Tíminn - 07.02.1987, Blaðsíða 8

Titninn
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri
Ritstjóri:
Aðstoðarritstjóri:
Fréttastjórar:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
NíelsÁrniLund
Oddurólafsson
Birgir Guðmundsson
Eggert Skúlason
SteingrímurGíslason
Skrifstofur: Síðumúli 15, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
18300. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn 686306,
íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot: Tæknideild
Tímans. Prentun: Blaðaprent h.f. Kvöldsímar: 686387 og 686306
Verð í lausasölu 50.- kr. og 60.- kr. um helgar. Áskrift 500.-
Veðursæld og
kjarnorkuvopn
„Lofa skal mey að morgni og dag að kveldi“ segir
gamalt máltæki, og kannski er enn full snemmt,
núna á miðjum þorra, að fagna yfir þeirri einstöku
veðurblíðu sem landsmenn hafa notið nú í vetur.
En því skyldu menn ekki njóta þess sem rétt er upp
í hendurnar á þeim meðan það gefst, og taka því
þá sem hverju öðru hundsbiti ef aðstæður breytast
til hins verra?
Núna rétt fyrir kosningar má líka minnast þess
að í heildina skoðað verður naumast annað sagt en
að stjórnarsamstarfið, sem lýkur með komandi
kosningum, hafi í stórum dráttum tekist nokkuð
vel. Báðir stjórnarflokkarnir, Framsóknarflokkur
og Sjálfstæðisflokkur, hafa sýnt af sér þá ábyrgðar-
tilfinningu sem til þarf til að samvinna hópa fólks
með ólíkar skoðanir geti gengið. Báðum hefur
tekist nokkuð vel að slaka til þegar á hefur þurft að
halda og á víxl. Árangurinn er sá að meginmark-
miði ríkisstjórnarinnar, að keyra niður verðbólg-
una og skapa stöðugleika í efnahagslífinu, hefur
verið náð betur en margir þorðu að vona í upphafi.
Þó eru þessir flokkar mjög ólíkir og margt sem
skilur þá að. Eitt þeirra atriða er að Framsóknar-
flokkurinn setur varðveislu þjóðlegrar menningar
og náttúruverðmæta landsins áberandi meira á
oddinn heldur en Sjálfstæðisflokkurinn. í samræmi
við það hefur Framsóknarflokkurinn líka barist
mun ákveðnar fyrir varðveislu friðar í heiminum en
samstarfsflokkur hans í núverandi ríkisstjórn.
Þetta kom til dæmis glögglega fram á þingi síðast
í fyrradag. Matthías Á. Mathiesen utanríkisráð-
herra varði þar þær gjörðir Bandaríkjamanna að
hefja að nýju kjarnorkuvopnatilraunir með til-
raunasprengingu sinni í Nevadaeyðimörkinni fyrr í
vikunni. Þeir Steingrímur Hermannsson forsætis-
ráðherra og Páll Pétursson þingflokksformaður
mótmæltu þessu hins vegar og tóku harða afstöðu
gegn slíkum sprengingum.
í þessu kemur Ijóslega fram munurinn á stefnu-
málum þessara tveggja flokka, Framsóknarflokks
og Sjálfstæðisflokks. Framsóknarflokkurinn vill
frið í heiminum, og hann er þeirrar skoðunar að
best færi á því að öllum kjarnavopnum væri útrýmt.
Og rökin eru raunar ósköp einföld. Væri kjarn-
orkusprengju varpað hér á suðvesturhorn landsins
myndi það hafa í för með sér að öllu lífi í kjördæmi
núverandi utanríkisráðherra væri útrýmt á svip-
stundu. Og ekki aðeins þar, heldur líka í höfuð-
borginni, og máski víðar.
Með öðrum orðum, þá eru til í heiminum vopn
sem eru svo öflug að til dæmis mætti með einu slíku
aflífa meir en hálfa íslensku þjóðina á einni
morgunstund. Þetta eru hinar ísköldu staðreyndir
málsins. Og hvers vegna vill utanríkisráðherra
endilega taka upp hanskann fyrir stjórnmálamenn
sem telja sig ekki geta verið án þess að gera sér slík
tæki að leikföngum?
8 Tíminn
Laugardagur 7. febrúar 1987
IIIIIIIBH MÉNN OG MÁLEFNI |[1IIIIM^^.....................................................Illlll.
Vörumst slysin
Síðastliðið ár
mikið slysaár
Banaslys á síðásta ári urðu 71 og
þar með 20 fleiri en árið 1985.
Þetta kemur fram í samantekt sem
Slysavarnafélag íslands sendi frá
sér um áramót, og getið hefur
verið í fjölmiðlum.
Séu síysatölur milli þessara ára
bornar saman kemur í ljós að
banaslysum í umferðinni fjölgaði
ekki en þau urðu 24 bæði árin.
Ýmis banaslys urðu einnig jafn-
mörg bæði árin eða 13.
Á árinu 1986 urðu hins vegar
þrjú hörmuleg flugslys með þeim
afleiðingum að 8 menn biðu bana,
og í sjóslysum fórust 26 á síðasta
ári eða 10 manns fleira en árið á
undan.
Árið 1986 var því mikið slysaár.
Vonandi verður árið í ár á annan
veg.
Þessi mörgu slys vekja vissulega
upp spurningar hvernig öryggis-
málum er sinnt og hvort þar megi
ekki úr bæta.
Öryggismál
sjómanna
Hin hörmulegu sjólys sem urðu
um jólin, og urðu til þess að
öryggismál sjómanna komust í um-
ræðu, og fullyrða má að þau má
mikið bæta.
