-
Sjálfstæðisflokkurinn hafn-
ar konum í borgarstjórn
Sigrún Magnúsdóttir, sem skipar 1. sæti á lista Fram-
sóknarflokksins í borgarstjórnarkosningunum um næstu
helgi, skrifaði fyrir skömmu grein í DV þar sem hún ræðir
um einræði núverandi borgarstjórnarmeirihluta.
Sigrún bendir á að meðan Framsóknarflokkurinn átti
aðild að þeim meirihluta sem fór með stjórn borgarinnar
hafi margt verið leyst úr fjötrum langrar valdasetu
Sjálfstæðisflokksins. Lýðræðisleg vinnubrögð voru inn-
leidd og margir tóku þátt í stefnumótun og ákvörðunar-
tökum. Umræðan um borgarmálefni var bæði almenn og
opin.
Á þessum tíma var upprættur klíkuskapur og mismunun
þegnanna sem sjálfstæðismenn höfðu stuðlað að á fimmtíu
ára valdaferli. Dregið var úr völdum embættismanna sem
sumir hverjir litu á sig sem gæslumenn Sjálfstæðisflokksins
fremur en starfsmenn fólksins.
Nú virðist allt vera aftur komið í sama horf á ný.
Almenn umræða um borgarmál er því sem næst horfin.
Völdin hafa safnast á fárra manna hendur og fljótfærnis-
legar skyndiákvarðanir komnar í stað lýðræðislegrar
umfjöllunar.
Til að tryggja völd sín og áhrif enn frekar hefur
sjálfstæðismeirihlutinn samþykkt fækkun borgarfulltrúa.
Þannig eru vinnubrögðin.
Sigrún gerir að umtalsefni í grein sinni þverrandi áhrif
'kvenna innan Sjálfstæðisflokksins. í prófkjöri þeirra var
þeim vikið til hliðar. Þrátt fyrir opinberar yfirlýsingar
sjálfstæðiskvenna um ábyrgð og völd innan flokksins eru
þær mjög óánægðar með sinn hlut á framboðslista
flokksins. Þær hljóta að bera sig saman við kynsystur sínar
í öðrum flokkum og sjá þá augljóslega að þær eru lítið
metnar í samanburði við þær.
í Sjálfstæðisflokknum eru auðvitað konur sem eru
fullkomlega færar um að taka á sig þá ábyrgð sem felst í
því að sitja í borgarstjórn. Því gremst sjálfstæðiskonum
að flokkurinn skuli hafna þeim til þeirra starfa.
ber árangur
Andstæðingar Framsóknarflokksins gerðu grín að yfirlýs-
ingum framsóknarkvenna þegar þær gerðu kröfu til að
framboðslistar flokksins skyldu jafnt skipaðir körlum og
konum. Ekki var talið líklegt að Framsóknarflokkurinn
tæki tillit til óska þeirra.
Staðreyndirnar tala öðru máli. Framsóknarkonur hófu
öflugt starf. Fóru með félagsmálanámskeið um allt land
og kynntu sín sjónarmið á fundum og meðal trúnaðar-
manna flokksins. Árangurinn kemur sífellt betur og betur
í ljós. Þegar hafa fjölmargar konur verið valdar í nefndir
og ráð flokksins og framboðslistar hans bera það greini-
lega með sér að fullt tillit hefur verið tekið til óska kvenna.
í Reykjavík, Akranesi, Keflavík, Dalvík og á Raufar-
höfn skipa konur efsta sæti, á 12 stöðum eru konur í öðru
sæti. Á 17 stöðum eru konur í þriðja sæti. Þetta sýnir
ótvírætt það traust sem flokkurinn ber til kvenna. Á sama
hátt má búast við að konur skipi örugg sæti á listum
flokksins við næstu alþingiskosningar.
Það hefur ávallt verið skoðun framsóknarkvenna að
það sé æskilegra að konur nái áhrifum innan flokkanna í
stað þess að bjóða fram sérstaka lista.
Sú skoðun þeirra er rétt og árangurinn af starfinu að
koma í ljós.
6 Tíminn
GARRI
Vórn Davíðs í
Ölfusvatnsmálinu
Davíð Oddsson, borgarstjóri, flytur
varnarræðu sína fyrír kaupunum á
ölfusvatni í Morgunblaðinu í gær.
Sérstaka athygli vekur, að hann
minnist ckki einu orði á þær gjafir
og fríðindi, sem hann færði seljend-
um jarðarínnar á silfurfati, auk 60
milljónanna, sem voru kaupverð
landsins. Þessar gjafir og fríðindi
voru til umfjöllunar hjá Garra i gær
og því óþarft að tíunda þær að nýju.
