Tíminn - 09.01.1987, Blaðsíða 2

2 Tíminni
Föstudagur 9. janúar 1987
La
Verðbréf
VH viftaKlPtavlria, skuldabret,
Euroog Visa úttetoseðla. Wboð
sendist DV, merkt „1970 .
íslensk fjármálaviðskipti:
„Kaupi út-
tektarseðla
frá Visa og Euro!“
- fjármögnunarfyrirtæki sýna málinu áhuga
Nokkrum sinnum hafa birst smá-
auglýsingar í DV þar sem einhver
óþekktur aðili býðst til að kaupa af
kaupmönnum úttektarseðla greiðslu-
kortanna. Úttektar tímabilið getur
mest orðið einir 40 dagar og svo
virðist sem þó nokkrir kaupmenn
sjái sig knúna til að selja greiðslu-
kortaseðlana með einhverjum afföll-
um, til þess að losa um reiðufé áður
en greiðslukortafyrirtækin gera
greiðslutímabilið upp. Hagnaður
þess sem kaupir úttektarseðlana felst
þá í því að hann fær seðlana greidda
að fullu þegar til kemur, en hann
keypti hins vegar seðlana með afföll-
um og veltur hagnaðurinn á því
hversu mikil þessi afföll hafa verið.
Tíminn hefur spurnir af því úr
nokkrum áttum að allt að 30% afföll
þekkist þó yfirleitt séu þau minni. Þá
fer einnig tvennum sögum af því
Þjóðlegt
almanak
1987
Sóleyjarsamtökin:
Gefa út þjóð'
legt almanak
- til efHngar íslenskri
menningu
Sóleyjarsamtökin hafa nú, í
þriðja sinni, geöð út Þjóðlegt
almanak með gömki mánaðar-
heitunum. Tilgangurinn er sá að
hefja gömlu mánaðarheitin til
vegs og virðingar á ný.
Telja samtökin það í anda
þeirrar stefnu að við íslendingar
verðum að hafa frumkvæði í
eigin menningarsköpun, ætlum
við að komast af sem sjálfstæð
þjóð.
Leita samtökin eftir vönu sölu-
fólki víða um land og hringi
áhugasamir í síma 91-23588 eða
91-21791. -phh
hversu vel þessi viðskipti skila sér á
skattaframtöl.
Tíminn spurði Einar S. Einarsson
framkvæmdastjóra Visa ísland að
því hvort viðskipti af þessu tagi væru
lögleg og hvort greiðslukortafyrir-
tækin teldu þau eðlileg. „Þetta þarf
alls ekki að vera ólöglegt, það fer allt
eftir því hvernig að þessu er staðið.
Hins vegar eru úttektarseðlarnir
ekki framseljanlegir. Það getur eng-
inn skilað seðlunum inn til okkar
nema viðkomandi verslun þar sem
nótan er búin til. Því getur ekki
einhver fjámögnunaraðili keypt
svona nótur og skilað þeim inn undir
eigin nafni,“ sagði Einar. Hann
benti á að þeir sem stæðu í kaupum
af þessu tagi hlytu að fjármagna
kaupin gegn einhverri tryggingu.
Líklegasta leiðin í svona viðskipt-
um er að sá sem kaupir úttektarseðl-
ana fái ávísun hjá þeim sem selur og
hún síðan leyst út þegar greiðslu-
kortafyrirtækin gera upp seðlana, en
í flestum tilfellum fer greiðslan beint
inn á viðskiptareikninga fyrirtækj-
anna.
Einar S. Einarsson var spurður
hvort hann teldi mikið um svona
viðskipti, en hann sagðist ekkert um
það geta sagt. Hins vegar sagðist
hann hafa orðið var við talsverðan
áhuga ýmissa fjármögnunarfyrir-
tækja á því að koma upp formlegum
(viðurkenndum) viðskiptum í þess-
um dúr. Aðspurður um hversu mikil
afföll rætt hafi verið um í því sam-
bandi sagði hann: „Ávöxtunar-
prósenta heitir þetta nú hjá þeim.
