Tíminn - 09.01.1987, Blaðsíða 8

8 Tíminn
Föstudagur 9. janúar 1987
Tíminn
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinnog
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri
Ritstjóri:
Aöstoðarritstjóri:
Fréttastjórar:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
NíelsÁrni Lund
OddurÓlafsson
BirgirGuömundsson
EggertSkúlason
SteingrímurGíslason
Skrifstofur: Síöumúli 15, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
18300. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn 686392 og
686495, tæknideild 686538. Setning og umbrot: Tæknideild Tímans.
Prentun: Blaðaprent h.f. Kvöldsímar: 686387 og 686306
Verð í lausasölu 50.- kr. og 60.- kr. um helgar. Áskrift 500.-
Arangur
stjórnarsamstarfsins
Senn líður að lokum kjörtímabils ríkisstjórnar Stein-
gríms Hermannssonar. Þegar á heildina er litið hafa
störf hennar verið farsæl og skilað miklum árangri,
einkum á sviði efnahagsmála. Ríkisstjórnin var fyrst og
fremst mynduð til þess að ráða niðurlögum verðbólg-
unnar og forða með því þjóðarbúinu frá voða. Það
markmið hefur tekist á kjörtímabilinu og því geta báðir
stjórnarflokkarnir vel við unað.
Andstæðingar ríkisstjórnar, Alþýðubandalag og Al-
þýðuflokkur héldu því óspart fram að hún myndi
reynast launafólki illa. Þær fullyrðingar hafa reynst
rangar. Vorið 1983 vofði yfir atvinnuleysi. Þá blasti við
sú staðreynd að fjöldi atvinnufyrirtækja yrði að hætta
starfsemi ef ekkert yrði að gert. Mikið var því í húfi að
ábyrgt væri tekið á vandanum.
í stjórnarmyndunarviðræðunum kom best fram
kjarkur stjórnmálaflokkanna og forystumanna þeirra.
Alþýðubandalagið lagði til að fresta vandanum um einn
mánuð. Annað var ekki á þeim að græða. Alþýðuflokk-
urinn hugsaði um það eitt að forðast ríkisstjórnarþátt-
töku og opinberaði þar hugleysi sitt og ábyrgðarleysi.
Tilboð þessara flokka nú um að taka við stjórn
landsmála þegar útlitið er bjart eru því skopleg.
Strax eftir að ríkisstjórn Steingríms Hermannssonar
hafði verið mynduð var tekist á við vandann.
Beitt var hörðum efnahagsráðstöfunum sem vissulega
voru óvinsælar en þjóðin skildi að voru nauðsynlegar.
Nú er atvinna næg um allt land og og samningar um
kaup og kjör hafa aldrei tekist farsællegar en einmitt á
þessu kjörtímabili. Viðureignin við verðbólguna hefur
gengið betur en flestir þorðu að vona. Hún er nú minni
en hún hefur verið í 15 ár og útlit fyrir enn meiri lækkun
hennar á þessu ári.
Hagvöxtur hefur aukist, viðskiptahalli minnkað og
kaupmáttur launa hefur aldrei verið betri. Stjórnar-
flokkarnir geta vissulega vel við unað.
Við myndun ríkisstjórnarinnar voru ýmsir sem héldu
því fram að hún myndi ekki verða langlíf, og vissulega
gat margt bent til þess. Frá uphafi hafa Framsóknar-
flokkur og Sjálfstæðisflokkur verið andstæðingar í
stjórnmálum, enda stefnur þeirra og áherslur mjög
ólíkar til margra mikilvægra málaflokka. En þrátt fyrir
þessar staðreyndir þá hafa þessir flokkar getað unnið
saman. Þeir hafa virt mismunandi skoðanir og með
tilslökunum af beggja hálfu hafa þeir oft náð samkomu-
lagi á farsælan máta.
Á kjörtímabilinu hafa komið upp alvarleg ágrein-
ingsmál, sem hefðu getað leitt til stjórnarslita ef ekki
hefði veri vilji fyrir hendi að leysa þau. Fann vilja hafa
bæði Sjálfstæðisflokkur og Framsóknarflokkur sýnt
enda gert sér ljóst að forsenda þess að ríkisstjórnin næði
árangri í verkum sínum væri að báðir flokkarnir gæfu
eftir af kröfum sínum og leituðu leiða sem báðir gætu
sætt sig við.
Hitt skal ítrekað að mikill munur er á stefnum þessara
flokka. Þegar styttist til kosninga kemur sá munur betur
og betur í ljós. Það er eðlilegt.
