Tíminn - 02.12.1986, Blaðsíða 8

Tíininn
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri
Ritstjóri:
Aðstoðarritstjóri:
Fréttastjórar:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
Níels ÁrniLund
OddurÓlafsson
Birgir Guðmundsson
EggertSkúlason
SteingrimurGislason
Skrifstofur: Síðumúli 15, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
18300. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn 686392 og
686495, tæknideild 686538. Setning og umbrot: Tæknideild Tímans.
Prentun: Blaðaprent h.f. Kvöldsímar: 686387 og 686306
Verð í lausasölu 50.- kr. og 60.- kr. um helgar. Áskrift 500.-
Bægjum hættunni frá
Heilbrigðisyfirvöld eru nú að hefja upplýsingaherferð
til að freista þess að hefta útbreiðslu alnæmis. Sú
illræmda veira sem veldur þessum sjúkdómi hefur þegar
fest rætur hér á landi og verður að beita öllum tiltækum
ráðum til að hefta útbreiðslu hennar eftir því sem kostur
er á.
Upplýsing og fræðsla um smitunarleiðir er vænlegasta
aðferðin til að ná árangri. Um lækningu er ekki að ræða
og því er ekki að treysta að úr því vandamáli rætist enn
um sinn.
Framtíðarspár um útbreiðslu alnæmis eru uggvekj-
andi. En þær byggjast á hraða þeirrar útbreiðslu sem
orðið hefur síðan sjúkdómurinn var fyrst greindur. Þess
ber að gæta að þeir sem þegar eru sýktir hafa fengið
veiruna í sig þegar lítið var vitað um hana eða
smitunarleiðir og engar varúðarráðstafanir voru við
hafðar.
En talið er að núna sé faraldurinn farinn að hægja á
sér, að minnsta kosti í þeim löndum sem upplýsing er
sæmileg. Hommar voru og eru taldir áhættuhópur.
Útbreiðsla meðal þeirra virðist hafa hægt á sér, þar sem
hún var mikil fyrir. Kynhverfir vita nú um hættuna og
kunna að bregðast við henni. Fetta sýnir að með fræðslu
og áróðri er hægt að sporna við útbreiðslu alnæmis.
Eiturlyfjaneytendur eru annar áhættuhópur sem því
miður er lítt móttækilegur fyrir hvatningum um heilbrigt
líferni og eykst útbreiðsla hröðum skrefum meðal þeirra
sem sprauta sig. Fví verður að herða enn baráttuna við
eiturfíknina og beita öllum tiltækum ráðum til að koma
í veg fyrir innflutning, dreifingu og notkun vímuefna.
Þjóðarheill krefst þess að ekkert verði til sparað að
vímuefni verði með öllu útlæg ger. Þau eru ekki
einkamál neytendanna.
Eftir því sem frá líður fjölgar áhættuhópum og allir
geta átt á hættu að smitast af alnæmi. Fræðsla og áróður
eru einu leiðirnar til að hefta faraldurinn. Og til að hann
komi að tilætluðum notum verður fólk að haga líferni
sínu samkvæmt ráðleggingum þeirra sem best þekkja
hættuna.
Engin ástæða er til að örvænta þótt ólæknandi
smitsjúkdómur láti á sér kræla. Slíkir faraldrar hafa
áður komið upp og þjóðir lifað af. Nærtækasta dæmið
eru berklarnir. Við þeim voru engin lyf til fyrr en í lok
síðari heimsstyrjaldar og þeir geisuðu lítt hindraðir.
Með öflugu átaki var berklum útrýmt.
Lyf hafa ekki fundist við alnæmi en með góðum vilja
og réttum aðferðum er hægt að hefta útbreiðsluna.
Lauslæti í ástarmálum og eiturlyfjaneysla eru vísustu
vegirnir til að smitast. Hver sá sem vill verja sjálfan sig
fyrir háskanum hlýtur að ástunda dygðugt líferni og
samfélagið verður að dusta rykið af gömlum siðalögmál-
um, sem talin voru úrelt af heimskum nautnaseggjum
sem boða frelsi og kærleika undir því yfirskyni að
fullnægja öllum sínum fýsnum hvenær sem er með
hverjum sem er.
Hér duga engin vettlingatök og það er skylda
heilbrigðis- og fræðsluyfirvalda að leggja sitt af mörkum
til að forðast voðann og það starf er þegar hafið.
Allir þurfa að leggjast á eitt að fræðast um alnæmi,
smitleiðir og áhættu og haga sér síðan eftir því sem
fróðustu menn ráðleggja.