Fyrirtæki myndu þá bjóða upp á
ákveðna ávöxtunarprósentu og
greiða síðan viðkomandi út andvirð-
ið.“ Einar sagði að engar formlegar
viðræður hefðu átt sér stað um
viðskipti af þessu tagi en að Visa
ísland hefðu þó borist fyrirspurnir
um það.
- BG
Stúdentar við Háskóla fslands.
Fjóröungur þjóðarinnar á skólabekk síðasta vetur:
Fjölgun námsmanna lang
mest í erlendum skólum
Fjölgun íslenskra námsmanna á
síðustu árum hefur fyrst og fremst
orðið í erlendum skólum. Tala
íslenskra námsmanna erlendis hátt
í tvöfaldaðist frá haustinu 1980 til
haustsins 1985, eða úr um 1.200
upp í 2.262 nemendur. Þar af var
fjölgun nemenda á lokanámsári úr
um 400 árið 1980 upp í 1.050
haustið 1985, sem samkvæmt því
hefðu átt að koma heim fullnuma
s.l. vor. Tala lokaársnema erlendis
var þá orðin nærri því jafn há og
þeirra sem skráðir voru á4. námsár
eða ofar í háskólanámi innanlands.
Körlum í háskóla
ekki fjölgað frá 1982...
Námsmönnum í háskólanámi
hér heima fjölgaði um innan við
þriðjung á þessum sömu árum og
má segja að sú aukning hafi nær öll
verið vegna fjölgunar kvenna í
háskólanámi, en körlum hefur ekki
fjölgað sfðan 1982.
Háskólanám hér á landi telst allt
nám í Háskóla íslands, Kenn-
araháskólanum, í tæknifræði og
tækingreinum heilbrigðisstétta í
Tækniskólanum og í búvísinda-
deild á Hvanneyri. Skráðir
nemendur í skólum voru 4.723
haustið 1985 samkvæmt nemenda-
skýrslum í Hagtíðindum sem var
um 30% fjölgun frá 1980. Þar af
fjölgaði körlum aðeins úr um 2.030
fyrra árið upp í um 2.290 hið
síðara. Sú fjölgun varð öll fyrstu
tvö ár þessa tímabils, sem gæti
bent til að hlutfall karla í háskóla-
námi hérlendis væri orðið nokkuð
stöðugt.
... en konum um f jórðung
Konum í háskólanámi fjölgaði
aftur á móti um 54% á þessu
tímabili - eða úr 1.580 upp í um
2.440 haustið 1985, þegar þær í
fyrsta skipti urðu fleiri en karlar í
háskólanámi hér innanlands.
Spurningin virðist vera hvort þær
halda áfram að bruna fram úr
körlunum að fjölda til.
Helmings fækkun milli
1.og 2. árs
Skráðum fyrsta árs nemum í
háskólanámi hérlendis fjölgaði
verulega til ársins 1982, en tala
þeirra hefur síðan verið lítt breytt,
eða á bilinu um 1.740 upp í 1.800
haustið 1985, sem lét nærri að vera
um 40% af árgangi tvítugra íslend-
inga það ár. Hátt í helmingur 1. árs
háskólanema virðist síðan hætta,
fara út eða halda áfram að vera 1.
árs nemar, og er það hlutfall mun
hærra meðal piltanna. Þannig voru
haustið 1985 aðeins 426 karlar
skráðir á 2. námsári af þeim 887
sem voru á 1. ári haustið áður eða
um 41%, en hjá konunum var það
hlutfall 534 af 875 árið áður eða
61%. Þótt fjöldi karla og kvenna á
1. ári í háskólanámi hafi verið nær
sá sami haustið 1984 voru konurnar
orðnar fjórðungi fleiri á 2. námsári
haustið eftir.