GARRI
IPllllIl
Lánasjóðsmálið
Núna síðustu dagana hefur Garri
fylgst af áhuga með þeim umræð-
um, sem fram hafa farið um Lána-
sjóðsmálið svo nefnda. Þetta mál
er allt saman skólabókardæmi um
það þegar pólitísk upphlaup eru
gerð af litlu tilefni og þyrlað upp
moldviðri í þeim tilgangi einum að
koma höggi á andstæðing í stjórn-
málum. Að minnsta kosti fær Garri
ekki betur séð en svo sé.
Aðalatriðið í málinu er það,
þegar hisminu hefur verið flett
utan af, að núverandi menntamála-
ráðherra Sjálfstæðisflokksins hefur
verið að vinna að því af hálfu
flokks síns að endurskoða þá þjón-
ustu sem Lánasjóður ísl. náms-
manna veitir. Eins og menn vita er
það í anda frjálshyggjunnar að hið
opinbera veiti sem minnsta aðstoð
við að tryggja jafnrétti til náms í
landinu. Þar eiga helst þeir einir að
fá að læra sem eiga auðuga feður
eða eru lagnir að koma sér i
mjúkinn hjá ríkisbubbum.
Félagshyggjumenn vilja hins
vegar að ungt og vel geflð fólk losni
við þá kvöð að þurfa að knékrjúpa
útgerðarmönnum eða hcildsölum
til að geta komist í skóla. Þeir vilja
hjálpa öllum, sem á annað borð
hafa námshæflleika, til að spreyta
sig. Um þessa stefnu hefur Fram-
sóknarflokkurinn staðið traustan
vörð í núverandi stjórnarsamstarfi.
Upphlaup Friðriks
Friðrik Sophusson er varafor-
maður Sjálfstæðisflokksins. Sem
slíkur telur hann sig vitaskuld þurfa
að halda andlitinu og sýna af sér
röggscmi. Að því er að gæta að
honum er nýbúið að mistakast að
leiða ráðandi öfl í flokki sínum til
sigurs gegn Albert Guðmundssyni
í prófkjöri í Rcykjavík.
Líka verður að hafa í huga að
Friðrik er tiltölulcga nýlega búinn
að hlaupa á sig einmitt i Lánasjóðs-
málinu. Eins og menn vita braut
hann trúnað í september s.l. þegar
Finnur: Hefur unnið af heilindum. Friðrik: Þarf að verja eigið skinn.
hann kynnti fyrir íslenskum náms-
mönnum í Svíþjóð þær hugmyndir
sem á þeim tíma var verið að ræða
í samvinnunefnd stjórnarflokk-
anna um málið. Gilti þá einu þótt
formaður þessarar nefndar, maður
að nafni Friðrik Sophusson, hefði
lagt á það verulcga áherslu að
ekkert fréttist opinberlega af
nefndarstarflnu.
Garra sýnist það liggja á borðinu
að hér sé Friðrik einfaldlega að
reyna að bjarga eigin skinni. Af-
glöpin í Svíþjóð og útreiðin úr
prófkjörinu eru hlutir sem honum
flnnist hann þurfa að breiða yfir.
Og aðferð hans sé að rcyna að láta
líta svo út að hann sé að sýna af sér
röggscmi, sem hæfl pólitískum
leiðtoga, og á sama tíma að reyna
að koma eigin sök yfir á pólitískan
andstæðing.
Ekki stórmannlegt
Ekki verður bcinlínis sagt að hér
sé stórmannlega að verki staðið.
Finnur Ingólfsson er ungur maður
sem hcfur þó verið virkur lengi
innan Framsóknarflokksins og
- þykir þar lofa ákaflega góðu. Við-
brögð hans við þessari árás Friðriks
hafa líka verið röggsamleg og
benda enn til þess að hann sé
maður sem mikils megi vænta af á
vettvangi stjórnmálanna í framtíð-
inni.
Garri fær líka ekki betur séð en
að í Lánasjóðsmálinu í heild hafl
Finnur unnið af heilindum. Skiptir
þá engu hvað þeir Friðrik og Sverr-
ir hafa um málið að segja. Finnur
hefur staðið þar dyggan vörð um
þá félagshyggjustefnu sem Fram-
sóknarflokkurinn aðhyllist og fer
saman við hagsmuni meginþorra
námsmanna.
Af þcssari ástæðu varð Garri
einnig ánægður að sjá það í Morg-
unblaðinu sínu í gær að þar hefur
Staksteinahöfundur tekið rækilega
upp hanskann fyrir sína menn, þá
Friðrik og Sverri. Hann gerir raun-
ar meira, því að segja má að hann
hundskainmi Finn.