8 Tíminn
Þriðjudagur 2. desember 1986
llllllllllllllllllllllllllll GARRI
Þorsteinn ekki
i náðinni
Staksteinahöfundur Morgun-
blaösins gerir sér lítið fyrir s.l.
laugardag og tekur upp hluta-af
umsögn Garra frá því á föstudag
um það þegar þeir Jón Baldvin
Hannibalsson og Svavar Gestsson
urðu sér báðir jafn rækilega til
skammar í sjónvarpsþætti i Stöð
tvö á dögunum. Tekur Staksteina-
höfundur undir þetta, og er svo
sem ekki nema gott eitf um það að
segja að hann hafi loksins áttað sig
á því að það stendur oft ýmislegt
skynsamlegt í Tímanum.
Aftur vekur annað athygli þcgar
þessi laugardagspistill hans er
lcsinn. Eins og traustir Garrales-
endur muna vafalaust þá var í pistli
hans hér einnig minnst á Þorstein
Pálsson. Þar sagði að seint mætti
vænta þess að Þorsteinn yrði sér
svo rækilega til skammar frammi
fyrir alþjóð sem þeir tvímenn-
ingarnir hafi látið sér sæma þarna.
Hvað svo sem um stjórnmála-
skoðanir Þorsteins megi segja þá
kunni hann þó mannasiði.
Það vekur sérstaka athygli að á
þessi untmæli minnist Staksteina-
höfundur ekki. Kannski er hcldur
ekki við því að búast. Það bendir
ýmislegt til þess að Þorsteinn Páls-
son sé ekki beint í náðinni hjá
Morgunblaðinu þessa dagana, og
hér er kominn enn einn vitnisburð-
urinn um það.
Eftirbátur með sveittan
Lenínskalla
Aftur á móti hefur Stakstcina-
höfundur m.a. þctta að segja um
Alþýðubandalag og Alþýðuflokk:
„Eflir að Alþýðuflokkurínn fór
umtalsvcrt fram úr Alþýðubanda-
laginu í skoðanakönnunum, hefur
cftirbáturínn setið með sveittan
Lenínskallann við að semjn stefnu-
lillllllllllllllllllllll VÍTT QG BREIT

I Útoginnum
gluggann
I Ykö h»r» þ*A I I
I ^ AlþýtebI
Uirið befur Betið
| »ð Attanto-
bjJrfmadaUginu ««
I
1 lW- VM rioitamaj
---* htm »ö AIþý«*-
í btoáa&A nU*»& 4
»ö
I
iS'SKS'M*-*
bfitt þött fonngt >rð-
atíitftndeOdar mmrt
' h»gi orðum »
I A«n«im við »ð een^*
OMinAU, ekU O*?
nrint. hriíur fynr
. »•!__ <rsm»lt
:iggS
---t.l.yið •kreppur
mór »am»n
brmðravigm inava þ«J
hu*to«ri. <*
usarr-s
h^iaia^pð bef ur breytxt
i. þver frA degi tfl d»g£
jJ þeim Maan þy^
ekki Uklegt til feng»
fagnaðar »ð bjM» fr«n
I «•*“"-
esrsSéS

skrá og stjórnarsáttmálu, ekki fyrir
vinstrí stjóm, því sporin hræða
þegar það heiti er nefnt, heldur
fyrir jafnaðarstjórn, „gamalt“
stjórnarmunstur með nýju nafni.
-Eftir því sem Alþýðubandalagið
skreppur meira saman gerast
bræðravígin innun þess harðvít-
ugri. Og traustið á þeim pólitíska
Mannskaðahóli, sem Alþýðu-
bandalagið hefur breytzt í, þver frá
degi til dags. Af þeim sökum þykir
ekki líklegt til fengs eða fugnuðar
að bjóða fram stefnuskrá í nafni
Alþýðubandalagsins eins...
Af þessum sökum leggur Jón
Baldvin Hannibalsson nú höfuð-
kapp á það að sverja Alþýðu-
handalagið af sér, hnfandi í huga
máltakið: seg mér hverjir eru vinir
þínir og ég skal segja þér hver þú
ert... “
Erviðreisnin gleymd?
Það sem Staksteinahöfundur
lætur hins vegar hjá líða að nefna
er að það var langt tímabil sem hér
sat svo kölluö Viðreisnarstjóm.
Þann tíma stjómaði Sjálfstæðis-
flokkur landinu með Alþýðuflokk-
inn scm hækju.