Jarðakaup og
vinnsluréttur
I grein sinni vitnar Davíð í skýrslu
Valgarðs Stefánssonar starfsmanns
Orkustofnunar frá 8. nóvember
1984. Tilvitnunin cr svohljóðandi;
„Þessar upplýsingar ættu að vera
nægjanlegar til ákvarðanatöku um
virkjun á Nesjavölluni og jafnvel
ákvarðandi fyrir hve stórri virkjun
hægt er að gera ráð fyrir innan
núverandi landareignar hitaveit-
unnar Það er þó fyrirsjáanlcgt að
landareign hitaveitunnar kemur
til með að takniarka vinnslu jarð-
hita á þessu svæði, og ef litið er til
lengri tíma (10-20 ára) er það
mjög mikilsvert að hitaveitan fái
vinnslurétt á mun stærru land-
svæði en nu er í hennar eigu.“
Þarna kcmur mergurinn málsins.
Sérfræðingur Orkustofnunar talar
ekki um jarðakaup í þessu sambandi
heldur um vinnslurétt á stærra lands-
svæði. Það var auðvitað vinnslurétt-
urinn, scm skipti máli fyrir hitaveit-
una og önnur aðstaða þar að lútandi.
% Ölfusvatns ofan
byggðamarka
Davíð lýsir síðan landkostum á
ölfusvatni. Samkvæmt lýsingu hans
eru nærri tveir þriðju lilutar
landsins, sem keypt var, meir cn
tvöhundruð metra fyrir ofan sjáv-
armál - eða „ofan byggðamarka"
eins og Davíð segir. Aðeins einn
þriðji landsins er á láglcndi. En það
eru einmitt þessir % hlutar jarðar-
inuar, sem eru óbyggilegir í bröttum
hlíðum Hengilsins, scm eru cftir-
sóknarverðir fyrir Hitaveitu Reykja-
víkur. Það er þur, sem jarðhitinn er.
Ekki er þetta land eftirsótt af þeim,
sem leita sér að sumarbústuðalandi!
Hengill
Skyggða svæðið á kortinu sy-nir Vs hluta jarðarinnar Ölfusvatns. Þetta
svseði er fyrir ofan byggðamörk og þar með óbyggilegt land, en í þessum
hluta landsins er einmitt jarðhitinn sem verið er að kaupa.
Þetta land er ntcð öllu ónýtanlegt -
nema jarðhitasvæöi þess. Og það
eru þau ein, sem skipta máli fyrir
Kcykvíkingu og hitaveitu þcirra.
Þetta land yrði því aðeins vcrðlagt
vegna hitaréttindanna og einskis
annars.
Mergur málsins
Kaup þessa liluta landsins hefði þýtt
það sama og keyptur Itefði verið
jarðhitarétturinn í Íandi Ölfusvatns.
Um það snýst allt málið. Kaupverð
jarðhitaréttarins, vinnsluréttar Hita-
veitu Reykjavíkur hefði síðan átt að
metast af óvilhöllunt mönnum. Önn-
ur fyrirsjáanleg og nauðsynleg aðst-
aða ætti að metast á sama hátt. Þetta
er vendipunkturinn í þessu deilu-
máli.
Hvað um Hagavík?
Eins og sjá má af þeim kortum.
sem fylgja grein Davíðs Oddssonar,
er Ijóst, að starfsmuður Orkustofn-
unar átti ekki síður við hitasvæði í
jörðinni Hagavík. þegar hann segir
að mikilsvert sé „að hitaveitan fái
vinnslurétt á mun stærra iand-
svæði“. Eins og kort Davíðs sýnir
liggur jörðin Hagavík milli jarðanna
Nesjavalla og Ölfusvatns, frá Þing-
vallavatni til cfstu lilíða Hengilsins.
Sýnist því hafa verið eðlilegra að
byrja á kaupum vinnsluréttar jarð-
hita í llagavíkurlandi á undan Ölf-
usvatni. Ef það er stefna Davíðs,
sem hann raunar lýsir yflr í grein
sinni með þcim orðum að það sé
„fortakslaus skylda borgarstjórnar
að nota hvert tækifæri til að kaupu
jaröhitalönd í nágrenni Reykjavík-
ur“ þá hefur hann þar með ákveðið
að næsta skreilð verði kaup á öllu
Hagavíkurlandi en ckki aðeins nýt-
indarrétti á jarðhitasvæðum þess.
Með hinum „glæsilegu" kaupum á
jörðinni Ölfusvatni hefur hann þar
með vcrðlagt Hagavíkina og for-
dæmiö þaðan krefst þess, aö seljend-
ur landsins fái ekki minni gjafir og
fríöindi en hinir stálheppnu seljend-
ur Ölfusvatns, þ.á.m. að nýir eigend-
ur jarðarinnar, Reykvíkingar, mcgi
ckki stíga fæti á eign sína næstu 50
árin.
Land hins himneska friðar
Davíð segir, að þetta eigi að verða
friðlönd Reykvíkinga í framtíðinni.
Sannleikurinn er sá, að þetta verða
friðlönd fyrrverandi eigenda í 50 ár.
Þeim, sem standa undir þcssum
útgjöldum nú með útsvörum sínum,
verður stranglega bannaður aðgang-
ur að þessum lendum sínum í hálfa
öld. Friðlönd flestra þeirra verður
hinum megin, þegar því banni verð-
ur loks aflétt! Garri.