í ljós hefur komið að skipulagi
björgunarmála er ábótavant, en
þau eru að mestu í höndum tveggja
aðila; Slysavarnafélags fslands og
Landhelgisgæslunnar. Ætla mætti
að þessir aðilar teldu öryggismál
og skipuiag þeirra yfir ríg og valta-
tafl hafin en öllum að óvörum
hefur hið gagnstæða komið í ljós.
Alvarleg klögumál, og ásakanir
hafa gengið á víxl í fjölmiðlum sem
vekja upp spurningar og reiði í
hugum fólks. Hér skal ekki dómur
á það lagður hvor aðilinn hefur
meira til síns máls, en almenningur
hlýtur að gera þá skýlausu kröfu,
að innbyrðis deilur bitni ekki á
björgunarstarfinu.
Ekki er dregið í efa að báðir
þessir aðilar vilja sinna þessu á sem
bestan máta. Ágreiningur er hins
vegar um verkaskiptingu og leiðir
og getur hann orðið dýrkeyptur á
örlagastund.
Lausn á þessum ágreiningi þolir
Til samanburðar má geta þess að
að meðaltali lenda helmingi færri í
slysum af þeim sem eru á aldrinum
21 til 24 ára og meira en sex sinnum
færri í árgangi á aldrinum 25 til 64
ára. Af þessu má sjá að það eru
unglingamir sem oftast lenda í
slysunum.
„Fararheill ’87“ nefnist átak
bifreiðatryggingafélaganna sem
vilja stemma stigu fyrir aukinni
tíðni umferðaróhappa og slysa.
Sérstaklega beinist athyglin að ör-
lögum ungra ökumanna og farþega
þeirra. Vonandi ber átak þetta
árangur og verður til þess að um-
ferðarslysum fækki á þessu nýbyrj-
aða ári.
Hættulegir vegir
Að undanförnu hafa augu
manna beinst að Reykjanesbraut-
inni, eða Keflavíkurveginum eins
og hann er daglega kallaður, vegna
hinna tíðu umferðarslysa sem þar
hafa átt sér stað. Þrátt fyrir háværar
kröfur um aukið öryggi á þeim vegi
fer lítið fyrir úrbótum. Gífurleg
umferð er um Keflavíkurveg dag-
lega og verður ekki framhjá því
horft að breikka verður veginn um
helming innan fárra ára. f dag
mætti með litlum tilkostnaði bæta
ástand vegarins mikið með því að
malbika vegarkantana og fjölga
varúðarmerkjum. Þær fram-
kvæmdir eru okkur ekki ofviða, en
myndu draga úr umferðarslysum.
En það eru fleiri vegir hættuleg-
ir. Vesturlandsvegurinn liggur í
gegnum byggðina í Mosfellssveit.
Um þann veg fer öll umferð vestur
og norður í land, þar með talinn
allur þungaflutningur, og við bætist
að mikill fjöldi íbúa í Mosfellssveit
sækir daglega vinnu til Reykjavík-
ur. Umferðin er því bæði mikil og
hröð. Þennan veg þyrfti einnig að
breikka og tafarlaust að upplýsa en
nú er hann aðeins lýstur að hluta.
Þótt hér hafi verið tilgreindir
tveir vegir sem þarf að bæta öryggi
á, er ekki þar með sagt að aðrir séu
hættulausir. Þvert á móti eru lang-
flestir okkar vegir, hvort heldur er
í þétbýli eða dreifbýli alls ekki
búnir fyrir þá miklu umferð sem
um þá fer og sem stóreykst dag frá
degi.
Verum minnug þessa og tökum
höndum saman um að fækka um-
ferðarslysum í ár.
En það þarf að gæta öryggis á
fleiri stöðum við sjóinn en á bátun-
um sjálfum. Víða eru bryggjur
með allt of lágum kanti sem orsak-
að hafa alvarlegslys. Fyrirskömmu
var m.a. gefin minningargjöf til
Slysavarnafélags íslands um ungan
dreng sem leitað hafði verið í 14
mánuði og fannst síðan í bíl sínum
í Sundahöfn. Gjöfinni skal varið til
kaupa á leitarútbúnaði m.a. í höfn-
um og jafnframt ætlað að árétta
mikilvægi þess að öryggisþætti sé
sinnt við frágang hafnarmann-
virkja.
Fararheill ’87
í umferðinni á síðasta ári létust
sem fyrr segir 24 íslendingar. Þar
með er sagan ekki öll því eins og
allir vita bíða margir varanlegt tjón
á heilsu sinni í umferðarslysum.
Þeir sem fjalla um umferðarmál
hafa vaxandi áhyggjur af fjölda
þeirra ungu ökumanna sem lenda í
slysum og óhöppum. f tölum frá
Umferðarráði yfir slys á árinu
1986, kemur í ljós að að meðaltali
slasast 47 manns úr hverjum árg-
angi á aldrinum 17 - 20 ára í
umferðarslysum. Samtals eru þetta
tæplega 200 ungmenni sem verða
fyrir meiri og minni meiðslum.
enga bið og skipta titlar og silkihúf-
ur engu máli þar um.
Hvað varðar aðra þætti í öryggis-
málum sjómanna er einnig ljóst að
þá má bæta. s.s. búnað um borð í
skipum, björgunarbáta og björg-
unarfatnað sem getur skipt sköpum
við björgun manna úr sjávarháska.
Enda þótt björgunarútbúnaður
kosti peninga, má kostnaðurinn
aldrei verða til þess að það besta sé
ekki ávallt fyrir hendi.
RITSTJÓRl