Um 60% í f ramhaldsnámi
Hlutfall þeirra sem á námskrám
eru á aldrinum 16 ára til tvítugs
virðist einnig orðið nokkuð stöðugt
síðustu árin eða rúmlega 60%
ungmenna á þeim aldri. Af þeim
sem voru á 20. árinu haustið 1985
voru rúmlega 53% á nemendaskrá,
þ.e. sá árangur sem hefði átt að
ljúka stúdentsprófi eða öðru álíka
löngu framhaldsnámi á s.l. vori.
Það hlutfall var nær hið sama árið
áður.
Skýrir fjölgun nemenda
vinnuaflsskortinn?
íslendingar á aldrinum 20-29 ára
árið 1985 (um 44 þúsund manns)
voru um 3 þús. fleiri en fólk á sama
aldri fimm árum áður. Þeir á
þessum aldri sem ekki voru skráðir
á nemendaskrár voru þó aðeins um
eitt þúsund fleiri síðara árið, sem
að hluta til kann að skýra bæði
vinnuaflsskortinn sem fram hefur
komið að undanförnu og minni
fasteignakaup þessa aldurshóps en
búist hafði verið við. Haustið 1985
voru um 10.250 þessa aldurshóps
(fæddir 1956-1965) enn skráðir
nemendur, eð 23,3% af öllum
þessum árgöngum á m óti um 8.400
fimm árum áður. Hlutfallslega var
fjölgun námsmanna mest meðal
þeirra elstu, t.d. voru 26-29 ára
námsmenn um 58% fleiri síðara
árið en 1980.
Um f jórðungur þjóðar-
innar á skólabekk
Nemendaskrár Hagstofunnar,
sem ná til 14 ára og eldri, töldu
rúmlega 30 þús. manns haustið
1985. Að viðbættum álíka fjölda í
1.-7. bekk grunnskólanna hefur
heildarnemendafjöldi í landinu
verið í kringum 60 þús. Með öðrum
orum hefur þá um það bil fjórðung-
ur þjóðarinnar sest á skólabekk
það haust. -HEI
Ungt fólk fyrir friöi:
Stöðva verður tilraunir
með kjarnorkuvopn strax
- íhuga þátttöku í friðarvakt í Nevada og á friðarhátíð Norðurlandanna
Ungir friðarsinnar hafa tekið sig
saman um að boða til almenns
fundar næstkomandi sunnudag, þar
sem ræddir verða möguleikar á þátt-
töku í nokkrum aðgerðum á erlend-
um vettvangi í þágu friðar.
Er bent á að síðan Bandaríkja-
menn vörpuðu kjarnorkusprengju
sinni á almenna borgara Hirósíma,
hafí verið sprengdar 1580 kjarnorku-
sprengjur á jörðinni. Þessar tilrauna-
sprengingar eru ekkert annað en
undirbúningur undir hugsanlega
kjarnorkustyrjöld og þær verði því
að stöðva ef afvopnun eigi að verða
eitthvað annað en orðin tóm.
Af þessu tilefni ætli ungt fólk
hvaðanæva úr heiminum að senda
alþjóðlega friðarvakt til Nevada í
Bandaríkjunum, í þeim tilgangi að
reyna að koma í veg fyrir frekari
tilraunasprengingar þar um slóðir.
Þá mun fyrirhuguð mikil friðar-
hátíð Norðurlandanna í Stokk-
hólmi, dagana 24.-28. júní nk. Þar
mætir hver þátttökuþjóð með eigin
dagskrá.
Til þess að reyna að virkja ungt
fólk í þágu friðar og lífs á jörðinni
hefur félagsskapurinn „Ungt fólk
fyrir friði“ ákveðið að efna til opins
fundar nk. sunnudag kl. 16.00 í
húsnæði Iðnnemasambandsins,
Skólavörðustíg 19. Þar verða ræddir
möguleikar á hugsanlegri þátttöku í
ofangreindum aðgerðum sem og
hvað íslensk ungmenni geti lagt
fram til eflingar heimsfriðnum.
- phh