VÍTTOG BREITT
HAUSAVIXLI
STÉTTASTRÍÐI
Niðurstöður könnunar sem Fél-
agsvísindastofnun Háskólans gerði
um hvernig starfsstéttir kjósa
stjórnmálaflokka er einkar
fróðleg. Morgunblaðið birti í gær
hvernig starfstéttirnar skiptast sem
kjósendur og er þá miðað við
alþingiskosningar.
í mjög grófum dráttum er út-
koman sú að hvað hæst hlutfall
sjómanna kýs Alþýðuflokk, meg-
inþorri bænda kýs Framsóknar-
flokk, sérfræðingar og atvinnurek-
endur kjósa Sjálfstæðisflokk en
meirihluti kennara og heilbrigðis-
stétta telja Alþýðubandalag og
Kvennalista sína flokka. Sjálf-
stæðisflokkurinn á mikil ítök með-
al verkamanna, iðnaðarmanna og
skrifstofufólks, en hlutfall þessara
stétta • skiptist furðu jafnt á milli
Framsóknarflokks, Alþýðuflokks
og Alþýðubandalags.
Næst á eftir bændum á Fram- (
sóknarflokkurinn hlutfallslega
mest fylgi meðal sjómanna, en auk
Alþýðuflokksins hallast þeir einnig
að Sjálfstæðisflokki en Alþýðu-
bandalagið á sáralítið fylgi meðal
þeirra.
Sjálfstæðisflokkurinn og sér í
lagi Framsóknarflokkurinn njóta
lítils fylgis meðal kennara og heil-
brigðisstétta.
Séu teknar saman þær stéttir
sem eru í ASÍ, þ.e. verkafólk,
iðnaðarmenn og skrifstofufólk,
sjómenn eru hér undanskildir, þar
sem ætla verður að könnunin hafi
náð bæði til yfir- og undirmanna.
kemur í ljós að 42% meðlima
alþýðusamtakanna kjósa Sjálf-
stæðisflokkinn í þingkosningum.
16% þeirra kjósa Alþýðubandalag,
15% Alþýðuflokk, 13% Fram-
sóknarflokkinn, 10% Kvennalista
og 4% Bandalag jafnaðarmanna.
Ef litið er til meðlima þeirra
stétta sem eru í BSRB, þ.e. kenn-
arar og heilbrigðisstéttir, kjósa
21% þeirra Sjálfstæðisflokk, 33%
Alþýðubandalag, 18% Alþýðu-
flokk, 3% Framsóknarflokk, 22%
Kvennalista og 4% Bandalag jafn-
áðarmanna.
Þarna sést að það er greinilegt
að Alþýðubandalag og Kvennalisti
hafa góðan meirihluta í BSRB, ef
miðað er við hvernig félagar aðild-
arfélaganna kjósa til Alþingis
Hvort sem mönnum líkar betur
eða verr er það borðliggjandi að
um 40% launþega kjósa Sjálf-
stæðisflokkinn, en um 15% laun-
þega kjósa Framsóknayflokk, Al-
þýðuflokk eða Alþýðubandalag,
hvern um sig.
Höfuðstyrkur Alþýðubanda-
lagsins eru kennarar og heilbrigðis-
stéttir og er sama að segja um
Kvennalista, nema að þar vegur
skrifstofufólk talsvert þungt í
kjörfylginu.
Sjálfstæðisflokkurinn er sem
sagt langstærsti verkalýðsflokkur-
inn og Alþýðubandalagið hefur
hreint ekki meira fylgi meðal
verkalýðs, eða launþega innan ASÍ
en Framsóknarflokkurinn eða Al-
þýðuflokkurinn, og jafnvel minna
ef sjómannastéttin er talin með.
Alþýðubandalagið hefur löngum
talið sig sérstakan málssvara verka-
lýðs og hefur sjálft sig á stall sem
verkalýðsflokk, en verkalýður
launar greinilega ekki smjaðrið og
treystir flestum öðrum flokkum
betur til að tryggja hagsmuni sína.
Meginkjörfylgi er greinilega meðal
kennara og heilbrigðisstétta, sem
og Kvennalista. En stéttir þessar
eru fjölmennar og áhrifamiklar í
kosningum. Yfirboð og sérþarfa-
skrum allaballa virðast einnig ná
eyrum þeirra, þótt verkafólk og
aðrir launþegar taki lítið mark á
slíku.
Það hlýtur að vera framsókn-
armönnum áhyggjuefni hve lítinn
hljómgrunn þeir eiga meðal
kennara og heilbrigðisstétta, en
þar er hlutur flokksins mun lakari
en meðal annarra launþega. En
fólki í þessum stéttum ferfjölgandi
og er til nokkurs að vinna að afla
fylgis meðal þeirra.
En hvað sem því líður hljóta
stjómmálaflokkamir allir að endur-
meta stöðu sína eftir þessa könnun,
sem sýnir að verkalýðurinn kýs
Sjálfstæðisflokkinn, opinberir
starfsmenn Alþýðubandalag og
Kvennalista, bændur eru trúir
Framsóknarflokki, og er sá flokkur
ekkert síður verkalýðsflokkur, en
Alþýðuflokkur og Alþýðubanda-'
Iag, sé tekið mið af kjörfylginu.
OÓ