í þeirri stjórnartíð urðu böndin
á milli þcssara tveggja flokka svo
-náin að síöan er það segin saga að
þegar óánægja magnast meðal
sjáifstæðismanna þá færa þeir sig
hópum saman yfir á kratana. Það
er þctta sem virðist vera að gerast
núna sem afleiðing af yfirstandandi
klofningi og ágreiningi í Sjálf-
stæðisflokknum.
En sporin hræða, og þrátt fyrir
stórorðar yflrlýsingar Þorsteins um
hið gagnstæða þá er ekkert sem
tryggir að þessir tveir flokkar
hlaupi ekki hvor í fang annars í
ríkisstjórn að loknum næstu kosn-
ingum. Eins og sjú má er Þorsteinn
ekki í náðinni hjá flokkseigenda-
félaginu, sem á Morgunblaðið,
þessa stundina. Og boðskapur
Staksteinahöfundará laugardaginn
sýnir grcinilcga að hann ætlast
ekki til þess að við' hin tökum
mikið mark á formanninum.
Garrí.
Stöndum vörð um
sjálfstæði þjóðarinnar
1. desember, fullveldisdagur ís-
lendinga var í gær, en þann dag
1918 varð ísland fullvalda kon-
ungsríki.
Þeim fækkar óðum íslendingun-
um sem muna þann dag fyrir 68
árum þegar fáni hins nýja fullvalda
ríkis var í fyrsta skipti dreginn að
húni við stjórnarráðshúsið.
Sú athöfn átti sér stað um hádeg-
isbil að viðstöddum nokkrum
mannfjölda og helstu embættis-
mönnurn þjóðarinnar.
Sigurður Eggerz sem þá var
fjármálaráðherra flutti stutta ræðu
og eftir að íslenski fáninn hafði
verið dreginn að húni hleypti
danska herskipið Islands Falk af 21
fallbyssuskoti í virðingarskyni.
í stólræðu sem Jón Helgason
biskup flutti þann dag sagði hann:
„Frá þessum degi er hin íslenska
þjóð viðurkenndur húsbóndi á
þjóðarheimilinu, ogsegir sjálf fyrir
á þjóðarbúinu án allrar íhlutunar
af annarra hálfu, með fullri og
óskoraðri ábyrgð, á öllum sínum
gerðum."
Annars var dagsins minnst með
eins einföldum hætti og unnt var
enda fólk í Reykjavík ekki í hátíð-
arskapi vegna spönsku veikinnar
sem þá herjaði og lagði hundruð
manna að velli.
Enda þótt frclsisbarátta Islend-
inga hafi náð hámarki 17. júní 1944
er sjálfsagt fyrir okkur að minnast
1. desember.
Við megum aldrei gleyma því að
við verðum hvern dag að standa
vörð um okkar sjálfstæði. Það á við
bæði um efnahagslegt og menning-
arlegt sjálfstæði.
íslendingar geta verið stolt þjóð
fyrir margra hluta sakir.
Þrátt fyrir að hér búi aðeins um
240 þúsund manns sem er ekki
nema brot af mannfjölda okkar
nágrannaþjóða og þrátt fyrir stærð
landsins sem við byggjum allt höf-
um við á nokkrum áratugum byggt
upp velferðarþjóðfélag sem er tek-
ið til fyrirmyndar af öðrum
þjóðum.
Þá má ekki gleyma legu landsins
sem margir telja vera á mörkum
hins byggilega heims.
Þetta hefði aldrei tekist ef ekki
hefði komið til dugnaður þjóðar-
innar og metnaður.
Við búum líka öðrum þjóðum
betur hvað almenna menntun
varðar.
Enginn vafi er á að hún á sinn
stóra þátt í velgengni okkar.
íslensk menning er ekki eitthvað
sem við finnum upp í dag. Menning
er sameiginlegur arfur okkar allra
sem sköpuð hefur verið af mörgum
kynslóðum. Okkar kynslóð ber að
halda henni við og efla.
Á síðustu vikum hefur ísland
verið meira í sviðsljósinu en líklega
nokkru sinni fyrr. Við viljum trúa
því að sú landkynning verði okkur
til góða. En „vandi fylgir vegsemd
hverri1- og hætt er við að aukin
erlend áhrif verði til þess að við
töpum okkar sérkennum ef við
gætum þeirra ekki vel.
Sagan hefur margoft sýnt og
sannað að eitt sterkasta vopn
hverrar þjóðar til varnar sínu sjálf-
stæði er sterk þjóðernistilfinning.
Hana ber því að rækta og full-
veldisdagurinnl. desember er kjör-
inn til þess. -NÁL