Slíkt er góðs viti. Það lofar góðu
um unga framsóknarmenn þegar
ráðamenn á Morgunblaðinu og
aðrir sjálfstæðismenn sjá ástæðu
til að gera sitt besta til að taka þá
á beinið. Garri.
VÍTT OG BREITT
Hvar er Alþýðu
bandalagið?
Mikil umbrot eru nú í þjóðfélag-
inu, stórverkföll skollin á og kosn-
ingahríð að hefjast. Síðustu mán-
uði nýliðins árs voru gerðir miklir
kjarasamningar. Prófkjör innan
stjórnmálaflokkanna hafa farið
fram með miklum bægslagangi og
í sumum tilfellum er ekki enn séð
fyrir endann á hvernig röðun á
framboðslistanna lyktar.
Margs kyns fjárglæframál eru í
rannsóknum, sem jafnvel tengjast
bönkum og stjórnsýslu. Af skoð-
anakönnunum má marka að veru-
legra breytinga getur vcrið að
vænta á flokkafylgi innan örfárra
mánaða. Velta því margir fyrir sér
hvernig stjórnarmynstur við mun-
um búa við næstu árin. Er því að
vonum að stjórnmálaflokkarnir ota
sínum tota hver sem betur getur
um þessar mundir. Margs kyns
ágreiningsmál cru uppi milli stjórn-
arflokkanna og skerpast þau eftir
því sem nær dregur kosningum.
Eins og gefur að skilja hafa
stjórnmálamenn um nóg að spjalla
og þeir sem fjalla um þjóðmál í
fjölmiðlum eru síst af öllu í efnis-
hraki.
Týnt og tröllum gefið
Mitt í þessu góðæri þjóðmála-
skúmanna kviknaði týra í kolli eins
þeirra: Ósköp er langt síðan maður
hefur verið að ónotast út í Alþýðu-
bandalagið.
Svo er farið að rýna betur í
málgagn sósíalisma og verkalýðs-
hreyfingar og nokkrum blöðum
flett til að sjá hvort manni hafi
yfirsést eitthvað. Hvergi vottarfyr-
ir neinu sem hægt er að agnúast út
í. Hvað hefur nú forystuliðið verið
að leggja til mála í vetur? Ekkert
sem munað er eftir.
Engu er líkara en að Alþýðu-
bandalagið sé týnt og tröllum gefið.
Það er orðið áhrifalaust innan
verkalýðshreyfingarinnar, hlut-
laust í veigamiklum kjarasamning-
um, víðtæk verkföll eru ekki tilefni
til stóryrtra yfirlýsinga og rjóma-
logn hvílir yfir flokksstarfi og próf-
kjörum.
Hlutleysi í pólitík
Meira ber á ágreiningi stjórnar-
flokkanna um einstök mál, en
stjórnarandstöðunni eins og hún
leggur sig. Alþýðubandalagið hef-
ur stundum verið að bera sig eftir
að vera forystuafl andstöðunnar en
nú er engu líkara en flokkurinn sé
orðinn hlutlaus. Hefur kannski
dregið sig út úr pólitík, eins og
ágætur alþýðuflokksmaður lýsti
ástandi síns flokks á sínum tíma.
Þjóðfrelsisöflin láta lítið á sér
kræla og heyrist ekki hósti né stuna
í þá veru að varnarliðið ætti að fara
að hypja sig brott af landinu.
Alþýðubandalagið er greinilega
þreyttur flokkur, án stefnu og
tilgangs. Flokkurinn er búinn að
æpa sig hásan af gífuryrðum um
eigið ágæti og vandlætingu á stefnu
og gjörðum allra annarra.
Flokkurinn hefur gert kröfur
allra sérþarfahópa að sínum og
tekið undir allt óánægjunöldur
hvers þess sem þykist eiga samfé-
laginu grátt að gjalda eða heimtar
ótakmörkuð framlög úr gullkistum
þess. Yfirboð og óraunsæjar tillög-
ur er það eina sem forystusauðirnir
hafa fram að færa og af sjálfu leiðir
að þeir og flokkurinn eru að missa
alla tiltrú.
Áhrifaleysinu fylgir vanmáttur
til að láta á sér bera og einhvern
veginn er það svo að fæstum kemur
neitt við hvað forystuliðið er að
tuðla eða málgagnið að reyna að
blása upp.
Kannski fcr að örla á lífsmarki
þegar nær dregur kosningum en
það sýnist borin von að alþýðu-
bandalagsmenn geri nokkrum
andstæðingi heitt í hamsi í þeirri
orrahríð sem nú er skammt undan.
OÓ